اگرچه بیماری‌های قلبی در گروه شایع‌ترین انواع بیماری قرار گرفته‌اند، اما نوزادان به ندرت به این بیماری مبتلا می‌شوند. با این حال پژوهشی به تازگی در مجلۀ قلب اروپا (European Heart Journal) منتشر شده که یافتۀ آن برای بسیاری جالب بوده است. پژوهشگران در این مقاله گفته‌اند که احتمال ابتلای کودکان (IVF) به بیماری‌های قلبی بیشتر از نوزادانی است که با لقاح طبیعی به دنیا آمده‌اند.
در ادامۀ این مطلب از هرلایف شما را با این یافتۀ علمی و اثر لقاح مصنوعی آی وی اف بر سلامت قلبی کودکان حاصل از آن بیشتر آشنا خواهیم کرد.
بیماری قلبی و عروقی در کودکان
بیماری قلبی در نوزادان و کودکان به طیف وسیعی از بیماری‌های قلبی و عروقی اشاره دارد که بر نوزادان تا کودکان تأثیر می‌گذارد. این شرایط می‌تواند در هنگام تولد و در قالب بیماری مادرزادی شکل بگیرد یا بعداً در دوران کودکی ایجاد شود. رایج‌ترین بیماری‌های قلبی در میان کودکان عبارتند از:
بیماری قلبی مادرزادی
بیماری‌های قلبی مادرزادی در نوزادان و از همان بدو تولد تشخیص داده می‌شوند. عموماً به دلیل ایرادات ساختاری قلبی، این نوع از بیماری رخ می‌دهد. این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:
- نقص دیوارۀ دهلیزی (ASD): سوراخی در دیواره یا سپتوم وجود دارد که دو حفرۀ فوقانی قلب را از هم جدا می‌کند.
- نقص دیوارۀ بطنی (VSD): سوراخ در سپتوم بین دو حفره پایین قلب ایجاد شده است.
- تترالوژی فالوت: ترکیبی از چهار نقص قلبی است که بر جریان خون از طریق قلب تأثیر می‌گذارد.
- مجرای شریانی باز (PDA): تداوم یک مجرای باز بین آئورت و شریان ریوی، که معمولاً باید پس از تولد بسته شود.
- کوآرکتاسیون آئورت: تنگی آئورت که بر جریان خون تأثیر می‌گذارد.
بیماری‌های قلبی غیر مادرزادی
بیماری‌های قلبی دیگری که بعد از تولد ایجاد می‌شوند و کمتر از نقص مادرزادی قلب شایع هستند، عبارتند از:
- بیماری کاوازاکی: التهاب عروق خونی است که می‌تواند عروق کرونر را تحت تأثیر قرار دهد و باعث عوارض قلبی شود.
- بیماری روماتیسمی قلب: عارضه‌ای از گلودرد استرپتوکوکی درمان نشده یا تب مخملک است که می‌تواند منجر به آسیب به دریچه‌های قلب شود.
- کاردیومیوپاتی: بیماری عضلۀ قلب که پمپاژ خون را برای قلب دشوار می‌کند.
آمار ابتلای کودکان به بیماری‌های قلبی
بیماری‌های قلبی و عروقی در ردۀ بیماری‌های رایج میان مردم قرار دارند. اما آنچه که بحث را متفاوت می‌کند، ابتلای نوزادان و کودکان به بیماری‌های قلبی و عروقی است. پژوهشگران، متخصصان اطفال و حتی پزشکان فوق تخصص قلب نوزادان و کودکان، معتقدند که آمار ابتلای این گروه از جامعه به بیماری‌های قلبی و عروقی پایین‌تر از جوانان، بزرگسالان و افراد مسن تخمین زده شده است.
آمار ابتلای کودکان به بیماری‌های قلبی مادرزادی
بیماری‌های قلبی مادرزادی به عنوان شایع‌ترین نوع بیماری قلبی و عروقی میان کودکان و نوزادان شناخته شده است. طبق آماری که تا کنون در این مورد منتشر شده است، از هر ۱۰۰ نوزاد تازه متولد شده در سطح جهان، ۱ نوزاد به بیماری قلبی و عروقی مبتلاست. آمار ۱ درصدی ابتلا به بیماری قلبی مادرزادی، بزرگ‌ترین عددی است که در گروه بیماری‌های قلبی کودکان وجود دارد.
بررسی‌های بیشتر نشان داده است که کودکانی که بیماری قلبی مادرزادی دارند، تحت درمان قرار می‌گیرند و ۸۵ درصد از این کودکان تحت درمان، به زندگی خود ادامه خواهند داد. اما ۲۵ درصد دیگر کودکان بیمار قلبی مادرزادی، از همان سال اول شرایط دشوارتری را پشت سر می‌گذارند. این کودکان عموماً در همان سال اول تحت درمان جراحی قرار می‌گیرند. اگرچه سایر راهکارهای درمانی هم با صلاحدید متخصص اطفال یا فوق تخصص قلب اطفال مورد استفاده قرار می‌گیرند.
آمار کودکان بیمار قلبی غیر مادرزادی
گروهی دیگر از کودکانی که بیماری‌های قلبی و عروقی دارند، بدون هیچ گونه اختلال ژنتیکی به این بیماری مبتلا می‌شوند. از کودکانی که بیماری قلبی دارند، حدود ۸۴ درصد بیماری قلبی مادرزادی و تنها ۱۶ درصد بیماری قلبی غیر مادرزادی دارند.
بیماری روماتیسمی قلب اگرچه در کشورهای توسعه یافته شیوع کمتری دارد، اما در بسیاری از کشورهای در حال توسعه همچنان یک مسئلۀ مهم به حساب می‌آید. در سطح جهان، حدود ۳۹ میلیون نفر به بیماری روماتیسم قلبی مبتلا هستند که بخش بزرگی از بیماران را کودکان تشکیل می‌دهند.
آمار مرگ و میر کودکان بیماری قلبی
تا کنون آمارهایی را دربارۀ کودکان مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی ارائه دادیم، اما آنچه که برای والدین اهمیت دارد، شانسی است که فرزندانشان برای درمان و بهبودی دارند. در حقیقت، گاهی والدین از وقوع اختلالات ژنتیکی منتهی به بیماری‌های قلبی مادرزادی بی خبر هستند. اما هنگامی که متوجه این بیماری در کودکان خود در نوزادی یا سنین کودکی می‌شوند، به دنبال تمام راهکارها برای درمان کودکان خود خواهند بود.
با این وجود، نباید فراموش کرد که ۴.۵ درصد از نوزادان مبتلا به بیماری قلبی، فوت می‌کنند. اما باقی نوزادان با درمان‌های مناسب نجات می‌یابند. البته این کودکان به دلیل نقص‌های مادرزادی در قلب خود، همیشه باید تحت مراقبت‌های پزشکی باشند. در ضمن، فعالیت‌های مختلف آنها باید به گونه‌ای انتخاب شوند که سلامت آنها به خطر نیفتد.
لقاح مصنوعی و ابتلای کودکان به بیماری قلبی
آنچه که تا کنون توضیح دادیم، بررسی کودکانی بود که به بیماری قلبی مبتلا هستند. فارغ از اینکه حاصل بارداری طبیعی بوده باشند یا از طریق لقاح مصنوعی به دنیا آمده باشند. با توجه به اینکه لقاح مصنوعی (IVF) چالش‌های مختلفی را به همراه دارد، همچنان از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
گروهی از محققان حوزۀ سلامت از جمله متخصصان زنان و زایمان، محققان کلینیک باروری و محققان حوزۀ سلامت قلب و عروق در دانشگاه‌های کشورهای اسکاندیناوی پژوهشی انجام دادند. طی آن ۷۷۴۷۶۳۷ نوزاد که در فاصلۀ ۱۹۷۸ تا ۲۰۱۵ به دنیا آمده بودند، در کشورهای سوئد، فنلاند، نروژ و دانمارک مورد بررسی قرار گرفتند. بخش دیگری از جامعۀ پژوهشی این تیم نیز ۱۷۱۷۳۵ کودک مبتلا به بیماری قلبی بودند.
نکتۀ مهم دربارۀ جامعۀ پژوهش، این است که این کودکان از طریق لقاح مصنوعی به دنیا آمده بودند و پژوهشگران با توجه به نوع لقاح، تأثیر آی وی اف را بر سلامت قلب و عروق این نوزادان بررسی کرده بودند.
نتایج مطالعۀ اخیر
در این مطالعه آمارهایی به دست آمد که حتی برای متخصصان حوزه‌های اطفال و بیماری‌های قلبی و عروقی تازگی داشت. این محققان اسکاندیناویایی به این موضوع پی بردند که نوزادان و کودکانی که حاصل لقاح مصنوعی هستند، ۳۶ درصد بیشتر از کودکانی که با لقاح طبیعی به دنیا می‌آیند به بیماری‌های قلبی مادرزادی و غیر مادرزادی مبتلا خواهند شد.
جالب است بدانید که نتایج این پژوهش نشان دادهاند که دو روش (IVF) و (ICSI) که طی آنها لقاح مصنوعی انجام میشود، تأثیری بر احتمال ابتلای نوزادان به بیماری قلبی ندارند. در آی وی اف، اسپرم به صورت طبیعی و البته در محیط آزمایشگاهی با تخمک لقاح پیدا می‌کند. اما در آی سی اس آی، اسپرم در محیط آزمایشگاهی به تخمک تزریق میشود.
نقص‌های مادرزادی قلب نوزادان (IVF)
مطالعاتی که دربارۀ نقص‌های قلبی کودکان وجود دارند، به بررسی ساختار فیزیکی و عملکردی قلب این گروه از کودکان پرداخته‌اند. شواهد حاصل از این مطالعات نشان دادهاند کودکانی که از طریق (IVF) به دنیا آمده‌اند، ممکن است تفاوت‌های ظریف در ساختار و عملکرد قلب خود نسبت به کودکان حاصل از لقاح طبیعی داشته باشند.
برای مثال ممکن است که حفره یا اتاقک‌های قلب کوچک‌تر و دیواره‌های قلب ضخیم‌تر از حالت طبیعی باشد. از طرفی این احتمال وجود دارد که کودکان با کاهش عملکرد توانایی قلب برای استراحت یا همان عملکرد دیاستولیک مواجه شوند.
چگونگی تأثیر لقاح مصنوعی (IVF) بر سلامت قلبی کودکان
شاید شما هم تمایل داشته باشید که بدانید، چگونه لقاح مصنوعی بر ساختار و عملکرد کودکان حاصل از آن اثر می‌گذارند. در پاسخ می‌توانیم به چند مورد زیر بپردازیم.
تغییرات اپی ژنتیک
فرآیند لقاح مصنوعی (IVF) ممکن است بر چگونگی بیان ژن‌های خاص در جنین در حال رشد تاثیر بگذارد. نتیجۀ این تأثیرات نیز احتمالاً سیستم قلبی و عروقی کودکان را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
تحریک بیش از حد تخمدان
استفاده از داروهای باروری برای تحریک تخمک گذاری در مادر می‌تواند منجر به تغییر شرایط محیطی برای جنین در حال رشد شود. شرایط جدید به طور بالقوه بر سلامت قلب و عروق کودک تأثیر می‌گذارند.
بارداری‌های متعدد
(IVF) اغلب منجر به حاملگی‌های متعدد (مانند دوقلوها) میشود که خطرات بیشتری مانند زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد را به همراه دارند. این دو خطر احتمالی مسبب افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی در مراحل بعدی زندگی کودکان (IVF) هستند.
نکتۀ مهم دربارۀ نتایج تحقیقات
هرچه تعداد بیشتری از کودکان حاصل از (IVF) و مبتلا به بیماری‌های قلبی به بزرگسالی می‌رسند، محققان نتایج قلبی و عروقی طولانی مدت‌تری را بررسی می‌کنند. برخی مطالعات نشان دادهاند که احتمال خطر ابتلا به فشار خون بالا، سندرم متابولیک و سایر بیماری‌های قلبی و عروقی در افراد حاصل از (IVF) بیشتر است. هرچند تحقیقات بیشتری برای تأیید این یافته‌ها و ایجاد ارتباط علت و معلولی بین آنها لازم هستند.
با توجه به خطراتی که به آنها اشاره کردیم، بعضی از متخصصان توصیه می‌کنند که نظارت قلبی و عروقی دقیق‌تر روی کودکان مبتلا به (IVF) انجام شود. به ویژه اگر آنها عوامل خطر دیگری برای بیماری‌های قلبی مانند زایمان زودرس یا داشتن سابقۀ خانوادگی بیماری‌های قلبی داشته باشند.
آیا (IVF) بر سلامت قلبی کودکان اثر دارد؟
- بیماری قلبی در نوزادان و کودکان به طیف وسیعی از بیماری‌های قلبی و عروقی اشاره دارد که می‌تواند در هنگام تولد و در قالب بیماری مادرزادی شکل بگیرد یا بعداً در دوران کودکی ایجاد شود.
- ۹۵ درصد از کودکان مبتلا به بیماری قلبی مادرزادی که تحت درمان بوده‌اند، به زندگی خود ادامه خواهند داد. ۲۵ درصد دیگر از کودکان مبتلا به بیماری قلبی مادرزادی، از همان سال اول شرایط دشوارتری را پشت سر می‌گذارند.
- کودکانی که از طریق (IVF) به دنیا آمده‌اند، ممکن است تفاوت‌های ظریف در ساختار و عملکرد قلب خود نسبت به کودکان حاصل از لقاح طبیعی داشته باشند.
- نوزادان و کودکانی که حاصل لقاح مصنوعی هستند، ۳۶ درصد بیشتر از کودکانی که با لقاح طبیعی به دنیا می‌آیند به بیماری‌های قلبی مادرزادی و غیر مادرزادی مبتلا خواهند شد.
- شما برای کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ سلامت نوزادان حاصل از لقاح مصنوعی، می‌توانید از طریق کلینیک آنلاین هرلایف، با متخصصان زنان مشورت کنید. اگرچه مقالات علمی و مفیدی در وبلاگ هرلایف منتشر می‌شوند.
پرسش‌های پرتکرار
ساختار قلب کودکان کمی از حالت طبیعی فاصله دارد مثلاً حفره یا اتاقک‌های قلب کوچک‌تر و دیواره‌های قلب ضخیم‌تر از حالت طبیعی است. گاهی هم عملکرد دیاستولیک قلب غیرطبیعی خواهد بود.
نوزادان و کودکان حاصل لقاح مصنوعی، ۳۶ درصد بیشتر از کودکانی که با لقاح طبیعی به دنیا می‌آیند دچار بیماری‌های قلبی می‌شوند.
بله، سالانه ۴.۵ درصد از نوزادان دارای بیماری قلبی و عروقی فوت می‌کنند.
منابع:
