ویتامین (B6) یا پیریدوکسین، یکی از هشت ویتامین گروه ب کمپلکس است که به طور طبیعی در بدن ساخته نمی‌شود. بنابراین باید از طریق مواد غذایی و مصرف مکمل‌ها وارد بدن شود. اغلب افراد به اندازۀ کافی این ویتامین را از طریق رژیم غذایی دریافت می‌کنند اما گاهی هم این ویتامین به مقدار کافی وارد بدن نمی‌شود.
مصرف ویتامین (B6) برای بدن ضروری است و کمبود آن می‌تواند به بدن آسیب برساند. مشکلات کلیوی، کبدی، گوارشی یا خودایمنی برخی از شایع‌ترین بیماری‌ها در اثر کمبود این ویتامین هستند. در صورت کمبود ویتامین ب ۶، رژیم غذایی سرشار از این ویتامین و مصرف مکمل‌های آن تحت نظر پزشک توصیه می‌شود.
ویتامین (B6) در رشد و عملکرد بهتر مغز و سیستم عصبی و همچنین کمک به کاهش تهوع ناشی از بارداری کمک می‌کند. احتمال کمبود این ویتامین در افرادی که کنتراسپتیو می‌خورند، مصرف کنندگان افراطی نوشیدنی‌های الکلی و قهوه و همچنین افرادی با اختلالات جذب وجود دارد.
ویتامین(B6) چیست؟
ویتامین (B6) یک ویتامین محلول در آب از خانوادۀ ویتامین ب کمپلکس است. این ویتامین به عملکرد بهتر بدن شما کمک می‌کند. ویتامین (B6) در بدن ذخیره نمی‌شود و باقی ماندۀ آن‌ها از طریق ادرار دفع می‌شود. در نتیجه این ویتامین‌ها باید به صورت روزانه مورد استفاده قرار بگیرند. ویتامین ب ۶ در بسیاری از فرآیندهای طبیعی بدن مانند رشد و عملکرد بهتر سیستم عصبی، نقش حیاتی دارد. حالا ممکن است برایتان سؤال باشد که پیریدوکسین کدام ویتامین است؟ پیریدوکسین، نام ویتامین ب ۶ است و هیچ تفاوتی با آن ندارد.
ویتامین(B6) برای چی خوبه؟
اگر می‌پرسید که پیریدوکسین هیدروکلراید چیست باید بدانید که همان ویتامین ب ۶ است که خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد. این ویتامین برای موارد زیر مناسب است:
- پیشگیری از کم خونی
- بهبود نوسانات خلقی
- ارتقا سلامت مغز
- رفع حالت تهوع در دوران بارداری، تنها با تجویز پزشک متخصص زنان
- محافظت از قلب
- کاهش احتمال ابتلا به سرطان
- کاهش آسیب‌های چشمی
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
ویتامین(b6)در بارداری
تا چندی پیش گفته می‌شد که استفاده از ویتامین (B6) یا پیریدوکسین می‌تواند در پیشگیری از زایمان زودرس و پره اکلامپسی نقش داشته باشد. البته پس از آن شواهد کافی برای فواید و مضرات استفاده از مکمل‌های پیریدوکسین یافت نشد. اما بر اساس برخی از تحقیقات، استفاده از این مکمل می‌تواند تا حدودی تهوع دوران بارداری را کاهش دهد.
ویتامین(B6) در بدنسازی
مصرف ویتامین ب ۶ برای ترمیم عضله در میان ورزشکاران رایج است. این ویتامین محلول در آب، نقش کلیدی در متابولیسم پروتئین دارد. ویتامین (b6) به تجزیۀ پروتئین کمک می‌کند به طوری که استفاده از این پروتئین‌ها برای بدن آسان‌تر است. این امر برای افرادی که به دنبال عضله سازی هستند، بسیار اهمیت دارد. اغلب ورزشکاران برای افزایش مقدار هموگلوبین خون برای اکسیژن رسانی بهتر و برقراری تعادل بدن جهت افزایش استقامت از مکمل‌های پیریدوکسین استفاده می‌کنند. به خاطر داشته باشید که مصرف این مکمل و میزان آن باید توسط پزشک، مشخص شود.
قرص ویتامین (b6) برای چاقی
این قرص برای چاقی نیست و بیشتر باعث سوخت و ساز بدن می‌شود اما یک موضوعی در این میان مطرح می‌شود. قرص ویتامین (B6) باعث افزایش اشتها می‌شود. این امر میزان غذای مصرفی روزانۀ فرد را افزایش می‌دهد.
فواید ب 6 برای لاغری
ویتامین ب ۶ به شما کمک می‌کند تا بتوانید از غذای مصرفی انرژی بیشتری به دست آورید. این امر به عنوان یک روش کلیدی به کاهش وزن شما کمک می‌کند. همچنین مصرف این ویتامین به متابولیسم چربی‌های بدن کمک می‌کند. ویتامین (B6) در طول فرآیند هضم به بدن کمک می‌کند تا پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها را تجزیه کند. در نتیجه احساس خستگی را کاهش می‌دهد.
ویتامین ب ۶ باعث می‌شود تا بدن انرژی استفاده نشده از چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها را ذخیره و در صورت نیاز از آن‌ها استفاده کند.برخی برای کمک به کاهش وزن آمپول ویتامین ب ۶ تزریق می‌کنند. اما بهتر است بدانید آمپول ویتامین (b6) برای چیست؟ این آمپول ممکن است تا حدود کمی به کاهش وزن کمک کند ولی به تنهایی نمی‌تواند باعث کاهش وزن شود. معمولاً این ویتامین به همراه داروهای لاغری تجویز می‌شود.
فواید ویتامین(b6) برای بانوان
فواید ویتامین ب ۶ برای بانوان عبارتند از:
- کمک به کاهش سندروم پیش از پریود (PMS)
- کاهش تهوع در بارداری
- برقراری تعادل هورمونی
- پیشگیری از کم خونی
خواص ویتامین ب 6 در مردان
اغلب فواید پیریدوکسین ویتامین بی ۶ در زنان و مردان یکسان است. موارد زیر خواص ویتامین (b6) به شمار می‌رود:
- افزایش سطح تستوسترون
- مهار هورمون استروژن
- بهبود خلق و خو
دلایل اهمیت (B6)
فواید ویتامین(b6) فراوان هستند و به روند طبیعی بدن کمک می‌کنند. موارد زیر مهم‌ترین دلایل اهمیت ویتامین (B6) به شمار می‌روند:
ساخت آنتی بادی
آنتی بادی‌ها به مبارزه با ویروس‌ها، عفونت‌ها می‌پردازند و بدن برای مقابله با بیماری به آن‌ها نیاز دارد. ویتامین ب ۶ نیز به ساخت آنتی بادی در بدن کمک می‌کند.
تجزیۀ پروتئین‌ها
هرچه پروتئین بیشتری به بدن برسانید، در مقابل به ویتامین (B6) بیشتری برای تجزیۀ آن نیاز دارید.
ساخت هموگلوبین
هموگلوبین، وظیفۀ اکسیژن رسانی از گلبول‌های قرمز خون به بافت‌های بدن را دارد. کمبود ویتامین ب ۶ منجر به نوعی کم خونی در بدن می‌شود. بنابراین، مصرف این ویتامین می‌تواند هموگلوبین مورد نیاز بدن را تأمین کند. کاهش هموگلوبین در بدن از علائم کمبود ویتامین (b6 و b12) هستند.
حفظ میزان طبیعی قند خون
مصرف به اندازۀ ویتامین بی ۶ می‌تواند به حفظ قند خون بدن در محدودۀ طبیعی کمک کند.
علائم کمبود ویتامین (B6)
کمبود ویتامین (B6) معمولاً با نشانه هایی همراه است. البته در صورتی که این کمبود شدید نباشد ممکن است با علائم خاصی بروز نکند. معمولاً کمبود ویتامین ب ۶ زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از ویتامین‌های گروه ب به ویژه ویتامین (B12) و اسید فولیک در بدن کم شده باشد. مهم‌ترین علائم کمبود ویتامین (B6) یا پیریدوکسین عبارتند از:
- گیجی
- تغییرات خلق و خو مانند افسردگی
- خستگی و انرژی کم
- بثورات پوستی
- لب‌های ترک خورده و دردناک
- عملکرد ضعیف سیستم ایمنی بدن
- زخم‌های دهان و زبان یا گلوسیت (Glossitis)
- نوروپاتی محیطی (آسیب یا بیماری اعصاب)
روش تشخیص کمبود ویتامین (B6) در بدن
کمبود ویتامین (B6) یا پیریدوکسین با ارزیابی بالینی و معاینۀ فیزیکی تشخیص داده می‌شود. پزشک متخصص در معاینۀ فیزیکی به علائمی مانند تغییرات پوستی، وضعیت ذهنی و نوروپاتی محیطی توجه می‌کند. همچنین ممکن است شرحی از تاریخچۀ مصرف مواد مغذی، مکمل‌ها و داروهای مصرفی را از شما بخواهد. گرفتن شرح حال به ویژه از افرادی که مشکل سندروم سوء جذب دارند، مانند بیماران مبتلا به التهاب روده، سلیاک و افرادی با سابقۀ جراحی چاقی برای پزشک بسیار مهم است.
چه کسانی در معرض کمبود ویتامین (B6) هستند؟
اگر به بیماری‌های کلیوی یا سندروم‌های سوء جذب مبتلا هستید، بیشتر از سایرین در معرض کمبود این ویتامین قرار دارید. البته برخی موارد دیگر مانند اختلالات خود ایمنی، مصرف بعضی از داروهای صرع و وابستگی به الکل می‌تواند باعث کمبود ویتامین بی ۶ در بدن شود.
ویتامین (b6) در چه غذاهایی است؟
شاید بپرسید ویتامین(b6)در چه غذاهایی است؟ یا ویتامین (b6) در چه میوه هایی وجود دارد؟ اگر از یک رژیم غذایی ایده آل و کامل پیروی کنید، نه تنها دچار کمبود ویتامین ب ۶ نمی‌شوید، بلکه می‌توانید آن را به اندازۀ کافی دریافت کنید. گوشت، غلات، آجیل و سبزیجات می‌توانند منابع خوبی برای این ویتامین باشند. چنانچه یکی از این موارد مثل گوشت را استفاده نمی‌کنید، توجه داشته باشید که بدنتان حتماً از طریق دیگر منابع، ویتامین ب ۶ را دریافت کند. کمبود این ویتامین در بدن طبیعی نیست و اغلب در افرادی با نارسایی‌های کلیوی، بیماری‌های کبدی و افراد وابسته به الکل دیده می‌شود.
مهم‌ترین مواد غذایی برای تامین ویتامین ب ۶ برای بدن عبارتند از:
- گوشت گاو
- آجیل
- ماهی تن و سالمون
- گوشت پرندگان
- موز
- شیر
- تخم مرغ
- هویج
- اسفناج
- سیب زمینی شیرین
- نخود و نخود سبز
- آووکادو
- جگر مرغ
- حبوبات
- غلات کامل
- غلات غنی شده (اضافه کردن یک ویتامین یا مواد معدنی به غلات)
روش مصرف ویتامین (B6)
ویتامین (B۶) را می‌تونید به صورت خوراکی و تزریقی استفاده کنید. مصرف نوع خوراکی آن به صورت یک بار در روز است که می‌توانید همراه با غذا یا بدون آن میل کنید. اگر برایتان سؤال پیش آمده که آمپول ویتامین (b6) برای چیست، بهتر است بدانید که پیریدوکسین تزریقی به ورید یا عضله تزریق می‌شود.
قرص ویتامین (b6) را چند روز یکبار بخوریم؟
ممکن است بپرسید قرص ویتامین (B6) را چند روز یکبار بخوریم؟ یکی از مهم‌ترین مواردی که در مصرف ویتامین بی ۶ باید در نظر بگیرید، دوز مجاز مصرفی آن است. بهتر است پیش از مصرف با پزشک متخصص مشورت کنید تا مقدار مناسب را برای شما مشخص کند. اما در حالت کلی می‌توانید قرص ویتامین (B6) را یک بار در طول روز استفاده کنید.
دوز مناسب (B6) برای افراد مختلف
در صورتی ویتامین ب ۶ برای بدن مفید است که به اندازۀ کافی مورد استفاده قرار بگیرد. جدول زیر، دوز مناسب این ویتامین را برای گروه‌های مختلف نشان می‌دهد:
| دوز مناسب ویتامین (B6) | توضیحات |
|---|---|
| نوزادان (AI) | ۰ تا ۶ ماهگی، ۰.۱ میلی گرم در روز ۷ تا ۱۲ ماهگی، ۰.۳ میلی گرم در روز |
| کودکان (RDA) | ۱ تا ۳ سال، ۰.۵ میلی گرم در روز ۴ تا ۸ سال، ۰.۶ میلی گرم در روز ۹ تا ۱۳ سال، ۱.۰ میلی گرم در روز |
| مردان (RDA) | ۱۴ تا ۵۰ ساله، ۱.۳ میلی گرم در روز بالای ۵۰ سال، ۱.۷ میلی گرم در روز |
| زنان | ۱۴ تا ۱۸ ساله، ۱.۲ میلی گرم در روز ۱۹ تا ۵۰ ساله، ۱.۳ میلی گرم در روز بالای ۵۰ سال، ۱.۵ میلی گرم در روز دوران بارداری در تمامی سنین، ۱.۹ میلی گرم در روز دوران شیردهی در تمامی سنین، ۲.۰ میلی گرم در روز |
ویتامین (B6) را همراه چه غذایی بخوریم؟
ویتامین (B6) یا پیریدوکسین هنگامی جذب بهتری دارد که همراه با غذاهای حاوی پروتئین و فیبر مصرف شود. برخی از مهم‌ترین مواد غذایی که می‌توانید ویتامین ب ۶ را با آن استفاده کنید، عبارتند از:
- استفاده از مواد غذایی غنی از پروتئین مثل بوقلمون، مرغ، ماهی، تخم مرغ و لبنیات
- غلات کامل، برنج قهوه‌ای، حبوبات، نان سبوس دار و کینوآ
- سبزیجات و میوه‌ها مانند اسفناج، هویج، موز، آووکادو و سیب زمینی شیرین
- آجیل و دانه‌ها مانند تخمۀ آفتابگردان، گردو و بادام زمینی
برای بالا بردن جذب ویتامین ب ۶ بهتر است موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- از نوشیدن الکل خودداری کنید
- از چربی‌های سالم مثل روغن زیتون استفاده کنید
- از پختن بیش از حد سبزیجات بپرهیزید
بهترین زمان مصرف ویتامین (B6)
ویتامین (b6) زمان مصرف مشخصی دارد. بهتر است هنگام صبح برای افزایش انرژی از این ویتامین استفاده کنید. بسیاری از بدنسازان نیز از این مکمل برای ترمیم بافت عضله‌ها استفاده می‌کنند. البته بهترین زمان مصرف ویتامین (b6) در بدنسازی یک ساعت قبل از ورزش است. همچنین باید مدتی از مصرف غذا نیز گذشته باشد. مصرف ویتامین ب ۶ می‌تواند باعث افزایش انرژی و کاهش استرس و خستگی شود.
عوارض مصرف بیش از حد ویتامین (B6)
ویتامین بی ۶ یکی از ویتامین‌های ضروری برای بدن است که فواید بسیاری دارد. اما مصرف بیش از حد و غیر ضروری آن سبب بروز عوارض می‌شود. رایج‌ترین عوارض مصرف این ویتامین عبارتند از:
- از دست دادن کنترل حرکات بدن یا آتاکسی (Ataxia)
- حالت تهوع
- دل درد
- حساسیت به نور خورشید
- ضایعات پوستی دردناک
- نوروپاتی حسی (sensory neuropathy) یا کاهش توانایی درک دمای شدید و درد
- نوروپاتی محیطی (Peripheral neuropathy) یا آسیب عصبی و بی حسی در دست‌ها و پاها
چنانچه هر یک از این عوارض را تجربه کردید می‌توانید وارد کلینیک آنلاین هرلایف شوید و سوال‌ها و ابهامات خود را از پزشک متخصص بپرسید.
نکات مهم دربارۀ ویتامین (B6) یا پیریدوکسین
- ویتامین ب ۶ از گروه ویتامین ب کمپلکس است که به صورت طبیعی در بدن ساخته نمی‌شود.
- این ویتامین در رشد و عملکرد بهتر مغز و سیستم عصبی، نقش حیاتی دارد.
- ویتامین (b6) به کاهش تهوع ناشی از بارداری کمک می‌کند.
- گیجی، تغییرات خلق و خو، خستگی، لب‌های ترک خورده و دردناک، گلوسیت، عملکرد ضعیف سیستم ایمنی و نوروپاتی محیطی از رایج‌ترین علائم کمبود این ویتامین در بدن هستند.
- ویتامین ب ۶ را طبق تجویز پزشک متخصص باید استفاده کنید، اما به طور کلی می‌توانید یک بار در روز آن را مصرف کنید. برای مشاوره می‌توانید وارد کلینیک آنلاین هرلایف شوید و از پزشکان متخصص راهنمایی بگیرید.
پرسش‌های پرتکرار
این قرص برای کمبود ویتامین ب ۶ و کاهش تهوع بارداری تجویز می‌شود.
این ویتامین برای عملکرد بهتر سیستم ایمنی، سلامت سیستم عصبی و رشد طبیعی مغز مفید است.
قرص ویتامین ب ۶ را باید بر اساس دوز مشخص شده توسط پزشک متخصص مصرف کنید، اما به طور کلی می‌توان روزانه یک بار از آن استفاده کرد.
منابع:
