بوی بد بدن دلایل و درمان آن یکی از مواردی است که ذهن افراد زیادی را درگیر کرده است. اما چرا بدن بوی بدی می‌گیرد؟ آیا این بو همیشه نشانۀ عدم نظافت است؟ در پاسخ باید بگوییم که بوی بدن یک عارضۀ شایع است که می‌تواند به عدم رعایت بهداشت و عوامل دیگری همچون تغذیه، استرس، تغییرات هورمونی و حتی مصرف برخی داروها مرتبط باشد.
بوی بد ممکن است در نقاط مختلف بدن از جمله دهان، زیر بغل و پا احساس شود. در این شرایط با یافتن علت زمینه‌ای می‌توان نسبت به رفع آن اقدام کرد. استفاده از مواد طبیعی مانند سرکۀ سیب، جوش شیرین و چای سبز نیز در برخی از این مواقع برای رفع بوی بد کاربردی است.
برای از بین بردن بوی عرق ابتدا باید علت آن را کشف کرد. گاهی اوقات تغییرات در سبک زندگی، لاغر شدن، درمان بیماری‌های زمینه‌ای، عدم مصرف برخی مواد غذایی یا تغییر داروها می‌توانند باعث از بین رفتن بوی بد بدن شوند.
دلایل بوی بد بدن
بوی بد بدن به دلیل ترکیب باکتری‌ها با عرق روی پوست بروز پیدا می‌کند. این بو تحت تأثیر شرایط و عوامل مختلفی همچون تغییرات هورمونی دستخوش تغییر می‌شود. گاهی تغییر سبک زندگی و گاهی هم درمان‌های جدی‌تری برای رفع این عارضه مؤثر هستند. در ادامه به دلایل بوی نامطبوع بدن می‌پردازیم:
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی یکی از دلایل اصلی بوی بد بدن است. برای مثال افرادی که در دوران یائسگی به سر می‌برند، به دلیل تجربۀ تغییرات هورمونی به طور مکرر دچار گرگرفتگی و تعریق شبانه می‌شوند که این وضعیت تعریق بیش از اندازه و به دنبال آن بوی بد را به دنبال دارد. بر اساس اطلاعات مندرج در کلینیک کلیولند تحقیقات نشان داده‌اند که بوی بدن افراد در طول تخمک گذاری هم می‌تواند تغییر پیدا کند. به طور کلی گروه‌های زیر به دلیل تغییرات هورمونی ممکن است بوی بد در بدن را تجربه کنند:
- نوجوانان
- زنان باردار
- زنان یائسه (یا کسانی که دوران پیش از یائسگی را طی می‌کنند.)
مصرف برخی از غذاها
آیا تا به حال ضرب المثل «شما همان چیزی هستید که می‌خورید» را شنیده‌اید؟ باید بگوییم که این ضرب المثل جالب در مورد بوی بدن هم صدق می‌کند. برای مثال غذاهای حاوی گوگرد می‌توانند بوی بد بدن را در پی داشته باشند. این ماده می‌تواند بویی شبیه به تخم مرغ گندیده را ایجاد کند. از جمله غذاهای حاوی گوگرد می‌توانیم به پیاز، سیر، کلم، گل کلم، کلم بروکلی و گوشت قرمز اشاره کنیم.
علاوه بر این، برخی از غذاها نیز می‌توانند باعث افزایش تعریق بدن شوند. عرق اضافی می‌تواند عاملی برای بو دادن بدن باشد. از جمله مواد خوراکی افزایش دهندۀ تعریق می‌توانیم به مونو سدیم گلوتامات، سس یا غذاهای تند دیگر، کافئین، ادویه‌هایی همچون پودر کاری یا زیره و حتی الکل اشاره کنیم. البته این غذاها به طور مستقیم عاملی برای بوی بد بدن نیستند. بلکه با تحریک بدن به تعریق بیش از اندازه باعث بروز بوی ناخوشایند می‌شوند. بنابراین در برخی از مواقع حذف کردن این مواد خوراکی یا محدود کردن مصرف آنها در بهبودی بوی بد بدن نقش دارد.
کمبود مواد غذایی
جالب است بدانید که کمبود برخی از مواد غذایی همچون «روی» نیز می‌تواند عاملی برای بوی بد بدن باشد. کمبود این مادۀ معدنی به خصوص در شرایطی که به دلیل کم کاری تیروئید باشد، عاملی برای بوی بد بدن است. زیرا کم کاری تیروئید منجر به مختل شدن روند سم زدایی بدن می‌شود و بوی بد را به دنبال دارد.
اضافه وزن
افراد چاق و دارای اضافه وزن معمولاً بیش از سایرین با بوی بد بدن مواجه هستند. زیرا چنین افرادی چین‌های پوستی بیشتری دارند. جایی که می‌تواند منجر به نگه داشتن عرق و باکتری‌ها در خود شود. چنین وضعیتی شرایط را برای ایجاد بوی بد فراهم می‌کند.
استرس
یکی دیگر از دلایل بوی بد بدن، استرس است. این وضعیت می‌تواند منجر به افزایش ضربان قلب و به دنبال آن، افزایش ترشح عرق شود. این عرق بیشتر از غدد آپوکرین آزاد می‌شود و بوی نامطبوعی را به دنبال دارد. به همین دلیل است که وقتی با یک موقعیت استرس زا رو به رو می‌شوید، ممکن است بوی بد بدن را تجربه کنید.
مصرف برخی داروها
داروها نیز می‌توانند به اشکال مختلفی روی بروز بوی بد تأثیر داشته باشند. برای مثال برخی از داروها منجر به افزایش تعریق بدن و بروز بوی بد زیر بغل یا دیگر نقاط بدن می‌شوند و بعضی دیگر نیز تغییرات بوی دهان (به دلیل تغییرات گوارشی یا کاهش تولید بزاق) را به دنبال دارند. یک سری از داروها نیز ممکن است با تغییر باکتری‌های روی پوست منجر به ایجاد بوی بد روی آن شوند. علاوه بر این موارد، داروهایی نیز هستند که خودشان بوی خاصی دارند و این بو را به بدن هم منتقل می‌کنند. از سری داروهای اثرگذار بر بوی بدن می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین، پاروکستین و ونلافاکسین، پرگابالین، گاباپنتین، کدئین و امپرازول
- ترامادول
- آدرنالین
- آمفتامین‌ها
- سودوافدرین
- برخی از داروهای درمان اچ آی وی
- دهانشویه‌های ضد عفونی کننده
- برخی از آنتی بیوتیک‌ها و ضد قارچ‌ها (با مختل کردن سیستم غدد درون ریز یا تغییر میکروفلور)
بوی بد بدن نشانه چه بیماری‌هایی می‌تواند باشد؟
بدن و حتی عرق به خودی خود بویی ندارد و این بوی بد زمانی ایجاد می‌شود که عرق با باکتری‌های پوست ترکیب شود. این بو ممکن است به اشکال مختلف شیرین، تند و حتی شبیه به پیاز باشد. جالب است بدانید که برخی افراد با وجود اینکه زیاد عرق می‌کنند، بوی بد نمی‌دهند. بنابراین لزوماً عرق کردن زیاد باعث بوی بد بدن نمی‌شود. علت اصلی این مسئله این است که نوع باکتری‌های روی پوست و نحوۀ تعامل آنها با عرق باعث ایجاد بوی بد می‌شود. گاهی نیز برخی بیماری‌ها باعث بروز بوی بد بدن می‌شوند که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:
- دیابت
- بیماری‌های عفونی
- بیماری‌های کلیوی
- بیماری کبد
- تیروئید پرکار
- نقرس
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
برای رفع بوی بد بدن چه باید کرد
رعایت بهداشت یکی از مهم‌ترین مواردی است که باعث پیشگیری از بروز بوی بد می‌شود. تغییرات سبک زندگی در کنار کنترل و درمان برخی بیماری‌ها نیز در این زمینه مؤثر هستند. در ادامه به صورت کامل‌تری به شما نشان می‌دهیم که برای از بین بردن بوی بد بدن چه باید کرد:
رعایت بهداشت فردی
رعایت بهداشت مهم‌ترین کاری است که برای پیشگیری از بوی نامطبوع بدن باید در نظر بگیرید. در ادامه به برخی نکات بهداشتی در این زمینه می‌پردازیم:
- به طور مداوم حمام کنید.
- زیر بغل، ناحیۀ شرمگاهی و دهان خود را به صورت مکرر شسته و پاکیزه نگه دارید.
- موهای زیر بغل یا ناحیۀ شرمگاهی را به طور مداوم بتراشید یا لیزر کنید تا از تجمع باکتری‌ها در این محل پیشگیری کنید.
- از لباس‌های گشاد و نخی استفاده کنید.
استفاده از دئودورانت و ضد تعریق‌ها
دئودورانت و محصولات ضد تعریق از جمله محصولات کاربردی برای پیشگیری از عرق کردن و کنترل بوی ناخوشایند بدن هستند. این محصولات به راحتی بدون نسخه قابل تهیه هستند. برای اثربخشی بهتر این محصولات باید آنها را بلافاصله بعد از حمام و یا قبل از خواب استفاده کنید. البته در استفاده از ضدتعریق‌ها دقت کنید. زیرا بدن برای دفع سموم و خنک شدن به تعریق نیاز دارد.
آنتی بیوتیک‌ها
گاهی اوقات باکتری‌ها عاملی مهم برای بروز بوی نامطبوع بدن هستند که باید کنترل شوند. در این زمان مصرف آنتی بیوتیک مناسب زیر نظر پزشک می‌تواند کمک کننده باشد.
صابون آنتی باکتریال
برای اینکه باکتری‌های مضر روی پوست را از بین ببرید، راه حل بهتری (بدون مصرف دارو) نیز وجود دارد و آن هم استفاده از صابون‌های آنتی باکتریال است. در کنار این صابون‌ها، محصولات حاوی بنزوئیل پروکسید مانند پانوکسیل یا کلیر آسیل نیز بسیار موثر هستند. این محصولات به کاهش باکتری‌های روی پوست کمک می‌کنند.
استفاده از روش‌های طبیعی
اگر به دنبال یک راهکار طبیعی و با عوارض کمتری برای رفع بوی بد بدن هستید، می‌توانید از روش‌های زیر کمک بگیرید که البته پاسخ مناسب آنها قطعی نیست:
- با ترکیب جوش شیرین و آب خمیری تهیه کرده و آن را زیر بغل بمالید تا خشک شود. سپس کمی بعد آن را بشویید. این کار به متعادل کردن اسید روی پوست شما کمک می‌کند.
- کمی سرکۀ سیب را درون یک بطری ریخته و مقداری آب به آن بیفزایید. این ترکیب را زیر بغل اسپری کنید تا باکتری‌های این ناحیه را از بین ببرید.
- کیسه‌های چای سبز را در آب گرم قرار داده و سپس آنها را برای چند دقیقه زیر بغل خود بگذارید. چای سبز عاملی برای مسدود کردن منافذ پوست و کمک به کاهش تعریق محسوب می‌شود.
بوتاکس یا جراحی
برخی از افراد با مشکل تعریق زیاد مواجه هستند که در این صورت می‌توانند از بوتاکس برای بستن منافذ پوست خود استفاده کنند. در موارد شدیدتر پزشک ممکن است جراحی را برای فرد مبتلا به چنین وضعیتی تجویز کند. طی جراحی غدد عرق زیر بغل یا اعصاب ارسال کنندۀ پیام به آنها برداشته می‌شوند تا تعریق کاهش پیدا کند.
علاوه بر مواردی که نام بردیم، کاهش وزن در زمان چاقی، مدیریت و کاهش استرس و مدیریت مشکلات پزشکی به رفع یا بهبود بوی ناخوشایند بدن کمک می‌کنند.
علت بوی بد بدن در دوران بلوغ
دلیل اصلی بوی بد بدن نوجوانان در سن بلوغ، تغییرات هورمونی این دوران است که باعث افزایش تعریق بدن می‌شود. همچنین در این دوران غدد آپوکرین که مسئولیت تولید عرق را در بدن بر عهده دارند، فعال‌تر از قبل عمل می‌کنند. در واقع عرق تولید شده توسط این غدد با مواد موجود در خود، باکتری‌های پوست را تغذیه می‌کنند و باعث بروز بوی ناخوشایند می‌شوند.
بوی بد بدن در دوران بارداری
تغییرات هورمونی همچنین عامل بوی بد بدن در دوران بارداری هستند. در این زمان بدن برای اینکه می‌خواهد شما را خنک نگه دارد، به طور مداوم عرق می‌کند. در نتیجه بروز بوی نامطبوع طبیعی است. این بو خصوصاً در نقاطی که غدد عرق بیشتری دارند مانند کشالۀ ران و زیر بغل بیشتر حس می‌شود.
بوی بد بدن را چگونه از بین ببریم؟
همانطور که گفتیم برای رفع بوی بد بدن بسته به علت آن باید یکی از روش‌های زیر را به کار بگیرید:
- رعایت بهداشت
- استفاده از دئودورانت و صابون‌های آنتی باکتریال
- کنترل وزن
- تغذیۀ سالم
- اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ و با الیاف مصنوعی
- مدیریت استرس
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای
برای بوی بد بدن به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
بوی بد بدن از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است به علل گوناگون نیز رخ دهد. اگر برای شما این پرسش ایجاد شده که چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم باید بگوییم که برای مراجعه به پزشک باید موارد زیر را تجربه کنید:
- در شرایطی که بوی بدن شما اخیراً تغییر کرده و علتی برای آن پیدا نمی‌کنید.
- در حالی که بیشتر یا کمتر از حد معمول عرق می‌کنید.
- تعریق همراه با بوی بد که زندگی روزانۀ شما را مختل کرده است.
- بدون اینکه دلیل آن مشخص باشد شب‌ها به طور مکرر یا ناگهانی عرق می‌کنید.
- عرق کردن بدن در زمانی که فعالیت بدنی نداشته یا در محیط گرم قرار ندارید.
- بوی بد بدن که چیزی شبیه به سفید کننده است. این بو می‌تواند نشانۀ یکی از بیماری‌های مرتبط با کبد یا کلیه باشد.
نکات مهم در مورد بوی بد بدن
- ترکیب عرق با باکتری‌های روی پوست در زیر بغل، ناحیۀ شرمگاهی و کف پا می‌تواند باعث بروز بوی بد بدن شود.
- بوی بد بدن می‌تواند به دلایل متعدد از جمله سبک زندگی نامناسب، تغییرات هورمونی، ابتلا به برخی بیماری‌ها همچون دیابت، نقرس، پرکاری تیروئید، بیماری کبد و کلبه و برخی بیماری‌های عفونی باشد.
- برای رفع بوی بد دوش مداوم و رعایت بهداشت در کنار داشتن رژیم غذایی مناسب، استفاده از پارچه‌های تنفس پذیر و کنترل بیماری‌های مؤثر بر این وضعیت بسیار ضروری است. استفاده از صابون آنتی باکتریال و دئودورانت یا ضد تعریق برای زیر بغل نیز ایدۀ خوبی به نظر می‌رسد.
- هرلایف بزرگترین و جامع‌ترین اپلیکیشن پایش سلامت زنان است که می‌توانید با عضویت در آن علاوه بر دریافت مشاورۀ پزشکی و خرید محصولات مورد نیاز، با سایر اعضا از طریق بخش «پرس و گو» در ارتباط باشید.
پرسش‌های پرتکرار
صابون‌های متعددی برای از بین بردن بوی بد بدن طراحی شده‌اند که صابون سدر، صابون انار، صابون قهوه و صابون هلو در این بین کارآمد هستند. از برندهای معتبر صابون برای رفع بوی بدن بد نیز می‌توانیم به صابون دبلیو ام اف آلمان، صابون خاک رس پیوراسکین و صابون تری کلوزان گل سیتو اشاره کنیم.
برای از بین بردن بوی عرق ابتدا باید علت آن را یافت. گاهی اوقات تغییرات سبک زندگی، درمان بیماری‌های زمینه‌ای یا تغییر داروها می‌توانند باعث از بین رفتن بوی بد شوند. به طور کلی رعایت بهداشت فردی، تغذیۀ سالم، پوشیدن لباس مناسب و تعویض به موقع آن، مدیریت استرس و کاهش وزن می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند.
از دلایل بوی بد بدن می‌توانیم تغییرات هورمونی، استرس، مصرف برخی داروها، بعضی بیماری‌ها و ابتلا به چاقی را نام ببریم.
منابع:
