بلفاریت نوعی بیماری چشمی شایع است که با التهاب پلک‌ها مشخص می‌شود و اغلب بر مژه‌ها تأثیر می‌گذارد. این بیماری می‌تواند ناشی از عفونت‌های باکتریایی، شرایط پوستی مانند روزاسه و درماتیت سبورئیک یا اختلال عملکرد غدد چربی در پلک‌ها باشد.
علائم (Blepharitis) به طور معمول شامل قرمزی، خارش، سوزش، تورم پلک‌ها و پوسته پوسته شدن پوست اطراف چشم‌هاست. اگرچه معمولاً مسری یا تهدیدکنندۀ بینایی نیست، اما می‌تواند مزمن و دشوار باشد. برای درمان این بیماری اغلب رعایت بهداشت پلک‌ها، کمپرس آب گرم، پاکسازی آرایش و در بعضی از موارد، استفاده از داروهای آنتی بیوتیک یا ضد التهاب توصیه می‌شود.
بلفاریت چیست؟
بلفاریت نوعی بیماری چشمی شایع است که با التهاب پلک‌ها قابل تشخیص است. این اختلال چشمی می‌تواند ناشی از عفونت‌های باکتریایی، غدد چربی مسدود شده در پلک‌ها یا شرایط پوستی مانند روزاسه چشمی و درماتیت سبورئیک باشد. افرادی که (Blepharitis) دارند، با علائمی مانند قرمزی، خارش، تورم، احساس سوزش و همچنین پوسته شدن اطراف مژه‌ها مواجه می‌شوند.
نکتۀ مهمی که دربارۀ بیماری چشمی (Blepharitis) می‌توانیم ذکر کنیم، مسری نبودن آن است، اما مزمن بودن آن شرایط را برای بیماران، به ویژه هنگام درمان چالش برانگیز می‌کند. پزشک متخصص چشم به افرادی که دچار التهاب پلک چشم هستند، روش‌های درمانی ساده ولی مهمی را پیشنهاد می‌کند.
افراد باید پلک‌های خود را به خصوص پس از اینکه مدتی مواد آرایشی روی آنها بودند، به خوبی بشویند. استفاده از کمپرس آب گرم به بهبود جریان خون در مسیر چشم و کاهش التهاب کمک می‌کند. اما در کنار این روش‌ها، مصرف داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها یا قطره‌های ضد التهابی می‌تواند به مدیریت بیماری کمک کند.
انواع بلفاریت
بیماری التهاب پلک که با نام (Blepharitis) هم شناخته می‌شود، انواع مختلفی دارد. انواع آن با توجه به محلی از پلک که ملتهب شده است و علت به وجود آورنده دسته بندی شده‌اند.
- بلفاریت قدامی (Anterior Blepharitis) که بر قسمت جلویی پلک‌ها، به ویژه ناحیه‌ای که مژه‌ها به پلک متصل هستند، تأثیر می‌گذارد. عامل اصلی به وجود آورندۀ آن معمولاً عفونت‌های باکتریایی یا پوسته‌های شوره مانند (درماتیت سبورئیک) هستند.
- بلفاریت خلفی (Posterior Blepharitis) شامل التهاب قسمت داخلی پلک است که در آن غدد میبومین قرار دارند. اغلب شرایطی مانند روزاسه یا اختلال عملکرد این غدد منجر به خشکی چشم و بروز التهاب پلک‌ها می‌شوند.
- بلفاریت سبورئیک (Seborrheic Blepharitis) نوعی بلفاریت قدامی و مرتبط با درماتیت سبورئیک است که باعث ایجاد پوست چرب و پوسته‌های شوره مانند می‌شوند. چنین شرایطی می‌تواند پلک‌ها و سایر مناطق صورت و بدن را تحت تأثیر قرار دهد.
- بلفاریت استافیلوکوکی (Staphylococcal Blepharitis) تحت تأثیر ابتلای افراد به عفونت باکتریایی از نوع باکتری‌های استافیلوکوک ایجاد می‌شود. چنین شرایطی منجر به پوسته پوسته شدن، قرمزی و تحریک پذیری پلک‌ها خواهند شد.
- بلفاریت مختلط (Mixed Blepharitis) ترکیبی از بلفاریت قدامی و خلفی است که هر دو سطح خارجی پلک و غدد میبومین را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علائم بلفاریت چیست؟
اکنون که می‌دانیم بلفاریت چیست، بهتر است نگاهی به علائمی داشته باشیم که این اختلال و التهاب پلک به همراه دارد.
قرمزی پلک
افرادی که با التهاب پلک مواجه هستند، متوجه تغییر رنگ نسبی لبه‌های پلک هر چشم خود می‌شوند. در حقیقت قرمزی لبه‌های پلک به آنها هشدار می‌دهد که پلک‌هایشان ملتهب است.
تورم
مشخصۀ دیگری که به بیماری بلفاریت چشم نسبت می‌دهند، تورم و به بیان دیگر پف اطراف چشم است.
خارش
تورم و التهاب پلک‌ها از یک سو ظاهر چشم را تغییر می‌دهند. اما از طرف دیگر بیماران اصرار مداوم برای مالش پلک‌های خود دارند.
احساس سوزش
ناراحتی یا سوزش چشم به واسطه التهاب پلک‌ها تجربه می‌شود، به ویژه در خانم‌هایی که از لوازم آرایشی چشم استفاده می‌کنند یا در معرض آلودگی‌ها قرار دارند.
پوسته پوسته شدن
خانم‌ها و آقایانی که با مشکل (Blepharitis) رو به رو هستند، گاهی پوسته‌هایی در نزدیکی مژه‌های خود می‌بینند. پوسته‌هایی که شباهت زیادی به شورۀ سر دارند.
چشم‌های آبکی
غدد اشکی که در نزدیکی پلک‌ها قرار دارند، تحت الشعاع این بیماری التهابی چشم قرار می‌گیرند. به این واسطه فرد متوجه اشک ریختن بیش از حد خود می‌شود. شرایطی که در اثر اختلالات سینوسی هم وجود دارد. اما به دلیل وجود علائم دیگر بلفاریت، قابل متمایز از اختلالات سینوسی است.
خشکی چشم
مشکلاتی که مجرای چشم به دلیل التهابات پلکی تجربه می‌کند، گاهی با احساس خشکی آن همراه است. به نحوی که فرد دائماً احساس می‌کند که روی پلک او شن و ماسه یا گرد و غبار نشسته‌اند. این احساس خشکی را گاهی با داروهای مختلف مانند اشک مصنوعی می‌توان کاهش داد.
پوسته پوسته شدن
مشکل دیگری که مبتلایان به التهاب پلک تجربه می‌کنند، پوسته پوسته شدن اطراف پلک و مشاهدۀ شوره‌هایی روی مژه‌هاست. گاهی نیز بیماران بعد از اینکه از خواب بیدار می‌شوند، به دلیل قی کردن چشم، با پلک‌های چسبندۀ خود مواجه می‌شوند. در حالی که علت رخ دادن این مسئله هم می‌تواند تجمع پوسته‌های اطراف مژه‌ها و مادۀ لزج مانند روی پلک‌ها باشد.
حساسیت به نور
التهاب پلک‌ها، خشکی سطح چشم و همچنین سوزش و خارش لبه‌های پلک باعث می‌شوند که خانم‌ها و آقایان مبتلا به این اختلال چشمی، در اثر قرار گرفتن در مقابل نور خورشید یا حضور در محیط پر نور، دچار احساس آزار دهنده‌ای می‌شوند.
تاری دید
اختلالات بینایی یکی از مسائلی است که بیماران مبتلا به بلفاریت تجربه می‌کنند. اگر به علائمی دقت کنید که تا پیش از این گفته شدند، بینایی چشم نیز به دلیل التهاب، سوزش، خارش، خشکی سطحی و حساسیت به نور از روال طبیعی خود فاصله می‌گیرد.
ریختن مژه‌ها
نازک شدن یا ریختن مژه‌ها به دلیل التهاب، خارش و سوزش پلک‌ها و پوسته شدن مژه‌ها رخ می‌دهند. به همین دلیل نباید هر کدام از این علائم را نادیده بگیرید.
تغییر ظاهر پلک‌ها
بیماران مبتلا به (Blepharitis) هنگامی که به آینه نگاه می‌کنند، متوجه تغییرات دیگری در ظاهر پلک‌های خود می‌شوند. این افراد لبه‌های پلک خود را چرب یا براق می‌بینند. این موضوع نشان می‌دهد که چشم‌ها از حالت طبیعی خود خارج شده‌اند و باید به پزشک مراجعه کرد.
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
چرا به بلفاریت مبتلا می‌شویم؟
شاید این سؤال برای شما هم وجود داشته باشد که علل ابتلا به بلفاریت چیست. در حقیقت، التهاب پلک‌ها و علائم همراه با آن متأثر از عللی هستند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
اختلال عملکرد غدد میبومین
اگر غدد میبومین (Meibomian) که در نزدیکی پلک‌ها و مژه‌ها هستند، مسدود شده یا به درستی کار نکنند، افراد با اختلالات چشم مانند التهاب پلک یا همان بلفاریت مواجه می‌شوند. در چنین شرایطی مبتلایان با علائمی مانند خشکی و خارش چشم، قرمزی حاشیه‌های پلک، ایجاد احساس خارش یا احساس وجود جسم خارجی در پلک و تاری دید مواجه خواهند شد.
روزاسه چشمی
اگر بخواهیم عامل مهم دیگری را در ابتلا به بلفاریت معرفی کنیم، می‌توانیم روزاسۀ چشمی را مورد خطاب قرار دهیم. در حقیقت بلفاریت و روزاسه دو بیماری مرتبط با یکدیگر هستند. به نحوی که افراد مبتلا به روزاسه در خطر ابتلا به بلفاریت قرار دارند. در بیماری پوستی روزاسۀ چشمی فرد دچار سوزش، خارش و قرمزی چشم‌ها می‌شود. همین تحریک پذیری، شرایط را برای التهاب پلک‌ها و علائم (Blepharitis) آماده می‌کند.
عفونت باکتریایی
رشد بیش از حد باکتری‌ها به ویژه استافیلوکوک اورئوس باعث تولید سمومی در بافت پلک‌ها می‌شوند. به این واسطه غدد میبومین و فولیکول‌های مژه آسیب می‌بینند. این در حالی است که تحریک پذیری پلک‌ها باعث قرمزی، تورم و پوسته پوسته شدن حاشیۀ پلک‌ها و مژه‌ها می‌شود.
سبورئیک درماتیت
بیماری مزمن پوستی با اسم سبورئیک درماتیت وضعیتی است که بر قسمت‌های چرب پوست مانند پوست سر، ابروها، بینی و پلک‌ها تاثیر می‌گذارد. عموماً رشد بیش از حد مخمری با نام مالاسزیا باعث سبورئیک درماتیت می‌شود. اگر چنین شرایطی در محدودۀ پلک‌ها و مژه‌ها رخ دهد، باعث ایجاد (Blepharitis) در خانم‌ها و آقایان خواهد شد. در چنین شرایطی پچ‌های پوستی قرمز، پوسته پوسته و چرب شدن پوست، خارش خفیف یا سوزش رخ می‌دهند.
استفاده از لنزهای تماسی
افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند، بیشتر در خطر عفونت‌های چشمی قرار دارند. از طرفی سطح چشم و پلک‌ها تحریک پذیرتر می‌شوند. به خصوص که غدد اشکی با اختلال رو به رو شده و سطح چشم خشک‌تر خواهد شد. اما آسیب‌های ناشی از لنز تماسی به همین جا ختم نمی‌شوند. لنزها می‌توانند رسوباتی را در نزدیکی پلک‌ها جمع کنند که باعث تحریک این نواحی و افزایش رشد باکتری‌ها می‌شوند.
عکس العمل‌های آلرژیک
یکی از عواملی که باعث تحریک پذیری، التهاب، قرمزی و خارش چشم‌ها می‌شود، حساسیتی است که چشم‌ها به مواد آرایشی یا محصولات مرتبط با روتین پوستی دارند. برای مثال گاهی خانم‌ها با مداد چشم، استفاده از مژه‌های مصنوعی و به کار بردن مرطوب کننده‌ها، کرم ضد آفتاب و سایر محصولات مراقبت کننده از پوست متوجه خارش و سوزش چشم می‌شوند. در چنین حالتی باید محصولات مورد استفاده را تغییر دهند یا با مشورت متخصص پوست به انتخاب محصولات مناسب دست بزنند.
بیماری‌های خودایمنی
بیماری‌های خودایمنی، به ویژه بیماری‌های پوستی خود ایمنی باعث ایجاد مشکلاتی می‌شوند که ممکن است، سلامت چشم‌ها، به ویژه پلک‌ها را تحت الشعاع قرار دهند. خارش، قرمزی و سوزش چشم‌ها به واسطۀ حساسیت‌های پوستی صورت و چشم بیماری‌های خود ایمنی مسبب بلفاریت هستند.
تغییرات هورمونی
بر خلاف آنچه که تصور می‌کنید، تغییرات هورمونی می‌توانند باعث ایجاد تغییراتی در عملکرد پلک‌ها، غدد اشکی و همچنین غدد میبومین شوند. در نتیجه رطوبت سطح چشم‌ها کاهش می‌یابد و پلک‌ها تحریک پذیری بیشتری دارند. همین موضوع در خشکی چشم، خارش و سوزش پلک‌ها و تغییرات بینایی افراد مؤثر است.
سریع ترین راه درمان بلفاریت چشم
برای اینکه درمان بلفاریت چشم به بهترین حالت انجام شود، چند راهکار ساده وجود دارند. اما آنچه که بیشتر از هر چیزی اهمیت دارد، انجام منظم این راهکارها و توجه به نکاتی است که هنگام پیروی از آنها باید در نظر داشته باشید.
کمپرس آب گرم
هنگامی که دستمالی را گرم کنید و 10 الی 15 دقیقه روی پلک‌ها و دور چشم‌ها قرار دهید، پوسته‌های شوره مانند از روی پلک‌ها می‌ریزند. علاوه بر این، غدد میبومین و غدد اشکی عملکرد بهتری خواهند داشت.
نظافت منظم و درست پلک‌ها
بهتر است چشم‌های خود را با آب ولرم بشویید و در صورت لزوم از مواد شوینده‌ای برای پاک کردن آرایش چشم‌ها استفاده کنید که آلرژی زا نباشند. توجه داشته باشید که مواد شوینده مانند شامپو وارد چشم‌هایتان نشوند. در ضمن از مصرف مواد شویندۀ حساسیت زا اجتناب کنید.
استفاده از اشک مصنوعی
اشک مصنوعی که عموماً به صورت قطره در اختیار مردم قرار دارد، ابزار مناسبی برای رفع خشکی و حتی شستن موقتی چشم‌هاست. متخصص چشم پزشکی به افرادی که دچار خارش، سوزش و التهاب چشم و پلک‌ها هستند، استفادۀ منظم قطرۀ اشک مصنوعی (Tear Loser) را توصیه می‌کند.
پرهیز از آرایش کردن چشم
پزشکان متخصص چشم به افرادی که به بلفاریت مبتلا هستند، توصیه می‌کنند که از آرایش کردن چشم‌های خود اجتناب کنند. این مواد آرایشی، به خصوص مواردی که از مواد شیمیایی ساخته می‌شوند، باعث تشدید علائم التهاب پلک می‌شوند.
داروها
مصرف داروهای مختلف مانند آنتی بیوتیک‌ها (پماد اریترومایسین یا باسیتراسین)، قطرۀ چشم استروئیدی و آنتی بیوتیک‌های خوراکی (داکسی سایکلین یا آزیترومایسین) به درمان بلفاریت کمک می‌کنند.
اصلاح سبک زندگی
هنگامی که شما از مواد آلرژی زا، مواد آرایشی و شوینده‌های حساسیت زا کمتر استفاده می‌کنید، بهتر می‌توانید از چشمان خود مراقبت کنید.
نکات مهم دربارۀ بیماری (Blepharitis)
- بیماری چشمی بلفاریت با تورم، قرمزی، سوزش و خارش چشم‌ها همراه است. گاهی چشم‌ها به دلیل پوسته‌های شوره مانند و اختلال در غدد میبومین یا غدد اشکی قی می‌کند. تاری دید موقت و آبکی شدن چشم‌ها هم می‌توانند از علائم این اختلال چشمی باشند.
- استفاده از لنزهای تماسی، بیماری‌های خود ایمنی، اختلالات و تغییرات هورمونی، روزاسۀ چشمی، اختلال در عملکرد غدد میبومین و عفونت‌های باکتریایی می‌توانند در ابتلا به (Blepharitis) مؤثر باشند.
- با اصلاح سبک زندگی، شستشوی منظم چشم‌ها، عدم آرایش چشم‌ها، استفاده از کمپرس آب گرم، مصرف اشک مصنوعی، به کار بردن داروهای مختلف و عدم استفاده از لنزهای تماسی می‌توانید بیماری التهاب پلک را رفع کنید.
- شما برای استفاده از مشاورۀ پزشکان متخصص و عمومی می‌توانید از بخش گفتگو و همچنین کلینیک هرلایف بهره مند شوید.
پرسش‌های پرتکرار
قرمزی، تورم و سوزش پلک‌ها، خشکی چشم، پوسته پوسته شدن اطراف مژه‌ها و چشم، ریختن مژه‌ها، چشم‌های آبکی و تاری دید از علائم مهم بلفاریت چشمی هستند.
درمان التهاب پلک با کمپرس آب گرم، مصرف اشک مصنوعی، درمان دارویی، نظافت چشم‌ها و آرایش نکردن چشم‌ها امکان پذیر است.
منابع:
