پریود مردانه واقعیت یا خیال؟

پریود مردانه که نام رایج سندرم تحریک پذیری مردانه (irritable male syndrome -IMS) است، به دلیل نوسانات تستوسترون رخ می‌دهد. علائمی مانند خستگی، میل جنسی کم، بی حوصلگی و اضطراب از علائم شایع آن هستند. اما بهتر است به موضوع پریود مردانه می‌توانیم از دو جنبه نگاه کنیم. پریود روحی مردان و پریود جسمی مردان تراجنسی، اما پاسخ ما برای هر دو گروه نسبی است.

مردان تجربه خونریزی پریود یا به هم ریختگی هورمونی مانند زنان را ندارند. اما در این بین گروه دیگری از زنان هستند که نیاز به کسب اطلاعات بیشتر دارند. زنان تراجنسیتی که اطلاعات کافی در مورد پریود خود ندارند. پس در این مقاله به اطلاعات جامع علمی در خصوص مردان، زنان تراجنسیتی، پریود مردانه روانی و تغییرات هورمونی در مردان می‌پردازیم.

آیا نوسانات هورمونی ماهانه به میزانی منظم است که “پریود مردانه” نامید؟

دکتر جد دیاموند (Jed Diamond) روان درمانگر و نویسنده، ادعا می‌کند پریود مردانه وجود دارد. دیاموند اصطلاح سندروم مرد تحریک پذیر (Irritable Male Syndrome) یا IMS را در کتاب خود به همین نام ابداع کرد تا نوسانات هورمونی مردان و علائمی که آن‌ها تجربه می‌کنند، این گونه توصیف کند. تحقیق وی بر اساس مشاهده یک پدیده بیولوژیکی واقعی در قوچ‌ها، انجام شده است.
وی معتقد است مردان مانند زنان چرخه‌های هورمونی را تجربه می‌کنند. به همین دلیل است که این چرخه‌ها را به عنوان «دوره مردانه» توصیف کرده است. در مقاله‌ای مرتبط با پریود مردانه که در وبسایت هلث لاین (healthline) منتشر شده است، نقل قولی از دکتر جنت بریتو (Janet Brito) به صورت زیر آمده است:
«پریود و تغییرات هورمونی یک زن نتیجه چرخه تولید مثل طبیعی اوست. تغییرات هورمونی که او متحمل می‌شود به دلیل آماده‌ سازی بدن او برای بارداری احتمالی است. مردان چرخه تولید تخمک را تجربه نمی‌کنند و همچنین رحمی ندارند که برای آماده شدن تخمک بارور و ضخیم‌تر شود و اگر بارداری اتفاق نیفتد، آن‌ها یک پوشش رحمی ندارند که به عنوان خون از طریق واژن از بدن آزاد شود، این فرآیند همان چیزی است که به عنوان پریود نامیده می‌شود.»

تغییرات خلق و خوی طولانی مدت طبیعی نیست

روزهای بدی که باعث رفتارهای پرخطر می‌شود یک موضوع دیگر است، تجربه علائم عاطفی یا جسمی مداوم موضوعی کاملاً متفاوت است. اگر علائم جدی هستند و شما را آزار می‌دهند یا در عملکرد روزانه‌ی شما اختلال ایجاد کرده‌اند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید، همچنین اگر به احیای زندگی جنسی خود احتیاج دارید و یا افسردگی و اضطراب دارید از یک روانشناس کمک بگیرید.

پریود فقط مختص زنان است؟

خیر! این فقط زنان نیستند که پریود می‌شوند، مردان تراجنسیتی و برخی زنان تراجنسیتی (ترنسجندر Transgender) نیز پریود را تجربه می‌کنند. (این یعنی مردانی که روحیه مردانه دارند اما با اندام جنسی زنانه به دنیا آمده‌اند). زنان تراجنسیتی ممکن است تحت درمان تغییر جنسیت مانند هورمون درمانی، عوارض جانبی را تجربه کنند، شبیه سندروم پیش از پریود (PMS) است که با پریود مردانه اشتباه گرفته می‌شود.

زنان ترنس چگونه علائمی مانند PMS را تجربه می کنند؟

انجمن بین المللی اختلالات پیش از پریود (International Association for Premenstrual Disorders) یا  IAPD در مقاله‌ای می‌گوید، برخی از زنان تراجنسیتی ممکن است نسبت به دیگران نسبت به هورمون‌های استروژن حساس باشند. این افزایش حساسیت ممکن است منجر به علائمی شبیه PMS یا اختلال دیسفوریک پیش از پریود (Premenstrual Dysphoric Disorder) یا PMDD شود.

تجارب احساسی و روانشناختی

طبق گزارش IAPD برخی از زنان تراجنسیتی علائم عاطفی و روانی مشابه علائم PMS را گزارش می‌کنند. IAPD خاطر نشان می‌کند که این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تحریک پذیری
• خستگی
• خوابیدن زیاد یا کم
• تغییر اشتها
• اضطراب
• تغییرات سریع در خلق و خوی
• از دست دادن علاقه به رابطه جنسی

هورمون پروژسترون و استروژن می‌توانند باعث تحریک پذیری و تغییر سریع خلق و خو شوند. تزریق استروژن همچنین می‌تواند علائم روحی دیگری مثل اضطراب ایجاد کند.

علائم جسمی احتمالی PMS در زنان عبارتند از:

• سینه‌های متورم یا لطیف
• نفخ شکم
• گرفتگی
• سردرد
• علائم گوارشی، مانند حالت تهوع
• تغییر اشتها

برخی از زنان تراجنسیتی ممکن است به دلیل هورمون درمانی برخی از این علائم از جمله سردرد و سینه‌های متورم را تجربه کنند.

پریود یا سندرم تحریک پذیری مردانه؟

با این حال، بریتو خاطر نشان می‌کند که سطح تستوسترون (Testosterone) مردان می‌تواند متفاوت باشد و برخی از عوامل می‌توانند سطح تستوسترون را تحت تأثیر قرار دهند. با جابجایی و نوسان این هورمون‌ها، مردان ممکن است علائمی را تجربه کنند. علائم این نوسانات که ممکن است برخی از شباهت‌ها را با علائم سندروم پیش از پریود (Premenstrual Syndrome) یا PMS داشته باشد.

قاعدگی مردانه یا سندرم مردان تحریک پذیر چیست؟

در توضیحات دقیق‌تر می‌توانیم بگوییم که سندرم تحریک پذیری مردانه (irritable male syndrome -IMS) به قاعدگی مردانه نیز معروف است. این سندرم هنگامی رخ می‌دهد که سطح هورمون کورتیزول در مردان بالا و بر خلاف آن، سطح تستوسترون کم است. به این ترتیب انتظار می‌رود که نوسانات خلقی در مردان مشاهده شود. به نحوی که بی حوصلگی، حالات افسردگی، بی حالی، میل جنسی پایین و اضطراب در این گروه از مردان رخ می‌دهند.

انواع نوسانات هورمونی منشأ پریود مردانه

تغییرات هورمون‌های مختلف از جمله هورمون کورتیزول و هورمون‌های تیروئید در مردان که بر پریود مردانه تأثیرگذار هستند. چهار نوع بسیار تأثیرگذار نوسانات هورمونی در مردان عبارتند از:

آندروپوز (Andropause)

آندروپوز حالتی مانند یائسگی (Menopause) در زنان است و البته در مردان مسن دیده می‌شود. در این شرایط سطح تستوسترون و به دنبال آن میل جنسی مردان نیز کاهش پیدا می‌کند. بسیاری به این مرحله یائسگی مردان می‌گویند.

خستگی آدرنال (Adrenal fatigue)

خستگی ناشی از افزایش سطح کورتیزول، نوع دیگری از تغییرات هورمونی است. طبق مطالب متعددی که دربارۀ هورمون کورتیزول در پایگاه‌های علمی وجود دارند، این هورمون تأثیر قابل توجهی بر ترشح هورمون‌های دیگر از جمله تستوسترون می‌گذارد. اگر کورتیزول به مدت طولانی در سطح بالایی قرار گیرد، ترشح تستوسترون کاهش یافته و همین موجب افزایش استرس، بی حوصلگی و خستگی خواهد شد.

کم کاری تیروئید (Hypothyroidism)

کم کاری تیروئید یکی از بیماری‌های هورمونی به حساب می‌آید که با سطح کم هورمون تستوسترون ارتباط دارد. البته پروتئین (SHBG) که در کبد تولید می‌شود، به هورمون‌های جنسی متصل شده و میزان هورمون‌های جنسی آزاد را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در افرادی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند، ترشح (SHBG) کاهش می‌یابد. در نتیجه میزان هورمون تستوسترون آزاد و در اختیار بافت‌های بدن، افزایش می‌یابد. انتظار می‌رود که مردان در این حال شور و هیجان بیشترین داشته باشند و میل جنسی آنها نسبت به دو نوع دیگر بیشتر باشد.

پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism)

نوع دیگری از تغییرات هورمونی مردان که بر میزان ترشح تستوسترون اثر دارد، پرکاری تیروئید است. پرکاری تیروئید، با افزایش سطح پروتئین (SHBG) همراه است. به این ترتیب، سطح تستوسترون آزاد در بافت‌ها کاهش می‌یابد. این موضوع باعث خستگی، بروز علائم افسردگی، بی حوصلگی و کاهش میل جنسی مردانه می‌شود.

علت ایجاد IMS چیست؟

ظاهراً IMS نتیجه نوسان هورمون‌ها، به ویژه تستوسترون است. با این حال، هیچ مدرک پزشکی در خصوص IMS و پریود مردانه وجود ندارد.

با این حال، درست است که تستوسترون نقش مهمی در سلامت جسمی و روانی مردان دارد و بدن برای تنظیم آن کار می‌کند. اما عواملی که با IMS ارتباط ندارند می‌توانند سطح تستوسترون را تغییر دهند. تصور کلی این است که این امر می‌تواند منجر به ایجاد علائم غیرمعمول شود.

عواملی که می‌توانند سطح هورمون‌ها را تحت تأثیر قرار دهند عبارتند از:

• سن (سطح تستوسترون مردان از ۳۰ سالگی شروع به کاهش می‌کند)
• فشار روحی
• تغییر در رژیم غذایی یا وزن
• بیماری
• کمبود خواب
• اختلالات اشتها

بریتو اضافه می‌کند، این عوامل همچنین می‌توانند بر سلامت روان مردان تأثیر بگذارند.

علائم IMS چیست؟

علائم IMS شبیه برخی از علائمی است که زنان در سندروم پیش از پریود تجربه می‌کنند. با این حال، IMS هیچ الگوی فیزیولوژیکی را دنبال نمی‌کند، این یعنی این علائم ممکن است به طور منظم رخ ندهند و هیچ الگویی در مورد اتفاق افتادن آن‌ها وجود نداشته باشد.

علائم IMS مبهم است اما احتمالاً علائمی شبیه علائم زیر است، به همین دلیل برخی افراد به آن پریود مردانه می‌گویند:

• خستگی
• گیجی
• افسردگی
• عصبانیت
• عزت نفس پایین
• میل جنسی کم
• اضطراب
• حساسیت بیش از حد

اگر این علائم را تجربه می‌کنید، احتمالاً اتفاقی در بدن شما افتاده است. برخی از این علائم ممکن است در نتیجه کمبود تستوسترون باشد. سطح تستوسترون به طور طبیعی نوسان دارد، اما سطح خیلی کم آن می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند، از جمله:

• کاهش میل جنسی
• مشکلات رفتاری و خلقی
• افسردگی

در صورت ادامه این علائم، با پزشک خود صحبت کنید. این علائم قابل درمان هستند.

(مرتبط بخوانید: علائم سندرم پیش از قاعدگی PMS را بشناسید.)

مطالعاتی درباره چرخه هورمون مردان

سلامت جسمی و روانی مردان همیشه حائز اهمیت بوده است. همین موضوع باعث شده تا محققان حوزۀ سلامت در دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌های گوناگون روی تغییرات هورمونی مردان مطالعاتی انجام دهند. در ادامه به چند مورد از آنها می‌پردازیم.

مطالعات محققان کالج هوستون

در مقاله‌ای که در وب سایت پاپیولار ساینس (popsci) منتشر شده به مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۳ شده است که در آن تحقیقی روی سطح تستوسترون مردان اروپایی انجام گرفته است، در این تحقیق گفته می‌شود که سطح تستوسترون مردان در یکی از شهرهای نروژ در تابستان کاهش می‌یابد و در اواخر پاییز به بالاترین سطح خود می‌رسد.

 مطالعه روی مردان دانمارکی تغییرات فصلی مشابه‌ای را پیدا کرد (با کمی تفاوت). اگر این ریتم‌ها واقعی باشند، ممکن است مربوط به قرار گرفتن در معرض آفتاب، فعالیت‌های تابستانی یا افزایش وزن در زمستان باشد. اما مطالعات انجام شده در سان دیگو آفتابی و بوستون برفی نتوانست یافته های اسکاندیناوی را تکرار کند. 

در همین مقاله به پژوهش علمی دیگری که در سال ۲۰۱۲ انجام شده است، اشاره می‌شود که متخصصان اورولوژی در کالج پزشکی بیلور در هوستون (Baylor College of Medicine in Houston) به این نتیجه رسیدند که برخی شواهد موجود برای اثبات مفهوم چرخه‌های فصلی وجود دارد اما متذکر شدند که تحقیقات بیشتری لازم است.

مطالعۀ دانشگاه کامنیس اسلواکی

متخصص غدد درون ریز پیتر سلک (Peter Celec) از دانشگاه کامنیس در اسلواکی (Comenius University in Slovakia)، فکر می‌کند که مردان نیز چرخه هورمونی ماهانه دارند. در سال ۲۰۰۲ او مطالعه‌ای را منتشر کرد که نشان می‌دهد زنان و مردان تغییرات ریتم تستوسترون را تقریباً در ماه تجربه می‌کنند. سطح بزاق مردان در روز ۱۸ سیکل ۳۰ روزه به طرز چشمگیری به اوج خود می‌رسد. یافته‌های سلک در این زمینه تکرار و پذیرفته نشده است. او همچنان می‌گوید: «من در مرور ادبیات این تحقیق به دنبال یافته‌های منفی بوده‌ام، اما چیزی پیدا نکردم.»

سلک می‌افزاید «اگر زنان خونریزی نمی‌کردند، مؤسسات تحقیقاتی احتمالاً نسبت به چرخه ماهانه آن‌ها نیز بدبین بودند». اما مردان به جای اینکه یک چرخه هورمونی یک‌ ماهه مانند خانم‌ها داشته باشند، هر ۲۴ ساعت یک چرخه هورمونی کامل را طی می‌کنند.

مردان همچنین حدود ۱۰ برابر بیشتر تستوسترون نسبت به زنان دارند، بنابراین چرخه هورمون آن‌ها معمولاً در مورد تأثیر تستوسترون است. بدن مرد استروژن و پروژسترون را مانند بدن زن اما در مقادیر بسیار کمتر تولید می‌کند. در ادامه الگوی زمانی نوسانات هورمونی مردان را توضیح می‌دهیم.

سطح تسترون در طول روز

تغییرات هورمونی در طول روز، باعث ایجاد تغییراتی در خلق و خوی مردان می‌شوند. همانطور که پیش از این به صورت تیتروار اشاره کردیم، تغییر سطح تسترون باعث بر هم زدن برنامۀ خواب مردان می‌شود. از طرفی میزان ضربان قلب آنها را تغییر می‌دهد. تغییر سطح هورمون تستوسترون همچنین تولید اسپرم، میل جنسی مردان و نیاز آنها به برقراری روابط جنسی در ساعات مختلف روز تحت الشعاع قرار می‌دهد.

در ادامه توضیح بیشتری دربارۀ تغییرات مردانه در اثر بالا و پایین شدن میزان تستوسترون می‌دهیم. 

صبح: بالاترین میزان تستوسترون

سطح هورمون تستوسترون بعد از استراحت شبانه و صبح هنگام، بین ساعت ۷ تا ۱۰ به بالاترین سطح خود می‌رسد. همین موضوع به بالا بودن سطح انرژی در صبح کمک خواهد کرد. در ضمن دلیل مهمی است که پزشکان و مربیان ورزشی به مردان توصیه می‌کنند که صبح را برای انجام ورزش‌های مختلف انتخاب کنند.

تغییرات خلقی افزایش تستوسترون در صبح

هنگامی که مردان از خواب بیدار می‌شوند، هورمون تستوسترون بالا آنها را پرانرژی، پرحرف، پرخاشگر، متمرکز، رقابت پذیر، مستقل، تکانشی و با اعتماد به نفس می‌کنند. در این ساعات اوج تستوسترون، ممکن است باعث شود یک آقا به راحتی خشمگین شود و به احتمال زیاد اولین پاسخ او به یک خواسته از طرف دیگران «نه» است. توانایی او در کنار هم گذاشتن مبلمان، خواندن نقشه و انجام سایر کارهایی که به تصور سه‌ بعدی نیاز دارند بالاست.

این بهترین زمان برای جمع‌ آوری میز کار، شرکت در یک مسابقه، کار روی یک پروژه انفرادی، یافتن بهترین مسیر رانندگی و لذت بردن از رابطه جنسی است.

بعد از ظهر: تستوسترون در میانه چرخه خود قرار دارد

بعد از ظهر، زمان دیگری است که تغییر سطح تستوسترون مردانه با علائمی که همراه دارد، به چشم می‌آید. در مطلبی از وب سایت مرکز سلامت مردان (centreformenshealth)، نموداری رسم شده که نشان می‌دهد، مردان ۳۰ تا ۴۰ سال، بر خلاف صبح که میزان این هورمون در بالاترین سطح خود قرار دارد، میزان آن در بعد از ظهر حداکثر ۳۰ الی ۳۵ درصد خواهد بود.

تغییرات خلقی افزایش تستوسترون در بعد از ظهر

او نسبت به صبحِ خود فردی خوش‌خلق‌تر و مهربان‌تر است. اما تأثیر هورمون صبح هنوز کامل از بین نرفته است. او همچنان خوشحال، محرک و متمرکز است، اما هنوز هم به راحتی از اتفاقات کوچک رد نمی‌شود، اکنون کار گروهی را به کار انفرادی ترجیح می‌دهد، در ایده‌ پردازی و رفع مشکلات مشتریان بیشترین بازدهی خود را دارد و به عنوان بخشی از یک تیم بهترین عملکرد خود را نشان می‌دهد.

عصر: کاهش میزان تستوسترون

هنگامی که مردان به عصر نزدیک می‌شوند، به خصوص بعد از یک روز با اتفاقات متعدد، انرژی، شور و هیجان ابتدای روز را ندارند. درست است که فعالیت روزانه سهمی از بی حوصلگی و خستگی شبانه را به وجود می‌آورد، اما کاهش سطح هورمون تستوسترون نیز عامل مهم دیگر این حالات به حساب می‌آید. جالب است بدانید که در این شرایط خواب کافی شب به افزایش ترشح هورمون مذکور کمک می‌کند. 

به نحوی که در ساعت ۸ شب کمترین سطح تستوسترون در بدن مردان وجود دارد. اما خواب کافی شب باعث می‌شود که این هورمون در صبحگاه به بالاترین سطح خود برسد.

تغییرات خلقی افزایش تستوسترون در عصر

با پایین آمدن میزان تستوسترون، یک آقا معمولاً تمایل به انفعال، پذیرا بودن و کم حرفی دارد و این زمان مناسبی است تا از او یک تقاضا داشته باشید زیرا به احتمال زیاد آن را قبول می‌کند. ممکن است بعد از شام خوردن یا کار احساس خستگی یا سردرگمی کند. در این مرحله، میل جنسی او به پایین‌ترین حد خود می‌رسد با این حال هنوز هم آن‌ها می‌توانند از رابطه جنسی با همسر خود لذت ببرند.

اکنون بهترین زمان برای او برای انجام فعالیت‌هایی است که انرژی او را زیاد می‌کند مانند فعالیت‌های هنری (مثل نواختن ساز)، لذت بردن از فعالیت‌های آرامش بخش با سطح کم انرژی فعلی خود (مانند خواندن یا تماشای یک مستند) است.

سطح متفاوت تستوسترون در مردان مختلف

سطح تستوسترون مردان مانند یکدیگر نیست. علاوه بر این عوامل مختلفی وجود دارند که سطح هورمون جنسی مردانه را تحت الشعاع قرار می‌دهند. در این میان می‌توانیم به عامل «سن» اشاره کنیم. مجلۀ سلامت هلث لاین (Healthline) اشاره می‌کند که مردان در دورۀ نوجوانی و اوایل جوانی، بیشترین سطح تستوسترون را دارند. اما هرچه به سن آنها افزوده می‌شود، میزان این هورمون کاهش می‌یابد. به نحوی که بعد از سی سالگی، ۱ درصد در سال ترشح این تستوسترون کاهش می‌یابد.

شرایط تأثیرگذار در میزان تستوسترون

اینکه مردان یک الگوی چرخه هورمونی روزانه دارند که هر روز به همان روش تکرار می‌شود، موضوعی کاملاً ثابت نیست. سطح تستوسترون آن‌ها می‌تواند تحت تأثیر انواع فعالیت‌ها و تجربیات قرار بگیرد. فعالیت‌های مختلف مثل نوشیدن الکل یا کافئین، دیدن یک فیلم اکشن، دیدن یک تصویر جذاب، بازی‌های ویدیویی یا شرکت در بازی، پیش‌بینی نتیجه یک مسابقه همگی باعث افزایش هورمون در آن‌ها می‌شود.

افزایش میزان تستوسترون

هنگامی که مردی جهش تستوسترون را تجربه می‌کند، این امر می‌تواند باعث تکانش بیشتر وی شود و میل او به خطرپذیری را افزایش دهد. پس جای تعجب نیست که در تبلیغاتی که مردان را مورد هدف قرار داده است از مدل‌هایی استفاده می‌کنند که از نظر فیزیکی جذاب هستند. افزایش ناگهانی تستوسترون باعث می‌شود مردان بیشتر پول خرج کنند و سایر خطرات مالی را بپذیرند.

افزایش شدید هورمون تستوسترون همچنین می‌تواند مردان را پرخاشگرتر کند و این ممکن است یکی از دلایل این باشد که برخی از مردان که تیم ورزشی مورد علاقه‌شان در یک مسابقه مهم برنده می‌شود، انرژی خود را با شورش در خیابان‌ها و واژگون کردن ماشین‌ها تخلیه می‌کنند. مطمئناً، مصرف الکل به افزایش این‌گونه رفتارها دامن می‌زند، اما تستوسترون بالا نیز در این موضوع نقش دارد.

اتفاقات تأثیرگذار بر کاهش سطح تستوسترون

تستوسترون همچنین ممکن است ناگهان کاهش یابد. به عنوان مثال، هنگامی که مردی باخت تیم ورزشی مورد علاقه خود را در یک بازی تماشا می‌کند، تستوسترون او به شدت افت می‌کند (این امر در زنان هنگام تماشای باخت تیمشان رخ نمی‌دهد) این کاهش تستوسترون می‌تواند او را ناراحت و بی‌حال کند.

چه عواملی بر سطح تستوسترون تاثیر می‌گذارد؟

آنچه تاکنون گفتیم، مثال‌هایی از وقایع زندگی واقعی بودند که می‌توانند بر کاهش و افزایش سطح تستوسترون اثر بگذارند. اما عواملی وجود دارند که تأثیر آنها بر سطح هورمون مذکور، در حوزۀ سلامت مورد بحث قرار می‌گیرد.

سن

سطح تستوسترون در دوران نوجوانی و اوایل جوانی به اوج خود می‌رسد. با افزایش سن و تأثیر عواملی مانند افزایش وزن، استرس، دیابت و بیماری‌های دیگر، کمی میزان تولید تستوسترون کاهش می‌یابد. اما مردان مسن با وجود وزن متعادل، باز هم کاهش هورمون جنسی وجود دارد.  

ژنتیک

عامل تأثیرگذار دیگری که توجه پزشکان را هنگام معاینات خود جلب می‌کند، ژنتیک است. در حقیقت ژن‌ها در ساختار بدن، ابتلا به بیماری‌های مختلف و ترشح هورمون‌های گوناگون از جمله تستوسترون اثر دارند. به همین دلیل نوسانات هورمونی مردان را می‌توان به ژنتیک نیز ربط داد.

خواب

خواب به افزایش ترشح تستوسترون کمک می‌کند. به همین دلیل، مردانی که الگوی خواب مناسب و خواب کافی دارند، کمتر از نوسانات شدید هورمون جنسی رنج می‌برند. بر خلاف آن، مردانی که شب‌ها تا دیروقت بیدار هستند، با چالش‌هایی مانند خستگی، بی حوصلگی و علائم افسردگی مواجه هستند.

وزن

تغییرات وزن نیز از عوامل مهمی به شمار می‌روند که رابطۀ معکوسی با سطح تستوسترون دارند. به نحوی که افزایش وزن یا بیماری چاقی، عموماً کاهش تستوسترون را در پی دارد. به این ترتیب، مردان دارای اضافه وزن، اغلب میل جنسی کم، بی حوصلگی و خستگی را در طی روز تجربه می‌کنند. بر خلاف آن کاهش وزن در ترشح بیشتر هورمون تستوسترون نقش دارد و همین بر افزایش میل جنسی و پرانرژی بودن مردان اثر می‌گذارد.

بیماری‌های مختلف

ابتلا به بیماری‌های مختلف می‌توانند باعث نوسان در سطح هورمون تستوسترون شوند. از این بیماری‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• دیابت
• کم کاری یا پرکاری تیروئید
• مشکلات کلیوی و مجاری ادراری
• سندرم کوشینگ
• هایپرپلازیای مادرزادی آدرنال (congenital adrenal hyperplasia)
• آکرومگالی (acromegaly)
• سرطان
• انواع بیماری‌های مغز و اعصاب مانند پارکینسون و آلزایمر، اسکیزوفرنی و بیش فعالی
• اختلالات روانی و رفتاری مانند افسردگی و اختلالات دو قطبی

تغییرات خلق و خو در مردان علت دارد

همانطور که می‌بینید، چرخه هورمون روزانه یک مرد می‌تواند نقش مهمی در خلق و خو، انرژی و میل جنسی او داشته باشد، اما عوامل دیگری نیز می‌توانند بر او تأثیر بگذارند. این عوامل بیشتر مواقع اختلالات رفتاری و روانی یا حتی بیماری‌های جسمی مختلفی هستند که سلامت مردان را تحت الشعاع قرار می‌دهند. برای مثال کسانی که از اختلال دوقطبی، اضطراب اجتماعی، افسردگی و اوتیسم رنج می‌برند، نوسانات خلقی بیشتری را تجربه می‌کنند.
بیماری‌های گوناگون جسمی مانند دیابت، مشکلات قلبی و عروقی، مشکلات دستگاه گوارش، روماتیسم مفصلی، پارکینسون و سایر بیماری‌ها نیز بر خلق و خوی مردان اثر دارند.

تشخیص سندرم تحریک پذیری مردانه

برای اینکه مردان بتوانند مطمئن شوند که علائم مشاهده شده با سندرم تحریک پذیری مردانه (IMS) مرتبط هستند، می‌توانند آزمایش خون انجام دهند. کارشناسان علوم آزمایشگاهی می‌توانند فاکتوری را بررسی کنند که سطح تستوسترون بدن را تعیین می‌کند. پزشکان با توجه به سطح این هورمون در بدن بیمار و بررسی نوسانات خلقی مختلفی که این فرد تجربه می‌کند، می‌توانند تشخیص دهند که آیا (IMS) مسبب بروز نوسانات خلقی است یا خیر. 

گاهی عواملی مانند چاقی، دیابت، ابتلا به پارکینسون و آلزایمر، مشکلات کلیه و مجاری ادراری، سرطان و روش‌های درمانی پرتودرمانی یا شیمی درمانی و حتی بیماری‌های عفونی باعث کاهش سطح تستوسترون می‌شوند. از طرفی مصرف مکمل‌های تستوسترون، اختلال در عملکرد هیپوفیز، ابتلا به سندرم کوشینگ و ابتلا به کم کاری یا پرکاری تیروئید باعث افزایش سطح هورمون تستوسترون می‌شوند. به همین دلیل پزشک علائم، سوابق پزشکی و سطح هورمون‌های مختلف بیمار را بررسی می‌کند تا تشخیص نهایی را اعلام کند.

بهبود خلق مردان در IMS

IMS یک تشخیص پزشکی شناخته شده نیست، بنابراین هدف از «درمان» این است که:

• علائم را مدیریت کنید.
• با احساسات و تغییرات خلقی سازگار شوید.
• راه‌هایی برای از بین بردن استرس پیدا کنید.

ورزش، داشتن یک رژیم غذایی سالم، یافتن راه‌هایی برای از بین بردن استرس و پرهیز از مصرف الکل و استعمال دخانیات ممکن است باعث جلوگیری از بروز این علائم شود. این تغییراتِ سبک زندگی همچنین می‌تواند به بهبود انواع علائم جسمی و روحی کمک کند.

درمان پریود مردانه

هنگامی صحبت از درمان پریود مردانه یا همان سندرم تحریک پذیری مردانه می‌شود، به دو حالت دقت می‌شود. اگر بیمار تحت تأثیر عوامل مختلف با افزایش سطح تستوسترون مواجه باشد، به رفع عوامل مسبب این مشکل می‌پردازند. برای مثال پیگیری درمان یا کنترل علائم بیماری‌های مختلف در این فرآیند مؤثر هستند. از طرفی مدیریت علائم با کمک پزشک اورولوژیست، روانپزشک و روانشناس به بیماران کمک می‌کند.

در صورتی که پریود مردانه با کم بودن سطح تستوسترون همراه باشد، درمان به صورت

•  تزریق عضلانی تستوسترون: تزریق در عضلۀ باسن و هر دو یا سه هفته یک بار انجام می‌شود.
• استفاده از ژل تستوسترون: امکان مالیدن ژل تستوسترون روی بازوها، شانه و شکم به صورت روزانه وجود دارد.
• به کار بردن چسب تستوسترون: می‌توان چسب حاوی تستوسترون را هر روز روی کمر، بازوها، باسن یا شکم چسباند.

پریود مردانه چقدر حقیقت دارد؟

• پریود امری طبیعی در زنان است اما فقط زنان پریود را تجربه نمی‌کنند، زنان و مردان تراجنسیتی با توجه به مرحله زندگی خود پریود را تجربه می‌کنند و شاید تجربه آنان نیز کمی سخت‌تر از زنان باشد.
• در عین حال گمانه‌زنی‌هایی در خصوص چرخه تغییرات هورمونی در مردان وجود دارد که باعث تغییر احوال آن‌ها می‌شود که در این مقاله به این موضوع پرداختیم.
• سندرم تحریک پذیری مردانه، موضوعی است که با تغییر سطح تستوسترون خون در ارتباط است. این تغییرات نیز به نوسانات خلقی، تغییر میل جنسی و میزان انرژی، شور و هیجان مردان ختم می‌شوند.
• سن، ژنتیک، انواع بیماری‌ها، میزان خواب و وزن به عنوان عوامل مؤثر بر پریود مردانه به حساب می‌آیند.
• آزمایش خون می‌تواند میزان تستوسترون را به پزشکان اعلام کند. در نتیجه بررسی سابقۀ خانوادگی و سابقۀ پزشکی بیماران و مشاهدۀ جواب آزمایش، می‌توان تشخیص داد که علت نوسانات خلقی مردان ناشی از پریود مردانه است یا علل دیگری دارند.
• به نظر شما پسران هم پریود می‌شوند؟ هنگام پریود مردان چگونه باید با آنها رفتار کرد؟ نظر شما نسبت به زمان پریود مردان چیست؟ می‌توانید نظرات، سؤالات و تجربیات خود را با سایر مخاطبان هرلایف به اشتراک بگذارید. در ضمن با نصب اپلیکیشن هرلایف امکان استفاده از خدمات این مجموعه را خواهید داشت.

پرسش‌های پرتکرار