ترک شکم در بارداری یک عارضۀ شایع در این دوران است که از بین هر ۱۰ زن باردار، ۸ نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با پیشرفت بارداری و بزرگ شدن شکم، پوست این ناحیه از بدن دچار کشش میشود که در نتیجه منجر به ایجاد چین خوردگی یا فرورفتگی‌هایی در این ناحیه از شکم خواهد شد. رگه‌هایی که بافت و رنگ آن‌ها با پوست اصلی شکم متفاوت است.
مادران باردار اولین علامتی که حین ایجاد ترک شکم خود متوجه میشود، احساس ایجاد خارش است که نشان از نازک شدن پوست در این زمان دارد. این ترک‌های پوستی ضرری ندارند، اما ممکن است باعث ایجاد ظاهر ناخوشایند شوند. این ترک‌های پوستی با روش‌های مختلف جراحی، استفاده از لیزر، کرم و درمان خانگی تا حد زیادی قابل بهبودی و درمان هستند.
ترک شکم در بارداری
ترک شکم در بارداری که به آن استریا یا استرچ مارک نیز می‌گویند، به دلیل کشش پوست شکم حین بزرگ شدن این ناحیه از بارداری ایجاد میشود. علائم این عارضه اغلب به رنگ قرمز، صورتی یا بنفش هستند و بعد از بارداری به تدریج سفید یا محو می‌شوند.
اغلب کسانی که بارداری کامل را تجربه می‌کنند، به این عارضه دچار میشود، اما برخی از خانم‌ها نیز ممکن است به دلیل خاصیت ارتجاعی پوست خود اصلاً دچار استریا نشوند. البته ترک‌های پوستی شیوع بالایی دارند و تنها زنان باردار را درگیر نمی‌کنند. در واقع افرادی که تغییرات وزن ناگهانی یا رشد سریعی حین دوران بلوغ دارند هم ممکن است به این عارضه دچار شوند.
ترک شکم در دوران بارداری زمانی که لایۀ میانی پوست با نام درم کشیده و شکسته شود، رخ می‌دهد. بد نیست بدانید که در زنان بارداری که افزایش وزن بیشتری دارند، احتمال بروز این ترک‌ها بیشتر است. البته میزان افزایش وزن در این دوران به وزن شما قبل از بارداری برمی‌گردد که باید با یک رژیم غذایی سالم و تحت نظر پزشک دنبال شود تا شاهد کاهش بروز ترک شکم در بارداری باشید.
علت ترک شکم در بارداری
ترک‌های پوستی زمانی رخ می‌دهند که الیاف الاستیک زیر سطح پوست شکسته شوند. رشد سریع شکم و سینه در بارداری در کنار تغییرات هورمونی عواملی برای بروز ترک بارداری در این دو ناحیه از بدن هستند که حتی ممکن است بسته به میزان وزنی که اضافه می‌کنید روی ران‌ها، پشت و بازوها نیز مشاهده شوند.
اگر کنجکاو هستید که بدانید آیا شما هم در بارداری دچار ترک پوستی می‌شوید یا خیر، بهتر است نگاهی به سابقۀ خانوادگی خود داشته باشید. زیرا ژنتیک در بروز این امر نقش زیادی دارد، بنابراین اگر مادر شما به ترک بارداری مبتلا بوده باشد، به احتمال زیاد شما هم به آن دچار می‌شوید. افراد دارای پوست روشن‌تر، با ترک پوست به رنگ صورتی و زنان با رنگ پوست تیره‌تر، ترک پوست به رنگ روشن‌تر از پوست خود را تجربه خواهند کرد.
علائم ترک شکم در بارداری اغلب در ۳ ماهۀ دوم و یا سوم بروز پیدا می‌کنند. زنانی که جوان‌تر هستند، بانوانی که جنین سنگین‌تری در شکم خود حمل می‌کنند و بانوان باردار با اضافه وزن بالا بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این عارضه هستند.
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
راه‌های درمان ترک شکم در بارداری
بیشتر ترک‌های پوستی ناشی از بارداری، بعد از زایمان و به مرور زمان کوچک‌تر، کم رنگ یا محو می‌شوند. با این حال بسیاری از زنان به دنبال راه درمان این ترک‌ها بعد از زایمان هستند که در ادامه به معرفی این روش‌ها در قالب درمان کلینیکی، سنتی و خانگی می‌پردازیم.
درمان پزشکی و کلینیکی ترک شکم در بارداری
گزینه‌های درمانی پزشکی متعددی وجود دارند که می‌توانید برای از بین بردن ترک‌های بارداری شکم از آن‌ها استفاده کنید. هر یک از این روش‌ها اثربخشی، مزایا، معایب و هزینۀ خاص خود را دارند، بنابراین قبل از اقدام برای استفاده بهتر است در مورد آن‌ها تحقیقات کاملی داشته باشید.
- لیزر درمانی: با استفاده از پرتوهای لیزر، لایه‌های سطحی پوست برداشته شده و کلاژن سازی تحریک میشود. نتایج این روش معمولاً سریع‌تر از سایر روش‌ها ظاهر میشود.
- درم ابریژن: در این روش، لایه سطحی پوست با استفاده از یک ابزار خاص برداشته میشود. این روش نیز باعث تحریک کلاژن سازی و بهبود بافت پوست میشود.
- میکرونیدلینگ: در این روش، پوست با سوزن‌های بسیار نازک سوراخ‌های متعدد میشود تا کلاژن سازی تحریک شود. در این روش معمولاً به چندین جلسه درمانی نیاز است. این دستگاه یکی از وسایل فیشیال صورت نیز محسوب میشود.
- کرم‌های حاوی رتینول: این کرم‌ها حاوی ویتامین (A) هستند و با افزایش تولید کلاژن و بهبود بافت پوست، به کاهش ظاهر ترک‌ها کمک می‌کنند.
- آر اف فرکشنال: درمان با فرکانس رادیویی می‌تواند با ارسال امواج انرژی به پوست باعث تحریک تولید کلاژن، سفت شدن پوست و در نتیجه کاهش خطوط بارداری شود.
نکتۀ مهم: هیچ یک از این روش‌ها تضمین نمی‌کنند که ترک‌های پوستی به طور کامل از بین بروند.
درمان خانگی و طب سنتی ترک شکم در بارداری
بسیاری از متخصصان طب سنتی و افراد بر این باور هستند که استفاده از درمان‌های طبیعی یا غیر پزشکی نیز می‌تواند تا حدی به کاهش علائم ناشی از ترک شکم خانم‌ها در زمان بارداری کمک کند. اگرچه شواهدی قوی برای تأیید این ادعا وجود ندارند، با این حال استفاده از کرم‌ها، لوسیون‌ها و روغن‌های مختلف روی پوست ممکن است به پیشگیری از بروز یا بهبود علائم ترک شکم کمک کنند. بر اساس توصیه‌های مجلۀ هلث لاین (Healthline)، از این سری راهکارهای درمانی می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- محصولات حاوی اسید هیالورونیک
- محصولات حاوی سنتلا
- شکر
- آلوئه ورا
- روغن نارگیل
- کرۀ کاکائو
- لایه برداری با اسید گلیکولیک
نکتۀ مهم: در خصوص استفاده از درمان‌های خانگی حین بارداری یا شیردهی حتماً با پزشک متخصص زنان یا پوست مشورت داشته باشید.
هزینه درمان ترک شکم در بارداری
هزینۀ درمان ترک شکم بارداری بسته به عوامل مختلفی تعیین میشود که نوع درمان (لیزر، جراحی، میکرودرم ابریژن، مزوتراپی، آر اف فرکشنال یا روش‌های ترکیبی و خانگی) یکی از عوامل مهم در این زمینه به شمار می‌آید. از دیگر مواردی که روی هزینۀ درمان استریای بارداری اثر دارند می‌توانیم به شدت ترک‌ها، تعداد جلسات درمانی، محدودۀ درمان و کلینیک یا پزشک انتخابی اشاره کنیم.
پیشگیری از ترک شکم در بارداری
متأسفانه هیچ راهی برای جلوگیری از بروز ترک شکم خانم‌ها در زمان حاملگی وجود ندارد. بنابراین ترک نخوردن شکم در بارداری به کمک یک محصول خاص بیشتر جنبۀ تبلیغاتی دارد. با این حال روش‌های خود مراقبتی زیادی وجود دارند که می‌توانند به دلیل مرطوب و هیدراته کردن پوست کمی در کاهش بروز علائم کشیدگی پوست در بارداری یا علائم ناشی از آن همچون خارش کمک کننده باشند و حس خوبی به مادر بدهند.
برای مثال ماساژ پوست با کمک کرۀ کاکائو ممکن است برای پیشگیری از بروز ترک پوستی مفید باشد. همچنین محصولات بدون نسخه البته با تأییدیه‌های بهداشتی نیز ممکن است تا حدودی در پیشگیری از این ترک‌ها مؤثر باشند. برای مثال کرم ترک شکم موستلا به دلیل کمک به انعطاف پذیری و بهبود خاصیت کشسانی پوست در دوران بارداری ممکن است در کاهش بروز خطوط استریا در بارداری اثرات مثبتی داشته باشد.
چه زمانی برای درمان استریای بارداری به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که ترک‌های پوستی یا استریا در دوران بارداری شما را آزار می‌دهند و ظاهر پوستتان برایتان اهمیت دارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که خارش ناشی از کشیدگی پوست در دوران بارداری نیز باعث آزار شما میشود هم می‌توانید از کمک یک متخصص پوست یا زنان استفاده کنید.
نکات و توصیه‌های مهم در مورد ترک شکم در بارداری
- ترک شکم در حاملگی یک مشکل شایع است که به دلیل کشش پوست ناشی از بزرگ شدن شکم در ماه‌های آخر بارداری رخ می‌دهد.
- مرطوب نگه داشتن پوست در کنار رژیم غذایی سالم، نوشیدن آب کافی و کنترل وزن ممکن است به حفظ رطوبت و حالت کشسانی پوست کمک کرده و احتمال ترک خوردن پوست را کاهش دهند.
- روش‌های درمانی مختلفی نیز وجود دارند که می‌توانند بعد از زایمان برای رفع ترک بارداری مورد استفاده قرار گیرند. کرم‌ها و روغن‌های مخصوص در کنار لیزر درمانی، میکرودرم ابریژن، آر اف فرکشنال و مزوتراپی از جملۀ این موارد هستند.
- هرلایف یک اپلیکیشن پریود ترکر (Period Tracker) و راهنمای دوران بارداری است که می‌توانید با عضویت در آن پاسخ تمام سؤالات زنانۀ خود از جمله پیشگیری و درمان ترک شکم در حاملگی را با راهنمایی پزشکان و کاربران دریافت کنید.
پرسش‌های پرتکرار
درمان‌های موضعی زیادی وجود دارند که می‌توانند برای بهبود آثار ترک شکم در بارداری مؤثر باشند. کرۀ کاکائو و کرۀ شی از جملۀ این درمان‌ها هستند که می‌توانند با بهبود کلاژن سازی، آبرسانی و خاصیت ارتجاعی پوست برای این عارضه مورد استفاده قرار گیرند.
این ترک‌ها همزمان با بزرگ شدن شکم در سه ماهۀ دوم یا سوم بارداری به دلیل افزایش سایز جنین و افزایش وزن مادر بروز پیدا می‌کنند.
خیر ترک شکم در بارداری بعد از زایمان از بین نمی‌رود، با این حال به مرور زمان ممکن است این ترک‌ها محوتر و کم رنگ‌تر شوند. با این حال برخی از روش‌های درمانی تهاجمی (جراحی) و غیر تهاجمی مانند انواع روغن و کرم برای بهبود آثار این ترک‌ها وجود دارند.
منابع:
