نازک شدن موها در واقع کاهش قطر موهاست که به مرور میتواند روی حجم و تراکم موها تأثیرات منفی داشته باشد. علت نازک شدن موها بیشتر به ژنتیک و سبک زندگی برمیگردد. برخی از این علل شامل محکم بستن موها، مراقبت بیش از اندازه از آنها، عدم دریافت مواد مغذی کافی و تجربۀ استرس مزمن هستند.
اما علاوه بر این موارد، اگر به هر دلیلی دچار تغییرات هورمونی شدهاید، برای مثال اخیراً زایمان کردهاید، دارای یک بیماری خودایمنی یا کمبود ویتامین دی هستید، نقص سیستم ایمنی، یک اختلال یا عفونت و حتی کاهش وزن شدید دارید، ممکن است نازک شدن موها را تجربه کنید. در این مطلب علاوه بر بررسی این علل، روشهای مختلفی را برای درمان موی نازک در زنان ارائه میکنیم.
نازک شدن مو و ریزش مو با هم متفاوت هستند. اما خیلی اوقات با هم اتفاق میافتند. نازک شدن مو در زنان علل متعددی دارد. اما بهتر است برای تشخیص علت و درمان آن حتماً به پزشک مراجعه کرد.
نازک شدن مو چیست؟
نازک شدن موها به معنای کاهش تدریجی قطر تارهای مو و در نتیجه، کاهش حجم و تراکم موهاست. این فرآیند به تدریج و در طول زمان اتفاق میافتد و باعثظریفتر و شکنندهتر شدن موها میشود. با هر بار رشد مجدد، موها ظریفتر و نازکتر میشوند که به تدریج باعث کاهش تراکم موها و گشاد شدن فاصلۀ بین آنها میشود. این فرآیند معمولاً با افزایش سن تشدید میشود.
برخی بر این تصور هستند که ریزش مو همان نازک شدن موهاست، اما اینطور نیست. در واقع، ریزش روزانه 50 تا 100 تار مو طبیعی است. اما ریزش ناگهانی و زیاد مو نشان دهندۀ نازک شدن موهاست که میتواند به ریزش گسترده و حتی طاسی منجر شود. نازک شدن و ریزش مو دو مشکل متفاوت اما اغلب به هم مرتبط هستند.
علت نازک شدن موها
نازک شدن موها مشکلی رایج است که دلایل متعددی میتواند داشته باشد. این مشکل میتواند ناشی از عادات روزمره، عوامل ژنتیکی و یا شرایط پزشکی زمینهای باشد. در ادامه به بررسی چندین علت نازک شدن مو میپردازیم:
آسیبهای فیزیکی به مو
استفادۀ مکرر از رنگ مو، دکلره، سشوار و اتو مو، میتوانند به ساختار مو آسیب رسانده و آن را شکننده کنند. همچنین، بستن مو به صورت تنگ و مداوم، کشیدن مو و استفاده از محصولات حالت دهندۀ قوی نیز میتوانند باعث نازک شدن موها شوند.
کمبود مواد مغذی
کمبود بعضی از ویتامینها و مواد معدنی مانند آهن، روی، بیوتین، ویتامین (D) و ویتامینهای گروه (B) میتواند بر رشد موها تأثیر گذاشته و باعث نازک شدن آنها شود.
استرس
استرس مزمن میتواند باعث اختلال در چرخۀ رشد مو شده و منجر به ریزش مو شود. هورمون کورتیزول که در زمان استرس ترشح میشود، میتواند فولیکولهای مو را تحت تأثیر قرار داده و رشد موهای جدید را آهسته کند.
ژنتیک
برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد نازک شدن مو هستند. الگوی طاسی مردانه و زنانه نمونههایی از ریزش موی ارثی هستند که میتوانند نازک شدن مو را نیز در پی داشته باشند.
تغییرات هورمونی
بارداری، یائسگی، اختلالات تیروئید و برخی بیماریهای دیگر میتوانند به دلیل تغییرات هورمونی بر رشد موها تأثیر بگذارند. تغییرات هورمونی از علت نازک شدن موها در زنان هستند.
بیماریهای خود ایمنی
بیماریهای خود ایمنی مانند لوپوس و آلوپسی آره آتا، باعث میشوند که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکولهای مو حمله کند. این حمله منجر به التهاب و آسیب به فولیکولها شده که نازک شدن مو و ریزش آن را در پی دارد.
استفاده از برخی داروها
برخی داروها مانند داروهای شیمی درمانی، داروهای ضد افسردگی و داروهای رقیق کنندۀ خون میتوانند عوارض جانبی مانند نازک شدن و ریزش مو داشته باشند.
عفونتها و اختلالات تغذیهای
برخی عفونتهای پوستی سر میتوانند باعث التهاب فولیکولهای مو شوند. از سوی دیگر، اختلالات تغذیهای مانند بی اشتهایی و پرخوری عصبی میتوانند به دلیل کمبود مواد مغذی نیز علت نازک شدن موها هستند.
سایر عوامل نازک شدن موها
تمامی مواردی که گفتیم علت نازک شدن موها هستند. با این حال برخی موارد دیگر همچون جراحی، تب بالا، کاهش وزن شدید و برخی بیماریهای مزمن نیز میتوانند بر رشد موها و سلامت آنها تأثیر بگذارند.
نحوه تشخیص علت نازک شدن مو
برای تشخیص دقیق علت نازک شدن مو، پزشک متخصص معمولاً مراحل زیر را طی میکند:
سابقه خانوادگی و پزشکی
- سابقه خانوادگی: پزشک در مورد سابقۀ ریزش مو در خانوادهتان سؤالاتی خواهد پرسید. این اطلاعات به او کمک میکند تا تشخیص دهد که آیا نازک شدن مو در خانوادهتان ارثی است یا خیر.
- سابقه پزشکی: پزشک سابقۀ کامل پزشکی شما را بررسی میکند تا بیماریهای زمینهای که ممکن است باعث ریزش مو شوند (مانند بیماریهای تیروئید، کمخونی، اختلالات خودایمنی و غیره) را شناسایی کند.
تجویز آزمایشات
- آزمایش خون: برای بررسی عملکرد غدۀ تیروئید و سطح آهن در بدن، پزشک آزمایش خون تجویز میکند. اختلال در عملکرد تیروئید و کمبود آهن از جمله دلایل شایع ریزش مو هستند.
- آزمایشهای دیگر: بسته به شرایط شما، ممکن است آزمایشهای دیگری مانند آزمایش حساسیت به مواد آلرژی زا، آزمایش هورمونهای جنسی و غیره نیز تجویز شوند.
معاینه فیزیکی
- معاینۀ پوست سر: پزشک پوست سر شما را به دقت معاینه میکند تا علائم عفونت، التهاب یا بیماریهای پوستی را بررسی کند.
- بیوپسی: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای بررسی دقیقتر پوست سر، نمونۀ کوچکی از پوست سر را بردارد که به آن بیوسی میگویند. این کار به تشخیص بیماریهای پوستی که باعث ریزش مو میشوند کمک میکند.
درمان نازک شدن مو و تقویت موهای نازک
موهای سالم و پرپشت، از نشانههای زیبایی و جوانی هستند. اما عوامل مختلفی مانند سبک زندگی ناسالم، بیماریها و تغییرات هورمونی میتوانند باعث نازک شدن موها و کاهش اعتماد به نفس شوند. اگر شما هم از مشکل نازک شدن موها رنج میبرید ممکن است بتوانید با راهکارهای درمانی زیر آن را رفع کنید:
ماساژ پوست سر
ماساژ پوست سر یکی از سادهترین و ارزانترین راههایی است که میتوانید برای تقویت موهایتان امتحان کنید. با ماساژ ملایم پوست سر، جریان خون در این ناحیه افزایش پیدا میکند و به فولیکولهای مو در بهتر تغذیه کمک مینماید. این کار را میتوانید هنگام شامپو زدن موها انجام دهید. البته فراموش نکنید که ماساژ پوست سر به تنهایی نمیتواند تمام مشکلات ریزش مو را حل کند. اگر مشکل ریزش موی شما جدی است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
شامپو تقویت کننده موهای نازک
شامپوهای تقویت کنندۀ مو با ایجاد یک لایه محافظ روی ساقه مو، باعث ضخیمتر شدن ظاهری موها میشوند. همچنین، برخی از این شامپوها حاوی ترکیبات فعال هستند که به تقویت فولیکولهای مو و کاهش التهاب پوست سر کمک میکنند. با این حال، برای درمان نازک شدن و ریزش موی شدید، استفاده از این شامپوها به تنهایی کافی نیست و ممکن است نیاز به درمانهای مکمل باشد.
مکملهای اسید فولیک
مطالعات نشان دادهاند که کمبود فولات میتواند با برخی اختلالات رشد مو مرتبط باشد، بنابراین استفاده از مکملهای اسید فولیک ممکن است در درمان نازک شدن موها مؤثر باشد. با این حال، شواهد علمی مبنی بر اینکه مکملهای اسید فولیک به طور قطعی باعث تقویت رشد مو میشوند، محدود است. بنابراین، اگرچه مصرف این مکملها در صورت کمبود فولات توصیه میشود، اما برای درمان ریزش مو به عنوان یک روش درمانی مستقل نباید به آنها اتکا کرد.
مصرف بیوتین (ویتامین B7)
بیوتین، یا ویتامین (B7)، یک ویتامین محلول در آب است که نقش حیاتی در متابولیسم کربوهیدراتها، چربیها و پروتئینها ایفا میکند. این ویتامین به طور طبیعی در برخی مواد غذایی مانند تخم مرغ، آجیل و غلات کامل یافت میشود.
در سالهای اخیر، استفاده از مکملهای بیوتین به دلیل ادعاهای مرتبط با بهبود سلامت مو، پوست و ناخن افزایش یافته است. با این حال، شواهد علمی قوی در حمایت از این ادعاها، به ویژه در مورد درمان نازک شدن مو، محدود است.
اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6
اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 به عنوان اسیدهای چرب ضروری شناخته میشوند، زیرا بدن انسان قادر به تولید آنها نیست و باید از طریق رژیم غذایی تأمین شوند. این چربیها نقشهای حیاتی در بدن ایفا میکنند و میتوانند در سلامت موها نیز مؤثر باشند.
ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل به عنوان یک داروی تأیید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، با افزایش جریان خون به پوست سر و فولیکولهای مو و طولانیتر کردن فاز رشد مو، باعث ضخیمتر شدن و افزایش تعداد موها میشود. این دارو به دو صورت مایع و فوم موجود است و به طور مستقیم روی پوست سر مالیده میشود. همچنین، در برخی موارد، به صورت خوراکی و با نسخۀ پزشک تجویز میشود.
اسپیرونولاکتون
اسپیرونولاکتون، دارویی است که علاوه بر خاصیت ادرارآوری، به عنوان یک ضد آندروژن نیز عمل میکند. پزشکان گاهی اوقات این دارو را برای درمان ریزش موی ناشی از افزایش هورمون آلدوسترون در بدن، به ویژه در زنان، تجویز میکنند. با این حال، مصرف اسپیرونولاکتون تنها با نسخۀ پزشک و تحت نظر او امکان پذیر است و احتمالاً عوارضی مانند سردرد، سرگیجه و سایر مشکلات جانبی را به همراه داشته باشد. به همین دلیل بسیار مهم است که در مورد مصرف آن از نظر پزشک متخصص پوست و مو کمک بگیرید.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها داروهایی هستند که برای کاهش التهاب در بدن استفاده میشوند. در بیماریهایی مانند آلوپسی آره آتا، که بیماری خودایمنی و التهابی است و باعث ریزش موی لکهای میشود، کورتیکواستروئیدها میتوانند بسیار مؤثر باشند. این داروها با کاهش التهاب در فولیکولهای مو، به رشد مجدد مو کمک میکنند.
کورتیکواستروئیدها معمولاً به صورت موضعی (کرم یا لوسیون) یا تزریقی به پوست سر استفاده میشوند. با این حال، استفادۀ طولانی مدت از این داروها ممکن است عوارضی مانند نازک شدن پوست و سایر مشکلات جانبی را به همراه داشته باشد، بنابراین مصرف آنها باید تحت نظر پزشک باشد.
راههای جلوگیری از نازک شدن مو
حال که با علت نازک شدن موها آشنا شدیم، باید بگوییم که خوشبختانه راههای مختلفی برای جلوگیری و درمان نازک شدن مو وجود دارند که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:
- استفاده از شامپوها و نرم کنندۀ ملایم
- کاهش استفاده از ابزارهای حرارتی
- خودداری از بستن محکم و کشیدن موها
- شانه زدن آرام
- تغذیۀ سالم
- کاهش استرس
- کاهش استفاده از رنگ مو، فر یا صاف کردن مداوم موها
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر متوجه نازک شدن موهایتان شدید، ممکن است نگران شوید. اما چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟ در موارد زیر بهتر است با پزشک متخصص پوست و مو مشورت کنید:
- نازک شدن مو در الگوهای خاص
- نازک شدن مو همراه با دیگر علائم همچون خارش پوست سر، قرمزی، پوسته پوسته شدن، درد یا تورم
- ریزش مو شدید و ناگهانی
- عدم پاسخ به درمانهای خانگی یا تغییرات سبک زندگی
- نگرانی در مورد ظاهر و سلامت موها
خلاصۀ آنچه که باید در مورد نازک شدن مو بدانید
- نازک شدن مو به معنی کاهش تراکم موها و ظریفتر شدن تارهای موست. این مشکل میتواند در مردان و زنان در هر سنی رخ دهد و دلایل مختلفی دارد.
- علت نازک شدن موها ممکن است به دلیل ژنتیک، سبک زندگی، تغییرات هورمونی، استرس، برخی داروها و ابتلا به بعضی بیماریها باشد.
- دارو درمانی، رفع استرس، تغییرات سبک زندگی، تغذیۀ سالم و استفاده از برخی مکملها یا شامپو پرپشت کننده و ضخیم کنندۀ مو ممکن است به درمان نازک شدن مو کمک کنند.
- اگر متوجه شدید که موهایتان به طور ناگهانی و در مقیاس زیادی میریزد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در شرایطی که دیگر علائم همچون خارش پوست سر یا قرمزی را نیز مشاهده میکنید، حتماً با پزشک متخصص پوست و مو مشورت کنید. پزشکان هرلایف نیز در این زمینه پاسخگوی تمامی سؤالات شما خواهند بود.
پرسشهای پرتکرار
ویتامینهای (A ،D ،E) و برخی ویتامینهای گروه (B) نقش مهمی در حفظ سلامت مو دارند و کمبود آنها میتواند یک علت نازک شدن موها تلقی شود.
از نظر طب سنتی ترکیب تخم مرغ و موز، استفاده از ماسک دانۀ کتان، سرکۀ سیب و خوردن برخی مواد غذایی همچون سیر، پیاز، ترب، تره، پیازچه، نعناع و جعفری ممکن است به درمان نازک شدن موها کمک کنند.
منابع: