گل گاوزبان یکی از گیاهان پراستفادۀ دارویی است که برای بهبود سلامت روانی و جسمانی مصرف میشود. یکی از کاربردهای گل گاوزبان برای پریود شدن و سلامت قاعدگی است. مطالعات مختلف طب سنتی نشان دادهاند که تأثیرات مثبت گل گاوزبان در کاهش درد و نوسانات خلقی، در بهبود شرایط بانوان هنگام پریود مؤثر بودهاند. از طرفی، آهن موجود در این گیاه با تأثیر بر بافت رحم، به تنظیم پریود کمک میکند. در ادامه توضیحات بیشتری دربارۀ گل گاوزبان و اهمیت مصرف آن ارائه میشوند.
گیاه گل گاوزبان
گل گاوزبان (Viper’s Bugloss) گیاهی کرک دار با خوشههای متراکم از گلهای آبی لاجوردی یا بنفش و قیفی شکل است. این گیاه در ایران به صورت خودرو و در اروپا نیز در تپههای شنی، صخرهها و چمنزارها رشد میکند. بیشترین رشد گل گاوزبان در ماههای اردیبهشت تا مهر است. در این بازۀ زمانی، بهترین فرصت برای مردم وجود دارد که این گیاه را برای مصارف درمانی مورد نظر برداشت کنند.
گل گاوزبان و خواص درمانی
آنچه که باعث شده در طی دههها یا قرنها، گیاه خودروی گل گاوزبان محبوبیت ویژهای به دست آورد، نقشهای متعددی بودهاند که در طب سنتی توسط این گیاه ایفا شدهاند. البته در عطاریها میتوان عرق گل گاوزبان را نیز تهیه کرد. سپس در تقویت سیستم ایمنی، کاهش احتمال ابتلا به سرطان، کم کردن التهاب پوستی، تنظیم فشار خون، بهبود عملکرد کلیه و مجاری ادراری، کاهش استرس و تنظیم پریود از آن استفاده کرد.
تقویت سیستم ایمنی
گل گاوزبان حاوی تعدادی از ویتامینهای گروه ب، ویتامین آ و ویتامین سی است. از طرفی آنتی اکسیدانهای مختلف در این گیاه یافت میشوند که به تقویت سیستم ایمنی کمک میکنند. وجود مواد معدنی متفاوت مانند منیزیوم، پتاسیم، روی، فسفر و آهن نیز در ارتقای سیستم ایمنی اثر قابل توجهی دارند.
کاهش احتمال ابتلا به سرطان
هنگامی که خانمها و آقایان در هر سنی گل گاوزبان مصرف میکنند، سیستم ایمنی بدن خود را بهبود میدهند. از طرفی وجود آنتی اکسیدانهای متنوع، فلاونوئیدها و آنتو سیانینها در این گیاه دارویی به حفظ سلامت بدن، به خصوص به کاهش احتمال بروز علائم بعضی از سرطانها کمک خواهد کرد.
کم کردن التهاب پوستی
بسیاری از مصرف کنندگان عرق گل گاوزبان از تأثیر این نوشیدنی در کاهش التهابات و تورم پوستی صحبت میکنند. عناصر موجود در این گیاه همچون آنتی اکسیدانها و اسید گاما لینولنیک به کاهش علائم حساسیتهای پوستی کمک میکنند. به همین دلیل التهاب، تورم و قرمزی پوست در بیماریهای مختلف به حد زیادی کاهش خواهند یافت. در حالی که رطوبت پوست حفظ میشود.
تنظیم فشار خون
نوشیدن دمنوشهای حاوی گل گاو زبان به خانمها و آقایانی پیشنهاد میشود که از افت فشار خون رنج میبرند. به بیان دیگر بر اساس طب سنتی میتوان گفت که افراد دارای فشار خون بالا نمیتوانند گل گاوزبان بنوشند. مگر آنکه دمنوش همراه با لیمو عمانی باشد تا مشکلی در فشار خون این گروه از مصرف کنندگان پیش نیاید.
بهبود عملکرد کلیه و مجاری ادراری
کلیه و مجاری ادراری اندامهای دیگری هستند که میتوان با مصرف گل گاوزبان، سلامت آنها را بهبود داد. به این معنا که گل گاو زبان به خاطر خاصیت ادرار آور خود، در درمان عفونتهای ادراری و کلیه نقش مفیدی بازی میکند. علاوه بر این، به خاطر وجود آنتی اکسیدانها و سایر عناصر گل گاوزبان به رفع التهاب و بهبود عملکرد این اندام کمک میکند.
کاهش استرس و فشارهای عصبی
دمنوش گل گاو زبان و سنبل طیب به عنوان آرامبخش مورد استفاده قرار میگیرد. این دمنوش را حتی برای کودکان و نوجوانان در موقعیتهای پراسترس مانند امتحان پیشنهاد میکنند. این اعتقاد وجود دارد که گل گاوزبان با تأثیر بر مغز به ترشح بیشتر هورمونهای شادی آور کمک میکند. در نتیجه استرس و علائم افسردگی با ترشح بیشتر هورمونهای شادی آور، تا حدی کاهش مییابد.
درمان مشکلات گوارشی
با توجه به اینکه گل گاوزبان در کاهش التهاب و استرس اثر دارد، میتوان متوجه تأثیری شد که این گیاه به صورت غیر مستقیم بر عملکرد معده دارد. گاهی التهاب معده به دلیل افزایش حجم اسید معده غیر قابل تحمل میشود. از طرفی رفلاکسهای متعدد، به معده، مری، اپیگلوت و سایر قسمتهای دستگاه گوارش آسیب میزند.
افرادی که از دمنوش گل گاوزبان استفاده میکنند، میتوانند میزان تأثیر استرس و فشارهای عصبی را بر ترشح اسید معده کم کنند. در نتیجه التهاب معده و آسیبی که اسید معده به باقی دستگاه گوارش میزند، کاهش میدهد. البته بعضی از مطالعات نشان دادهاند که گل گاو زبان ممکن است ریفلاکس را بیشتر کند
بهبود سلامت قاعدگی
دستگاه تناسلی یکی دیگر از اندامهایی است که تحت تأثیر گل گاوزبان، عملکرد بهتری خواهد داشت. گل گاوزبان با تأثیر بر گیرندههای عصبی درد، به کاهش میزان درد بدن در موقع عادت ماهانه کمک میکند. علاوه بر این، عناصر مختلف گل گاو زبان از جمله فولات، اسید فولیک، ویتامین (B6) و آهن بر رحم، به تنظیم برنامۀ قاعدگی و کاهش پریود نامنظم اثر مثبت دارند.
حفظ سلامت کودکان
کودکان نیز میتوانند از گیاه گل گاوزبان مصرف کنند. اما بیشترین کاربرد این گیاه برای کودکان زمانی است که سرما خوردهاند یا به دلیل عفونت ویروسی، باید آنتی بیوتیک مصرف کنند. در این شرایط مصرف گل گاوزبان در کنار سایر داروها، به تقویت سیستم ایمنی کودکان و از بین بردن عفونتها کمک میکند.
مضرات مصرف گل گاوزبان
گل گاوزبان در کنار معایب خود، مضراتی هم برای بعضی از مصرف کنندگان دارد. برای مثال همانطور که گفته شد، افرادی که فشار خون بالا دارند، با مصرف این گیاه در قالب عرق گیاهی و روغن، به مشکلات فشار خود دامن میزنند.
از طرفی، ممکن است که گل گاوزبان به کاهش عفونت ادراری کمک کند، اما هنگامی که بیماری از سنگ کلیه رنج میبرد، باید از مصرف گل گاوزبان اجتناب کند. زیرا گل گاوزبان بیماری را تشدید میکند. در ضمن نباید فراموش کرد که زیاده روی در مصرف این گیاه مسمومیت حاد و مزمن در پی دارد. این مسمومیت علائمی از جمله یبوست، اسهال، بی اشتهایی، بی حالی و نارسایی کبد خواهد داشت.
مهمترین موارد منع مصرف گل گاوزبان
با اینکه گل گاوزبان نقش درمانی بسیار مهمی برای بعضی از خانمها دارد، بسیاری از پزشکان معتقدند که زنان باردار نباید این گیاه را در زمان بارداری و شیردهی بنوشند. وجود آلکالوئیدهای پیرولیزیدینی در گل گاو زبان برای جنین مضر است. در نتیجه موقع بارداری، مصرف گیاه دارویی مذکور مجاز نیست. علاوه بر این، توصیۀ عموم پزشکان و متخصصان تغذیه این است که خانمها موقع شیردهی گل گاو زبان مصرف نکنند. اگرچه ممکن است برای مادران شیرده ضرری نداشته باشد، اما آلکالوئیدها از طریق شیر مادران به بدن نوزادان وارد شده و برای آنها احتمالاً خطرناک خواهد بود.
به بیمارانی که بعد از جراحی یا در اثر حوادث، دچار زخم و خونریزی شدهاند، نیز توصیه میشود که گل گاوزبان را به صورت محدود مصرف کنند. زیرا مصرف مداوم آن باعث تشدید خونریزی شده و از ترمیم زخمها جلوگیری میکند.
افرادی که برای بهبود سلامت روان از داروهای مختلف استفاده کنند، باید مصرف گل گاوزبان را تحت نظر پزشک انجام دهند. با نوشیدن مناسب دمنوش مذکور احتمال تداخل تأثیر داروها و گیاه گل گاوزبان به حد زیادی کاهش مییابد.
داروی گیاهی برای پریود شدن سریع و باز شدن قاعدگی
هنگامی که تأثیر گل گاوزبان برای پریود شدن را بررسی میکنیم، باید تأثیر این گیاه را بر عملکرد مغز به خاطر آوریم. پیش از این نیز اشاره کردیم که با خوردن گل گاوزبان عملکرد مغز خود را کمی بهبود میدهید. این تأثیرگذاری را در عملکرد هیپوفیز نیز شاهد خواهید بود. به نحوی که ترشح هورمونهای (FSH) و (LH) از هیپوفیز دستخوش تغییر میشوند. سپس تغییراتی در فازهای مختلف سیکل قاعدگی مشاهده میکنید.
بسیاری از پژوهشگران حوزۀ سلامت بر این باورند که نوشیدن دمنوشهای گل گاوزبان، میتواند در منظم کردن خونریزی عادت ماهانه مؤثر باشد. با این وجود، پژوهشهای بسیار محدودی به این موضوع پرداختهاند.
بهترین دمنوشها برای پریود
اکنون این موضوع را به خوبی میدانید که با مصرف روغن گل گاوزبان، مسکن خوبی برای دردهای سندرم پیش از قاعدگی و منظم کردن برنامۀ پریود در اختیار دارید. اما در ادامه چند دمنوش متفاوت را معرفی میکنیم که با کمک آنها میتوانید تقویم دقیقی برای پریود داشته باشید. هرچند با استفاده از خدمات اپلیکیشن هرلایف میتوانید علاوه بر استفاده از مشاورۀ پزشکان مجموعه، تقویم پریود مناسبی را تنظیم نمایید.
دمنوش زعفران
دمنوش زعفران را به عنوان یکی از بهترین نوشیدنیهای باز کنندۀ پریود میشناسند. خانمها میتوانند از دمنوش زعفران به تنهایی یا همراه با دارچین استفاده کنند. علاوه بر این چای زعفران هم برای تنظیم پریود مؤثر است.
کافی است که در حدود ۱۰ میلی گرم زعفران را در آب در حال جوش ریخته و چند دقیقه صبر کرد تا آماده شود. البته امکان افزودن پودر یا چوب دارچین نیز وجود دارد.
دمنوش زنجبیل
بسیاری از افرادی که در حوزۀ طب سنتی فعالیت دارند، زنجبیل را به عنوان محرکی برای پریود شدن معرفی میکنند. آنها معتقدند که زنجبیل میتواند انقباضات رحمی را تعدیل دهد و به این ترتیب به تسریع پریود شدن کمک کند.
برای آماده کردن دمنوش زنجبیل کافی است ریشۀ ورقه ورقه شدۀ این گیاه را در آب جوش قرار داد. بعد از ۱۰ تا ۲۰ دقیقه جوشیدن، دمنوش آماده میشود.
دمنوش رازیانه
رازیانه یکی از گیاهانی است که به تأثیر آن بر تنظیم ترشح هورمونهای جنسی و کمک به ریزش دیوارۀ رحم در پژوهشهای علمی اشاره شده است. دمنوش رازیانه کمک زیادی به پریود شدن میکند و بسیاری از متخصصان تغذیه آن را در برنامۀ غذایی زنانی که مشکل در پریود و عقب افتادن آن بدون دلیل خاص دارند، قرار میدهند.
جمعبندی نکات مصرف گل گاوزبان برای پریود شدن
- گل گاو زبان یکی از گیاهان خودرو به حساب میآید که خواص درمانی آن در طب سنتی بسیار مورد توجه است.
- بهبود سیستم ایمنی، کاهش علائم بیماریهای پوستی، کمک به درمان عفونت ادراری، کاهش استرس و تنظیم قاعدگی از مزایای مصرف روغن یا عرق گل گاوزبان هستند.
- تأثیری که مصرف گل گاو زبان بر ترشح هورمونهای مختلف دارد، باعث تعدیل انقباضات رحم و آغاز خونریزی پریود میشود.
- دمنوشهای زعفران، رازیانه و زنجبیل در میان مؤثرترین نوشیدنیها برای پریود شدن قرار دارند.
- شما برای مطالعۀ مطالب بیشتر دربارۀ سلامت قاعدگی در سنین مختلف، استفاده از مشاورۀ پزشکان و داشتن تقویم پریود، میتوانید اپلیکیشن هرلایف را نصب کنید.
پرسشهای متداول
– خیر. با توجه به اینکه مصرف گل گاو زبان برای بعضی از مصرف کنندگان ممنوع است، باید با پزشک مشورت کنید. در صورت صلاحدید او، این گیاه دارویی را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
– بله. عموم پزشکان توصیه میکنند که خانمها هنگام بارداری گل گاوزبان مصرف نکنند.
– خیر. آلکالوئیدهای موجود در گل گاوزبان ممکن است برای مادران شیرده مضر نباشد، اما هنگام شیردهی وارد بدن نوزادان شده و برای آنها خطرناک خواهد بود.
– بله. گیاه گل گاوزبان میتواند با تأثیرگذاری روی انقباضات رحم و ریزش دیوارۀ رحم، به زودتر پریود شدن کمک کند.
– گل گاوزبان باعث افزایش انقباضات رحمی و بروز تغییرات هورمونی میشود. به همین دلیل، در تسهیل خروج جنین هنگام زایمان میتواند مؤثر باشد.
– خوردن دمنوش، روغن یا عرق گل گاو زبان میتواند در پریود شدن مؤثر باشد. اما مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد.
منابع: