شالازیون چیست؟ در این مقاله از مجله هرلایف به معرفی این بیماری، بررسی علائم و راه های درمان و پیشگری شالازیون میپردازیم. میتوانیم بگوییم شالازیون توده یا کیستی کوچک و با سرعت رشدی کم است که روی پلک ظاهر میشود. عموماً این بیماری در اثر مسدود شدن غددی به وجود میآید که مادۀ شبه روغنی تولید میکنند تا چشمان شما مرطوب باقی بمانند.
اگر میخواهید بدانید که علائم شالازیون چیست، باید بگوییم که این برآمدگی بدون درد است، اما ظاهری متورم دارد و اگر بزرگ شود، به واسطۀ تاری دید، برای فرد مشکلاتی را ایجاد میکند. عموماً با کمپرس گرم و ماساژ دادن میتوانید این مشکل را تا حدی رفع کنید. اما گاهی بیمار به درمان دارویی و جراحی نیاز دارد تا شالازیون را درمان کند. در ادامه همراه ما باشید تا اطلاعات بیشتری دربارۀ این بیماری به دست آورید.
شالازیون چیست؟
در پاسخ به سؤال شالازیون چیست، باید بگوییم که شالازیون یک توده یا تورم بدون درد است که به آرامی رشد میکند و روی پلک ظاهر میشود. این اتفاق زمانی میافتد که یکی از غدد چربی کوچک، به نام غدد میبومین (Meibomian glands)، مسدود میشود. این غدد شبه روغنی ترشح میکنند که در روان شدن سطح چشم مؤثر هستند. هنگامی که یک غده مسدود میشود، روغن در همان غده جمع شده و یک برآمدگی کوچک مانند کیست ایجاد میکند که به عنوان بیماری شالازیون شناخته میشود.
تفاوت شالازیون و گل مژه
بعضی از خانمها و آقایان ممکن است برجستگیهای قرمز و دردناکی روی پلک خود داشته باشند که برایشان آزار دهنده هستند. این بیماری گل مژه نام دارد که با شالازیون متفاوت است. این تفاوتها در علل به وجود آورندۀ بیماریها، محل ظاهر شدن برآمدگی، علائم و روش درمان آنهاست.
علت
- شالازیون: زمانی تشکیل میشود که غدۀ میبومین در پلک مسدود میگردد. این بیماری در اثر عفونت ایجاد نمیشود.
- گل مژه: در اثر ورود عامل عفونت باکتریایی در یک فولیکول مژه یا غدۀ روغن ایجاد میشود که با برآمدگی آلوده و دردناک همراه است.
علائم
- شالازیون: معمولاً تودهای بدون درد روی پلک است، به آرامی رشد میکند و متورم میشود اما عموماً صدمه نمیبیند، مگر اینکه بزرگ شود.
- گل مژه: برآمدگی قرمز و دردناکی در نزدیکی لبۀ پلک است و شباهتی به جوش دارد، اما میتواند باعث تورم، قرمزی و ناراحتی شود.
مکان
- شالازیون: میتواند در هر نقطه از پلک بالا یا پایین، اغلب دورتر از خط مژه، ظاهر شود.
- گل مژه: به طور کلی به خط مژه نزدیک تر و اغلب در لبۀ پلک است.
درمان
- شالازیون: تحت درمان با کمپرس گرم، ماساژ ملایم و در صورت لزوم تخلیه شدن توسط پزشک انجام میشود. معمولاً به آنتی بیوتیک نیاز ندارد، زیرا در اثر عفونت ایجاد نمیشود.
- گل مژه: با کمپرس گرم درمان میشود. اما اگر به خاطر عفونت شکل گرفته باشد، ممکن است آنتی بیوتیکها بهترین روش درمان آن باشند.
علت به وجود آمدن شالازیون چشم
همانطور که پیش از این توضیح دادیم، مسدود شدن غدۀ میبومین باعث ایجاد برآمدگی کوچک و متورم شالازیون بالای پلک میشود. اما در انسداد این غدۀ چربی عواملی مانند عفونت مزمن پلکها به اسم بلفاریت، درماتیت سبورئیک، آلودگی پلکها و ابتلا به گل مژه مؤثر هستند.
علائم شالازیون
بیماری شالازیون مانند هر نوع بیماری دیگری علائمی دارد. این علائم عبارتند از:
- برآمدگی بدون درد در پلک: علامت اصلی یک برآمدگی کوچک و بدون درد در پلک بالا یا پایین است. این بیماری به صورت یک دانه یا کیسه (کیست) متورم کوچک ظاهر شده و به تدریج بزرگتر میشود. در حالی که دردی ندارد.
- تورم و قرمزی: ناحیۀ آسیب دیدۀ پلک ممکن است متورم و کمی قرمز به نظر برسد.
- احساس فشار یا سنگینی: اگر شالازیون بزرگ شود، میتواند احساس سنگینی در پلک ایجاد کند.
- تاری دید: یک شالازیون بزرگتر میتواند روی چشم فشار وارد کند و باعث تاری خفیف شود.
- چشمهای آبکی یا سوزش چشم: گاهی اوقات ممکن است تحریک پذیری چشم بیشتر شود، چشمها خیس بوده یا به نور حساسیت داشته باشد.
درمان شالازیون چشم
اکنون نوبت به آن رسیده تا روشهایی را ذکر کنیم که برای درمان بیماری شالازیون کاربرد دارند.
روش درمان | توضیحات |
درمان دارویی | داروهای بدون نسخه: قطرههای چشم روان کننده یا پاک کنندههای ملایم پلک ممکن است به رفع شالازیون کمک کنند. |
آنتی بیوتیکها: پماد چشم اریترومایسین و پماد چشمی باسیتراسین به رفع عفونت احتمالی کمک میکنند. | |
تزریق استروئید: اگر یک شالازیون رفع نشود یا تورم قابل توجهی ایجاد کند، پزشک یک کورتیکواستروئید مانند تریامسینولون را به برآمدگی مذکور تزریق میکند. | |
آنتی بیوتیکهای خوراکی: داکسی سایکلین و تتراسایکلین در صورت اثر نداشتن راهکارهای قبلی، تجویز میشوند. | |
مسکن: مسکنهایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن در این زمینه اثرگذار هستند. | |
درمان خانگی | کمپرس گرم: یک پارچه تمیز، گرم و مرطوب را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و ۳ تا ۵ بار در روز روی پلک قرار دهید. |
ماساژ: پس از یک کمپرس گرم، به آرامی پلک را با دستهای تمیز ماساژ دهید. از حرکات ملایم و دایرهای روی توده و به سمت مژهها استفاده کنید تا انسداد غدۀ روغن رفع شود. | |
رعایت بهداشت: ناحیۀ پلک را تمیز نگه دارید و از لمس کردن شالازیون با دستهای آلوده خودداری کنید. چشم و صورت را آرایش نکنید تا زمانی که شالازیون رفع شود. | |
خودداری از فشار دادن شالازیون: سعی نکنید شالازیون را فشار دهید. این رفتار میتواند انسداد را بدتر کند یا منجر به عفونت شود. | |
استفاده از چای کیسهای: یک چای کیسهای سیاه گرم و مرطوب میتواند نقش کمپرس گرم کوچکی را ایفا کند. چای سیاه دارای خواص ضد التهابی است و ممکن است به کاهش تورم کمک کند. | |
آلوئه ورا: ژل آلوئه ورای تازه را میتوان روی شالازیون مالید. این ماده خواص ضد التهابی و تسکین دهنده دارد. حدود ۱۵ دقیقه آن را روی شالازیون بگذارید، سپس به آرامی با آب گرم بشویید. | |
جراحی | اگر روشهای فوق اثر نکردند، پزشک با تخلیۀ برآمدگی شالازیون، مشکل را رفع میکند. |
راههای پیشگیری از شالازیون
راههای جلوگیری از شالازیون شامل حفظ بهداشت پلک و مدیریت شرایطی هستند که خطر انسداد در غدد میبومین پلک را افزایش میدهند. در اینجا چند نکته برای پیشگیری وجود دارند:
تمیز کردن منظم پلک
به آرامی پلکها را روزانه تمیز کنید، به خصوص اگر مستعد ابتلا به عفونتهای پلک هستید. برای نظافت پلکها میتوانید از یک پاک کنندۀ ملایم مانند شامپو بچۀ رقیق شده یا یک پاک کنندۀ مخصوص پلک و یا یک پارچۀ نرم یا پنبه استفاده کنید.
کمپرس های گرم
استفادۀ روزانه از کمپرس گرم برای چند دقیقه میتواند به حفظ غدد میبومین و حفظ عملکرد درست آنها کمک کند.
پرهیز از لمس کردن چشمها
سعی کنید از مالیدن چشمها با دستهای آلوده خودداری کنید. زیرا این کار میتواند باکتریها را به آسانی به پلکها منتقل کرده و آنها را تحریک کند.
شستن آرایش چشم
آرایش کردن احتمال آلوده شدن پلک و افزایش حساسیت آن را افزایش میدهد. همیشه سعی کنید در صورت عدم نیاز به حضور آرایش روی صورت و به خصوص چشم، آن را به طور کامل پاک کنید تا از گرفتگی غدد میبومین جلوگیری شود.
درمان عفونتهای پلکی
شالازیون و بلفاریت دو موضوع مرتبط به هم هستند. اگر بلفاریت را که نوعی التهاب پلک به حساب میآید، درمان کنید، تا حد زیادی از ابتلا به شالازیون جلوگیری خواهید کرد. اقدامات لازم را برای کنترل بلفاریت با تمیز کردن منظم و تحت نظر پزشک متخصص چشم خود انجام دهید.
کنترل شرایط پوستی
برخی از شرایط پوستی، مانند درماتیت سبورئیک، میتواند خطر ابتلا به شالازیون را افزایش دهد، بنابراین مدیریت این شرایط با راهنمایی پزشک در پیشگیری از ابتلا به شالازیون مؤثر خواهد بود.
نکات مهم دربارۀ شالازیون و درمان آن
- شالازیون برآمدگی بدون دردی در بالای پلک است که گاهی متورم است و در صورت عدم درمان، بزرگ میشود. به این ترتیب دید فرد شاید تار شود.
- برای درمان شالازیون از داروهای مختلف، کمپرس گرم، چای کیسهای، ماساژ دادن، نظافت پلک، شستن صورت در صورت عدم نیاز به آرایش و جراحی استفاده میکنند.
- برای کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ سلامت زنان میتوانید مقالات وبلاگ هرلایف را مطالعه کنید. در ضمن، با استفاده از خدمات کلینیک آنلاین هرلایف میتوانید با پزشکان متخصص مشورت کنید.
پرسشهای پرتکرار
شالازیون به دلیل انسداد غدد میبومین و گل مژه در اثر عفونت پلک به وجود میآید. علائم این دو بیماری، روشهای درمان و حتی محل ظاهر شدن علائم متفاوت هستند.
استفاده از کمپرس گرم، ماساژ دادن با دست تمیز، چای سیاه کیسهای و نظافت پلکها از بهترین روشهای درمان خانگی هستند.
منابع: