علائم ایدز در زنان معمولاً با نشانه‌هایی مثل تب، خستگی مزمن، کاهش وزن ناگهانی و عفونت‌های مکرر واژینال مانند کاندیدیازیس یا واژینوز باکتریایی همراه است. ضعف، اسهال مزمن، سرفه‌های مداوم و برفک دهان نیز از علائمی هستند که در هر دو جنس دیده می‌شوند. اما نشانه‌هایی مانند عفونت مکرر واژن، بی‌نظمی در چرخه قاعدگی و بیماری‌های التهابی لگن، بیشتر در زنان بروز می‌کنند. در این مقاله، با مهم‌ترین علائم اچ آی وی در زنان، تفاوت آن با مردان و راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از ابتلا آشنا می‌شوید.
ایدز علائم مشترکی در زنان و مردان ایجاد می‌کند. در حالی که یک دسته علائم در ابتدای ابتلا و خفیف هستند. یک دسته هم وقتی آشکار می‌شوند که بیماری ایدز به شکل شدید و پایدار ظاهر میشود. در چنین حالتی، اگر این بیماری عفونی درمان نشود؛ ابتلا به عفونت‌های شدید و سرطان‌ها را به دنبال دارد.
علائم بیماری ایدز در زنان چگونه است؟
- تب‌های مکرر و تعریق شبانه
- سرفۀ مداوم و تنگی نفس (در مواردی به دلیل ذات‌الریه یا سل)
- تورم غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشالۀ ران
- کاهش وزن ناگهانی و شدید (بیش از ۱۰٪ وزن بدن)
- احساس خستگی، بی‌حوصلگی و تغییرات خلق‌وخو
- لکه‌های پوستی قرمز، قهوه‌ای یا بنفش (سارکوم کاپوزی) و بثورات خارش‌دار
- عفونت قارچی دهان (برفک دهان) و دشواری در بلع
- دردهای عضلانی مداوم که با استراحت بهبود نمی‌یابد
- اسهال مزمن و طولانی‌مدت
- نامنظمی در چرخه قاعدگی
ایدز (AIDS) مرحلۀ پیشرفته‌ای از عفونت HIV به حساب می‌آید و هنگامی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به شدت تضعیف میشود. زنان مبتلا به HIV ممکن است علائم عمومی مشترکی را تجربه کنند. همچنین مسائل مربوط به سلامت زنان و زایمان منحصر به فردی داشته باشند. اما باید توجه داشت که برخی از علائم ایدز تنها در زنان مشاهده می‌شوند. این علائم دستگاه تناسلی، لگن و اندام‌های درون آن را تحت الشعاع قرار می‌دهند.
علائم سرماخوردگی
زنان مبتلا به ایدز مستعد ابتلا به مشکلات تنفسی مانند ذات الریۀ مکرر و حتی سل هستند. سرفۀ مداوم و تنگی نفس ممکن است نشان دهندۀ عفونت‌های ریوی یا سایر بیماری‌ها باشند.
غدد لنفاوی متورم (لنفادنوپاتی)
بزرگ شدن غدد لنفاوی، به ویژه در گردن، زیر بغل و کشالۀ ران، یکی از اولین علائم پیشرفت HIV است. غدد لنفاوی متورم می‌شوند، زیرا سیستم ایمنی بدن با عفونت مبارزه می‌کند.
کاهش وزن غیر قابل توضیح
زنان مبتلا به ایدز ممکن است کاهش وزن سریع و قابل توجهی (بیش از 10% از وزن بدن) را تجربه کنند. حتی زمانی که به طور معمول غذا می‌خورند. این اتفاق به دلیل سوء تغذیه، اسهال مزمن و ناتوانی بدن در جذب مواد مغذی به درستی رخ می‌دهد.
تغییرات خلق و خو
خستگی، بی حوصلگی و بدن دردهایی که بیماران مبتلا به ایدز تجربه می‌کنند، باعث تغییرات خلق و خوی این افراد می‌شوند. اگرچه نگرانی این خانم‌ها دربارۀ سلامتی و تغییراتی که سبک زندگی آنها متحمل میشود، بر نوسانات خلقی و چالش‌های عاطفی آنها اثر می‌گذارند.
تب و عرق شبانه
تب‌های مکرر درجه پایین یا درجه بالا (بالاتر از 38 درجه سانتی گراد) همراه با تعریق بیش از حد، به ویژه در شب شایع هستند. این تب‌ها پاسخ بدن به عفونت ویروسی اچ آی وی است.
تغییرات پوستی
ضایعات قرمز، قهوه‌ای یا بنفش ممکن است روی پوست و داخل دهان به دلیل سارکوم کاپوزی، نوعی سرطان شایع بر اثر ایدز پیشرفته ظاهر شوند. بثورات خارش دار مکرر، اگزما یا تحریکات پوستی غیرقابل توضیح نیز شایع هستند.
تغییرات قاعدگی
زنان مبتلا به ایدز ممکن است چرخه‌های قاعدگی نامنظم را تجربه کنند. این مسئله به دلیل عدم تعادل هورمونی ناشی از سرکوب سیستم ایمنی بدن و وجود بیماری رخ می‌دهد.
عفونت قارچی
برفک دهان یک عفونت قارچی به دلیل قارچ کاندیدا رخ می‌دهد. این بیماری منجر به ظاهر شدن تکه‌های ضخیم و سفید داخل دهان، زبان و گلو میشود. در صورت عدم درمان، می‌تواند به مری گسترش یابد و بلع را دردناک و دشوار کند.
دردهای عضلانی
زنان مبتلا به ایدز اغلب خستگی و دردهای عضلانی غیر قابل توضیحی را تجربه می‌کنند که با استراحت بهبود نمی‌یابند. این امر ناشی از عملکرد سیستم ایمنی بدن است. در چنین شرایطی سیستم ایمنی برای مبارزه با عفونت‌ها سخت‌تر کار می‌کند و بدن قادر به حفظ انرژی نیست.
اسهال مزمن
اسهال مداوم که بیش از یک هفته طول بکشد، یک علامت نسبتاً شایع در زنان مبتلا به ایدز است. این مشکل می‌تواند منجر به کم آبی، از دست دادن مواد مغذی و ضعف کلی شود.
علائم ایدز مربوط به زنان
علاوه بر موارد فوق، خانم‌ها علائمی را هنگام ابتلا به ایدز تجربه می‌کنند که در دستگاه تناسلی و لگن آنها رخ می‌دهند. این علائم عبارتند از:
- عفونت‌های مکرر واژن (کاندیدیازیس، واژینوز باکتریایی) همراه با خارش، سوزش و ترشحات غیرعادی
- بیماری التهابی لگن (PID) با علائمی مانند درد لگنی، تب و ترشح واژینال
- زخم‌های تناسلی ناشی از ویروس هرپس (HSV) که دیر بهبود می‌یابند
- افزایش احتمال دیسپلازی یا سرطان دهانۀ رحم ناشی از HPV
عفونت‌های مکرر واژن
زنان مبتلا به ایدز بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های مکرر قارچی (کاندیدیازیس واژینال) یا واژینوز باکتریایی هستند. علائم این مشکل شامل خارش واژن، سوزش، ترشحات غیرطبیعی و ناراحتی در هنگام مقاربت هستند.
بیماری التهابی لگن (PID)
PID شامل عفونت رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان میشود. در زنان مبتلا به ایدز، بیماری التهابی لگن تمایل به شدیدتر شدن، درمان سخت‌تر و طولانی‌تر شدن دارد. درد لگن، تب و ترشحات غیرطبیعی واژن از علائم آن به حساب می‌آیند.
زخم‌های تناسلی
عفونت‌های ناشی از وجود ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) می‌توانند زخم‌های تناسلی دردناک و سایر زخم‌هایی را ایجاد کنند که در زنان مبتلا به ایدز به کندی بهبود می‌یابند. این زخم‌ها می‌توانند خطر ابتلا به عفونت‌های دیگر را افزایش دهند.
دیسپلازی گردن رحم و سرطان
زنان مبتلا به ایدز بیشتر از سایر زنان در خطر ابتلا به دیسپلازی دهانۀ رحم (سلول‌های غیرطبیعی در دهانۀ رحم) و سرطان دهانۀ رحم ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هستند. آزمایش پاپ اسمیر منظم و معاینات زنان و زایمان برای تشخیص و درمان زودهنگام ضروری هستند.
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
عفونت‌های شایع در زنان مبتلا به ایدز
همانطور که HIV سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند، بدن به عفونت‌ها و بیماری‌هایی حساس است که به طور معمول بر یک فرد سالم تأثیر نمی‌گذارند. این بیماری‌های عفونی عبارتند از:
- سل: سل یکی از بیماری‌های عفونی در زنان مبتلا به ایدز درمان نشده است. این بیماری باعث سرفۀ مداوم، درد قفسۀ سینه، کاهش وزن و تب میشود.
- پنوموسیستیس پنومونی (PCP): عفونت شدید و بسیار خطرناک ریه است که باعث تنگی نفس، سرفۀ خشک و تب میشود.
- توکسوپلاسموز: نوعی عفونت انگلی است که می‌تواند بر مغز تأثیر بگذارد و باعث سردرد، تشنج و گیجی شود.
- سیتومگالوویروس (CMV): می‌تواند چشم‌ها، سیستم گوارش یا سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار دهد.
- مننژیت: مننژیت قارچی یا باکتریایی در زنان مبتلا به ایدز شایع است. این اختلال با سردرد شدید، سفتی گردن، تب و گیجی همراه است.
اختلالات مغز و اعصاب در زنان دارای ایدز
سیستم عصبی قسمت مهمی از بدن است که ایدز در زنان به آن آسیب وارد می‌کند. این خانم‌ها با مشکلات مغز و اعصاب زیر مواجه هستند:
- از دست دادن حافظه و مشکلات شناختی: زنان مبتلا به ایدز ممکن است مشکلاتی در تمرکز، از دست دادن حافظه و سردرگمی را تجربه کنند که اغلب به عنوان زوال عقل مرتبط با ایدز تشخیص داده می‌شوند.
- اختلالات سلامت روان: افسردگی، اضطراب و اختلالات خلقی در مبتلایان به ایدز شایع هستند. این تغییرات خلق و خو ناشی از استرس بیماری و تأثیر آن بر کیفیت کلی زندگی هستند.
- نوروپاتی: آسیب به رشته‌های اعصاب می‌تواند باعث سوزن سوزن شدن، بی حسی و احساس سوزش در دست‌ها و پاها شود.
علت ابتلای زنان به ویروس ایدز
ویروس اچ آی وی بیماری ایدز را ایجاد می‌کند. ابتلا به این بیماری به تدریج سیستم ایمنی بدن را با از بین بردن سلول‌های دفاعی (CD4 T)، نوعی گلبول سفید خون که برای مبارزه با عفونت‌ها بسیار مهم است، تضعیف می‌کند. با گذشت زمان، این سرکوب ایمنی منجر به ایدز میشود. اما روش‌های سرایت ایدز که باعث ابتلای افراد سالم به این بیماری می‌شوند، عبارتند از:
- ارتباط جنسی محافظت نشده: شایع‌ترین علت انتقال (HIV) در زنان، رابطۀ جنسی محافظت نشده واژینال یا مقعدی با شریک جنسی اچ آی وی مثبت است.
- اشتراک سوزن یا سرنگ: به اشتراک گذاشتن سوزن‌های آلوده هنگام تزریق مواد مخدر به طور قابل توجهی خطر ابتلا به عفونت (HIV) را افزایش می‌دهد. لوازم آلوده به ویروس در آرایشگاه‌ها و دندانپزشکی‌ها نیز عوامل دیگری در ابتلا به ایدز هستند. البته انتقال از آن بسیار کم است.
- انتقال خون آلوده: انتقال خون آلوده یا پیوند عضو آلوده به ویروس اچ آی وی باعث سرایت ایدز می‌شوند.
- کار در محیط‌های درمانی: احتمال ابتلای کارکنان درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها به ویروس بیماری ایدز وجود دارد. البته این در صورت بی توجهی کادر درمان و برخورد سرنگ آلوده به بدن آنها رخ می‌دهد.
- بیماری‌های عفونی مقاربتی: انتقال بیماری‌هایی مانند تبخال و زگیل تناسلی، سوزاک و کلامیدیا و سایر بیماری‌های عفونی قابل انتقال از طریق مقاربت جنسی، بدن بیماران را مستعد ابتلا به ایدز می‌کند.
- انتقال از مادر به نوزاد: مرحلۀ بارداری، زایمان و شیردهی باعث انتقال ویروس اچ آی وی به افراد از بدو تولد میشود. دختر خانم‌ها ممکن است از همان کودکی چنین مشکلی را تجربه کنند.
روش‌های پیشگیری از ایدز در زنان
پیشگیری از ایدز شامل متوقف کردن انتقال (HIV) است. زنان، به ویژه در مناطق یا شرایط خاص، در معرض خطر ابتلا به عفونت اچ آی وی هستند. این افراد باید به روش‌های زیر از خود در مقابل ابتلا به ایدز مراقبت کنند:
| روش پیشگیری | راهکار |
| رابطۀ جنسی محافظت شده | استفاده از ابزارهای محافظت کننده مانند کاندوم، محدود کردن فعالیت جنسی و تعداد شرکای جنسی، حفاظت از خود در صورت تجربۀ خشونت‌های جسمی و جنسی،چکاپ منظم |
| داروی پیشگیری کنندۀ PrEP | مصرف روزانۀ دارویی برای کاهش خطر ابتلا به ایدزبا تأثیرگذاری 90 درصد به بالامناسب زنان دارای شریک جنسی مبتلا به ایدز یا زنانی فعال از نظر فعالیت جنسی |
| محافظت از جنین مادر مبتلا به ایدز | انجام آزمایش HIV در دوران بارداری، درمان ضد ویروسی ART، زایمان ایمن مادر مبتلا به ایدز، ممانعت از شیردهی مادر مبتلا به ایدز |
| عدم استفاده از سرنگ آلوده | استفاده نکردن از سوزن و سرنگ دیگران، استفاده از لوازم بهداشتی شخصی در آرایشگاه، استفاده از خدمات مراکز درمانی و دندانپزشکی بهداشتی |
| انجام منظم تست اچ آی وی | انجام منظم تست HIV در آزمایشگاه‌ها |
| افزایش آگاهی دربارۀ ایدز | کسب اطلاعات لازم دربارۀ ایدز، پیشگیری و انتقال آن در مدارس و شبکه‌های اجتماعی، تشویق به بحث در مورد سلامت جنسی، کاهش تابو و دسترسی به خدمات |
| داشتن سبک زندگی سالم | داشتن رژیم غذایی سالم برای ارتقای سیستم ایمنی، داشتن روابط جنسی سالم و محافظت شده، استفاده از جلسات مشاوره و خدمات مرتبط با ایدز |
ایدز در زنان بیشتر است یا مردان؟
شیوع ابتلا به ایدز در زنان بیشتر از مردان است. عوامل زیستی، فرهنگی، خشونت‌های جنسی، عوامل اقتصادی و نابرابری‌های جنسیتی در این مسئله دخالت دارند.
عوارض ایدز در زنان
هنگامی که اچ آی وی بدن را آلوده می‌کند، سیستم ایمنی بدن به شدت تضعیف میشود و حساسیت به عوامل عفونت زای دیگر و همچنین بروز بیماری‌های مختلف را افزایش می‌دهد. زنان ممکن است به دلیل عوامل بیولوژیکی، هورمونی و اجتماعی با چالش‌هایی رو به رو شوند. این عوارض عبارتند از:
انواع بیماری‌های عفونی
- سل
- پنومونی
- کاندیدیازیس
- توکسوپلاسموز
- سیتومگالوویروس
- مننژیت کریپتوکوکوس
بیماری‌های زنان و زایمان
- عفونت مکرر واژن
- بیماری التهابی لگن (PID)
- سرطان دهانۀ رحم
- زخم‌های تناسلی
افزایش احتمال سرطان
- سرطان دهانۀ رحم
- انواع سرطان پوست مانند سارکوم کاپوسی
- لنفوم (سرطان در سیستم لنفاوی)
عوارض مربوط به مغز و اعصاب
- اختلالات شناختی
- انسفالوپاتی اچ آی وی
- نوروپاتی
عوارض مربوط به زایمان
- زایمان زودرس
- وزن خیلی کم نوزاد
- انتقال اچ آی وی به نوزاد
آسیب به اندام‌های بدن
- آسیب دیدن کبد و کلیه
- پوکی استخوان و مشکلات استخوانی
اختلالات روانی
- سندرم استرس پس از حادثه (PTSD)
- اضطراب و افسردگی
چالش‌های اجتماعی
- تجربۀ تبعیض، فقر و دسترسی محدود به مراقبت‌های بهداشتی
- دیدگاه منفی و ننگین جامعه به زنان مبتلا به ایدز
نکاتی کوتاه درمورد ایدز در زنان
- ایدز (AIDS) هنگامی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به شدت تضعیف میشود. این بیماری با علائم سرماخوردگی، غدد لنفاوی متورم، کاهش وزن غیر قابل توضیح، تغییرات خلق و خو، تب و عرق شبانه، تغییرات پوستی، عفونت قارچی، دردهای عضلانی و اسهال مزمن همراه است.
- علائم دستگاه تناسلی که در زنان دارای ایدز مشاهده می‌شوند شامل تغییرات قاعدگی، عفونت‌های مکرر واژن، بیماری التهابی لگن، زخم‌های تناسلی و دیسپلازی گردن رحم و سرطان هستند.
- انتقال ویروس اچ آی وی در اثر رابطۀ جنسی محافظت نشده، انتقال خون آلوده، سرنگ و لوازم دندانپزشکی و آرایشگاهی آلوده، ابتلا به بیماری‌های عفونی و انتقال از مادر باردار رخ می‌دهند.
- برای پیشگیری از ایدز باید به روابط جنسی محافظت شده، رعایت بهداشت فردی و عمومی، انجام چکاپ منظم و مراقبت از مادر باردار دارای ایدز و جنین او توجه داشت.
- شما برای کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ سلامت زنان می‌توانید از مقالات وبلاگ و همینطور اپلیکیشن هرلایف استفاده کنید.
- برای بررسی‌های دقیق پزشکی، خدمات مشاورۀ آنلاین کلینیک هرلایف در اختیار شما قرار دارند.
پرسش‌های پرتکرار
نشانه‌های شبیه به سرماخوردگی، غدد لنفاوی متورم، کاهش وزن غیر قابل توضیح، تغییرات خلق و خو، تغییرات قاعدگی، عفونت‌های مکرر واژن، بیماری التهابی لگن و سرطان دهانۀ رحم از علائم ایدز در زنان هستند.
علائم اولیه HIV ممکن است ۲ تا ۴ هفته پس از ورود ویروس به بدن ظاهر شوند و معمولاً شبیه سرماخوردگی یا آنفلوآنزای خفیف‌اند. البته در بسیاری از افراد این علائم یا خیلی خفیف هستند یا اصلاً بروز نمی‌کنند. از طرفی، ویروس HIV می‌تواند سال‌ها بدون علامت در بدن باقی بماند، بنابراین تنها راه مطمئن برای تشخیص، انجام تست است، نه صرفاً تکیه بر علائم ظاهری.
.اگر HIV درمان نشود، ممکن است پس از یک سال یا بیشتر، علائم پیشرفته‌تری ظاهر شوند. این علائم شامل کاهش وزن شدید، اسهال مزمن، تعریق شبانه، تب‌های مکرر، خستگی شدید و عفونت‌های مکرر واژینال یا دهانی هستند. البته شدت و زمان بروز این علائم در هر فرد متفاوت است و ممکن است برخی افراد تا چند سال هیچ علامت مشخصی نداشته باشند. تشخیص دقیق تنها با انجام تست امکان‌پذیر است.
برخی علائم مانند عفونت‌های مکرر واژن، بیماری التهابی لگن و بی‌نظمی در قاعدگی مختص زنان هستند، در حالی‌که سایر علائم عمومی میان هر دو جنس مشترک است.
کاهش وزن شدید یکی از علائم شایع در مراحل پیشرفته بیماری است، اما در مراحل اولیه ممکن است دیده نشود یا به آرامی پیش برود.
بله، زنان مبتلا به HIV در معرض خطر بالاتری برای دیسپلازی و سرطان دهانۀ رحم هستند و باید پاپ اسمیر را به‌صورت منظم انجام دهند.
در حال حاضر درمان قطعی برای ایدز وجود ندارد، اما با استفاده از داروهای ضدویروسی (ART) می‌توان ویروس HIV را کنترل کرد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. زنان مبتلا به HIV در صورت شروع درمان به‌موقع، می‌توانند زندگی طولانی، سالم و فعال داشته باشند. همچنین درمان مؤثر می‌تواند احتمال انتقال ویروس به دیگران را تا حد زیادی کاهش دهد.
طول عمر زنان مبتلا به ایدز با شروع زودهنگام درمان و پیروی منظم از داروهای ضدویروسی (ART) می‌تواند نزدیک به افراد سالم باشد. اگر HIV به‌موقع تشخیص داده شود و فرد تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد، می‌تواند دهه‌ها زندگی سالم و فعال داشته باشد. عواملی مثل زمان شروع درمان، سبک زندگی، تغذیه، و عدم ابتلا به عفونت‌های همزمان در این موضوع نقش دارند.
منابع:
