هپاتیت چیست؟ همۀ آنچه که باید دربارۀ هپاتیت بدانید!

هپاتیت، یک بیماری است که بی‌ تردید بارها و بارها نام آن را شنیده‌اید. ممکن است خیلی ساده از کنار آن عبور کرده یا اطلاعات کافی دربارۀ آن داشته باشید. هپاتیت یک بیماری التهابی کبدی است که گاهی منجر به آسیب‌های جدی کبد و حتی مرگ می‌شود. به همین دلیل بسیاری از افراد می‌پرسند هپاتیت چیست و ایا خطرناک است؟

این بیماری ویروسی از راه‌های مختلفی شما را آلوده می‌کند؛ در نتیجه می‌توان گفت هپاتیت، یک بیماری اغلب نگران کننده است. البته برخی از انواع آن از طریق واکسیناسیون، قابل پیشگیری هستند اما گاهی نیز باعث آسیب‌های جبران ناپذیر یا شدیدی به بدن فرد مبتلا می‌شوند. لازم به ذکر است که اغلب علائم هپاتیت در زنان و مردان یکسان است و تفاوت آنچنانی ندارد.

هپاتیت (A) و هپاتیت (E) معمولاً از طریق تماس با غذا یا آبی منتقل می‌شوند که به مدفوع بیمار آلوده شده است. در حالی که هپاتیت (B)، هپاتیت (C) و همچنین هپاتیت (D) از طریق تماس با خون فردی منتقل می‌شوند که به این بیماری مبتلاست. البته هپاتیت‌های نوع (B) و (D) ممکن است از طریق تماس با سایر مایعات بدن هم منتقل شوند.

هپاتیت چیست؟

بسیاری از افراد که می‌پرسند هپاتیت چیست و چگونه منتقل می‌شود، می‌خواهند اطلاعات کافی دربارۀ این بیماری داشته باشند. هپاتیت، یک بیماری التهابی کبدی است که می‌تواند باعث آسیب و تخریب سلول‌های کبدی شود. هپاتیت، بسیار مسری است و از راه‌های مختلفی به انسان‌ها سرایت می‌کند. درست است که همۀ افراد علائم شدید این بیماری را تجربه نمی‌کنند اما در برخی موارد ممکن است نارسایی کبدی و مرگ رخ دهد.

انواع هپاتیت (Hepatitis) A ،B ،C ،D ،E

معمولاً این سوال مطرح می‌شود که کدام نوع هپاتیت خطرناک است؟ این بیماری، انواع مختلفی دارد و به پنج گروه (A ،B ،C ،D و E) تقسیم می‌شود:

هپاتیت (A)

این نوع هپاتیت در اثر عفونتی با ویروس هپاتیت آ (HAV) به وجود می‌آید. این نوع هپاتیت یک بیماری حاد و کوتاه مدت اما مسری است. معمولاً هپاتیت (a) از طریق تماس نزدیک فردی با فرد دیگر یا خوردن و نوشیدن خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های آلوده به راحتی انتقال می‌‌یابد. انجام واکسیناسیون، بهترین راه جلوگیری از این نوع هپاتیت است.

هپاتیت (B)

این نوع هپاتیت از طریق ویروس هپاتیت ب (HBV) ایجاد می‌شود و مسری است. این بیماری از طریق مایعات بدن پخش می‌شود. عفونت هپاتیت (b) می‌تواند منجر به بیماری حاد (کوتاه مدت) و مزمن (بلند مدت) شود. واکسیناسیون، یکی از راه‌های مؤثر برای جلوگیری از عفونت هپاتیت ب است.

هپاتیت (C)

این بیماری از طریق ویروس (HCV) یا هپاتیت (c) ایجاد می‌شود. ممکن است برای شما نیز این سوال‌ها مطرح شود که هپاتیت (c) چیست؟ آیا  هپاتیت سی خطرناک است؟ 

این نوع از هپاتیت ممکن است در بسیاری از افراد مبتلا هیچ نشانه‌ای نداشته باشد و فرد مبتلا نیز احساس بیماری نکند. در صورتی که هپاتیت (C) درمان نشود می‌تواند منجر به مشکلات جدی کبدی مثل آسیب، زخم و سرطان شود. هیچ واکسنی برای این بیماری وجود ندارد اما با داروهای خوراکی قابل درمان است. البته بعضی هم می‌پرسند هپاتیت (c) همان ایدز است؟ خیر، هپاتیت سی و ایدز هر دو ویروسی هستند اما یکسان نیستند و نباید به جای یکدیگر به کار برده شوند.

هپاتیت (D)

ویروس (HDV) یا هپاتیت (d)، شکل نادری از انواع این بیماری است که با هپاتیت (b) رخ می‌دهد. هپاتیت د نیز مانند انواع دیگر بیماری باعث التهاب کبد می‌شود اما تفاوتش با آن‌ها در این است که بدون وجود هپاتیت (B) در بدن رخ نمی‌دهد.

هپاتیت (E)

ویروس (HEV) یا هپاتیت (e) از راه آب آلوده منتقل می‌شود. به همین خاطر در مکان‌هایی که بهداشت ضعیفی دارند بیشتر شیوع دارد. 

   علت های ابتلا به انواع هپاتیت 

هر یک از انواع هپاتیت‌ به دلایل خاصی در بدن ایجاد می‌شوند. مهم‌ترین علت‌های ابتلا به انواع هپاتیت عبارتند از:

• هپاتیت (A) در اثر خوردن و نوشیدن غذا و آب آلوده
• هپاتیت (B) در اثر تماس این ویروس با مایعات بدن مثل خون، ترشحات واژن و مایع منی
• هپاتیت (C) در اثر تماس ویروس (HCV) با مایعات بدن مثل خون، ترشحات واژن و مایع منی
• هپاتیت (D) در اثر تماس ویروس هپاتیت دی با خون
• هپاتیت (E) در اثر خوردن و نوشیدن غذا و آب آلوده 

علت های غیر عفونی ابتلا 

اگرچه هپاتیت معمولاً نتیجۀ یک عفونت است اما گاهی ممکن است به دلایل دیگری نیز اتفاق بیفتد. برخی از مهم‌ترین علت‌های غیر عفونی ابتلا به هپاتیت عبارتند از:

هپاتیت الکلی

مصرف بیش از اندازۀ الکل می‌تواند باعث آسیب رساندن به کبد و التهاب شود؛ زیرا الکل به طور مستقیم روی کبد تأثیر می‌گذارد. این ماده به مرور زمان، آسیب کبد دائمی و منجر به ضخیم شدن یا زخم شدن بافت کبد (سیروز) و نارسایی آن می‌شود. به این نوع بیماری کبدی، هپاتیت الکلی نیز می‌گویند.

هپاتیت خودایمنی

گاهی سیستم ایمنی به اشتباه کبد را به عنوان یک عامل مضر شناسایی و به آن حمله می‌کند. این عمل باعث التهاب خفیف تا شدید در افراد می‌شود و اغلب عملکرد کبد را مختل می‌کند. به اختلال در عملکرد کبد بر اساس این اتفاق، هپاتیت خودایمنی می‌گویند که در زنان، حدوداً سه برابر مردان است. البته علائم بیماری هپاتیت در مردان و زنان، معمولاً تفاوتی ندارد.

هپاتیت از طریق سموم

یکی دیگر از علل هپاتیت، هپاتیت از طریق سموم است. استفادۀ نادرست از داروها و قرار گرفتن در معرض سموم، ممکن است شما را به این بیماری مبتلا کند.

علائم انواع هپاتیت

ممکن است به هپاتیت مبتلا می‌شوید در حالی که از آن خبر نداشته باشید. اما به طور کلی، هپاتیت با علائم زیر بروز می‌کند:

• خستگی
• تب
• از دست دادن اشتها
• تهوع و استفراغ
• درد شکم
• ادرار تیره
• مدفوع خاکستری
• زردی پوست و چشم
• درد مفاصل
• گیجی، سردرگمی و خواب آلودگی
• خارش پوست

در صورت ابتلا به عفونت حاد، این علائم ظرف مدت ۲ هفته الی ۶ ماه خود را نشان می‌دهند. اما در صورت مبتلا شدن به هپاتیت مزمن، ممکن است این علائم تا سال‌ها بعد نیز بروز نکنند. 

روش های پیشگیری از بیماری مقاربتی هپاتیت

با توجه به آنکه که برخی از انواع هپاتیت و بیماری‌هایی مثل ایدز از راه‌های جنسی نیز به راحتی از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابند، رعایت یک سری نکات برای پیشگیری از آن ضروری و واجب است. اما روش‌های پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی ایدز و هپاتیت چیست؟

• آموزش جامع جنسی
• مشاورۀ ایمن جنسی
• اطمینان از مبتلا نبودن شریک جنسی به هپاتیت از طریق آزمایش
• استفادۀ صحیح و مداوم از کاندوم
• انجام واکسیناسیون
• کاهش تعداد شرکای جنسی
• پرهیز از رابطۀ جنسی محافظت نشدۀ دهانی، واژینال و مقعدی
• درمان بیماری مقاربتی هپاتیت

روش های تشخیص انواع بیماری هپاتیت

برای درمان انواع هپاتیت، مهم است که تشخیص داده شود که به چه دلیل شما به این بیماری مبتلا شده‌اید. به همین دلیل پزشک متخصص از طریق انجام یک سری آزمایش‌ها، وضعیت دقیق شما را بررسی می‌کند. 

تاریخچه و معاینۀ فیزیکی 

پزشک متخصص برای تشخیص انواع هپاتیت، ابتدا شرح حالی از شما می‌گیرد تا بتواند عوامل خطر را شناسایی کند. در طول معاینۀ فیزیکی نیز ممکن است شکم شما را فشار دهد تا مطمئن شود دردی احساس می‌کنید یا خیر. سپس تورم کبد و زردی پوست و چشم را بررسی می‌کند. 

تست‌های عملکرد کبد

آزمایش عملکرد کبد با نمونه گیری خون انجام می‌شود. نتایج غیر عادی این آزمایش‌، ممکن است نشانه‌های اولیۀ بیماری باشند؛ به ویژه اگر در معاینۀ فیزیکی هیچ علائمی دیده نشده باشد. استرس، آسیب دیدن یا عدم عملکرد صحیح کبد نیز ممکن است سطوح بالای آنزیم کبدی را نشان دهد. 

سونوگرافی

سونوگرافی با امواج اولتراسوند تصاویری از اندام‌های داخلی شکم ارائه می‌دهد و پزشک می‌تواند کبد و اندام‌های مجاور را از نزدیک بررسی کند.

درمان هپاتیت

درمان هپاتیت با توجه به نوع، حاد یا مزمن بودن آن متفاوت است. هپاتیت حاد ویروسی اغلب خود به خود از بین می‌رود یا ممکن است برای بهبودی سریع‌تر، نیاز داشته باشید تا به اندازۀ کافی استراحت کنید و مایعات بنوشید. اما گاهی ممکن است بیماری جدی‌تر باشد و نیاز به بستری شدن شما در بیمارستان باشد. 

به طور کلی، داروهای مختلفی برای درمان انواع هپاتیت مزمن وجود دارند. البته درمان‌های دیگری مانند جراحی و سایر روش‌های پزشکی نیز ممکن است به شما پیشنهاد شوند. در صورتی که هپاتیت مزمن شما به نارسایی کبد یا سرطان کبد تبدیل شود ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشید.

درمان هپاتیت	توضیحات
دارو درمانی	داروهای ضد ویروسی تجویز داروهای کمک به مدیریت لیپیدهای خون یا گلوکز خون
رژیم غذایی	حذف الکل حذف سموم کاهش مصرف چربی
پیوند کبد	درمان کارآمد نارسایی کبد در مرحلۀ نهایی

نتیجه و عوارض ابتلا به هپاتیت

هپاتیت شدید یا مداوم می‌تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:

• سیروز 
• بیماری مزمن کبدی
• سرطان کبد

در میان انواع هپاتیت، هپاتیت (B و C) می‌توانند مشکلات شدیدتر و بیشتری را برای سلامتی ایجاد کنند.

هپاتیت در کودکان

هپاتیت در کودکان می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. کودکان با قرار گرفتن در معرض هر یک از پنج گروه ویروس هپاتیت می‌توانند آلوده شوند. علائم هپاتیت در آن‌ها نیز متفاوت است گاهی هم ممکن است هیچ نشانه‌ای نداشته باشند. اما مهم‌ترین علائم هپاتیت در کودکان عبارتند از:

• علائم شبیه به آنفولانزا
• حالت تهوع یا استفراغ
• تب
• زرد شدن پوست یا سفیدی چشم
• از دست دادن اشتها
• درد و ناراحتی معده
• اسهال
• درد مفاصل
• درد عضلات
• کهیرهای قرمز و خارش‌ دار روی پوست
• ادرار تیره

از آنجایی که علائم این بیماری در کودکان ممکن است شبیه به سایر بیماری‌ها مثل آنفولانزا باشند برای تشخیص دقیق باید کودک را نزد متخصص ببرید. برای مشاورۀ آسان و سریع می‌توانید وارد کلینیک آنلاین هرلایف شوید و با پزشک متخصص در ارتباط باشید. 

هپاتیت در بارداری

هپاتیت نوعی عفونت است که گاهی به کبد آسیب جدی وارد می‌کند و اگر باردار باشید می‌توانید آن را به جنین خود انتقال دهید. البته ممکن است شما به یکی از سه نوع ویروس هپاتیت (A ،B و C) مبتلا شوید و خودتان خبر نداشته باشید. معمولاُ این بیماری به جنین آسیب نمی‌زند و در صورت ابتلا در بارداری، پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا این دوران را بدون ابتلا به هر گونه بیماری‌های طولانی مدت کبدی پشت سر بگذارید. بنابراین برای کاهش خطرات ابتلا به هپاتیت پزشک از شما می‌خواهد آزمایش هپاتیت و واکسیناسیون آن را انجام دهید. 

نکات کلی دربارۀ هپاتیت

• به وضعیت التهابی کبد، هپاتیت گفته می‌شود.
• هپاتیت به پنج گروه (A ،B ،C ،D و E) دسته بندی می‌شود.
• هپاتیت از طریق سموم، الکلی و خودایمنی، انواع هپاتیت غیر عفونی هستند.
• خستگی، تب، از دست دادن اشتها، تهوع و استفراغ، درد شکم، ادرار تیره، مدفوع خاکستری، زردی پوست، گیجی، خارش پوست و درد مفاصل از مهم‌ترین علائم هپاتیت هستند.
• استفادۀ صحیح از کاندوم، پرهیز از شرکای جنسی متعدد، آموزش‌های جنسی لازم، انجام آزمایش هپاتیت، پرهیز از رابطۀ جنسی محافظت نشدۀ دهانی، واژینال و مقعدی و واکسیناسیون مهم‌ترین روش های پیشگیری از هپاتیت هستند.
• برای دسترسی آسان و سریع به پزشک متخصص، وارد کلینیک آنلاین هرلایف شوید و با پزشک متخصص مورد نظر در ارتباط باشید.

پرسش‌های پرتکرار