یکی از موضوعات مهمی که ما خانم‌ها بهتر است به آن توجه کنیم میزان خونریزی پریود است. در این مقاله در مورد میزان خونریزی پریود، تفاوت رنگ‌ها در خون دفع شده و علل و راهکارهای مدیریت آن خواهیم گفت.
درک این موضوع که میزان خونریزی طبیعی پریود چقدر است، می‌تواند به شما کمک کند تا متوجه شوید آیا میزان خونریزی پریودتان طبیعی است یا خیر.
همانطور که در مقاله‌ی «هر آن چیز که از پریود باید بدانید!» گفتیم، خونریزی پریود هنگامی اتفاق می‌افتد که دیواره رحم (که برای لانه گزینی آماده شده بود) به دلیل تغییرات هورمونی و رخ ندادن لقاح می ریزد و از طریق واژن از بدن خارج می‌شود.
شدت خونریزی:
میزان خونی که در دوره‌ی پریود (به طور میانگین ۳تا ۷ روز) از واژن خارج می‌شود، شدت خونریزی را مشخص می‌کند.
به طور میانگین این میزان می‌تواند از ۵ تا ۸۰ میلی لیتر متغیر باشد. در اکثر خانم‌ها خونریزی در روزهای ابتدایی پریود بیشتر است و با نزدیک شدن به روزهای انتهایی کم می‌شود.
- خونریزی سنگین: از ۶۰ تا ۸۰ میلی لیتر در طول دوره- استفاده ۱ تا ۲ تامپون یا پد در مدت کمتر از ۱ تا ۲ ساعت
- خونریزی متوسط: ۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر در طول دوره – استفاده بیش از ۱ پد یا تامپون در مدت ۳ ساعت
- خونریزی ملایم(سبک): کمتر از ۳۰ میلی لیتر در طول دوره- استفاده کمتر از ۱ پد یا تامپون در مدت بیشتر از ۳ ساعت
خونریزی پریود در سنین مختلف چه ویژگی‌هایی دارد؟
خونریزی پریود در زنان، در سنین مختلف، با توجه به عوامل متنوعی با یکدیگر فرق دارند. این تفاوت‌ها از نظر مدت زمان، مقدار و سایر ویژگی‌های خونریزی هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
بلوغ (دوره ۸ تا ۱۴ سالگی)
- زمان قاعدگی: معمولاً پریود در دوران بلوغ، شناخته شده و زمان آن اغلب بین سنین ۱۰-۱۴ است. دختران در بازۀ ۳ تا ۷ روز خونریزی پریود دارند. گاهی هم ممکن است که مدت زمان آن بیشتر شود.
- مهم‌ترین ویژگی چرخۀ قاعدگی: ممکن است خونریزی قاعدگی در چند سال اول نامنظم باشد. زیرا بدن با تغییرات هورمونی سازگار نیست. اما با گذر زمان هماهنگی میان عملکرد دستگاه تناسلی و هورمون‌ها برقرار می‌شود.
- جریان و علائم: خونریزی ممکن است از نظر شدت متفاوت باشد، برخی از آنها خونریزی سنگین و برخی دیگر خونریزی سبک‌تری هستند. اما علائمی مانند گرفتگی، خستگی و نوسانات خلقی در میان کودکان و نوجوانان شایع هستند.
دوران باروری (۱۵ تا ۴۰ سالگی)
- زمان قاعدگی: اکثر زنان در سن ۱۵ تا ۴۰ سالگی چرخۀ قاعدگی منظم دارند که ۲۱-۳۵ روز طول می‌کشد. در حالی که خونریزی پریود ۳-۷ روزه است.
- ویژگی‌ها: عواملی مانند استرس، شیوۀ زندگی، پیشگیری از بارداری و شرایط پزشکی (PCOS، فیبروم و سایر بیماری‌ها) می‌توانند بر برنامۀ خونریزی پریود تأثیر بگذارند.
- بارداری و شیردهی: خونریزی قاعدگی در دوران بارداری متوقف می‌شود و چند ماه بعد از آغاز شیردهی شروع شروع خواهد شد.
دوران پیش یائسگی (۴۰ تا ۵۰ سالگی)
- زمان قاعدگی: نوسانات هورمونی می‌توانند باعث پریودهای نامنظم، خونریزی سنگین‌تر یا سبک‌تر و با پاین تخمک گذاری همراه شود.
- ویژگی‌ها: گرگرفتگی، تعریق شبانه و نوسانات خلقی اغلب همراه با تغییراتی در الگوهای قاعدگی هستند.
- لکه بینی: گاهی خونریزی سبک یا لکه بینی بین خونریزی دو قاعدگی رخ می‌دهد اما در صورت ادامه باید با پزشک مطرح شود.
یائسگی (معمولاً بعد از ۵۰ سالگی)
- زمان قاعدگی: یائسگی هنگامی رخ می‌دهد که خانم‌ها به مدت ۱۲ ماه متوالی خونریزی قاعدگی نداشته باشند.
- ویژگی: هیچ نوع خونریزی پس از یائسگی طبیعی نیست و باید مورد بررسی قرار گیرد، زیرا می‌تواند بیماری‌هایی مانند هیپرپلازی اندومتر یا سرطان را نشان دهد.
رنگ‌های مختلف خونریزی پریود به چه معناست؟
رنگ‌های مختلف خون چه معنایی دارند؟
احتمالا گاهی با تغییر رنگ خون پریود رو به رو شده‌اید، قرمز تیره یا قهوه ای، قرمز روشن و موارد دیگر: رنگ خون هر پریود به چه معناست؟ اصولا به نظر شما چرا رنگ خون پریود در دوره‌های متفاوت است؟
برای اکثر زنان، پریود بین سنین ۱۲ تا ۱۳ سالگی شروع می شود. شما ممکن است هر ۲۱ تا ۳۵ روز یا بیشتر در دوره ای که معمولاً پریود نامیده می‌شود خونریزی را تجربه کنید.
طبق گفته آکادمی متخصصان زنان و زایمان آمریکا ( American Academy of Obstetricians and Gynecologists)، فرایند پریود شما ممکن است به عنوان یک علامت سلامت حیاتی مورد استفاده قرار گیرد. هر چیزی در طول چرخه پریود شامل بافت‌ها، ترشحات، میزان خونریزی، رنگ‌هایی که می‌بینید و… ممکن است نشان دهنده نکته مهمی در مورد سلامتی شما باشد.
ممکن است رنگ‌های خون را از سیاه تا قرمز روشن، قهوه‌ای تا نارنجی مشاهده کنید. اگرچه بیشتر رنگ‌ها را می توان «معمولی» یا «سالم» در نظر گرفت، برخی رنگ‌ها ممکن است دلیلی برای مراجعه به پزشک باشند. اما معمولا جای نگرانی نیست، به ویژه وقتی که به موقع به پزشک مراجعه کنید.
رنگ‌های مختلف خونریزی پریود به چه معناست؟
رنگ‌های مختلف خونریزی عبارتند از:
خون پریود قهوه‌ای تیره
ممکن است از دیدن خون تیره نگران شوید، اما لزوما دلیلی برای نگرانی نیست. این رنگ مربوط به خون قهوه‌ای است که قدیمی شده و تا حدودی اکسیده شدن آن باعث رنگ تیره آن شده است. ممکن است ظاهری شبیه به تفاله قهوه داشته باشد خون تیره معمولا خونی است که مدتی طول می‌کشد تا از رحم خارج شود.
خون پریود قهوه ای
ترشحات قهوه‌ای رنگ معمولا نشانه‌ای از خون کهنه و دیر دفع شده است. این خون زمان کافی برای اکسید شدن داشته است، به همین دلیل رنگ آن از قرمز استاندارد تغییر کرده و قهوه‌ای شده است.
لوچیا (Lochia)
خونریزی‌هایی که زنان در چهار تا شش هفته اول پس از زایمان تجربه می‌کنند، لوچیا نامیده می‌شود. این خونریزی نسبتا سنگین شروع می‌شود، این خونریزی از روز چهارم به بعد، به رنگ صورتی یا قهوه ای خواهد بود.
خون پریود قرمز تیره
ممکن است هنگام بیدار شدن از خواب در طول پریود یا پس از مدتی دراز کشیدن، خون قرمز تیره مشاهده کنید. رنگ عمیق و تیره ممکن است به این معنی باشد که خون برای مدتی در رحم مانده اما تا حد قهوه‌ای شدن اکسید نشده است.
برای تحلیل خونریزی پریود بهتر است به پزشک مراجعه شود، مسلم است که بهترین مرجع برای تفسیر رنگ خونریزی پریود پزشک متخصص است اما در کل رنگ‌های مختلف نباید باعث نگرانی و استرس شود. استرس می‌تواند شرایط را نامناسب کند و تاثیری بدی بر روی شما بگذارد.
خون پریود قرمز روشن
پریود شما ممکن است با خونریزی قرمز روشن شروع شود. این بدان معنی است که خون تازه است و به سرعت در حال جریان است. خون شما ممکن است در تمام چرخه پریود به همین شکل بماند یا ممکن است با کاهش جریان خون تیره شود.
همانطور که رحم در روزهای پریود شروع به خونریزی می‌کند، ممکن است متوجه شوید که به رنگ قرمز روشن است. این فقط به این معنی است که خون شما تازه است و مدتی در رحم یا واژن شما نمانده است.
- برخی از عفونت‌ها، مانند کلامیدیا (chlamydia) و سوزاک، ممکن است باعث خونریزی بین چرخه پریود شوند. اگر قبل از شروع پریود خون می‌بینید، بهتر است با پزشک خود مطرح کنید.
خون پریود صورتی
خون پریود ممکن است در ابتدا یا انتهای چرخه پریود صورتی رنگ به نظر برسد، به خصوص اگر لکه بینی داشته باشید. این سایه روشن صورتی احتمالا نشان می‌دهد که خون با مایع دهانه رحم مخلوط و رنگ آن رقیق شده است.
خون صورتی اغلب در زمان شروع پریود دیده می‌شود. در این مرحله، مقداری از خون تازه و قرمز روشن ممکن است با ترشحات واژن مخلوط شود و باعث روشن شدن رنگ خون شود در نتیجه صورتی به نظر برسد. ترشحات واژن ترکیبی از مایع و سلول‌هایی است که توسط واژن شما ریخته می‌شود تا بافت‌های واژن شما سالم، مرطوب و عاری از عفونت باشد.
استروژن کم
گاهی اوقات رنگ صورتی خون پریود ممکن است نشان دهنده سطح پایین استروژن در بدن باشد. استروژن به تثبیت پوشش داخلی رحم کمک می‌کند. بدون این هورمون، ممکن است در برخی مواقع در چرخه پریود، پوشش داخلی رحم را از بین ببرد که منجر به لکه بینی در رنگ‌های مختلف از جمله صورتی می‌شود. کنترل بارداری هورمونی بدون استروژن یا تغییرات هورمونی قبل از یائسگی از دلایل کاهش استروژن هستند.
خون پریود نارنجی
هنگامی که خون با مایع دهانه رحم مخلوط می‌شود، ممکن است نارنجی به نظر برسد. در نتیجه، ممکن است به همان دلایلی که ترشحات صورتی را مشاهده می‌کنید، ترشحات نارنجی را ببینید.
خون پریود خاکستری
مشاهده ترشحات خاکستری یا مایل به سفید دلیلی جدی برای تماس با پزشک است اما تاکید همچنان بر دوری از استرس و تحلیل و قضاوت زودهنگام است.
این رنگ ممکن است نشان دهنده این باشد که شما دچار عفونتی مانند واژینوز باکتریایی (Bacterial vaginosis) هستید. سایر علائم عفونت عبارتند از:
- تب
- درد
- خارش
- بوی بد
آیا طبیعی است که رنگ در ابتدا و انتهای پریود متفاوت باشد؟
بله! رنگ خونریزی پریود شما ممکن است از ابتدا تا انتها تغییر کند. حتی ممکن است ماه به ماه یا در زمان‌های مختلف در طول زندگیتان رنگ‌های متفاوتی داشته باشید. در بیشتر موارد، تغییر از قرمز روشن تا قرمز تیره و قهوه‌ای مربوط به جریان و زمان حضور خون در رحم است. جریان خون ممکن است در ابتدای پریود سریعتر باشد و هر چه به پایان پریود نزدیک می‌شود کندتر شود. ممکن است پس از استراحت طولانی مدت نیز خون قرمز تیره داشته باشید. ممکن است در سنگین‌ترین روزهایتان خون قرمز روشن مشاهده کنید.
البته این بدان معنا نیست که همه تغییرات رنگ، طبیعی است. اگر رنگی ناآشنا یا خاکستری می‌بینید به ویژه اگر علائم دیگری در کنار آن دارید تعیین وقت معاینه ضرری ندارد.
آیا لخته خون باید باعث نگرانی شود؟
علاوه بر رنگ، بافت خون پریود ممکن است در طول چرخه پریود تغییر کند و پریود ماه به ماه ممکن است بافت‌های متفاوتی داشته باشد.
لخته‌ها لزوماً دلیلی برای نگرانی نیستند. آنها زمانی رخ می‌دهند که پوشش دیواره‌های رحم می‌ریزد.
- اندازه لخته خون: اگر لخته‌هایی را دیدید که اندازه آنها از یک چهارم حد معمول بزرگتر است، ممکن است مراجعه به پزشک لازم باشد. اگر لخته‌های بزرگ با خونریزی شدید نیز همراه بود بهتر است با پزشک مشورت کنید
- لخته بدون خونریزی: لخته ممکن است با خونریزی همراه باشد یا نباشد این موضوع طبیعی است.
- لکه بینی در تخمک گذاری: بعضی خانم‌ها در زمان تخمک گذاری، دچار لکه بینی می‌شوند. این لکه‌ها که در حوالی زمان تخمک گذاری اتفاق می‌افتد ممکن است با مخاط دهانه رحم مخلوط شود و به لکه حالت سفیده تخم مرغ یا بافت ژلاتینی بدهد. این ترشح را می‌توان به صورت مرطوب و لغزنده نیز توصیف کرد.
چه زمانی و در چه شرایطی بهتر است با پزشک مشورت کنید:
- اگر چرخه پریود نامنظم دارید، به طوری که ماه به ماه تفاوت چشمگیری داشته باشد.
- اگر چرخه پریود شما کمتر از ۲۱ یا بیشتر از ۳۸ روز طول بکشد.
- اگر سه ماه یا بیشتر پریود نشدید.
- اگر درد قابل توجه یا سایر علائم غیرعادی همراه با خونریزی دارید.
- اگر بین پریود خونریزی داشته‌اید.
- اگر یائسگی را پشت سر گذاشته‌اید و دوباره خونریزی شروع شده است.
- اگر باردار هستید، در مورد هرگونه خونریزی که مشاهده می کنید با پزشک خود صحبت کنید.
- ترشحات خاکستری همچنین ممکن است نشان دهنده سقط جنین یا حتی عفونت باشد، بنابراین بهتر است آن را نیز بررسی کنید.
تشخیص مشکلات پریود
پزشک سابقه پزشکی و داروهای شما را بررسی می‌کند و یک معاینه فیزیکی برای شناسایی علت پریودهای غیر طبیعی انجام می‌دهد. معاینه فیزیکی ممکن است شامل معاینه لگن باشد. سایر آزمایش‌هایی که ممکن است پزشک تجویز کند عبارتند از:
- آزمایش خون برای بررسی کم خونی و موارد دیگر
- کشت واژن برای بررسی عفونت‌های احتمالی
- سونوگرافی لگن برای بررسی فیبروم (Fibroma)(فیبروم‌ها تومورهایی هستند که از سلول‌های ماهیچه صاف و بافت همبند فیبری ساخته شده‌اند. آنها در رحم رشد می‌کنند) و پولیپ (Polyps) (رشته‌هایی که در پوشش داخلی رحم به نام اندومتر دیده می‌شود) یا کیست (توده‌های غیرطبیعی و گاهی دردناک پر از یک ماده مایع یا نیمه جامد).
- بیوپسی آندومتر (Endometrial biopsy) که در آن نمونه کوچکی از بافت از پوشش داخلی رحم گرفته می‌شود و زیر میکروسکوپ برای بررسی سرطان یا سایر ناهنجاری‌های سلولی بررسی می‌شود.
پزشک شما بر اساس علت پریودهای غیر طبیعی شما، درمان مناسب را توصیه می‌کند.
خونریزی شدید پریود، منوراژی یا هیپرمنوره (Menorrhagia or hypermenorrhea)
منوراژی (هیپرمنوره) یا خونریزی شدید در پریود، یکی از انواع اختلالات فرایند پریود است که در طی آن خونریزی پریود و یا حجم خونریزی در کل چرخه پریود بیش از حد طبیعی است.
در واقع خونریزی زیاد پریود (منوراژی) ادامه یافتن خونریزی پریود بیش از هفت روز یا از دست دادن بیش از 80 میلی‌لیتر خون در جریان خونریزی پریود است.
طی مطالعه‌ای که مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی آمریکا (National Center for Biotechnology Information) انجام داده است، نشان داده شده ۱۶% از زنان آمریکایی دچار منوراژی هستند.
برخی از خونریزی‌ها می‌تواند بسیار شدید باشد، به این معنی که پس از کمتر از ۲ ساعت تامپون یا پد خود را باید عوض کنید. همچنین می‌تواند به این معنی باشد که شما لخته‌هایی به اندازه یک چهارم یا حتی بزرگتر از حالت معمول را دفع می‌کنید.
منوراژی در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به کم خونی شود. همچنین، خونریزی شدید می‌تواند خواب را تحت تاثیر قرار دهد و باعث درد زیر شکم شود.
اگر به دلیل خونریزی شدید دچار ضعف و اختلال در زندگی روزمره شده‌اید، از پزشک خود بخواهید که گزینه‌های درمانی را در اختیار شما قرار دهد.
چه چیزی باعث منوراژی می‌شود؟
- برخی روش‌های پیشگیری از بارداری مثل (IUD)
- مشکلات مربوط به بارداری (سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم، زمانی که تخمک بارور شده در خارج از رحم کاشته می‌شود)
- بیماری التهابی لگن
- مصرف برخی داروها مانند آسپرین
- فیبروم یا پولیپ (Fibroids or polyps) در پوشش داخلی رحم
منوراژی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
منوراژی توسط پزشک شما از طریق سوالاتی در مورد سابقه پزشکی و چرخه‌های پریود شما تشخیص داده می‌شود. معمولا برای زنان مبتلا به منوراژی خونریزی بیش از ۷ روز طول می‌کشد و خون بیشتری از دست می‌رود.
منوراژی چگونه درمان می‌شود؟
درمان منوراژی به میزان جدی بودن خونریزی، علت خونریزی، سلامتی، سن و سابقه پزشکی بستگی دارد. همچنین، درمان به پاسخ شما به داروهای خاص و خواسته‌ها و نیازهای شما بستگی دارد. ممکن است اصلا نخواهید پریود شوید یا فقط بخواهید میزان خونریزی را کاهش دهید. علاوه بر این، تصمیم شما برای باردار شدن یا نشدن، بر انتخاب درمانی شما تاثیر خواهد گذاشت.
درمان‌های رایج:
- مکمل‌های آهن
- ایبوپروفن برای کاهش درد و میزان خونریزی
- روش‌های کنترل بارداری برای منظم‌تر کردن پریود و کاهش خونریزی (قرص های ضد بارداری و تزریقی)
- پیشگیری از بارداری داخل رحمی (IUD) برای منظم‌تر کردن پریود و کاهش خونریزی
- هورمون درمانی برای کاهش خونریزی
- داروهای آنتی فیبرینولیتیک (Antifibrinolytic medicines) برای کاهش خونریزی
- و…
جمع بندی
رنگ و بافت خون پریود می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد سلامت کلی فرد ارائه دهد. با این حال، چرخه پریود هر فرد متفاوت است و خون می‌تواند رنگ و بافت خود را در طول پریود و از ماه به ماه تغییر دهد. بنابراین برای افراد ضروری است که آنچه را برای آنها عادی است بیاموزند.
خون پریود نرمال معمولا از قرمز روشن تا قهوه ای تیره متغیر است. خون یا ترشحات خاکستری ممکن است نشان دهنده عفونت باشند. زنانی که در دوران بارداری دچار خونریزی می‌شوند باید برای ارزیابی به پزشک یا متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند.
