بهترین سن برای بارداری زنان چه زمانی است؟

سن یکی از عوامل مهم و کلیدی برای باروری زنان و مردان است به شکلی که به صورت مستقیم روی داشتن شانس بارداری و البته تولد یک نوزاد سالم تأثیر دارد. بر اساس داده‌های هلث لاین، بهترین سن برای بارداری در زنان اواخر دهۀ 20 و اوایل 30 سالگی است. به این ترتیب بارداری در این محدودۀ سنی می‌تواند بهترین نتایج را هم برای مادر و هم نوزاد وی به دنبال داشته باشد.

بارداری در سنین پایین مزایای خاص خود را دارد که قدرت باروری بیشتر، کاهش عوارض بارداری، انرژی بیشتر و داشتن انعطاف پذیری بالا از جملۀ آن‌ها هستند. در حالی که این دوران معایبی هم دارد که عدم آمادگی عاطفی یا مالی، بروز مشکل در شغل یا تحصیل و فشار اجتماعی از جملۀ آن‌هاست. بارداری در سنین بالا نیز اگرچه ثبات مالی و عاطفی، تجربه و آمادگی بیشتری به دنبال دارد اما معایبی مانند کاهش باروری، بروز عوارض بارداری و ابتلا به خطر مشکلات ژنتیکی را نیز افزایش می‌دهد.

رابطۀ سن و باروری

امروزه به دلایل متعدد زوجین ممکن است بچه دار شدن را به سنین بالاتر از معمول موکول کنند. علل این مسئله می‌تواند مالی یا عدم آمادگی و یا حتی پیدا نکردن شریک مناسب زندگی باشد. با این حال با بالا رفتن سن باردار شدن می‌تواند چالش برانگیز شده و حتی خطر افزایش سقط جنین را بالا ببرد. بهترین سن چه برای مردان و چه زنان در اوج جوانی است و حتی مردان با وجود اینکه از نظر باروری مدت طولانی‌تری به نسبت زنان توانایی دارند، با این حال آن‌ها نیز قدرت باروری خود را با افزایش سن از دست می‌دهند.

به طور کلی زنان با افزایش سن قدرت باروری کمتری خواهند داشت؛ زیرا کیفیت و کمیت تخمک‌ها کاهش پیدا می‌کنند. زنان در اوایل تا اواخر دهۀ 20 زندگی خود در هر ماه بین 25 تا 30 درصد شانس باردار شدن دارند، این در حالی است که اغلب وقتی وارد دهۀ 30 زندگی خود می‌شوند، قدرت باروری آن‌ها به آرامی کاهش پیدا می‌کند. سرعت کاهش باروری در زنان با ورود به سن 35 سالگی افزایش پیدا کرده تا جایی که قدرت بارداری در سن 40 سالگی در هر سیکل ماهانه تنها به 5 تا 7 درصد خواهد رسید.

نسخۀ اندروید

نسخۀ وب‌اپلیکیشن

بهترین سن برای بارداری زنان

از زمانی که زنان قاعدگی را تجربه می‌کنند، توانایی باروری پیدا خواهند کرد. این قدرت تا زمان یائسگی ادامه خواهد داشت و بعد از آن دیگر قدرت بچه دار شدن خود را از دست می‌دهند. بر این اساس، میانگین سن باروری زنان بین 12 تا 51 سال است که البته استفاده از این توانایی در سنین خلیل پایین یا خیلی بالا به دلیل معایب زیادی که دارد به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

کارشناسان اعتقاد دارند که بهترین سن برای بارداری در زنان اواخر دهۀ 20 تا اوایل 30 سالگی است؛ به طوری که در این زمان مادر در بهترین وضعیت خود قرار داشته و توانایی بیشتری برای تولد یک نوزاد سالم دارد. البته که سن تنها یکی از عواملی است که باید برای بچه دار شدن در نظر بگیرید زیرا توانایی مالی لازم و آمادگی جسمی و عاطفی کافی نیز اهمیت زیادی دارند.

زنان در بدو تولد با حدود 2 میلیون تخمک به دنیا می‌آیند که این تعداد تا سن 27 سالگی تنها به 25 هزار مورد کاهش پیدا می‌کند. جالب اینکه تعداد تخمک‌ها تا سن 51 سالگی تنها 1000 مورد خواهد بود. بر اساس این آمار شاید به نظر برسد باز هم در سنین بالا تخمک‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند احتمال باروری را بالا ببرند، اما نباید کاهش کیفیت تخمک را در این زمان از یاد ببرید.

مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان

دریافت مشاوره

بارداری بعد از چهل سالگی

بزرگ‌ترین چالش بارداری بعد از چهل سالگی این است که احتمال باروری طبیعی بعد از این سن کاهش پیدا می‌کند. گفتیم که با بالا رفتن سن نه تنها تعداد تخمک‌ها بلکه کیفیت آن‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند. از طرفی تخمک‌ها در سنین بالاتر تمایل بیشتری برای جهش‌های ژنتیکی دارند. بنابراین زمانی که بارداری در 40 سالگی یا بعد از آن رخ داده  و تخمکی بارور شود، ممکن است چنین تغییرات روی جنین سالم اثر منفی داشته باشند. به همین دلیل است که یکی از خطرات بارداری در سنین بالاتر سقط جنین است.

بعد از حدود 37 سالگی دستگاه تناسلی زنانه دچار تغییراتی می‌شود که روند بارداری و حفظ آن را دشوارتر می‌کند. یکی از این تغییرات علاوه بر موارد گفته شده، تغییرات هورمونی است. در واقع در سنین بالا تولید هورمون‌هایی مانند (AMH) و (FSH) تغییر پیدا کرده و می‌تواند روی باروری اثر منفی داشته باشد. همچنین بیماری‌هایی مانند لیومیوم، بیماری‌های لوله‌های رحم و اندومتریوز با افزایش سن شیوع بیشتری پیدا می‌کنند و می‌توانند به صورت مستقیم روی باروری اثر داشته باشند. 

از آن گذشته سابقۀ احتمالی جراحی تخمدان، شیمی‌ درمانی، عفونت لگن، سیگار کشیدن یا سابقۀ خانوادگی یائسگی زودرس نیز می‌توانند بر اندازۀ فولیکول‌های تخمدان و در نتیجه باروری تأثیر بگذارد.

سن خطرناک برای بارداری

بارداری پرخطر که شامل موارد زیادی از جمله سبک زندگی نامناسب و شرایط سلامتی خاص است می‌تواند عوارض زیادی را برای سلامتی مادر و جنین به همراه داشته باشد. سن نیز یکی از این فاکتورها در بارداری محسوب می‌شود که ممکن است حاملگی را در معرض خطر قرار دهد. بر اساس اطلاعات کلینیک کلیولند سن خطرناک برای بارداری بیش از 35 و کمتر از 17 سال تخمین زده می‌شود. به طوری که اگر زنان در این سنین باردار شوند باید تحت نظارت دقیق قرار بگیرند تا احتمال عوارض بارداری کاهش یابد.

باروری مردان

بد نیست بدانید که مردان در دهۀ 20 تا 30 سالگی بیشترین قدرت باروری را دارند. اما برای مردان اقدام برای بچه دار شدن پیش از سن 40 سالگی توصیه می‌شود، زیرا مردان نیز با بالا رفتن سن ممکن است با مشکلاتی در باروری مواجه شوند، به طوری که اسپرم با کاهش کیفیت، کمیت و تحرک مواجه شده و حتی ممکن است دچار جهش شود. این جهش اسپرم ممکن است خطر سقط جنین یا بروز بیماری‌های ژنتیکی را در جنین افزایش دهد. این وضعیت به خصوص اگر مردان به یک بیماری مزمن مبتلا باشند نیز بیشتر تشدید می‌شود.

مزایا و معایب بارداری در سن پایین

بارداری در سنین پایین‌تر، با مزایا و معایب متعددی همراه است. درک این مزایا و معایب می‌تواند به افراد در تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد زمان مناسب برای بارداری کمک کند:

مزایا

• قدرت باروری بیشتر
• کاهش برخی از عوارض بارداری
• انرژی بیشتر

معایب

• عدم آمادگی مالی و عاطفی
• بروز اختلال در تحصیل و شغل
• افزایش احتمال بروز برخی مشکلات سلامتی مانند:
  • اندومتریت نفاس
  • عفونت‌های سیستمیک
  • سقط جنین
  • وزن کم حین تولد

مزایا و معایب بارداری در سنین بالا

همه بارداری‌ها، صرف نظر از سن مادر، می‌توانند با عوارضی همراه باشند. با این حال، این عوارض با افزایش سن مادر بیشتر می‌شوند. بارداری در سنین بالا، به ویژه پس از ۳۵ سالگی، اگرچه ممکن است چالش‌ها و خطرات بیشتری را به دنبال داشته باشد، اما بدون مزیت نیز نخواهد بود. در ادامه به بررسی دقیق‌تر فواید و خطرات بارداری در سنین بالا می‌پردازیم:

مزایا

• وضعیت مالی پایدارتر
• آمادگی عاطفی بهتر
• تجربۀ زندگی بیشتر

معایب 

• پره اکلامپسی
• سقط جنین
• افزایش نیاز به سزارین
• دیابت بارداری
• زایمان زودرس
• وزن کم نوزاد حین تولد
• افزایش احتمال ابتلا به سندرم داون
• ابتلا به اختلالات پزشکی
• مرده زایی

مراقبتهای قبل و بعد از بارداری در سن بالا

اگر از آن دسته بانوانی هستید که 35 سال سن یا بیشتر دارید، باردار هستید و یا در آینده قصد دارید باردار شوید، اقداماتی وجود دارند که برای کاهش خطرات بارداری می‌توانید آن‌ها را در دستور کار قرار دهید. این اقدامات نه تنها به افزایش سلامت شما در بارداری کمک می‌کنند، بلکه روی سلامت جنین نیز تأثیر زیادی دارند. در ادامه به برخی از مراقبتهای قبل از بارداری در سن بالا و اقدامات لازم پس از آن اشاره می‌کنیم:

• به طور منظم به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا وضعیت سلامت شما یا جنین بررسی شود.
• مطمئن شوید که واکسن‌های لازم را دریافت کرده‌اید.
• در صورت ابتلا به برخی مشکلات سلامتی مانند دیابت یا فشار خون آن را با پزشک در میان گذاشته و وضعیت خود را کنترل کنید.
• ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم مانند اسید فولیک را برای پیشگیری از نقص‌های بارداری در زمان مناسب مصرف کنید.
• به طور منظم ورزش کنید. اما در صورت بارداری باید قبل از انجام ورزش، نوع آن را با پزشک در میان بگذارید.
• مصرف سیگار، تنباکو یا نوشیدن الکل را کنار بگذارید.
• مقدار زیادی میوه و سبزیجات مصرف کنید. این مواد غذایی سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر هستند که برای سلامت مادر و جنین ضروری هستند.
• افزایش وزن در بارداری یا داشتن اضافه وزن قبل از آن با بروز عوارض خطرناکی همچون دیابت بارداری، پره اکلامپسی و زایمان زودرس همراه است، بنابراین در محدودۀ وزنی سالم باقی بمانید.

راهنمای مراجعه به پزشک

با وجود بررسی بهترین سن برای بارداری زنان و مردان، اقدام برای بارداری و انتخاب بهترین زمان برای آن یک تصمیم شخصی است و عوامل زیادی از جمله سلامتی، وضعیت مالی و آمادگی عاطفی در کنار سن در این وضعیت دخیل هستند. با این حال در هر زمانی حتماً پیش از اقدام برای بارداری باید برای بررسی دقیق وضعیت خود و دریافت مشاورۀ تخصصی به پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید.

همچنین از آن جایی که برخی از سنین برای بارداری خطرناک هستند، در صورت اقدام برای بارداری در این زمان‌ها باید حتماً به منظور پیشگیری از عوارض بارداری برای مادر و جنین به صورت منظم چکاپ و بررسی شوید. ابتلا به بیماری‌ها خاص، مصرف برخی داروها و سابقۀ مشکلات باروری در اقدام برای بارداری در سنین بالا نیز ممکن است احتمال بروز مشکلات گوناگون را افزایش دهند که در این زمان‌ها نیز باید از مشورت پزشک متخصص زنان کمک بگیرید.

خلاصۀ نکات مهم در مورد بهترین سن برای بارداری زنان

• بهترین سن برای بارداری در زنان در اواخر دهۀ 20 و اوایل دهۀ 30 در نظر گرفته شده است.
• زنان با بالا رفتن سن ذخیرۀ تخمک کمتر و با کیفیت پایین‌تری خواهند داشت، بنابراین احتمال بروز برخی مشکلات در سنین بالای 35 سال بیشتر است.
• مردان در دهۀ 20 تا 30 زندگی بیشترین قدرت باروری را دارند و بهتر است برای جلوگیری از عوارض باروری تا قبل از دهۀ 40 اقدام به بچه دار شدن کنند؛ زیرا تعداد اسپرم‌ها، کیفیت و حتی حرکت آن‌ها با بالا رفتن سن مردان کاهش پیدا کرده و حتی ممکن است باعث جهش‌های ژنتیکی در نوزادان شود.
• بارداری در سنین بالا در زنان ممکن است خطر ابتلا به پره اکلامپسی، زایمان زودرس، سقط جنین، مرده زایی، ابتلای نوزاد به سندرم داون، دیابت بارداری و وزن کم نوزاد حین تولد را افزایش دهد.
• در نهایت بهترین سن برای بارداری به شرایط فردی، سبک زندگی و تصمیمات شخصی بستگی دارد. در نظر داشته باشید که در کنار سن، آمادگی جسمی، عاطفی و حتی مالی برای بچه دار شدن اهمیت ویژه‌ای دارند.
• فراموش نکنید که در هر سنی که تصمیم به بارداری بگیرید، مشورت با پزشک متخصص زنان و زایمان و انجام مراقبت‌های قبل و بعد از بارداری بسیار مهم هستند و می‌توانند عوارض احتمالی را برای مادر و جنین کاهش دهند. به این منظور می‌توانید از اپلیکیشن هرلایف برای پایش سلامتی خود چه قبل و چه بعد از بارداری استفاده کنید تا حاملگی ایمنی را تجربه کنید. 

پرسش‌های پرتکرار