خونریزی شدید و طولانی مدت قاعدگی که به عنوان منوراژی نیز شناخته میشود، میتواند علل مختلفی داشته باشد. عدم تعادل هورمونی، به ویژه بین استروژن و پروژسترون، چند علت خونریزی شدید پریود هستند. شرایطی مانند فیبروم رحم، پولیپ یا اندومتریوز نیز میتوانند از این علل باشند. عفونتها، اختلالات خونریزی یا مسائل مربوط به اختلالات تیروئید هم ممکن است در چنین شرایطی نقش داشته باشند.
مطالعات مختلف اعلام کردهاند که بعضی از داروها مانند داروهای ضد انعقاد خون میتوانند خونریزی را تشدید کنند. استرس و تغییرات ناگهانی وزن ممکن است بیشتر بر خونریزی پریود تأثیر بگذارند. اگر چرخههای قاعدگی با خونریزیهای سنگین ادامه یابند، ضروری است که برای ارزیابی و درمان مناسب با متخصص زنان مشورت کنید.
علت طولانی شدن پریود
خونریزی طولانی و سنگین چرخۀ قاعدگی که تحت عنوان منوراژی (menorrhagia) هم شناخته میشود، یکی از نگرانیهایی است که خانمها تجربۀ آن را خواهند داشت. اگر چنین شرایطی را شما نیز تجربه میکنید، بهتر است برای بررسی علل آن به پزشک مراجعه کنید. اما مهمترین علل طولانی شدن پریود عبارتند از:
عدم تعادل هورمونی
عدم تعادل در سطح استروژن و پروژسترون میتواند چرخۀ قاعدگی را مختل کند و منجر به دورههای طولانی شود. شرایطی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا اختلالات تیروئید از عوامل رایج مؤثر بر تنظیم هورمونها هستند. اما آنچه عدم تعادل هورمونی به دنبال دارد، افزایش بیش از اندازۀ ضخامت دیوارۀ داخلی رحم است که با خونریزی سنگین و طولانی مدت در چرخۀ قاعدگی همراه است.
فیبروم رحم یا پولیپ
رشد غیرسرطانی در رحم، مانند فیبروم یا پولیپ، میتواند علت دیگر خونریزی شدید و طولانی مدت در زمان پریود باشد. این رشد ممکن است با ریزش طبیعی پوشش رحم تداخل داشته باشد. در نتیجه خانمها مدت زمان و حجم بیشتر خونریزی پریود را تجربه خواهند کرد.
هیپرپلازی اندومتر
هنگامی که پوشش رحم اغلب به دلیل سطح بالای استروژن و سطح پایین پروژسترون، بیش از حد ضخیم میشود، خونریزی طولانی مدت و سنگین قاعدگی رخ میدهد. اما این اختلال با علائمی از جمله کم خونی، ضعف، خستگی، دردهای شکم و لگن همراه است که نباید نادیده گرفته شوند.
آدنومیوز
آدنومیوز زمانی رخ میدهد که پوشش رحم در دیوارۀ عضلانی رحم رشد میکند و منجر به خونریزیهای سنگین و طولانی مدت قاعدگی میشود. در حالی که اغلب با گرفتگی عضلات، شکم درد و دردهای لگنی شدید همراه است.
داروها
مصرف بعضی از داروها مانند قرصهای ضد بارداری میتوانند چرخه قاعدگی را تغییر دهند و باعث خونریزی طولانی شوند. در حقیقت، این داروها با تغییر سطح استروژن و پروژسترون به طور معمول به کاهش خونریزی قاعدگی کمک میکنند، اما گاهی باعث خونریزی غیر منتظره بین دو چرخۀ قاعدگی میشوند. داروهایی که از لخته شدن خون جلوگیری میکنند نیز باعث خونریزی شدید قاعدگی میشوند. این داروها شامل وارفارین، انوکساپارین، آپیکسابان و ریواروکسابان هستند.
سبک زندگی و استرس
استرس شدید، تغییرات ناگهانی وزن یا ورزشهای سنگین میتوانند تعادل هورمونهای تولید مثل را مختل کنند. در نتیجه باعث برنامۀ نامنظم و طولانی چرخۀ قاعدگی میشوند. استرس با تأثیر بر مغز بر تعادل شیمیایی این اندام و سپس سایر اندامها اثر میگذارد. تغییرات وزن و برنامۀ غذایی نیز بر عملکرد غدد درون ریز و اندامهای تناسلی اثر منفی دارد.
بیماریهای عفونی
بیماری التهابی لگن (PID) و سایر عفونتهایی که سیستم تناسلی را تحت تأثیر قرار میدهند، میتوانند باعث التهاب شوند. همین مسئله احتمال خونریزیهای طولانی مدت پریود را افزایش میدهند. در حالی که با علائم دیگری نیز سر و کار دارند.
یائسگی
در طول سالهای منتهی به یائسگی، نوسانات هورمونی بیشتر میشوند. همین موضوع میتواند باعث تغییر در مدت زمان و حجم خونریزی هر دورۀ قاعدگی شود.
سرطان
در موارد نادر، خونریزی طولانی مدت قاعدگی ممکن است با سرطان در نواحی رحم، دهانۀ رحم یا تخمدان مرتبط باشد. بنابراین توصیه میشود که خونریزی شدید پریود را نادیده نگیرید و در اسرع وقت با پزشک زنان مشورت کنید.
سقط جنین یا حاملگی خارج رحمی
سقط جنین یا حاملگی خارج رحمی گاهی اوقات میتواند با خونریزی طولانی مدت و سنگین قاعدگی اشتباه گرفته شود. با این وجود، هر دو شرایط نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
علت خونریزی شدید پریود
خونریزی شدید قاعدگی یا همان منوراژی میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. عدم تعادل هورمونی، به ویژه در مورد استروژن و پروژسترون، اغلب نقش مهمی ایفا میکند. شرایط رحم مانند فیبروم، پولیپ یا اندومتریوز نیز میتواند منجر به خونریزی بیش از حد شود. علاوه بر این، برخی از بیماریها مانند اختلالات تیروئید، مشکلات لخته شدن خون یا بیماری التهابی لگن ممکن است به این مسئله دامن بزنند.
البته عوامل دیگر مانند سبک زندگی، استرس یا استفاده از داروهای خاص مانند رقیق کنندههای خون را نباید نادیده گرفت. این عوامل ممکن است مشکل را تشدید کنند. اگر خونریزی شدید ادامه یابد، مشاوره با یک متخصص زنان برای تعیین علت اصلی و درمان مناسب ضروری است. در حالی که باید توجه داشت علل زیر باعث خونریزی شدید پریود میشوند:
- عدم تعادل هورمونی
- فیبروم رحم
- آدنومیوز
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- پولیپ رحم
- مشکلات خونی
- داروها
- سرطان
علت خونریزی شدید پریود بعد از زایمان
خانمها پس از اینکه زایمان میکنند، ممکن است خونریزی شدیدی را تجربه کنند. این خونریزی به علل مختلفی اتفاق میافتد. از جملۀ این علل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عدم تعادل هورمونی
پس از زایمان، بدن زمان زیادی برای تثبیت سطح هورمونها نیاز دارد. کاهش پروژسترون و افزایش استروژن میتواند باعث ضخیم شدن پوشش رحم میشود و پریودهای سنگین را به دنبال داشته باشد.
وضعیت آندومتر
بارداری گاهی اوقات میتواند منجر به تغییر در پوشش رحم شود. از این موارد میتوان به هیپرپلازی اندومتر اشاره کرد. با این حال وضعیت آندومتر و ترمیم و بهبود کامل آن ممکن است باعث خونریزی قاعدگی سنگینتر پس از زایمان شود.
فیبرم و پولیپ رحم
زایمان ممکن است باعث رشد فیبرومها یا پولیپهای رحم شود. به این ترتیب خانمهایی که پولیپ و فیبرم رحم داشتهاند، پس از زایمان نسبت به سایر خانمهایی که به تازگی زایمان کردهاند، خونریزی بیشتری خواهند داشت.
آدنومیوز
خانمهایی که تجربۀ آدنومیوز داشتهاند، به دلیل وجود همین مسئله، پس از زایمان درد و خونریزی شدیدتری را تجربه میکنند.
بازیابی ناقص رحم
رحم ممکن است پس از زایمان به طور کامل به حالت قبل از بارداری خود برنگردد. به این ترتیب، شرایط موجود رحم میتواند منجر به خونریزی نامنظم یا سنگین در طول پریود شود.
اختلالات لخته شدن خون
بعضی از اختلالات مربوط به لخته شدن، مانند بیماری فون ویلبراند (von Willebrand)، ممکن است پس از بارداری علائم شدیدتری از خود نشان دهند. همین وضعیت خونریزی شدید قاعدگی را به دنبال دارد.
عفونت و التهاب
بیماری التهاب لگن و همچنین عفونتهای مقاربتی و غیر مقاربتی که دستگاه تناسلی را تحت الشعاع قرار میدهند، میتوانند باعث بروز خونریزیهای شدید پریود شوند.
روشهای پیشگیری از بارداری
استفاده از داروهای هورمونی پیشگیری از بارداری یکی از دلایلی است که تعادل هورمونی را در بانوان پس از زایمان نیز متحمل تغییراتی میکند. به این ترتیب، خانمها پس از زایمان به واسطۀ استفاده از همین روشها احتمالاً خونریزیهای شدید را تجربه کنند.
سبک جدید زندگی بعد از زایمان
سطح بالای استرس یا تغییرات شدید در سبک زندگی پس از بچه دار شدن میتوانند بر الگوهای قاعدگی تأثیر بگذارند. در نتیجه خانمها در چنین شرایطی خونریزی سنگین قاعدگی را نیز تجربه خواهند کرد.
علت پریود شدید و لخته خون
اکنون بهتر است نگاهی به عللی داشته باشیم که خونریزی شدید و خروج زیاد لختههای خون را به همراه دارند.
عدم تعادل هورمونی
یکی از شایعترین علل خونریزی شدید قاعدگی (منوراژی) و لخته شدن، عدم تعادل هورمونی است که به ویژه شامل نوسانات استروژن و پروژسترون میشود. این موضوع میتواند رشد منظم و ریختن پوشش داخلی رحم را مختل کند. در نتیجه منجر به خونریزی بیش از حد و تشکیل لخته میشود.
فیبرومهای رحمی
رشد غیر سرطانی سلولها در رحم که فیبروم نام دارد، میتواند باعث خونریزیهای سنگین و طولانیتر قاعدگی شود. وجود فیبرومها همچنین ممکن است در انقباض طبیعی رحم اختلال ایجاد کند که به تشکیل لختههای خون در دوران قاعدگی منجر میشود.
اندومتریوز
این وضعیت زمانی اتفاق میافتد که بافتی که داخل رحم قرار دارد، در خارج از این اندام رشد میکند. اندومتریوز میتواند با وجود لختههای خونی بزرگ، خونریزی قاعدگیها را دردناکتر و سنگینتر کند.
آدنومیوز
در این شرایط پوشش داخلی رحم در دیوارۀ عضلانی این اندام رشد میکند. این فرآیند میتواند منجر به گرفتگیهای عضلانی شدید، خونریزی سنگین و خروج لختههای خون در دوران قاعدگی شود.
اختلالات لخته شدن خون
شرایطی مانند بیماری فون ویلبراند یا سایر اختلالات خونریزی میتوانند پریودهای بیش از حد و طولانی را ایجاد کنند. در حالی که بدن ممکن است لختهها را به عنوان راهی برای مدیریت خونریزی بیش از حد در نظر بگیرد.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
تنبلی تخمدان (PCOS) میتواند با چرخههای قاعدگی نامنظم و عدم تعادل هورمونی در ارتباط باشد. هنگامی که پوشش داخلی رحم به دلیل چرخههای قاعدگی طولانی بیش از حد ضخیم میشود، خونریزی شدید و لخته شدن خون رخ خواهند داد.
عوارض بارداری
سقط جنین یا حاملگی خارج رحمی میتوانند منجر به خونریزی شدید و تشکیل لختههای خون شوند. مهم است که اگر خونریزی شدید در دوران بارداری رخ میدهد، به پزشک زنان مراجعه کنید.
پولیپ رحم
این تودههای سلولی کوچک و خوش خیم موجود روی پوشش رحم میتوانند باعث خونریزی شدید یا طولانی مدت قاعدگی با تشکیل لخته شوند.
داروها
بعضی از داروها، از جمله داروهای رقیق کنندۀ خون، میتوانند به خونریزی شدید قاعدگی و تشکیل لختههای خون دامن بزنند.
سرطان
اگرچه تأثیر سرطان بر تشکیل لختههای خون بسیار کم است، اما سرطان رحم یا دهانۀ رحم میتوانند باعث دورههای قاعدگی سنگین و لخته شدن خون شوند. در چنین شرایطی بهتر است چکاپ انجام شود.
علت خونریزی شدید در پریود
خونریزی شدید در طول روزهای پریود میتواند ناشی از عدم تعادل هورمونی، فیبروم رحم، اندومتریوز و آدنومیوز باشد. اختلالات لخته شدن خون، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و برخی داروها نیز ممکن است در این شرایط مؤثر باشند. در موارد نادر، سرطان رحم یا دهانۀ رحم میتوانند علت مؤثری به حساب بیاید. در حالی که عوارض بارداری و پولیپ رحم از دیگر علل احتمالی هستند و در صورت غیرطبیعی بودن خونریزی، ارزیابی پزشک زنان ضروری است.
درمان خونریزی شدید قاعدگی
هنگامی خانمی با مشکل خونریزی شدید پریود به پزشک زنان مراجعه میکند، پزشک مراحل تشخیص را انجام میدهد. به این وسیله میتواند روشهای درمانی مناسبی را ارائه دهد. این روشهای درمانی عبارتند از:
- تغییرات سبک زندگی: پیروی از یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مدیریت استرس میتوانند به تنظیم چرخههای قاعدگی و کاهش خونریزی شدید در طول این بازۀ زمانی کمک کنند.
- مکملهای آهن: اگر خونریزی شدید باعث کم خونی یا کاهش سطح آهن شود، مصرف مکملهای آهن میتوانند به بازگرداندن سطح طبیعی خون و بهبود سلامت کلی آن کمک کنند.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن و نوافن میتوانند به کاهش شدت جریان خونریزی قاعدگی و کاهش گرفتگیها با کاهش تولید پروستاگلاندین کمک کنند.
- درمانهای هورمونی: قرصهای ضد بارداری، (IUD) و سایر روشهای درمانی هورمونی میتوانند دورههای قاعدگی را تنظیم کرده و خونریزی شدید را کاهش دهند.
- فرسایش آندومتر: برای زنانی که قصد بچه دار شدن در آینده ندارند، این روش کم تهاجمی باعث حذف یا از بین رفتن پوشش رحم برای کاهش یا متوقف کردن خونریزی شدید میشود.
- درمان فیبروم رحم: اگر فیبرومها علت خونریزی شدید باشند، درمانهایی مانند آمبولیزاسیون شریان رحم، میومکتومی یا درمان هورمونی نیز به کار گرفته میشوند.
- گزینههای جراحی: در موارد شدید که روشهای درمانی دیگر شکست خوردهاند، روشهایی مانند هیسترکتومی پیشنهاد میشوند.
نکات مهم دربارۀ خونریزی شدید پریود
- مشکلات رحمی، استرس، تغییرات هورمونی، تغذیه، تغییرات وزنی، سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم، تخمدان پلی کیستیک و سرطان از علل بروز خونریزیهای شدید پریود هستند.
- با درمانهای هورمونی، درمان بیماریهای رحمی، درمان تنبلی تخمدان، اصلاح سبک زندگی و همچنین جراحی میتوان خونریزیهای سنگین و طولانی مدت قاعدگی را درمان کرد.
- شما برای مشاورۀ پزشکی جهت درمان خونریزی شدید پریود و سایر بیماریها و اختلالات میتوانید از خدمات کلینیک هرلایف استفاده کنید.
پرسشهای پرتکرار
استرس، اندومتریوز، فیبروم، پولیپ، تنبلی تخمدان، سقط جنین، حاملگی خارج از رحم، تغییرات سبک زندگی و سرطان از علل خونریزی شدید هستند.
درمان مشکلات رحمی، درمان تنبلی تخمدان، جراحی، مکملهای آهن، فرسایش اندومتر، هورمون درمانی و اصلاح سبک زندگی از روشهای درمان خونریزیهای شدید قاعدگی هستند.
منابع: