تشخیص اچ آی وی در زمان مناسب می‌تواند با درمان مؤثرتر بیماری همراه باشد به طوری که این ویروس را در بدن به شدت کاهش دهد و حتی میزان آن به حدی برسد که دیگر قابل تشخیص نباشد. این به معنی کاهش خطر انتقال آن به دیگران است. از طرف دیگر چنین افرادی سیستم ایمنی قوی‌تر، کیفیت زندگی بهتر و سلامت روان بالاتری نسبت به دیگر مبتلایان دارند.
اما تشخیص ایدز و ارزیابی میزان پیشرفت آن به روش‌های مختلفی امکان پذیر است که از جملۀ آن‌ها می‌توانیم به آزمایش آنتی بادی، آزمایش آنتی ژن/آنتی بادی و آزمایش اسید نوکلئیک (NAT) اشاره کنیم که در این بین آزمایش بزاق و ادرار به نسبت نمونه گیری خونی از حساسیت کمتری برخوردار هستند.
هر چقدر تشخیص ایدز سریع‌تر و در مراحل اولیه باشد، بهتر است. چراکه می‌توان درمان مؤثر را شروع کرد و از بار ویروس کم کرد. این در حالی است که فرد با مراجعه به آزمایشگاه چند روز بعد از ابتلا هم می‌تواند نتیجۀ قطعی را دریافت کند، اما تست‌های خانگی با دقت نسبتاً بالا هم در دسترس هستند.
چگونه ایدز را تشخیص دهیم؟
اگرچه اچ آی وی و مرحلۀ پیشرفتۀ این ویروس یعنی ایدز علائم خاص خود را دارند، اما تشخیص این بیماری تا قبل از آشکار شدن علائم از طریق انجام آزمایش امکان پذیر است. تمامی افرادی که بین سنین 13 تا 64 سال قرار دارند، باید حداقل یک بار آزمایش ایدز بدهند. البته اگر برخی افراد عوامل خطر خاصی دارند، برای مثال روابط جنسی بدون محافظ با شریک جنسی مشکوک داشته‌اند و یا با اعتیاد تزریقی درگیر هستند، باید بیشتر از افراد عادی و حداقل یک بار در سال تحت بررسی و آزمایش قرار گیرند. از سایر افرادی که در گروه پرخطر قرار می‌گیرند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- اگر رابطۀ هم جنس گرایانه (رابطۀ جنسی مرد با مرد) داشته‌اید.
- اگر با شریک جنسی جدیدی بدون گرفتن آزمایش وارد رابطه شده‌اید.
- در شرایطی که از سوزن و سرنگ مشترک استفاده کرده‌اید.
- اگر به بیماری‌هایی همچون هپاتیت، سل یا سایر بیماری‌های مقاربتی مبتلا هستید.
- در شرایطی که شرکای جنسی متعددی دارید.
- در صورتی که با فردی که دارای اچ آی وی مثبت است، رابطۀ جنسی مقعدی یا واژینال داشته‌اید.
آشنایی با نشانه های بیماری ایدز
نشانه‌های بیماری ایدز در هر محله از ابتلا به اچ آی وی مختلف هستند. برای مثال بین 2 تا 6 هفتۀ اول از وارد شدن ویروس به بدن، بیمار ممکن است علائمی همچون آنفولانزا را تجربه کند. البته بسیاری از بیماران نیز ممکن است حتی چند سال بعد از ابتلا به اچ آی وی هیچ علامتی را مشاهده نکنند. بر اساس اعلام ان اچ اس تخمین زده می‌شود که 80 درصد از افرادی که ویروس اچ آی وی به بدن آن‌ها وارد می‌شود، در چند هفتۀ اول علائمی همچون گلو درد، تب و بثورات بدن را تجربه می‌کنند. همچنین ممکن است با سایر علائم زیر مواجه شوند:
- تورم غدد لنفاوی
- احساس خستگی
- بروز دردهای عضلانی
- بروز درد در مفاصل
نکتۀ مهم این است که به دلیل شباهت این علائم با نشانه‌های آنفولانزا ابتلا به آن‌ها لزوماً نشانۀ ابتلا به اچ آی وی نیست. به همین دلیل بهترین تشخیص ایدز دادن آزمایش است، خصوصاً اگر در هفته‌های اخیر شرایط پرخطری را تجربه کرده‌اید. علائم اولیه ممکن است بین 1 تا 2 هفته طول بکشند. اگرچه برخی از افراد ممکن است زمان طولانی‌تری آن‌ها را تجربه کنند.
بعد از بروز علائم اولیه ویروس می‌تواند تا سال‌ها در بدن به فعالیت خود ادامه دهد، بدون اینکه نشانه‌ای از خود برجای بگذارد، اما در واقع در حال آسیب زدن به سیستم ایمنی بدن است. این مدت ممکن است تا 10 سال (در افراد مختلف متغیر است) طول بکشد. اما در شرایطی که وارد مرحلۀ پیشرفتۀ بیماری یعنی ایدز شوید، علائم زیر را مشاهده خواهید کرد:
- ابتلا به عفونت‌های مداوم
- بروز انواع مشکلات پوستی
- تعریق شبانه
- ابتلا به اسهال و کاهش وزن مزمن
- ابتلا به بیماری‌های تهدید کنندۀ زندگی
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان خون و سرطان
زمان تشخیص قطعی ویروس ایدز
بسته به نوع آزمایش، تشخیص ایدز به صورت قطعی متفاوت است. برای مثال آزمایشات آنتی بادی به صورت حدودی بین 23 تا 90 روز بعد از ابتلا بیمار به اچ آی وی می‌توانند وجود ویروس در بدن را تشخیص دهند. توجه داشته باشید که بیشترین تست‌های سریع از نوع آزمایش آنتی بادی هستند. از طرف دیگر آزمایش آنتی ژن/آنتی بادی است که به عنوان یک روش سریع دیگر ویروس (HIV) را بین 18 تا 90 روز بعد از اینکه وارد بدن شد، تشخیص می‌دهد. این آزمایش از طریق نمونه گیری خون از انگشت قابل انجام است.
اگر آزمایش آنتی ژن/آنتی بادی را از طریق آزمایشگاه و با گرفتن نمونه خون وریدی پیگیری کنید، تشخیص اچ آی وی بین 18 تا 45 روز بعد از ورود ویروس قابل انجام است. در نهایت اینکه آزمایش (NAT) یا اسید نوکلئیک می‌تواند بین 10 تا 33 روز بعد از ابتلا به اچ آی وی، عفونت آن را در بدن تشخیص دهد.
راهکارهای تشخیص ایدز
برای تشخیص ایدز روش‌های مختلفی وجود دارند که هم در مردان و هم در زنان مشترک هستند. از این تست‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
| نوع تست | هدف تست | نمونۀ مورد نیاز | مزایا | معایب | زمان تشخیص |
|---|---|---|---|---|---|
| آزمایش آنتی بادی | تشخیص وجود آنتی‌بادی‌های اچ آی وی در بدن | خون (وریدی یا از انگشت)، مایع دهان | سریع، قابل دسترس، مناسب برای خودآزمایی | امکان تشخیص دیرتر به نسبت سایر روش‌ها | معمولاً 3 – 4 هفته پس از عفونت |
| آزمایش آنتی ژن/آنتی بادی | تشخیص همزمان آنتی‌بادی‌ها و آنتی‌ژن‌های اچ آی وی | خون (وریدی) | دقیق‌تر از تست آنتی‌بادی، تشخیص زودهنگام | نیاز به نمونه گیری خون وریدی | معمولاً 2-3 هفته پس از عفونت |
| آزمایش اسید نوکلئیک (NAT) | تشخیص مستقیم ویروس اچ آی وی در خون | خون (وریدی) | سریع‌ترین تست، تشخیص زودهنگام، اندازه گیری بار ویروسی | نیاز به تجهیزات تخصصی، هزینۀ بالاتر | چند روز تا چند هفته پس از عفونت |
تشخیص ایدز بدون آزمایش
برای تشخیص ایدز به صورت قطعی به هیچ وجه نمی‌توانید تنها به علائم بیماری تکیه کنید، زیرا نشانه‌های ایدز می‌توانند با بسیاری از بیماری‌ها مشابه باشند. بنابراین تنها راه قطعی تشخیص ایدز انجام آزمایش است. اطلاع از وضعیت ابتلا به اچ آی وی کلید یک زندگی سالم‌تر است. بنابراین اگر نتیجۀ تست شما مثبت باشد، با پیگیری درمان‌های مؤثر می‌توانید تا سال‌های متمادی زندگی سالم و طولانی را تجربه کنید.
تشخیص ایدز در خانه
شما می‌توانید برای تشخیص ایدز در خانه از دو روش کیت نمونه گیری و کیت تست فوری استفاده کنید. با کمک کیت اول باید نمونۀ مورد نیاز خود را بگیرید و با کمک کیت دوم تست فوری را انجام داده و نهایتاً بعد از گذشت 20 دقیقه جواب آزمایش را دریافت کنید. نحوۀ کار با هر کیت در ادامه آورده شده است.
کیت نمونه گیری
کیت نمونه گیری ممکن است برای جمع کردن نمونۀ مایع دهانی (بزاق) یا نمونه خون طراحی شده باشد که باید بسته به نوع آن از دستورالعمل روی جعبه پیروی کنید. کیت نمونه گیری بزاق معمولاً برای گرفتن نمونه باید روی بزاق کشیده شود. این در حالی است که برای جمع آوری نمونه خون باید از یک وسیلۀ کوچک به نام لانست برای ایجاد یک بریدگی کوچک روی انگشت استفاده کرده و از نوار جذب کننده برای جمع آوری قطرۀ خون استفاده کنید.
کیت تست فوری
در تست‌های فوری تنها کافی است که بر اساس دستور موجود روی جعبه عمل کرده و نمونه خون خود را جمع آوری کنید. این تست وجود آنتی بادی‌های ویروس اچ آی وی را در بدن تشخیص می‌دهد. برای انجام تست خون باید از قبل دست‌های خود را به خوبی با آب و صابون بشویید، سپس بعد از جمع آوری نمونه خون، بافر (مایعی برای واکنش شیمیایی با خون) را با آن ترکیب کرده و منتظر بمانید تا پس از طی زمان مشخص (حدود 20 دقیقه) نتیجه نمایان شود.
نکته: احتمال خطا با این تست‌ها وجود دارد، برای همین انجام آزمایش‌های تکمیلی در صورت وجود شک در مورد نتایج تست ضروری است.
کیت تشخیص ایدز چیست و از کجا بخریم؟
آزمایش تشخیص ایدز را می‌توانید در بیمارستان، آزمایشگاه یا برخی کلینیک‌ها انجام دهید. اما برای تست خانگی می‌توانید کیت مورد نظر را از داروخانه‌های فیزیکی یا آنلاین خریداری کنید. کیت تشخیص ایدز یک تست یک بار مصرف است که به شما کمک می‌کند تا در خانه و در زمانی که راحت هستید در مورد ابتلا خود به ویروس اچ آی وی اطمینان حاصل کنید. این تست حریم شخصی شما را حفظ خواهد کرد و کمک می‌کند تا به نتایج آزمایش به شکلی سریع دسترسی داشته باشید.
نکات مهم در تشخیص ایدز
- ایدز یک عفونت ویروسی مزمن است که توسط ویروس اچ آی وی (نقص سیستم انسانی) ایجاد می‌شود. این بیماری گلبول‌های سفید خاصی از بدن را که با عفونت مبارزه می‌کنند از بین می‌برد.
- علائم اچ آی وی با توجه به مرحلۀ بیماری متفاوت است. در هفته‌های اولیۀ ابتلا بیمار ممکن است علائمی شبیه به آنفولانزا داشته باشد، اما در صورت ابتلا به ایدز (مراحل پیشرفتۀ بیماری) علائم در صورت عدم کنترل به تدریج تمامی بدن و اعضای آن را درگیر می‌کنند.
- تشخیص ایدز با استفاده از روش‌های مختلفی همچون آزمایش آنتی بادی، آزمایش آنتی ژن/آنتی بادی و آزمایش اسید نوکلئیک قابل انجام است.
- تشخیص ایدز در خانه و به کمک دو کیت نمونه گیری و کیت تست فوری نیز قابل انجام است.
- برای مشاوره در مورد تشخیص ایدز و یا سایر بیماری‌های مربوط به زنان می‌توانید از طریق کلینیک هرلایف اقدام کنید. همچنین شما از طریق بخش پرس و گوی این اپلیکیشن می‌توانید با پزشکان یا سایر کاربران هرلایف در ارتباط باشید.
پرسش‌های پرتکرار
تشخیص ایدز تنها از طریق انجام آزمایش امکان پذیر است. هیچ علامت قطعی یا راهکار خانگی برای تشخیص ایدز وجود ندارد.
تشخیص قطعی ایدز تنها با انجام آزمایش خون امکان پذیر است. هرگونه تشخیص بر اساس علائم، حدس و گمان یا روش‌های غیرعلمی غیرقابل اعتماد و حتی خطرناک است. البته می‌توان با خرید کیت تشخیص ایدز بدون خروج از منزل ابتلا به این بیماری را متوجه شد.
کیت تشخیص ایدز را می‌توانید از طریق داروخانه‌های معتبر آنلاین و فیزیکی خریداری و استفاده کنید.
منابع:
