خشکی دور چشم یکی از مشکلات پوستی شایع است که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند. دلایلی متنوعی ممکن است باعث بروز چنین وضعیتی شوند که از جملۀ آن‌ها می‌توانیم به تغییرات آب و هوایی، کمبود ویتامین‌ها و استفاده از محصولات آرایشی نامناسب را نام ببریم. انواع مختلفی از خشکی پوست وجود دارند که شامل درماتیت یا اگزما، خشکی خفیف، خشکی شدید و بلفاریت هستند.
برای درمان خشکی پوست دور چشم روش‌های مختلفی همچون استفاده از کرم‌های مرطوب کننده، ماسک‌های طبیعی و حتی تغییرات سبک زندگی پیشنهاد می‌شوند. عدم درمان به موقع این مشکل می‌تواند عوارضی همچون چین و چروک زودرس، التهاب و حساسیت پوستی را به دنبال داشته باشد.
دلیل خشکی دور چشم
پوست اطراف چشم بسیار نازک‌تر و حساس‌تر از پوست سایر نقاط بدن است. به همین دلیل بیشتر مستعد تحریک و خشکی خواهد بود. به همین دلیل هر چیزی ممکن است عاملی برای بروز خشکی دور چشم باشد. در ادامه برخی از دلایل خشکی پوست پلک را بررسی می‌کنیم.
پیری
زمانی که سن افزایش پیدا می‌کند، پوست رطوبت خود را از دست می‌دهد؛ در نتیجه خشک‌تر می‌شود. از طرف دیگر، افراد با بالا رفتن سن چربی زیر چشم را از دست می‌دهند که این مسئله باعث حساسیت این ناحیه از پوست شده و احتمال تحریک و پوسته پوسته شدن آن را بالا می‌برد.
حساسیت
در برخی از مواقع استفاده از بعضی محرک‌ها خصوصاً در افرادی که پوستی حساس دارند ممکن است باعث خشکی دور چشم شود. در این حالت مواد محرک باعث واکنش نشان دادن پوست، بروز خشکی، قرمزی و خارش دار شدن آن می‌شوند. از سری محرک‌هایی که در این دسته جای می‌گیرند می‌توانیم به انواع محصولات آرایشی بهداشتی، باد، گرد و غبار، ضد آفتاب، صابون و مواد شوینده و حتی کلر موجود در آب استخر اشاره کنیم.
آب و هوا
پوست صورت و دور چشم شما ممکن است به دلیل آب و هوای منطقۀ زندگیتان خشک شود. پوست اغلب در روزهای سرد سال به خصوص در مناطق خشک بیشتر خشک می‌شود. همچنین اگر در هوایی که رطوبت کمی دارد قرار بگیرید، بیشتر مستعد خشکی پوست دور چشم هستید.
شستن صورت با آب داغ
استفادۀ مداوم از دوش آب داغ یا شستن مکرر پوست با آب با دمای بالا خصوصاً بدون استفاده از محصولات مرطوب کنندۀ پوست چشم نیز عاملی برای خشکی دور چشم محسوب می‌شود.
واکنش به غذا
در برخی از مواقع نیز واکنش و حساسیت غذایی مثل حساسیت به لبنیات، شکر یا گلوتن می‌تواند منجر به خشکی پوست شود. برای مثال اگر به لبنیات حساسیت داشته باشید، بعد از هر بار مصرف آن بدن هیستامین آزاد می‌کند که این امر باعث بروز التهاب شده و می‌تواند روی سلامت پوست به خصوص در مناطق حساسی همچون اطراف چشم اثر بگذارد.
علاوه بر دلایلی که نام بردیم، موارد دیگری همچون آلرژی، خشکی چشم و برخی عفونت‌ها نیز می‌توانند عاملی برای خشکی پوست دور چشم باشند.
انواع خشکی دور چشم
خشکی پلک و زیر چشم بر اساس علت به وجود آورنده و شدت آن به دسته‌های مختلفی تقسیم بندی می‌شوند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
درماتیت آتوپیک یا اگزما
یکی از انواع خشکی دور چشم زمانی است که شما به درماتیت آتوپیک یا اگزما مبتلا هستید. این بیماری شایع اغلب در کودکان بیشتر دیده می‌شود. اما افراد را از هر سنی درگیر می‌کند و قرمزی و خارش پوست را به دنبال دارد. به دنبال اگزما ممکن است حالت پوسته پوسته و لکه‌هایی از این وضعیت در کل بخش‌های بدن از جمله روی پلک‌ها، دست‌ها، بالای سینه و حتی پاها ایجاد شود. البته این حالت همیشگی نیست و به صورت عود و فروکش کار می‌کند به طوری که در دوره‌ای شما را درگیر کرده و گاهی نیز بین دوره‌ها وضعیت شما به حالت معمول برمی‌گردد.
درماتیت تماسی
این نوع خشکی دور چشم در واقع نوعی واکنش آلرژیک است که در تماس پوست با یک محرک یا آلرژن رخ می‌دهد. در این حالت پوست تحریک می‌شود. ممکن است پوست دور چشم علاوه بر پوسته پوسته شدن، قرمز و متورم نیز شود. پوست مبتلا به درماتیت تماسی ممکن است با سوزش و خارش همراه بوده و یا حتی به ضخیم شدن منجر شود. از سری آلرژن‌ها می‌توانیم به عطرها، مواد نگهدارنده و رنگ‌ها اشاره کنیم.
بلفاریت
زمانی که بلفاریت عاملی برای خشکی دور چشم است، اغلب هر دو پلک حالت ملتهبی به خود می‌گیرند. در این شرایط غدد ریز چربی در پایۀ مژه‌ها مسدود می‌شود. این شرایط قرمزی، تحریک، خشکی و پوسته پوسته شدن را به دنبال دارد. ما با دو نوع بلفاریت مواجه هستیم. نوع اول که به بلفاریت قدامی مشهور است به دلیل وجود باکتری زیاد یه ویژه باکتری استافیلوکوک ایجاد می‌شود. نوع دوم که بلفاریت خلفی نام دارد و از علل به وجود آمدن آن می‌توانیم اگزما، آکنۀ روزاسه و درماتیت سبورئیک را نام ببریم.
ورم ملتحمه
ورم ملتحمه یا کنژنکتیویت (Conjunctivitis) اصطلاحی است که برای توصیف التهاب چشم یعنی عفونت غشای نازک داخلی پلک‌ها و بخش سفید چشم به کار می‌رود. در صورت ابتلا به این عارضه، چشم ممکن است دچار قرمزی، ورم، سوزش، ترشح و درد شود و این مشکل حتی پوست اطراف چشم را نیز تحت تأثیر قرار دهد. پوسته پوسته و زخم شدن پوست چشم از جملۀ این اثرات هستند.
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
علائم خشکی پوست دور چشم
علائم خشکی پوست دور چشم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. با این حال، این وضعیت ناخوشایند ممکن است علائمی همچون موارد زیر را در فرد مبتلا بروز دهد:
- بروز قرمزی و التهاب در پوست
- حالت سفتی یا حس ناراحتی
- تحریک پوست چشم
- پوست زبر و حالت پوسته پوسته
- ایجاد خطوط ریز و ترک
- حساسیت به برخی از انواع محصولات یا مواد محرک
در شرایطی که خشکی دور چشم درمان نشود، ممکن است علائم شدیدتری را از خود بروز دهد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
- تحریک شدید
- ترک‌های عمیق دارای خونریزی
- ورم
- عفونت پوستی
- بلند شدن لایۀ پوست
- درد در پوست و چشم
- ایجاد پوسته روی پوست
عوارض خشکی پوست دور چشم
از عوارض خشکی پلک درمان نشده می‌توانیم به پوسته پوسته شدن ناحیۀ دور چشم و زبر شدن پوست آن اشاره کنیم. پوسته موجود را ممکن است روی پلک و مژه‌های خود ببینید. بروز چین و چروک از دیگر عوارض خشکی پوست اطراف چشم است. این حالت اگر درمان نشود ممکن است شدید شود. گاهی این شرایط منجر به خونریزی می‌گردد. به دنبال آن عفونت یا حساسیت بیش از حد این ناحیه از پوست را تجربه می‌کنید.
راهکارهای درمان خشکی دور چشم
اگر تنها دچار خشکی پوست دور چشم هستید و علائم دیگری مشاهده نمی‌کنید، احتمالاً می‌توانید خودتان این مشکل را با روش‌های خانگی و مراقبت از پوست درمان کنید. اما در صورتی که یک مشکل پوستی مثل درماتیت آتوپیک دارید و یا چشمان شما تحریک شده‌اند، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید.
محصولات مراقبتی پوستی
یک کرم دور چشم تجویز شده توسط پزشک می‌تواند مشکل خشکی پلک را حل کند. این کرم خصوصاً بهتر است حاوی اسید هیالورونیک و گلیسیرین باشد و حداقل دو بار در روز استفاده شود. استفاده از مرطوب کنندۀ پوست در کنار عدم استفاده از محصولات پوستی حاوی مواد شیمیایی و عطرها در رفع این مشکل مؤثر هستند. محصولاتی که برای پوست دور چشم خود استفاده می‌کنید، بهتر است حاوی مواد زیر باشند:
- سرامیدها
- آلوئه ورا
- کره شی باتر
- ویتامین ای
راهکارهای تغذیه
مهم‌ترین پیشنهاد تغذیه‌ای رفع خشکی دور چشم، نوشیدن آب زیاد است. کم آبی خود عاملی برای خشکی پوست است. بنابراین باید مطمئن شوید که روزانه به اندازۀ کافی مایعات می‌نوشید و پوست خود را هیدراته نگه می‌دارید. داشتن رژیم غذایی متعادل سرشار از انواع میوه‌ها، سبزیجات و چربی‌های سالم نیز برای سلامت پوست شما بسیار عالی است.
راهکارهای اصلاح لایف استایل
از روش‌های درمان خشکی پوست دور چشم استفادۀ منظم از ضد آفتاب و عینک آفتابی است. این موضوع باید به یک بخش از لایف استایل روزمرۀ شما تبدیل شود. همچنین از کشیدن، خاراندن و مالیدن پوست خود خودداری کنید. این کار را خصوصاً حین استفاده از محصولات آرایشی یا پاک کردن آن در نظر داشته باشید. از طرف دیگر، باید مطمئن شوید که به اندازۀ کافی می‌خوابید و تا جای ممکن از استرس دوری کنید. استفاده از روغن نارگیل، برش خیار، عسل، چای سبز کیسه‌ای و آلوئه ورا نیز در تسکین این عارضه مؤثر هستند.
راه‌های پیشگیری از خشکی دور چشم
برای پیشگیری از ابتلا به خشکی دور چشم روش‌های زیادی وجود دارند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
- هنگام شستن صورت و خصوصاً حین پاک کردن آرایش چشم، از آب داغ استفاده نکنید. در حین حمام کردن با آب گرم، زمان دوش گرفتن خود را کاهش دهید.
- برای پاک کردن دور چشم از پاک کننده‌های ملایم و بدون صابون برای پوست‌های حساس استفاده کنید.
- در صورت بروز نشانه‌های خشکی اطراف چشم، به طور موقت از استفاده از لوازم آرایشی اجتناب کنید و به پوست استراحت دهید. گاهی اوقات ممکن است به یکی از وسایل آرایشی واکنش پوستی نشان دهید، به همین دلیل حین استفاده از هر کدام، به تأثیر آن روی پوست حساس دور چشم خود دقت کنید.
- همیشه پوست اطراف چشم خود را مرطوب نگه دارید. بهترین محصولات، ژل‌ها و کرم‌های سبکی هستند که بدون عطر طراحی شده و ضد حساسیت هستند. جالب است بدانید که بر اساس اطلاعات مندرج در سایت مای کلیولندکلینیک آکادمی پوست آمریکا استفاده از وازلین را برای مرطوب نگه داشتن پوست پلک توصیه می‌کند.
- عادات بد غذایی و سبک زندگی همچون استفاده از الکل، سیگار کشیدن، رژیم غذایی نامناسب، خواب ضعیف یا استرس مزمن را از بین ببرید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر خشکی دور چشم شما با مراقبت‌های خانگی بهبود پیدا نمی‌کند، یا این حالت برای شما آزار دهنده است و یا علائم دیگری همراه با خشکی پوست پلک دارید حتماً از طریق مراجعه به پزشک متخصص پوست از وی برای درمان کمک بگیرید. این حالت ممکن است بر اثر یک آلرژی، بیماری پوستی یا حتی بیماری چشمی به وجود آمده باشد که به درمان خاصی نیاز دارد.
همۀ آنچه که باید در مورد خشکی چشم بدانید
- پوست پلک حساس است به همین دلیل ممکن است اولین قسمتی از صورت باشد که دچار خشکی می‌شود.
- خشکی دور چشم انواع گوناگونی دارد که درماتیت و بلفاریت دو نوع از آن‌ها محسوب می‌شوند.
- تغییرات آب و هوایی، استفاده از محصولات آرایشی بهداشتی، شستن پوست با آب داغ، پیری، حساسیت و آلرژی به مواد غذایی یا دیگر محصولات پوستی باعث بروز واکنش خشکی در پوست اطراف چشم می‌شود.
- استفاده از وازلین، کرم آبرسان، نوشیدن آب زیاد و عدم استفاده از آب داغ برای شستشو می‌توانند در پیشگیری و درمان این عارضه مؤثر باشند.
- کلینیک اپلیکیشن هرلایف بهترین مرجع آنلاین برای دریافت مشاوره‌های پوستی و سایر مشکلات پزشکی شماست. در هرلایف همچنین می‌توانید با سایر کاربران برای گفتگو در زمینۀ مشکلات پوستی خود در ارتباط باشید.
پرسش‌های پرتکرار
استفاده از روغن‌های طبیعی همچون روغن نارگیل و روغن زیتون در کنار نوشیدن آب کافی، مرطوب کردن پوست، تغذیۀ سالم و پرهیز از مالش چشم‌ها از بهترین روش‌های خانگی درمان خشکی دور چشم هستند.
بهترین کرم یا پماد برای دور چشم باید حاوی گلیسیرین، اسید هیالورونیک یا سرامیدها باشد. وازلین یکی از بهترین محصولات برای دور چشم محسوب می‌شود.
منابع:
