سلولیت چیست؟ سلولیت به آن برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های پوستی گفته می‌شود که بیشتر در ران‌ها، باسن و شکم دیده می‌شوند. علت اصلی آن تجمع چربی و تغییرات بافت همبند است. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، هورمون‌ها، سبک زندگی کم تحرک و تغذیۀ نامناسب در ایجاد آن نقش دارند. برای درمان سلولیت، ترکیبی از ورزش‌های هوازی و قدرتی، رژیم غذایی سالم و روش‌های درمانی مانند لیزر، رادیوفرکوئنسی و سابسیژن توصیه می‌شوند.
روش‌های خانگی مانند ماساژ و استفاده از کرم‌های مخصوص نیز می‌توانند به بهبود ظاهر پوست کمک کنند. در موارد شدید، ممکن است به جراحی نیاز باشد. اگر سلولیت برای شما ناراحت کننده است، باید به پزشک مراجعه کنید.
سلولیت نوعی تغییرات در ظاهر پوست و بافت‌های همبند و چربی است که ظاهری زیبایی ندارد.
سلولیت چیست؟
سلولیت، تجمعی از چربی است که به بافت همبند زیر پوست فشار وارد کرده و باعث ایجاد برجستگی‌ها و فرورفتگی‌هایی روی آن می‌شود. این عارضه بیشتر در نواحی ران‌ها، شکم و باسن دیده می‌شود. سلولیت باعث می‌شود که پوست ناهموار و چروکیده به نظر برسد.
این مشکل بیشتر در زنان نسبت به مردان مشاهده می‌شود و دلیل اصلی آن توزیع متفاوت چربی در بدن زنان است. با توجه به آمار منتشر شده در سایت مای کلیولند کلینیک، اغلب زنان پس از بلوغ به سلولیت مبتلا می‌شوند. در واقع، بین 80 تا 90 درصد زنان بعد از بلوغ دچار درجاتی از سلولیت می‌شوند، این در حالی است که آمار این عارضه در مردان تنها 10 درصد است. همچنین، افزایش سن و کاهش خاصیت ارتجاعی پوست، چاقی و ژنتیک نیز در بروز سلولیت نقش دارند. سبک زندگی کم تحرک و بارداری نیز می‌توانند احتمال ابتلا به سلولیت را افزایش دهند.
دلایل به وجود آمدن سلولیت
اگرچه سلولیت اغلب با افزایش وزن مرتبط است، اما افراد لاغر نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. دلیل این امر آن است که عامل اصلی ایجاد سلولیت، خود چربی نیست. بلکه عواملی مانند ساختار پوست، هورمون‌ها، ژنتیک و سن نقش اصلی را ایفا می‌کنند. این عوامل عموماً خارج از کنترل ما بوده و به همین دلیل، سلولیت می‌تواند در افراد با وزن‌های مختلف رخ دهد. در ادامه دلایل به وجود آمدن سلولیت را بررسی می‌کنیم:
ساختار پوست
ساختار بافت همبند زیر پوست، نقش مهمی در ایجاد سلولیت ایفا می‌کند. الیاف تشکیل دهندۀ این بافت، محفظه‌هایی را ایجاد می‌کنند که سلول‌های چربی در آن‌ها قرار می‌گیرند. نحوۀ چیدمان این الیاف، تفاوت‌های جنسی ایجاد می‌کند و در بروز سلولیت مؤثر است.
- در مردان، الیاف بافت همبند به صورت مورب و متقاطع در زیر پوست قرار گرفته‌اند. این چینش منظم، باعث ایجاد یک لایۀ صاف و پیوسته می‌شود و از ایجاد محفظه‌های بزرگ چربی جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، ضخامت بیشتر پوست در مردان، ظاهر سلولیت را کمتر نمایان می‌کند.
- در زنان، الیاف بافت همبند عمود بر سطح پوست قرار گرفته‌اند. این چینش عمودی، در صورت از دست دادن فرم خود باعث ایجاد محفظه‌هایی می‌شود که سلول‌های چربی در آن‌ها جمع شده و به پوست فشار می‌آورند. به عبارت دیگر، پوست در برخی نقاط به بافت زیرین چسبیده و در نقاط دیگر از آن جدا می‌شود.
هورمون‌ها
هورمون‌ها، به خصوص در زنان، نقش مهمی در ایجاد و تشدید سلولیت ایفا می‌کنند. هورمون اصلی زنانه، استروژن، به دلیل تأثیری که بر توزیع چربی در بدن دارد، یکی از عوامل کلیدی در بروز سلولیت محسوب می‌شود.
- تجمع چربی در نواحی خاص: استروژن باعث می‌شود چربی به طور طبیعی در برخی نواحی مانند سینه‌ها، ران‌ها و باسن تجمع پیدا کند. این مکانیسم در طول دوران باروری برای تأمین انرژی مورد نیاز جنین و شیردهی بسیار مفید است.
- افزایش احتمال سلولیت در دوران‌های خاص: در دوره‌هایی که سطح استروژن بالاست، مانند دوران بارداری، شیردهی و مصرف طولانی مدت قرص‌های ضد بارداری، احتمال بروز سلولیت افزایش می‌یابد.
- کاهش استروژن و تأثیر آن بر سلولیت: با کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی، تغییراتی در توزیع چربی و خاصیت ارتجاعی پوست ایجاد می‌شود که می‌تواند منجر به افزایش وزن و در نتیجه، تشدید سلولیت شود. علاوه بر این، کاهش استروژن باعث اختلال در گردش خون و کاهش فعالیت دیوارۀ برخی از رگ‌های خونی می‌شود که این عوامل نیز در ایجاد سلولیت نقش دارند.
ژنتیک
سلولیت، علاوه بر عوامل هورمونی و سبک زندگی، دارای یک مؤلفۀ ژنتیکی قوی است. به عبارت دیگر، اگر اعضای خانواده شما به سلولیت مبتلا باشند، احتمال اینکه شما نیز به آن دچار شوید، بیشتر است. مطالعات ژنتیکی نشان داده‌اند که برخی ژن‌ها می‌توانند در ایجاد سلولیت نقش داشته باشند. این ژن‌ها ممکن است بر فرآیندهای مختلفی مانند التهاب، گردش خون، پاسخ به هورمون استروژن و عملکرد سلول‌های چربی تأثیر بگذارند و در نتیجه، احتمال بروز سلولیت را افزایش خواهند داد.
جالب است بدانید که در برخی مطالعات، ارتباطی بین سیگار کشیدن و افزایش خطر سلولیت در افرادی که دارای ژن‌های مستعد سلولیت هستند، مشاهده شده است. این مسئله نشان می‌دهد که عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن می‌توانند تأثیر ژن‌ها را تقویت کنند. اگرچه سلولیت می‌تواند در هر سنی پس از بلوغ رخ دهد، اما معمولاً در سنین 20 تا 30 سالگی در زنان ظاهر می‌شود. با این حال، عوامل مختلفی مانند ژنتیک، هورمون‌ها، سبک زندگی و تغییرات وزنی می‌توانند بر زمان شروع و شدت سلولیت تأثیر بگذارند.
عوامل تغذیه و سبک زندگی
در کنار عوامل ژنتیکی و هورمونی، سبک زندگی و عادات غذایی نیز نقش مهمی در ایجاد و تشدید سلولیت ایفا می‌کنند. خوشبختانه، برخلاف عوامل ژنتیکی، بسیاری از این عوامل قابل کنترل هستند. عواملی که می‌توانند سلولیت را تشدید کنند عبارتند از:
- تغییرات مکرر در وزن می‌تواند باعث کشیدگی و شل شدگی مکرر و آسیب به بافت‌های همبند شده و ظاهر سلولیت را بدتر کند.
- مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده، قندها، چربی‌های اشباع شده و سدیم می‌تواند به افزایش وزن، التهاب و تجمع چربی در بدن منجر شود.
- آب نقش مهمی در حفظ خاصیت ارتجاعی پوست و دفع سموم از بدن دارد. کمبود آب می‌تواند پوست را خشک و شل کرده و ظاهر سلولیت را تشدید کند.
- ورزش منظم و تقویت عضلات می‌تواند به بهبود گردش خون، کاهش تجمع چربی و افزایش خاصیت ارتجاعی پوست کمک کند.
- سیگار کشیدن باعث کاهش جریان خون، آسیب به کلاژن و کاهش تولید الاستین می‌شود که همگی این عوامل می‌توانند سلولیت را تشدید کنند.
- عوامل مختلفی مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید، آلودگی هوا و استفاده از محصولات آرایشی نامناسب می‌توانند به پوست آسیب رسانده و ظاهر سلولیت را بدتر کنند.
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
انواع سلولیت
سلولیت از نظر درجه بندی به انواع گوناگونی تقسیم بندی می‌شود که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
- درجه 0: در این درجه، پوست کاملاً صاف و یکدست است و حتی با اعمال فشار نیز هیچ گونه فرورفتگی یا برآمدگی مشاهده نمی‌شود.
- درجه 1: در این مرحله، با اعمال فشار بر روی پوست، فرورفتگی‌های جزئی و خفیفی ایجاد می‌شوند که با چشم غیرمسلح به سختی قابل مشاهده هستند.
- درجه 2: در این درجه، فرورفتگی‌های ناشی از سلولیت حتی بدون اعمال فشار و در حالت ایستاده نیز قابل مشاهده هستند، اما هنگام دراز کشیدن کمتر مشخص می‌شوند.
- درجه 3: این نوع، شدیدترین درجۀ سلولیت است و در آن فرورفتگی‌ها به وضوح در هر وضعیتی، چه ایستاده و چه دراز کشیده، قابل مشاهده هستند.
روش‌های درمان سلولیت
روش‌های بسیار زیادی برای رفع سلولیت وجود دارند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
ورزش
مطالعات نشان می‌دهند که ورزش، به ویژه ورزش‌های هوازی و تمرینات قدرتی، می‌توانند نقش موثری در کاهش ظاهر سلولیت داشته باشند. ورزش کردن به کاهش چربی بدن کمک می‌کند و این به معنای کاهش تجمع چربی در نواحی مستعد سلولیت است. ورزش همچنین باعث افزایش گردش خون می‌شود که به تغذیۀ بهتر پوست و بافت‌های همبند کمک کرده و ظاهر پوست را بهبود می‌بخشد.
از طرفی، تمرینات قدرتی باعث تقویت عضلات زیر پوست می‌شوند و ظاهر پوست را صاف‌تر و سفت‌تر می‌کنند. در نهایت، ورزش به افزایش تولید کلاژن کمک می‌کند که برای حفظ خاصیت ارتجاعی پوست بسیار مهم است.
درمان سلولیت با دستگاه
بسیاری از افراد برای کاهش ظاهر سلولیت به روش‌های درمانی دستگاهی روی می‌آورند. این روش‌ها عموماً کم تهاجمی هستند و نتایج آن‌ها می‌توانند چندین ماه تا چند سال ماندگار باشند. با این حال، مهم است بدانید که این درمان‌ها بیشتر جنبۀ زیبایی دارند و تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند. در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم
ماساژ با دستگاه
با استفاده از دستگاه‌های ماساژ و ایجاد خلاء، گردش خون بهبود می‌یابد. به دنبال آن ظاهر سلولیت به طور موقت بهتر می‌شود.
سابسیژن
در روش سابسیژن، پزشک با استفاده از سوزن، بافت‌های زیر پوست را تجزیه می‌کند. بنابراین، به سلول‌های چربی فضای بیشتری داده می‌شود و سلولیت بهبود پیدا می‌کند.
دستگاه‌های امواج صوتی مثل اولتراسونیک
امواج صوتی با تحریک تولید کلاژن و بهبود گردش خون، به کاهش ظاهر سلولیت کمک می‌کنند. از جملۀ دستگاه‌های مجهز به امواج صوتی می‌توانیم اولتراسونیک را نام ببریم.
فرکانس رادیویی یا آر اف (RF)
دستگاه‌های آر اف به طور گسترده در جراحی‌های زیبایی و جوانسازی پوست استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها با گرم کردن بافت‌های عمقی پوست، باعث تحریک تولید کلاژن و بهبود خاصیت ارتجاعی پوست می‌شوند.
لیزر درمانی
دستگاه‌های لیزر در پزشکی و زیبایی برای درمان طیف وسیعی از مشکلات پوستی استفاده می‌شوند. برخی از دستگاه‌های لیزر نیز می‌توانند برای درمان سلولیت استفاده شوند و با ایجاد گرما در بافت، باعث تحریک تولید کلاژن و بهبود بافت پوست شوند.
کرایولیپولیز
کرایولیپولیز، که معمولاً با نام تجاری کول اسکالپتینگ (CoolSculpting) شناخته می‌شود، روشی غیرجراحی است که از سرما برای کاهش چربی‌های موضعی بدن استفاده می‌کند. در این روش، یک دستگاه مخصوص، چربی‌های ناحیۀ مورد نظر را به شدت سرد می‌کند. این سرمای شدید باعث دفع تدریجی سلول‌های چربی آسیب دیده می‌شود.
کربوکسی تراپی
پزشکان در این روش با تزریق گاز دی اکسید کربن، گردش خون را بهبود می‌دهند. بنابراین، ظاهر پوست را بهتر می‌کنند.
روش‌های خوراکی برای درمان سلولیت
رژیم غذایی سالم تنها به کاهش وزن کمک نمی‌کند، بلکه می‌تواند به بهبود سلامت پوست و بافت‌های همبند شما نیز کمک کند. یک رژیم غذایی متعادل و مغذی می‌تواند به کاهش ظاهر سلولیت کمک کند. مصرف سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل به شما کمک می‌کند تا احساس سیری بیشتری داشته باشید و از پرخوری جلوگیری کنید.
فیبر همچنین به هضم بهتر غذا و دفع سموم از بدن کمک می‌کند. همچنین، چربی‌های سالم مانند آووکادو، آجیل و روغن زیتون به حفظ سلامت پوست و کاهش التهاب کمک می‌کنند. نوشیدن آب کافی برای هیدراته نگه داشتن بدن مفید است. علاوه بر این، نوشیدن آب برای دفع سموم اهمیت دارد. در کنار آن، مصرف پروتئین نیز برای درمان سلولیت مؤثر هستند. پروتئین برای ساخت و ترمیم بافت‌ها ضروری است، زیرا مصرف پروتئین کافی به تقویت عضلات و بهبود ظاهر پوست کمک می‌کند.
جراحی برای درمان سلولیت
جراحی از دیگر روش‌های پزشکی برای رفع سلولیت است که نتایج قابل ملموس‌تر و البته دورۀ نقاهت و هزینۀ بیشتری دارد. لیپوساکشن یکی از انواع جراحی سلولیت است. البته لیپوساکشن به طور مستقیم برای درمان سلولیت طراحی نشده است، اما می‌تواند به کاهش چربی در نواحی مبتلا به سلولیت کمک کند و ظاهر آن را بهبود بخشد. در ضمن، استفاده از لوسیون‌ها و کرم‌ها، ترک سیگار، داشتن وزن مناسب و مصرف کلاژن در بهبود سلولیت مؤثر هستند.
سلولیت عفونی چیست؟
سلولیت عفونی یک نوع عفونت باکتریایی است که پوست و بافت‌های نرم زیرین آن را درگیر می‌کند. این عفونت معمولاً در اثر ورود باکتری‌ها از طریق بریدگی‌ها، زخم‌ها، خراش‌ها یا حتی ترک‌های کوچک پوست ایجاد می‌شود. باکتری‌هایی که روی سطح پوست زندگی می‌کنند، شایع‌ترین عوامل ایجاد کنندۀ سلولیت عفونی هستند. سلولیت عفونی با سلولیت معمولی تفاوت دارد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در برخی موارد ممکن است به درمان‌های تخصصی‌تر نیاز باشد. در شرایطی که سلولیت بر اعتماد به نفس شما تأثیر داشته و روش‌های خانگی هم برای رفع آن مؤثر نبوده‌اند، می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.
سلولیت یک مشکل زیبایی است که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند. اگرچه روش‌های خانگی و تغییرات سبک زندگی می‌توانند در کاهش ظاهر سلولیت مؤثر باشند، اما د
نکات مهم دربارۀ سلولیت
- سلولیت یک عارضۀ ناخوشایند است که طی آن پوست با برجستگی‌ها و فرورفتگی‌هایی مواجه می‌شود.
- زنان بیش از مردان خصوصاً بعد از سن بلوغ به این عارضه مبتلا می‌شوند.
- تغییرات هورمونی، ساختار پوست زنان، ژنتیک و تغذیه نقش اساسی در بروز سلولیت دارند.
- سلولیت با تغییراتی در سبک زندگی، انجام ورزش و استفاده از برخی دستگاه‌ها همچون لیزر و جراحی تا حد زیادی قابل درمان است.
- تجربۀ شما از ابتلا به سلولیت چیست؟ از نظر شما باید سلولیت را به عنوان یک مسئلۀ طبیعی در بدن پذیرفت یا برای درمان آن اقدام کرد؟ نظرات خود را در بخش مربوط به نظرات با ما و سایر خوانندگان هرلایف به اشتراک بگذارید.
پرسش‌های پرتکرار
دلایل زیادی همچون تغییرات وزنی، سبک زندگی و تغذیه، ژنتیک، ساختار پوست، بارداری و هورمون‌ها در بروز سلولیت نقش دارند.
بهترین درمان، پیشگیری از سلولیت با داشتن تغذیۀ سالم، انجام ورزش و تحرک بالاست. ضمن اینکه می‌توان در کنار آن از سایر روش‌های درمانی همچون استفاده از لیزر، دستگاه آر اف و اولتراسونیک یا سابسیژن استفاده کرد.
منابع:
