تبخال تناسلی یکی از بیماری‌های عفونی مقاربتی شایع است که ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) عامل به وجود آورنده این بیماری به حساب می‌آید. این بیماری علائم مختلفی دارد و روش‌هایی نیز برای درمان آن تجویز می‌شوند. اما اگر بیماران در درمان خود سهل انگاری کنند، احتمال ابتلا به سرطان ناحیه تناسلی مانند سرطان دهانه رحم وجود دارد. در واقع رابطه تبخال تناسلی و سرطان برای کادر درمان و بیماران اهمیت بسیاری دارد. در این مطلب به این سؤال پاسخ می‌دهیم که آیا تبخال تناسلی باعث سرطان میشود یا خیر.
تبخال تناسلی چیست؟
تبخال تناسلی (Genital Herpes) یکی از بیماری‌های عفونی مقاربتی شایع بوده که ویروس (herpes simplex virus-HSV) عامل به وجود آورنده آن است. در بین گونه‌های مختلفی که باعث ایجاد تبخال تناسلی می‌شوند، (HSV1) و (HSV2) فعالیت اصلی دارند. اگرچه این دو گونه تاول تبخالی (Cold Sore) نیز شکل می‌دهند. این بیماری عموماً علائمی ندارد و به راحتی از طریق تماس پوستی و ارتباط جنسی، از بیماران به افراد دیگر منتقل میشود.
طبق گزارشی که سازمان جهانی بهداشت (Who) در آوریل ۲۰۱۶ منتشر کرده، ۳.۷ میلیارد نفر از افراد زیر ۵۰ سال در سطح جهان به تبخال تناسلی -گونه (HSV1)- مبتلا هستند. در حالی که در گزارش (CDC) در ۲۰۱۸، ۵۷۲ میلیون نفر در فاصله سنی ۱۵ تا ۴۹ سال با این بیماری اما از گونه ویروس (HSV2) دست و پنجه نرم می‌کنند. نکته مهمی وجود دارد و آن هم اینکه ویروس‌ها وارد بدن می‌شوند، بعد از ورود به محیط سلول‌ها، از آنها تغذیه می‌کنند. علاوه بر این، با محیط سازگار می‌شوند. به همین دلیل درمان کار دشواری خواهد بود.
کدام بافت‌ها آلوده به ویروس (HSV) می‌شوند؟
همانطور که گفتیم ویروس هرپس سیمپلکس در محیط سلول‌های بدن وارد شده و با شرایط آن سازگار میشود. این ویروس عموماً بافت‌هایی از جمله باسن، کشاله ران، رکتوم، مقعد، مجاری ادراری، دهان، رحم، واژن و دهانه رحم در زنان و همچنین آلت تناسلی مردانه و بیضه‌ها را آلوده می‌کند.
علائم بیماری تبخال تناسلی در زنان
بافت‌های ناحیه تناسلی و لگن، در اثر حضور ویروس هرپس سیمپلکس در بدن خانم‌ها بیشترین میزان آسیب دیدگی و آلودگی را دارند. عموماً ۴ روز بعد از ابتلا علائمی ظاهر می‌شوند که خانم‌ها می‌توانند متوجه وجود بیماری یا اختلال در بدن خود شوند. در این هنگام توصیه میشود که به پزشک مراجعه کنند و مسیر تشخیص و درمان را سریع‌تر آغاز نمایند.
واژن، قسمت پایینی باسن و مقعد بیشترین میزان آلودگی را تجربه می‌کنند. در واقع علائم بیماری در این نواحی بیشتر دیده می‌شوند. اگرچه در صورت رابطه دهانی و یا تماس نواحی آلوده با صورت و دهان، ظهور تبخال تناسلی در این دو ناحیه (صورت و دهان) نیز امکان پذیر است.
علائمی که هنگام ابتلا به ویروس هرپس سیمپلکس در خانم‌ها ظاهر می‌شوند، عبارتند از:
- تاول‌هایی که روی پوست صورت و دهان ظاهر می‌شوند.
- خارش و تحریک پذیری نواحی آلوده که در آینده علائم بیماری در آنها بروز می‌کنند.
- تاول‌هایی که به راحتی زخم شده و از آنها مایعی ترشح میشود.
- تورم غدد لنفاوی یکی دیگر از علائم تبخال تناسلی است.
- روی زخم‌ها پوسته پوسته میشود.
- سردرد، بدن درد و تب از علائم دیگر بیماری به حساب می‌آیند.
رابطه تبخال تناسلی و سرطان چیست؟
تا کنون توضیح دادیم که بیماری تبخال تناسلی چیست و چه علائمی به همراه دارد. این علائم به بیماران هشدار می‌دهند که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و تشخیص بیماری و سپس درمان آن را انجام دهند. اما اگر درمان پشت گوش انداخته شود، بیمار با نابینایی، آسیب‌های مغزی، سرطان و مرگ مواجه میشود. آنچه در این مطلب به آن می‌پردازیم، رابطه تبخال تناسلی و سرطان است.
در حقیقت در میان انواع ویروس‌هایی که حضورشان در بدن باعث ابتلای به سرطان میشود، ویروس پایپلومای انسانی (HPV) احتمال ابتلا به سرطان اندام‌های تناسلی را افزایش می‌دهد. از طرفی، ویروس هرپس سیمپلکس با سرطان دهانه رحم ارتباط دارد. البته نباید تبخال تناسلی را با زگیل تناسلی اشتباه گرفت. هر کدام با گونه‌هایی از ویروس مجزایی به وجود می‌آیند و نوع سرطانی که در بیماران هر کدام از این دو شایع است، با هم فرق دارند. در حالی که محل اثرگذاری و علائم تبخال تناسلی مرتبط با ویروس‌های (HSV1) و (HSV2) نیز هم متفاوت هستند.
سرطان دهانه رحم مرتبط با تبخال تناسلی
هنگامی که فردی میزبان ویروس هرپس سیمپلکس میشود، با شرایط متفاوتی در زندگی مواجه خواهد شد. مبتلایان در طول زندگی مجبور به درمان علائمی مانند کراتیت (keratitis) در چشم، آنسفالیت (Encephalitis) یا التهاب مغزی، زخم‌های دهانی یا زخم‌های ناحیه تناسلی هستند. اما اگر درمان به طور کامل پیگیری نشود و یا موفقیت آمیز نباشد، بیماران با سرطان مواجه می‌شوند که عوامل اصلی آنها ویروس‌های (HSV1) و (HSV2) هستند.
در میان انواع سرطان ناحیه تناسلی، سرطان دهانه رحم در بیماران مبتلا به تبخال تناسلی بیشترین شیوع را دارد. به همین دلیل پژوهش‌های متعددی در سال‌های اخیر درباره رابطه تبخال تناسلی و سرطان دهانه رحم انجام شده‌اند. این پژوهش‌ها اعلام کرده‌اند که ویروس (HSV2) نسبت به سایر گونه‌ها، بیشترین نقش را در ابتلای خانم‌ها به سرطان دهانه رحم دارد.
ارتباط تبخال تناسلی و سرطان رحم
علاوه بر سرطان دهانه رحم، بافت‌های دیگر نیز احتمالاً ابتلا به سرطان را خواهند داشت. ویروس (HSV 1) بیشتر از هر ناحیه‌ای، رحم (Uterine) را آسیب می‌زند و احتمال رشد توده‌های سلولی سرطانی را در رحم افزایش می‌دهد. در حالی که طبق پژوهشی در سال ۲۰۱۷، ویروس (HSV2) نیز تا حدی احتمال ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهد. در نتیجه می‌توان انتظار داشت که عده‌ای از بیماران مبتلا به ویروس هرپس سیمپلکس، به دلایلی مانند موفقیت آمیز نبودن روند درمان یا بی‌توجهی بیماران به درمان درست و اصولی، سرطان رحم را تجربه کنند.
برای درمان به کدام پزشک مراجعه کنیم؟
هنگامی که فردی متوجه علائم تبخال تناسلی میشود، باید در اسرع وقت به پزشک متخصص عفونی مراجعه کند. این پزشک با تشخیص و تعیین روش‌های مناسب درمان، بیمار را تحت درمان قرار می‌دهد. اما اگر بیمار با علائم سرطان مواجه شود، پاتولوژیست، کار بیوپسی یا همان نمونه گیری و تشخیص نوع و مرحله سرطان و همچنین تعیین راه‌های مؤثر درمان را انجام می‌دهد. در فرآیند درمان تبخال تناسلی و سرطان مرتبط با آن، پزشکان، پرستاران، رادیوتراپیست‌ها و کارشناسان علوم آزمایشگاهی فعالیت قابل توجهی دارند. پزشکان توصیه می‌کنند که خانم‌ها با مشاهده علائم در اسرع وقت به کادر درمان رجوع کنند تا سریع‌تر بیماری رفع شده و احتمال ابتلا به سرطان و عوارض حاد دیگر کاهش یابد.
مروری کوتاه بر ارتباط تبخال تناسلی و سرطان در زنان
- تبخال تناسلی ناشی از ورود ویروس هرپس سیمپلکس به بدن از طریق لمس و یا ارتباط جنسی است.
- این بیماری بافت‌های ناحیه تناسلی، باسن، مقعد، صورت و دهان را در زنان آسیب می‌زند.
- سرطان رحم و سرطان دهانه رحم، بیشترین آمار را در میان مبتلایان به ویروس هرپس سیمپلکس (HSV1) و (HSV2) دارند.
- تبخال تناسلی با ویروس هرپس سیمپلکس به وجود می‌آید، اما ویروس پاپیلومای انسانی با ویروس اچ پی وی شکل می‌گیرد.
- علائم تبخال تناسلی چند روز تا چند ماه بعد آشکار می‌شوند، اما علائم زگیل تناسلی چند ماه یا حتی چند سال بعد ظاهر می‌شوند.
