قطع و وصل خونریزی پریود چرا اتفاق می‌افتد؟

خیلی از ما تصور می‌کنیم با سال‌ها تجربه‌ی پریود دیگر همه چیز را متوجه شده‌ایم. اما ممکن است یک روز با یک اتفاق غیرمنتظره مواجه شویم. پریودمان طبق برنامه شروع می‌شود، چند روز طول می‌کشد اما بعد از چند روز متوقف می‌شود و دوباره انگار یک صعود دیگر را آغاز می‌کند و باز با خونریزی مواجه می‌شویم و از خودمان می‌پرسیم چه اتفاقی افتاده است؟علت قطع و وصل خونریزی پریود چیست؟

 ما در این مقاله نکات مهمی را که به آن نیاز داریم بررسی خواهیم کرد. هرچند که بی‌نظمی‌های گاه‌به‌گاه در چرخه‌ پریود غیرعادی نیست و در بسیاری از اوقات علت قطع پریود و وصل شدن دوباره خونریزی می‌تواند ناشی از عواملی مثل سبک زندگی و نوسانات هورمونی باشد اما در برخی موارد، پریودهای نامنظم می‌تواند نشانه‌ای از عدم تعادل هورمونی یا یک بیماری زمینه‌ای باشد.

علت قطع پریود و شروع مجدد خونریزی: نگاهی بر بدن و چرخه پریود

اگر به‌دنبال یافتن علت قطع پریود و وصل شدن دوباره خونریزی هستیم اول از همه، باید یادمان باشد که پریود ما زمانی اتفاق می‌افتد که پوشش اندومتر (Endometrium) از بین می‌رود و از طریق دهانه‌ی رحم و واژن خارج می‌شود. این موضوع در واقع به این معنی است که دهانه‌ی رحم در این چند روز منعطف میشود تا پوشش داخلی از بین برود و همه این اتفاقات توسط نوسانات هورمونی کنترل می‌شود.

در تمام کتاب‌های درسی علوم پزشکی می‌خوانیم که مدت زمان خون‌ریزی حدود سه تا پنج روز بوده و هر روز سبک‌تر از روز گذشته است. کتاب‌های درسی اما معمولا در مثال‌هایشان متوسط میزان را مطرح می‌کنند و توجه کم‌تری به اتفاقات پیش‌بینی نشده دارند. یکی از این اتفاقات غیرمنتظره می‌تواند چنین باشد که تقریبا یک روز کامل را بدون (یا تقریباً بدون) خونریزی بگذرانیم و به دنبال آن مجددا با خونریزی بیشتر از روزهای ابتدایی مواجه شویم. قطعا در صورت بروز چنین اتفاقی می‌خواهی بدانیم که علت قطع پریود و وصل شدن دوباره خونریزی چیست. 

در ابتدای پریود، سطح استروژن و پروژسترون (Estrogen and progesterone) ثابت می‌ماند و به همین دلیل تغییری در میزان خونریزی دیده نمی‌شود. اما زمانی که سطح استروژن دوباره شروع به افزایش می‌کند و خونریزی کاهش می‌یابد. این تغییرات ممکن است در برخی از ما زنان یکی از علت قطع و وصل شدن پریود باشد.

اگر این اتفاق هر چند وقت یک‌بار می‌افتد و این وقفه نسبتا کوتاه است، جای نگرانی نیست. اما اگر مثلا چند روزی را بدون پریود بگذرانیم و دوباره خونریزی آغاز شود یا در بین پریودها لکه‌بینی داشته باشیم، ممکن است که این اتفاق نشانه‌ی یک مشکل جدی‌ باشد، مشکلاتی نظیر اندومتریوز (Endometriosis) و سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (Polycystic Ovary Syndrome) یا PCOS باشد و اگر چنین چیزی برای سه دوره‌ی متوالی اتفاق بیفتد و در برخی موارد همراه با درد باشد، به این معنی است که برای بررسی علت قطع پریود باید با پزشک خود مشورت کنیم. 

اما، به طور کلی، پریود که هر چند وقت یکبار متوقف و شروع می‌شود، یک اتفاق کاملاً طبیعی (هر چند آزاردهنده) است. بنابراین نیازی نیست نگران آن باشید. در واقع، بسیاری از ما زنان، بی‌نظمی‌های دوران پریود را تجربه می‌کنیم. طبق گفته‌ی موسسه‌ی ملی بهداشت آمریکا (National Institutes of Health) ،  ۱۴ تا ۲۵ درصد از زنان آمریکایی چرخه‌ پریود نامنظم دارند، هرچند که متاسفانه در ایران آمار دقیقی در این باره موجود نیست. 

بی‌نظمی‌های چرخه‌ پریود

بی‌نظمی در چرخه‌ پریود برای بسیاری از ما زنان غیر عادی نیست. چرخه‌ پریود به طور میانگین ۲۸ روزه است اما می‌تواند بین ۲۱ تا ۳۸ روز متغیر باشد. چرخه‌ پریود نامنظم به چرخه‌ای گفته می‌شود که کوتاه‌تر یا طولانی‌تر از حد معمول باشد یا ‌خون‌ریزی در آن سبک یا سنگین باشد. 

«لکه‌بینی» یا خون‌ریزی خفیف را از جمله بی‌نظمی‌های بین پریودها می‌دانند. پریودهای نامنظم در میان بسیاری از ما زنان رایج است و هم‌زمان برخی از ما نیز ممکن است علائمی مانند دردهای پریود را هم میان دو پریود تجربه کنیم. چرخه پریود هر فرد کمی متفاوت خواهد بود. تغییرات خفیف در جریان، مدت زمان و علائم معمولا جای نگرانی نیست. 

از دیگر علت قطع پریود و وصل شدن دوباره خونریزی می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:

•       انجام ورزش سنگین
•       مصرف داروهای خاص
•       بیماری‌های دیگر
•       تغذیه‌ی نامناسب
•       تغییرات ناگهانی وزن
•       کم وزن بودن
•       استفاده از قرص‌های هورمونی کنترل بارداری

بیماری‌هایی که باعث اختلال در پریود می‌شوند:

برخی از شرایط پزشکی می توانند باعث عدم تعادل هورمونی شوند. این موضوع می‌تواند روی پریود تاثیر بگذارد یا با آن تداخل کند و یا علت خونریزی بعد از پریود باشد. 

• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ناشی از یک عدم تعادل هورمونی است که بر تخمدان‌ها و تخمک‌گذاری تاثیر می‌گذارد و این موضوع علت خونریزی بعد از پریود است. 

علت دقیق این سندروم هنوز ناشناخته است. با این حال، سطوح بالای هورمون‌های مردانه مانند آندروژن‌ (Androgen) و تستوسترون‌ (Testosterone) ممکن است در این مساله نقش داشته باشند.

برخی از ما که مبتلا به این سندروم هستیم ممکن است چرخه‌ی پریود نامنظمی را تجربه کنیم و در برخی از موارد حتی پریود به طور کامل قطع می‌شود.

سایر علائم سندروم تخمدان پلی‌کیستیک عبارتند از:

1.   جوش، که ممکن است روی صورت، پشت یا سینه باشد
2.   نازک شدن مو، ریزش مو یا طاسی
3.   موهای زائد صورت
4.   افزایش وزن ناگهانی
5.   کاهش وزن ناگهانی
6.   لک‌های تیره در اطراف گردن، کشاله‌ی ران و زیر سینه‌ها

اما تغییر سبک زندگی می‌تواند به مدیریت این سندروم و تعادل هورمونی کمک کند:

1.   کاهش وزن اضافی
2.   داشتن یک رژیم غذایی سالم
3.   انجام ورزش منظم
4.   برخی از داروها هم می‌توانند به تعادل سطوح هورمونی و کاهش علائم این سندروم کمک کنند.

•  اندومتریوز، مشکلی که نباید نادیده گرفته شود

علت خونریزی بعد از پریود می‌تواند اندومتریوز هم باشد. اندومتریوز زمانی اتفاق می‌افتد که اندومتر خارج از رحم رشد می‌کند. اندومتریوز ممکن است بر چرخه‌ پریود تاثیر بگذارد و علائم دردناکی را در زمان پریود ایجاد کند. این موضوع را می‌توان یکی از علت‌های قطع و وصل شدن خونریزی در پریود ما زنان دانست. همچنین به همین دلیل ممکن است که برخی از ما لکه‌بینی را در میان یک پریود تا پریود دیگر تجربه کنیم و شاید بتوان این موضوع را علت طولانی شدن پریود با خونریزی کم دانست. 

ممکن است اندومتریوز با عبور بافت اندومتر از لوله‌ی فالوپ (Fallopian tube) در سایر قسمت‌های بدن نیز رخ دهد. از علل دیگر بروز اندومتریوز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.   ژنتیک
2.   سطح استروژن بالا
3.   مشکلات سیستم ایمنی

علائم اندومتریوز می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

•       دل درد
•       درد در ناحیه کمر و لگن
•       رابطه جنسی دردناک
•       ادرار دردناک در روزهای پریود
•       حرکات دردناک روده در روزهای پریود

در موارد شدید، ممکن است برای درمان اندومتریوز خود نیاز به جراحی داشته باشیم.