پرده بکارت و انواع آن: بدن خود را بهتر بشناسید

پرده بکارت یک تکه بافت گوشتی رنگ پوشانندۀ دهانۀ واژن است که در طول رشد جنین در رحم مادر در بدن وی شکل می‌گیرد. بنابراین نوزادان دختر با پرده بکارت یا هایمن متولد می‌شوند. با این حال هایمن ممکن است بر اثر دلایل متعدد از جمله کشیدگی، استفاده از تامپون، ضربه، ورزش سنگین و یا رابطۀ جنسی پاره شود. این پارگی در افراد مختلف منجر به بروز علائم گوناگونی می‌شود، به طوری که برخی درد و خونریزی احساس می‌کنند، اما بعضی دیگر چیزی متوجه نمی‌شوند.

از انواع پردۀ بکارت می‌توانیم به شکل حلقوی، ارتجاعی یا هلالی، پردۀ بکارت مسدود یا بدون سوراخ، هایمن با سوراخ کوچک، پردۀ بکارت 2 سوراخه یا تیغه‌ای، پردۀ بکارت مشبک، نوع بسیار ضخیم و شکل دندانه دار اشاره کنیم که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این مطلب در مورد این موضوع بیشتر صحبت خواهیم کرد.

پرده بکارت چیست؟

می‌توان پردۀ بکارت یا هایمن را به عنوان یک لایۀ نازک و ظریف از بافت تصور کرد که دهانۀ واژن را می‌پوشاند یا احاطه می‌کند. این لایۀ باقیمانده‌ای از رشد جنینی است و اندازه، شکل و ضخامت آن در هر فردی متفاوت است. در حالت معمول، در بیشتر موارد، این حلقه دهانۀ واژن را به طور کامل نمی‌پوشاند و یک سوراخ کوچک در آن وجود دارد. اما در حالت‌های دیگر گاهی اوقات این حلقه ممکن است کامل‌تر باشد یا حتی دهانۀ واژن را به طور کامل بپوشاند.

پردۀ بکارت در هر فردی متفاوت است. از طرفی، این لایه ممکن است با گذشت زمان و انجام فعالیت‌های مختلف تغییر کند. در تعریف این بخش از دستگاه تناسلی بد نیست بدانید در مواردی که پرده بکارت به طور کامل دهانۀ واژن را بپوشاند، ممکن است در جریان قاعدگی مشکلاتی ایجاد شود.

نسخۀ اندروید

نسخۀ وب‌اپلیکیشن

کاربرد پرده بکارت

از نظر آناتومی (نه فرهنگی) برخی بر این باورند که پردۀ بکارت کاربردهای خاصی دارد، اما هیچ مدرک علمی برای تأیید این باورها وجود ندارد. برای مثال برخی افراد تصور می‌کنند پرده بکارت مانند یک سد محافظتی عمل کرده و از ورود باکتری‌ها به بدن جلوگیری می‌کند. با این حال، تحقیقات علمی این ادعا را تأیید نمی‌کنند. همچنین، تاکنون هیچ مطالعه‌ای نشان نداده است که پردۀ بکارت نقشی اساسی در عملکرد دستگاه تولید مثل یا سلامت کلی بدن داشته باشد. با این تفاسیر، باورهای فرهنگی و اجتماعی دربارۀ پرده بکارت بسیار متنوع هستند. با این حال، از نظر علمی، پرده بکارت فاقد هرگونه عملکرد حیاتی در بدن انسان است.

مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان

دریافت مشاوره

انواع پردۀ بکارت و ویژگی‌های هر نوع

پردۀ بکارت انواع گوناگونی دارد که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه در قالب جدول انواع هایمن را بررسی می‌کنیم:

نکته: شکل و اندازه پرده بکارت از فردی به فرد دیگر متفاوت است و عوامل مختلفی مانند ژنتیک، هورمون‌ها و فعالیت‌های فیزیکی می‌توانند بر آن تأثیر بگذارند.

اهمیت پرده بکارت

در حالت کلی بود و نبود پردۀ بکارت اهمیت خاصی ندارد. اما، هایمن در بسیاری از جوامع، به ویژه در ایران، به دلیل ارتباطش با مفهوم «باکره بودن» از اهمیت فرهنگی بالایی برخوردار است. در این جوامع، وجود یک پرده بکارت دست‌ نخورده پیش از ازدواج، نشان‌ دهندۀ پاکدامنی و نجابت زن تلقی می‌شود. این باور عمیق فرهنگی، ریشه در سنت‌ها و ارزش‌های اجتماعی دارد و در بسیاری از خانواده‌ها و جوامع، حفظ بکارت تا قبل از ازدواج به عنوان یک اصل مهم مورد تأکید قرار می‌گیرد.

به عبارت ساده‌تر، پرده بکارت به عنوان نمادی از پاکی و عفت زن در نظر گرفته می‌شود و حفظ آن نشانی از پایبندی فرد به ارزش‌های سنتی و اخلاقی جامعه است. در برخی جوامع، داشتن پرده بکارت برای ازدواج دختران امری ضروری بوده و فقدان آن ممکن است به اعتبار اجتماعی خانواده لطمه بزند. با این حال، اهمیت فرهنگی پرده بکارت در جوامع مختلف متفاوت است و در سال‌های اخیر، با تغییر ارزش‌ها و دیدگاه‌ها، این اهمیت در برخی جوامع کاهش یافته است.

پرده بکارت در کدام قسمت واژن قرار می‌گیرد؟

پرده بکارت در بیشتر مواقع دهانۀ واژن را احاطه کرده است، اما گاهی اوقات نیز فقط ممکن است بخش پایینی آن را پوشانده باشد. به طور کلی، پرده بکارت یا هایمن، بافتی نازک است که دهانۀ واژن را تا حدودی می‌پوشاند. شکل و اندازۀ پرده بکارت در افراد مختلف متفاوت است.

بیشتر نوزادان با پرده بکارت حلقوی متولد می‌شوند. اما با رشد کودک و رسیدن به سن مدرسه، شکل آن ممکن است به هلالی تغییر کند. این تغییرات کاملاً طبیعی بوده و جای نگرانی نیست. در برخی موارد نادر، پرده بکارت ممکن است به طور کامل دهانۀ واژن را بپوشاند و باعث ایجاد مشکلاتی مانند عدم خروج خون قاعدگی شود. در این موارد، ممکن است به مداخلۀ پزشکی نیاز باشد.

فاصلۀ بکارت از دهانۀ واژن

برای بسیاری از افراد این سؤال وجود دارد که پردۀ بکارت دقیقاً کجاست و به چه فاصله‌ای از دهانۀ واژن قرار دارد؟ در پاسخ باید بگوییم که پردۀ بکارت نزدیک به ورودی واژن قرار دارد. در واقع هایمن اغلب بین 1 تا 2 سانتی متر در داخل دهانۀ واژن قرار گرفته است که این میزان بسته به افراد مختلف متغیر است.

دلیل خونریزی پرده بکارت

پردۀ بکارت به عنوان یک بافت الاستیک است که می‌تواند در زمان حرکت هم کشیده شود. این بافت در زمان تولد ضخیم‌تر است اما به مرور زمان دچار سایش شده و نازک‌تر می‌شود. در برخی از افراد پارگی پرده بکارت یعنی پارگی این بافت پوشانندۀ دهانۀ واژن ممکن است با خونریزی همراه باشد. اما همیشه این طور نیست که تمامی افراد با پارگی پرده بکارت دچار خونریزی شوند. در واقع نوع بافت و ساختار آن در هر کس متفاوت است و همین تفاوت نیز می‌تواند تفاوت در علائم پارگی بکارت از جمله میزان خونریزی واژینال را به دنبال داشته باشد. به طوری که حتی بسیاری از افراد ممکن است متوجه از بین رفتن آن نشوند.

فعالیت آسیب زننده به پردۀ بکارت

حتماً شما هم شنیده‌اید که تنها رابطۀ جنسی عاملی برای پارگی پرده بکارت نیست و هر فعالیت سنگینی ممکن است هایمن را از بین ببرد یا باعث شکستگی بافت آن شود. این موضوع بسیار اهمیت دارد که بدانید پرده بکارت یک تکه بافت انعطاف پذیر محسوب می‌شود که در طول زمان فرسوده و پاره می‌شود تا جایی که گاهی اوقات پارگی آن ممکن است با احساس درد، ناراحتی و خونریزی در زنان همراه باشد. برخی از فعالیت‌هایی که ممکن است باعث بروز چنین حالتی شوند، شامل موارد زیر خواهند بود:

• دوچرخه سواری
• ژیمیناستیک
• اسب سواری
• انجام معاینۀ لگن یا پاپ اسمیر
• استفاده از تامپون
• داشتن رابطۀ جنسی
• ورزش سنگین
• خودارضایی

نکته: برخورد واژن با هر چیزی ممکن است پارگی پرده بکارت را به دنبال داشته باشد. بنابراین اصلاً غیرمعمول نیست که زنان هیچ اطلاعاتی از زمان پارگی آن نداشته باشند، زیرا شرایط و تجربۀ چنین حالتی برای هر کسی متفاوت است. از طرفی اگر پردۀ بکارت پاره شود، قابلیت رشد مجدد را ندارد. به این دلیل که هایمن یک غشای بافتی است که طی رشد جنین در رحم مادر ایجاد می‌شود و قابلیت رشد مجدد در بزرگسالان را ندارد.

علائم پارگی پرده بکارت

پارگی پردۀ بکارت به معنای آسیب دیدن این بافت است و لزوماً به دلیل رابطۀ جنسی اتفاق نمی‌افتد. برای مثال گفتیم که فعالیت‌های ورزشی، استفاده از تامپون، یا حتی برخی از حرکات شدید می‌توانند باعث پارگی شوند. از علائم پارگی هایمن می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• خونریزی خفیف یا لکه‌ بینی
• درد یا ناراحتی در ناحیۀ واژن
• مشاهده یک لایۀ پاره شده در اطراف دهانۀ واژن
• احتمال بروز قرمزی و تورم خفیف در لبه‌های ورودی واژن

نکته: توجه داشته باشید که نداشتن این علائم لزوماً به معنای پاره نشدن پردۀ بکارت نیست. به زبان ساده‌تر، ممکن است پردۀ بکارت به هر علتی پاره شود اما علائم مورد نظر در فرد بروز پیدا نکنند.

روش تشخیص و پارگی پرده بکارت

تشخیص پارگی پردۀ بکارت تنها از طریق معاینۀ پزشکی امکان پذیر است. به طور کلی، تنها روش مطمئن برای تشخیص سلامت دستگاه تناسلی و هرگونه ناهنجاری، مراجعه به پزشک متخصص زنان است. پزشک با استفاده از ابزارهای پزشکی و دانش تخصصی خود می‌تواند به طور دقیق وضعیت دستگاه تناسلی شما را بررسی کند.

ترمیم پرده بکارت

تصمیم‌ گیری برای ترمیم پردۀ بکارت یک انتخاب شخصی است که دلایل مختلفی می‌تواند پشت آن باشد. از آنجایی که پردۀ بکارت بافت زنده‌ای است و معمولاً پس از پارگی ترمیم نمی‌شود، جراحی تنها راه بازگرداندن آن به حالت اولیه است. هایمنوپلاستی یک عمل جراحی است که طی آن با استفاده از بافت‌های اطراف، پرده بکارت جدیدی ساخته می‌شود. هدف از این عمل، بازگرداندن ظاهری شبیه به پرده بکارت دست‌ نخورده است. در اغلب موارد بین 24 تا 48 ساعت بعد فرد می‌تواند بعد از عمل ترمیمی به فعالیت روزمرۀ خود برگردد.

البته توجه داشته باشید که نتیجۀ این عمل تضمین شده نیست و ممکن است عوارضی را نیز به دنبال داشته باشد. هزینۀ این عمل جراحی نیز بسته به شرایط مختلف متغیر است.

آزمایش پرده بکارت

آزمایش پردۀ بکارت که معمولاً شامل بررسی وجود پرده بکارت دست‌ نخورده است بر این فرض نادرست استوار است که پردۀ بکارت تنها در اثر رابطۀ جنسی پاره می‌شود. این آزمایش به ویژه در آسیا، خاورمیانه، شمال و جنوب آفریقا رواج دارد. آزمایش باکرگی به دلایل مختلفی مورد انتقاد قرار گرفته است. اولاً، این آزمایش به دلیل پیامدهای منفی برای زنان و دختران، از جمله نقض حریم خصوصی و ایجاد آسیب‌های روانی، اقدامی غیراخلاقی محسوب می‌شود. ثانیاً، بسیاری از روش‌های انجام این آزمایش از نظر علمی معتبر نیستند.

اگرچه در مواردی مانند شک به تجاوز جنسی، ممکن است معاینۀ پزشکی انجام شود، اما وجود یا عدم وجود پرده بکارت به تنهایی نمی‌تواند دلیلی بر وقوع یا عدم وقوع تجاوز باشد. در سال 2018، سازمان‌های بین‌ المللی مهمی مانند شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، زنان سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی، به دلیل ماهیت دردناک، تحقیر آمیز و آسیب‌ زای این آزمایش، خواستار ممنوعیت جهانی آن شدند و آن را نوعی خشونت علیه زنان دانستند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر وجود پردۀ بکارت برای شما مهم است، اگر فعالیت سنگینی داشته‌اید که همراه با علائم پارگی پرده بکارت بوده‌اند یا مورد سوء استفادۀ جنسی قرار گرفته‌اید، می‌توانید برای بررسی وضعیت هایمن خود به پزشک مراجعه کنید.

نکات مهم در مورد هایمن یا پرده بکارت

• پردۀ بکارت یک بافت گوشتی رنگ است که دهانۀ واژن را می‌پوشاند.
• هایمن یا همان پردۀ بکارت در افراد مختلف متفاوت است. برای مثال برخی پرده بکارت ارتجاعی دارند و برخی دیگر نوع مشبک، بعضی دارای هایمن ضخیم هستند و دیگر زنان نیز پردۀ بکارت مسدود شده، با یک سوراخ یا دو سوراخ دارند. در واقع تنوع پردۀ بکارت زیاد است و هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
• پردۀ بکارت تنها با رابطۀ جنسی پاره نمی‌شود و انجام برخی فعالیت‌ها مثل اسب سواری، دوچرخه سواری، ورزش‌های سنگین، معاینۀ لگن و انجام ژیمیناستیک نیز ممکن است باعث از بین رفتن آن شوند.
• از آنجایی که هایمن انواع گوناگونی دارد و ویژگی‌های آن نیز متفاوت است، پس پارگی پردۀ بکارت لزوماً با خونریزی و درد همراه نیست. به طوری که حتی برخی از زنان ممکن است متوجه از بین رفتن آن نشوند.
• اگر شما هم در زمینۀ انواع پرده بکارت یا وضعیت هایمن خود نگران هستید، می‌توانید سؤالات خود را با پزشکان متخصص هرلایف به صورت کاملاً محرمانه در میان بگذارید.

پرسش‌های پرتکرار