از کجا بفهمیم پریودمون تموم شده؟

زمان تمام شدن پریود برای هر خانم متفاوت از دیگری است. اما به طور کلی می‌توان گفت که پایان سیکل قاعدگی با کاهش تدریجی خونریزی از نظر حجم و شدت آن و کاهش علائم جسمانی و احساسی همراه است. در حالی که رنگ لکه‌های خونی که آثار آنها بر نوار بهداشتی مشاهده می‌شوند، با روزهای قبلی فرق دارد.

چرخه قاعدگی چیست و چه علائمی دارد؟

چرخه قاعدگی (Menstrual Cycle) که با نام سیکل قاعدگی نیز شناخته می‌شود، یک دورۀ ۲۱ تا ۳۵ روزه است که به طور متوسط ۲۸ روزه خواهد بود. در طول این دورۀ تقریباً یک ماهه، در بدن خانم‌ها تغییرات هورمونی رخ می‌دهند. کم یا زیاد شدن سطح هورمون‌های پروژسترون و استروژن، بدن را برای لقاح و بارداری احتمالی آماده می‌کند. اما اگر لقاح انجام نشود، خونریزی پریود در ابتدای چرخۀ بعدی رخ می‌دهد.

پریود چه زمانی رخ می‌دهد؟

در زمان تغییرات هورمونی، مراحل تخمک گذاری و آماده سازی رحم برای لانه گزینی تخمک بارور شده انجام می‌شوند. اما اگر لقاح صورت نگیرد، دیوارۀ رحم شروع به نازک شدن و ریزش می‌کند. به همین دلیل خانم‌ها در هفتۀ اول سیکل قاعدگی، خونریزی پریود را تجربه می‌کنند. پریود عموماً ۲ تا ۷ روز است. اما بیشتر خانم‌ها دورۀ ۵ روزه را هر ماه تجربه می‌کنند. اگرچه گروهی از زنان علائم مربوط به تغییرات هورمونی را در روزهای قبل از قاعدگی نیز تجربه می‌کنند.

علائمی که خانم‌ها در طول پریود تجربه می‌کنند، شامل موارد زیر هستند:

• سینه‌های دردناک
• نفخ 
• درد در ناحیۀ شکم و کمر
• جوش و آکنه
• بدخوابی
• خستگی و کمبود انرژی

اهمیت دانستن زمان تمام شدن قاعدگی را نباید نادیده گرفت. در حقیقت اگر برنامۀ پریود خانم از روال همیشگی خود خارج شود، ممکن است عللی مانند بارداری، مشکلات جسمانی یا ورود به دورۀ یائسگی در خانم‌های بزرگسال و میانسال داشته باشد. اما همۀ این موارد می‌توانند بر روابط میان فردی، اجتماعی و آرامش روانی خانم اثر بگذارند.

علائم تمام شدن عادت ماهانه کدامند؟‌

هنگامی که دختران پا به سن بلوغ می‌گذارند، قاعدگی‌های نامنظمی را تجربه می‌کنند. به همین دلیل تعیین علائم تمام شدن پریود در اوایل بلوغ کار دشواری است. اما هنگامی که تغییرات هورمونی هر سیکل قاعدگی و تغییرات فیزیکی نظم می‌گیرند، خانم‌ها به مرور متوجه می‌شوند که چه علائمی برای آنها نشان دهندۀ تمام شدن خونریزی پریود است یا چه علائمی هشدار بروز بیماری‌های زنان یا بارداری هستند. بنابراین به علائمی می‌پردازیم که تمام شدن فرآیند پریود را نشان می‌دهند. در حالی که سلامت جسمی خانم‌ها هم برقرار باشد.

کاهش خونریزی‎

مهم‌ترین علامتی که به خانم‌ها پایان دورۀ پریود را اعلام می‌کند، کم شدن میزان خونریزی است. این علامت با کاهش شدت و حجم خونریزی همراه است. به نحوی که خانم‌ها در روزهای پایانی لکه بینی را مشاهده می‌کنند. البته این لکه بینی در روز پایانی به حداقل میزان خود می‌رسد. باید توجه داشت که چه زمانی پریود شروع و زمان پایان این دوره چه روزی است. زیرا در ماه‌های بعدی این روند به خانم‌ کمک می‌کند تا از نظم دورۀ ماهیانۀ خود ب اطمینان داشته باشد. برای مثال باید به این موارد توجه کرد که اگر برنامه خونریزی پریود در موقع مناسب خود نبود، آیا احتمال بارداری وجود دارد یا خیر؟ آیا اختلال در عملکرد صحیح اندام‌های تناسلی و بیماری‌های مختلف باعث بروز تأخیر در پریود شده‌اند یا خیر.

تغییر در رنگ خون

علامت دیگری که نشان دهندۀ پایان پریود است، تغییر در رنگ لکه‌های خونی است که روی پد بهداشتی مشاهده می‌شوند. در حقیقت، رنگ لکه‌های خون به تدریج تیره‌تر می‌شود. به نحوی که در روز پایانی پریود، لکه‌ها، قهوه‌ای روشن تا سیاه به نظر می‌رسند. این تغییر رنگ علل مختلفی دارد. تغییرات هورمونی از این علل محسوب می‌شوند. از طرفی نیز خون و دیواره‌های فرو ریختۀ رحم با اکسیژن ترکیب می‌شوند و همین موضوع باعث تیره‌تر شدن تدریجی رنگ خون خارج شده از ناحیۀ فرج می‌گردد. 

رنگ سیاه لکه‌های خون

مجلۀ مدیکال نیوز تودی توضیح می‌دهد که رنگ بسیار تیره و سیاه رنگ لکه‌های خون، نشان دهندۀ این موضوع است که خانم در روز آخر پریود قرار دارد. اگرچه این رنگ بسیار تیره گاهی حاکی از وجود انسداد داخل واژن است.

رنگ قهوه‌ای لکه‌های خون

رنگ قهوه‌ای لکه‌های خون نشانۀ دیگری از نزدیکی به تمام شدن پریود خواهد بود. اگرچه خون قهوه‌ای رنگ، نسبت به خون سیاه، کمتر با اکسیژن ترکیب شده است، اما می‌تواند در سطوح تیره رنگ پد بهداشتی مشاهده شود.
نباید این موضوع را فراموش کرد که رنگ قهوه‌ای لکه‌های خون، می‌تواند نشانۀ آغاز بارداری خانم‌ها نیز باشد. علاوه بر بارداری، ممکن است سقط جنین قبل از حدوداً ۲۰ هفتگی (Miscarriage) یا حاملگی خارج از رحم برای زن اتفاق افتاده باشد. در ضمن، رنگ قهوه‌ای لکه‌های خون در آخرین روزهای پریود را خانم‌هایی در پریود خود تجربه می‌کنند که به تازگی مرحلۀ زایمان را پشت سر گذاشته‌اند. بنابراین علل مختلفی برای قهوه‌ای بودن رنگ خونریزی وجود دارند.

لکه‌های صورتی رنگ

در پایان دورۀ پریود، خانم‌ها ممکن است با لکه‌های صورتی رنگ روی پد بهداشتی مواجه شوند. این رنگ در خونریزی پایانی پریود به خاطر ترکیب خون با مایع مترشحه از دهانۀ رحم به وجود می‌آید. هرچند ترشح هورمون استروژن نیز در این بازۀ زمانی بی‌تأثیر نیست.

کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

سندروم پیش از قاعدگی (PMS) همواره با علائمی همراه است که شرایط فیزیکی و احساسی خانم‌ها را به مقدار متفاوتی به چالش می‌کشاند. خانم‌ها هنگامی که در پایان چرخۀ قاعدگی قرار دارند، با علائمی احساسی مواجه می‌شوند که با تغییر در ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون ارتباط دارند. این علائم عبارتند از:

• عدم تمرکز 
• تغییرات در میل جنسی
• خستگی 
• بی‌خوابی
• نوسانات خلقی
• تغییر در اشتها 
• تجربۀ هوس کردن غذاهای مختلف
• تنش یا اضطراب 
• خلق و خوی افسرده
• عدم تمایل به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی

علاوه بر این، علائم فیزیکی مختلفی هم تجربه می‌شوند که ب با آغاز خونریزی پریود کاهش می‌یابند و با نزدیکی به پایان پریود، این علائم فیزیکی و احساسی به حد قابل توجهی کم می‌شوند. علائم فیزیکی (PMS) عبارتند از:

• سردرد
• درد در ناحیۀ مفاصل یا عضلات
• ظاهر شدن آکنه‌ها و جوش‌های زیاد
• حساس شدن سینه
• افزایش خستگی
• نفخ
• یبوست یا اسهال
• تورم
• احساس کشیدگی و گرفتگی لگن

آنچه اهمیت دارد توجه به این نکته است که علائم فوق در هفتۀ اول و دوم چرخۀ قاعدگی رخ می‌دهند و در روزهای پایانی پریود نیز، این علائم به حداقل میزان خود می‌رسند. در صورتی که شدت این علائم زیاد باشند، بهتر است با پزشک مشورت کرد تا در صورت وجود مشکل، درمان را در اسرع وقت آغاز کرد.

تغییرات در ترشحات واژن

در یک یا دو روز پایانی پریود، خانم‌ها ترشحات بیشتری را از واژن خود مشاهده می‌کنند. این اتفاق، طبیعی است و باعث تمیز نگه داشتن و همچنین نرم کردن ناحیۀ واژن می‌شود. ترشحات موکوسی در بیشتر اوقات شفاف و روشن هستند. این ترشحات گاهی به دلیل برخورد با خونی که از دهانۀ رحم خارج می‌شود، به رنگ صورتی دیده می‌شوند. 

با این وجود بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که اگر ترشحات تیره و خروج آنها همراه با درد و سوزش باشد، احتمال وجود بیماری عفونی وجود دارد.

مشاهدۀ علائم تخمک گذاری

خانم‌ها در فاصلۀ روزهای دهم تا نوزدهم سیکل قاعدگی، وارد مرحلۀ تخمک گذاری می‌شوند. انتظار می‌رود که علائم تخمک گذاری در همان بازۀ زمانی تجربه شود. اما گاهی علائم تخمک گذاری همزمان با تمام شدن پریود قابل مشاهده است.
شاید با خود فکر کنید که شما کدام یک از علائم تخمک گذاری (Ovulation) را در این بازۀ زمانی تجربه می‌کنید. در پاسخ می‌توانیم به علائمی اشاره کنیم که به عنوان نشانه‌های این فرآیند می‌شناسیم.

• کشیده‌تر، نرم‌تر و بازتر شدن دهانۀ رحم: با افزایش میزان ترشحات واژن همراه است.
• سردرد و حالت تهوع: تغییرات در سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون باعث بروز این علائم می‌شوند.
• تغییر در دمای بدن بین ۳۶ تا ۳۷ درجه هنگام استراحت: در چنین حالتی فرد متوجه گرمی نامعمول بدن می‌گردد.
• تغییر در میل جنسی: اغلب خانم‌ها کاهش یا افزایش میل جنسی را تجربه می‌کنند.

این علائم در روزهای پایانی پریود، می‌توانند علامتی برای خانم‌ها دربارۀ تمام شدن خونریزی پریود باشند.

مطمئن‌ترین روش‌های تعیین زمان تمام شدن پریود

بسیاری از خانم‌ها برای اینکه بتوانند به شکل دقیق‌تری زمان تمام شدن عادت ماهانه را تعیین کنند، به تقویم مراجعه کرده و زمان آغاز و پایان چند عادت ماهانه را مشخص می‌کنند. این روش یکی از آسان‌ترین راهکارهاست.

دربارۀ بررسی دقیق زمان پریود و تنظیم تقویم پریود، می‌توان از اپلیکیشن هرلایف استفاده کرد. در ضمن مطالب مفیدی دربارۀ سلامت قاعدگی در مجلۀ هرلایف وجود دارند که مطالعۀ آنها اطلاعات بیشتری به کاربران می‌دهد. اما برای اینکه بتوان با اطمینان بیشتر اقدام کرد، چند راهکار دیگر نیز در ادامه معرفی می‌شوند.

استفاده از پد و تامپون

پد و تامپون دو ابزار کاربردی هستند که برای رعایت امور بهداشت جنسی استفاده می‌شوند. هنگامی که خانمی خونریزی پریود را تجربه می‌کند، از این دو ابزار استفاده می‌کند. اگر زمان تمام شدن عادت ماهانه از پد یا تامپون استفاده کرد و اثری از لکه‌های خون روی آنها دیده نشود، می‌توان انتظار داشت که دورۀ پریود پایان یافته باشد.

معاینۀ داخلی

این امکان برای خانم‌ها وجود دارد که پس از شستشوی کامل دست خود، یک انگشت را به آرامی با ابتدای واژن لمس کنند. اگر رنگ انگشت به رنگ لکه‌های خون در آخر پریود، تغییر نکرد یا اثری از لکه بینی مشاهده نشد، می‌توان اطمینان پیدا کرد که پریود پایان یافته است.

تست بارداری

گاهی خانم‌ها در هفته‌های آغازین بارداری قرار دارند. به همین دلیل نامنظم شدن پریود و بر هم خوردن برنامۀ پریود را تجربه می‌کنند. در نتیجه تست بارداری این فرصت را به خانم‌ها می‌دهد تا مطمئن شوند که علت لکه بینی یا پریود نشدن، بارداری است یا خیر.

از طرفی گاهی ارتباط جنسی در زمان پریود بودن خانم انجام می‌شود و با احتمال بسیار کم، خانم باردار می‌شود. در نتیجه با تست بارداری می‌توان زمان پایان یافتن پریود را تعیین کرد.

نکات مهم مرتبط با زمان پایان پریود

همانطور که در این مطلب اشاره شد، مدت زمان پریود خانم‌ها متفاوت از یکدیگر است. این زمان می‌تواند میان ۲ تا ۷ روز باشد. اما عموماً بازۀ ۵ روزه دارد. با این وجود، شرایط فیزیولوژیکی و سلامت اندام‌های تناسلی یا سایر اعضای بدن، باعث ایجاد تغییراتی در روند خونریزی پریود می‌شوند. به همین دلیل تمام شدن پریود برای افراد مختلف، فرق دارد. 

اما اگر خونریزی پریود یا لکه بینی بیش از ۷ روز طول کشید یا با علائمی مانند درد و خونریزی شدید همراه بود، بهتر است به پزشک مراجعه کرد. شما برای پیگیری چرخه قاعدگی خود این امکان را دارید که از اپلیکیشن هرلایف، مشاورۀ پزشکان و مقالات وبلاگ آن بهره مند شوید.

مروری کوتاه بر مهم‌ترین نکات درمورد تمام شدن پریود

• با توجه به علائمی مانند شدت و حجم خونریزی، رنگ لکه‌های خون، شدت علائم و استفاده از ابزارهای کاربردی می‌توان آخرین روز پریود را تعیین کرد.
• استفاده از پد یا تامپون، تست بارداری و یا معاینۀ داخلی، می‌توان از تمام شدن پریود مطمئن بود.
• توجه به دورۀ پایان پریود به خانم‌ها کمک می‌کند که از سلامت جسمانی و جنسی یا باردار شدن خود مطلع شوند.
• برای اینکه بتوانید اطلاعات کامل‌تری دربارۀ برنامه پریود خود به دست آورید، می‌توانید در اپلیکیشن هرلایف عضو شده و از خدمات مختلف آن استفاده کنید.

پرسش‌های پرتکرار