آیا تا به حال با ورم پا یا شکم هنگام پریود مواجه شده‌اید؟ با نزدیک شدن روزهای پریود ممکن است با ورم قسمت‌هایی از بدن روبرو شوید. آیا می‌دانید علت ورم قبل از پریود چیست؟ مهم‌ترین دلیل ورم قبل از پریود، جمع شدن آب یا احتباس آب (احتباس آب، تجمع غیرطبیعی مایع در سیستم گردش خون یا درون بافت‌ها یا تجمع غیرطبیعی مایع در زیر پوست است) در نقاط مختلف بدن است که موجب ورم در قسمت‌هایی از بدن مانند: سینه، شکم، پا، دست و … می‌شود. اگر شما نیز این دغدغه مهم را دارید و می‌خواهید از علل و روش‌های درمانی ورم در پریود باخبر شوید، تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
احتباس آب؛ علت ورم قبل از پریود
احتباس آب در بدن (Water retention) زمانی اتفاق می‌افتد که آب در داخل بدن شما جمع شود. برخی از زنان هر ماه قبل از پریود، احتباس آب در بدن را تجربه می‌کنند. عدم تعادل هورمونی و رژیم غذایی زنان می‌تواند باعث احتباس آب قبل از پریود شود.
احتباس آب در بدن می‌تواند ناراحت و اذیت‌کننده باشد و باعث سفتی، درد و ورم در ناحیه دست‌ها، پاها و سینه‌ها شود. همچنین ممکن است برخی از زنان سینه‌های حساس، درد عمومی بدن، افزایش وزن یا نفخ یا سفت شدن مفاصل را تجربه کنند.
طبق تحقیقات شارلوت پولر (Charlotte Pooler) در کتاب پاتوفیزیولوژی پورث (Porth Pathophysiology) علت ورم قبل از پریود می‌تواند ناشی از سطوح بالای پروژسترون (Progesterone)، استروژن (Estrogen) و پرولاکتین (Prolactin) در گردش باشد که سلول‌های ترشحی را در بدن تحریک می‌کند. با نزدیک شدن پریود، این پدیده کاملا نرمال بوده و جای نگرانی نیست که آب از بدن دفع نشده و باعث ورم قسمت‌هایی از بدن شود. ورم سینه و شکم شاید کمی رایج‌تر از دیگر قسمت‌های بدن باشد، که در ادامه به بررسی هر یک از این موارد می‌پردازیم.
بررسی اجمالی علت ورم و نفخ شکم
همانطور که در بالا اشاره کردیم، احتباس مایعات، دلیلی برای ورم بدن در پریود به خصوص ناحیه شکم است. احتباس مایعات در شکم، علاوه بر ورم، باعث نفخ نیز می‌شود. در این وضعیت ممکن است احساس کنید، وزن اضافه کرده‌اید، در حالی که این گونه نیست و بعد از پریود، به حالت اولیه برمی‌گردد.
در واقع نفخ و ورم قبل از شروع پریود اتفاق می‌افتد و پس از چند روز پریود از بین می‌رود. ممکن است نتوانید به طور کامل از نفخ جلوگیری کنید، اما برخی از درمان‌های خانگی وجود دارد که می‌تواند میزان آن را کاهش دهید. در اینجا چند راه برای کاهش نفخ پریود آورده شده است:
- رژیم غذایی کم سدیم شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی را داشته کنید.
- آب زیاد بنوشید.
- کافئین و الکل را کنار بگذارید.
- به طور منظم ورزش کنید.
- یک داروی ادرار آور مصرف کنید.
در ادامه هر یک از این گزینه‌ها را به طور مفصل توضیح می‌دهیم.
چگونه می‌توان نفخ پریود را درمان و از آن جلوگیری کرد؟
در حالی که هیچ درمان یکسانی برای همه وجود ندارد، چندین تغییر در شیوه زندگی ممکن است مقدار احتباس مایعات و در نتیجه آن، ورم قبل از پریود و نفخ را کاهش دهد.
غذاهای مناسب بخورید
بهتر است از خوردن نمک زیاد خودداری کنید. چگونه متوجه شویم که رژیم غذایی شما به میزان کافی نمک است؟ انجمن قلب آمریکا (The American Heart Association) توصیه می‌کند مصرف نمک روزانه خود را به حداکثر ۲۳۰۰ میلی گرم محدود کنید.
غذاهای فرآوری شده، حاوی مقدار زیادی نمک و همچنین مواد دیگری هستند که ممکن است برای سلامتی مضر باشد. در عوض، روی خوردن میوه‌ها و سبزیجات و همچنین سایر غذاهای سالم مانند: غلات کامل، پروتئین بدون چربی، آجیل و دانه‌ها تمرکز کنید.
مقدار زیادی آب بنوشید
اطمینان حاصل کنید که در روزهای منتهی به پریود، مقدار زیادی آب می‌نوشید. سعی کنید یک بطری آب همراه خود داشته باشید و چندین بار در روز آن را پر کرده و نوش جان نمایید. هیچ توصیه واحدی برای مقدار آب نوشیدنی در روز وجود ندارد. مقدار آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به محیط، سلامت شخصی و سایر عوامل بستگی دارد اما به طور کلی توصیه می‌شود این میزان حداقل بین ۶ تا ۸ لیوان آب در روز باشد.
الکل و کافئین را کنار بگذارید
طبق تحقیق انجام شده در مجله زنان و زایمان آمریکا (American Journal of Obstetrics and Gynecology)، الکل و کافئین هر دو در ایجاد ورم، نفخ و سایر علائم سندرم پیش از پریود (Premenstrual syndrome) یا PMS نقش دارند. به جای این نوشیدنی‌ها، آب بیشتری بنوشید.
اگر نمی‌توانید از قهوه صبح خود صرف نظر کنید، سعی کنید آن را با نوشیدنی‌هایی مانند چای که کافئین کمتری دارد، جایگزین نمایید.
به طور منظم ورزش کنید
ورزش منظم کلید کاهش علائم PMS است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (Centers for Disease Control and Prevention) یا CDC توصیه می‌کنند که یکی از موارد زیر را هدف قرار دهید:
- چند ساعت فعالیت بدنی متوسط در هفته
- یک ساعت یا بیشتر فعالیت شدید در هفته
- ترکیبی از این سطوح فعالیت
برای داشتن یک برنامه تناسب اندام مطلوب، چند بار در هفته، چند تمرین برای ساختن عضلات خود اضافه کنید.
دارو ادرار آور مصرف کنید
در صورت مشورت با پزشک، مصرف داروهای ادرار آور در این زمان نیز می‌تواند موثر واقع شود.
بررسی علل ورم و حساسیت سینه قبل از پریود
بنا بر مقالات ارائه شده توسط کلینیک مایو (Mayo Clinic) نوسانات سطح هورمون، دلیل تورم و حساسیت سینه قبل از پریود را تشکیل می‌دهد. هورمون‌های شما در طول چرخه پریود طبیعی افزایش و کاهش می‌یابد. زمان دقیق تغییرات هورمونی برای هر زن متفاوت است. استروژن باعث بزرگ شدن مجاری سینه می‌شود. تولید پروژسترون باعث تورم غدد شیر می‌شود. هر دوی این رویدادها می‌توانند باعث درد سینه شما شوند. احتباس آب نیز دلیل دیگر ورم در ناحیه سینه است.
علائم ورم و حساسیت سینه قبل از پریود
با توجه به مطالب ارائه شده در مجله زنان و زایمان آمریکا (American Journal of Obstetrics and Gynecology) حساسیت و سنگینی در سینه از علائم اصلی درد و تورم قبل از پریود است. درد مبهم در سینه‌ها نیز می‌تواند برای برخی از زنان مشکل‌ساز باشد. بافت سینه شما ممکن است هنگام لمس، متراکم یا درشت احساس شود.
علائم معمولا یک هفته قبل از پریود ظاهر می‌شوند و تقریبا بلافاصله با شروع خونریزی پریود ناپدید می‌شوند. اکثر زنان درد شدیدی را تجربه نمی‌کنند. در برخی موارد، حساس شدن سینه‌ها، بر روی کارهای روزمره برخی از زنان در سنین باروری تاثیر می‌گذارد و لزوما به چرخه پریود مرتبط نیست.
درمان ورم سینه
اگر درد ناحیه سینه شما بسیار شدید است و از آن رنج می‌برید، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و با مشورت او دارو مصرف کنید. به نقل قول از مجله هلت لاین (healthline) درد سینه قبل از پریود را می‌توان به طور موثر با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (Non-steroidal anti-inflammatory drugs) یا NSAIDs درمان کرد. این داروها همچنین می‌توانند گرفتگی عضلات ناشی از PMS را تسکین دهند.
مدیریت ورم سینه با تغییر سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی همچنین می‌تواند به مدیریت تورم و حساسیت سینه قبل از پریود کمک کند. بنابر توصیه ذکر شده در هفته‌نامه معتبر بی‌ام‌جی (The BMJ)، هنگامی که علائم در بدترین حالت خود هستند، از یک سوتین ورزشی استفاده کنید. ممکن است انتخاب شما این باشد که سوتین را در شب نیز بپوشید تا از ایجاد درد و ورم قبل از پریود در ناحیه سینه پیشگیری کنید.
با استناد به مجله زنان و زایمان آمریکا (American Journal of Obstetrics and Gynecology)، رژیم غذایی می‌تواند در درد سینه نقش داشته باشد. کافئین، الکل و غذاهایی که دارای چربی و نمک بالایی هستند می‌توانند ناراحتی را افزایش دهند. کاهش یا حذف این مواد از رژیم غذایی در یک یا دو هفته قبل از پریود ممکن است به مدیریت یا پیشگیری از علائم کمک کند.
برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز ممکن است به تسکین درد سینه و علائم PMS مرتبط کمک کنند. اداره بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده (United States Department of Health and Human Services) توصیه می‌کند زنان، مصرف روزانه ۴۰۰ واحد بین المللیIU)) ویتامین E (۰٫۶۶۷ میلی‌گرم) و ۴۰۰ میلی‌گرم منیزیم را برای کمک به کاهش علائم PMS در روتین مراقبت از سلامتی خود داشته باشند.
انواع غذاهای غنی از مواد مغذی را انتخاب کنید، مانند:
- بادام زمینی
- اسفناج
- فندق
- روغن ذرت و زیتون
- هویج
- موز
- سبوس جو دوسر
- آووکادوها
- برنج قهوه‌ای
پزشک شما همچنین برای کنترل ورم قبل از پریود در ناحیه سینه، ممکن است مکمل‌های ویتامین را توصیه کند. اکنون که با دلایل ورم قبل از پریود به صورت کلی آشنا شدیم، می‌خواهیم با روش‌های درمانی آن نیز آشنا شویم.
به طور کلی برای کاهش ورم قبل از پریود چه کارهایی انجام دهیم؟
با رعایت برخی از نکات، می‌توانید از ورم قبل از پریود پیشگیری کنید.
کاهش مصرف نمک
به طور کلی نمک را در رژیم غذایی خود محدود کنید.
افزایش مصرف منیزیم
افزایش منیزیم آجیل، غلات کامل، سبزیجات سبز و خوشبختانه شکلات تلخ، همگی منابع عالی منیزیم هستند. منیزیم نیز به عنوان مکمل در داروخانه‌ها موجود است.
افزایش مصرف ویتامین B6
موز، سیب زمینی، گردو و گوشت سرشار از ویتامین B6 هستند.
خودداری از مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده
قبل از شروع پریود از مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده خودداری کنید. قندها و غلات فرآوری شده (شکر سفید) نمونه‌هایی از کربوهیدرات‌های تصفیه شده هستند.
حفظ آرامش و تحرک داشتن
ورزش منظم و تکنیک‌های آرام سازی (مدیتیشن و یوگا) می‌تواند ورم بدن و همچنین سایر علائم PMS را تسکین دهد. دراز کشیدن یا نشستن با پاهای دراز شده چند بار در روز نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
ماساژ دادن
ماساژ می‌تواند به بهبود گردش خون کمک کند البته فشار ناشی از ماساژ نباید باعث درد شود.
چه زمانی به فکر درمان و مراجعه به پزشک باشیم؟
اگر راه‌حل‌های ارائه شده در قسمت بالا را برای کنترل ورم قبل از پریود را امتحان کرده و همچنان این پدیده هر ماه شما را آزار می‌دهد، با پزشک خود صحبت کنید. قبل از مراجعه به پزشک، بهتر است در یک دفترچه، تمام علائم خود را یادداشت کرده و به او نشان دهید.
جمع‌بندی:
شاید شما نیز ورم قبل از پریود را تجربه کرده باشید. این ورم معمولا در نواحی شکم، سینه، پاها و… ایجاد شده و مهم‌ترین علت آن احتباس آب در بدن است. به زبان ساده، بدن شما نمی‌تواند آب را دفع کند و در نتیجه ورم بدن و نفخ شکم را تجربه می‌کنید. با مشاهده این علائم نیاز نیست نگران باشید، این ورم کاملا طبیعی بوده و قابل پیشگیری و درمان است. با کمک تغییر در رژیم غذایی، ورزش و تحرک، مدیتیشن و… قبل از پریود، میزان ورم و نفخ را نیز کاهش خواهید داد.
