برای گروه زیادی از زنان، شروع خونریزی قاعدگی با بسیاری از علائم ناراحت کننده همراه خواهد بود که از جملۀ آن‌ها می‌توانیم به گرفتگی عضلات، نوسانات خلقی، خستگی و تحریک پذیری اشاره کنیم. نفخ دوران پریودی نیز یکی دیگر از این علائم است که شاید کمتر به آن پرداخته می‌شود.
تغییر در سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون مسئول بروز چنین حالتی است که با احتباس آب در بدن، بروز گاز معده و نفخ قاعدگی را به دنبال دارد. از سری راهکارهای درمان این عارضه می‌توانیم به مواردی همچون تغذیۀ سالم، ورزش، مدیریت استرس، مصرف داروهای پزشکی و گیاهی البته با دستور و تجویز پزشک اشاره کنیم.
نفخ شکم در پریودی چیست؟
نفخ شکم، یکی از شایع‌ترین علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است که بسیاری از زنان آن را تجربه می‌کنند. در این دوران، تغییرات هورمونی باعث احتباس آب در بدن و در نتیجه احساس نفخ و سنگینی شکم می‌شوند. به زبان ساده‌تر، در طول چرخۀ قاعدگی، بدن شما تغییرات هورمونی زیادی را تجربه می‌کند. یکی از این تغییرات، احتباس آب است که باعث نفخ می‌شود. قبل از پریود، هورمون‌ها باعث می‌شوند بدن شما آب و نمک بیشتری را نگه دارد تا برای بارداری احتمالی آماده شود. اما اگر باردار نشوید، این آب اضافی در بدن باقی می‌ماند و باعث احساس نفخ می‌شود.
علت نفخ شکم در پریودی
نوسانات هورمونی استروژن و پروژسترون در طول چرخۀ قاعدگی، به ویژه افزایش سطح استروژن قبل از پریود، باعث احتباس آب و سدیم در بدن می‌شوند. این امر منجر به احساس نفخ و سنگینی شکم، و همچنین ادم (ورم) در اندام‌ها می‌شود. از طرف دیگر، افزایش پروژسترون در سایر مراحل چرخه، با افزایش جذب مجدد سدیم و آب همراه است که می‌تواند به یبوست منجر شود.
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
راهکارهای درمان نفخ شکم پریودی
در صورت مشاهدۀ علائم شدید یا مداوم نفخ در دوران قاعدگی که بر کیفیت زندگی شما تأثیر گذاشته‌اند، توصیه می‌شود به پزشک متخصص زنان مراجعه نمایید. این علائم ممکن است نشانه‌ای از اختلالات زمینه‌ای مانند سندرم رودۀ تحریک‌پذیر (IBS) یا اندومتریوز باشند. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مشاوره با پزشک ضروری است. با این حال در ادامه به برخی از روش‌های درمانی اشاره می‌کنیم.
روش‌های دارویی
هنگامی که علت نفخ مشخص گردد، پزشک می‌تواند درمان‌های دارویی زیر را پیشنهاد نماید:
- آنتی اسیدها: این داروها برای تسکین نفخ ناشی از مصرف غذا تجویز می‌شوند و به خروج آسان‌تر گاز از دستگاه گوارش کمک می‌کنند.
- سایمتیکون: این دارو حباب‌های گازی محبوس شده در روده‌ها را شکسته و به دفع راحت‌تر آن‌ها کمک می‌نماید.
- آلفا گالاکتوزیداز: این آنزیم به تجزیۀ کربوهیدرات‌های موجود در سبزیجات و حبوبات کمک کرده و از این رو در کاهش نفخ ناشی از مصرف این مواد غذایی مؤثر است.
- زغال فعال: اگرچه برخی مطالعات نشان می‌دهند که زغال فعال می‌تواند علائم تجمع گاز را کاهش دهد، اما مطالعات جامع‌تری برای اثبات این ادعا مورد نیاز است. همچنین، مصرف همزمان زغال فعال با سایر داروها ممکن است تداخل ایجاد کند، بنابراین، قبل از مصرف با پزشک مشورت نمایید.
- مکمل‌های لاکتاز: این مکمل‌ها برای افرادی که به لاکتوز موجود در لبنیات حساسیت دارند، تجویز می‌شود و به هضم بهتر فرآورده‌های حاوی این قند کمک می‌کنند.
روش‌های تغذیه‌ای
اصلاح رژیم غذایی یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانید برای کاهش نفخ دوران پریودی انجام دهید. در ادامه به برخی از روش‌های تغذیه‌ای موجود اشاره می‌کنیم:
کاهش مصرف سدیم
از مصرف غذاهای شور و فرآوری شده پرهیز کنید. سدیم موجود در این غذاها باعث احتباس آب در بدن شده و نفخ را تشدید می‌کند. حداکثر مصرف روزانه سدیم ۱۵۰۰ میلی گرم توصیه می‌شود.
افزایش مصرف پتاسیم
غذاهای غنی از پتاسیم مانند موز، اسفناج، سیب زمینی شیرین، آووکادو و گوجه فرنگی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. پتاسیم به کاهش سطح سدیم در بدن کمک کرده و باعث افزایش دفع ادرار می‌شود.
کاهش مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده
از مصرف آرد سفید، قندهای فرآوری شده و سایر کربوهیدرات‌های ساده خودداری کنید. این نوع کربوهیدرات‌ها باعث افزایش قند خون و در نتیجه افزایش سطح انسولین می‌شوند. انسولین نیز باعث افزایش جذب سدیم توسط کلیه‌ها شده و در نتیجه احتباس آب را افزایش می‌دهد.
افزایش مصرف فیبر
فیبر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده و از یبوست جلوگیری می‌کند. یبوست یکی از عوامل مهم در ایجاد نفخ است. غذاهای غنی از فیبر شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات هستند.
کاهش مصرف غذاهای نفخ آور
برخی غذاها مانند کلم بروکلی، گل کلم، حبوبات و نوشابه‌های گازدار باعث تولید گاز در روده شده و نفخ را تشدید می‌کنند. مصرف این غذاها را به حداقل برسانید.
نوشیدن آب کافی
آب به هضم غذا کمک کرده و از یبوست جلوگیری می‌کند. همچنین، آب به دفع سموم از بدن کمک کرده و از احتباس آب جلوگیری می‌کند.
تغییرات سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی نیز نقش مهمی در کاهش نفخ دوران قاعدگی دارند. در ادامه به برخی از این تغییرات اشاره می‌کنیم:
فعالیت بدنی منظم
ورزش‌های سبک مانند پیاده روی، یوگا و شنا به بهبود هضم و کاهش نفخ کمک می‌کنند.
مدیریت استرس
استرس می‌تواند روی سیستم گوارشی تأثیر بگذارد و نفخ را تشدید کند. تکنیک‌های آرامش بخشی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و یوگا می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند.
داشتن خواب کافی
خواب کافی به تنظیم هورمون‌ها و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. خواب یکی از مواردی است که علاوه بر کاهش نفخ، عاملی برای کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی است. به همین دلیل از قبل از شروع قاعدگی باید روی یک برنامۀ خواب خوب تمرکز کنید.
کاهش مصرف کافئین و الکل
کافئین و الکل، دو مورد از دشمنان بزرگ سیستم گوارش و عامل نفخ هستند. این نوشیدنی‌ها باعث می‌شوند بدنتان آب بیشتری نگه دارد و نفخ شما بیشتر شود. نوشابه‌های گازدار هم به این مشکل دامن می‌زنند.
در مقابل این دو نوشیدنی، آب بهترین راه برای مقابله با نفخ است. وقتی به اندازۀ کافی آب بنوشید، بدنتان راحت‌تر سموم را دفع می‌کند و نفخ کمتر می‌شود. پس سعی کنید روزانه حداقل ۲ لیتر آب بنوشید.
جلوگیری از نفخ شکم در پریودی
برای جلوگیری از نفخ پریود هم می‌توانید از روش‌های درمانی پیش از شروع نفخ استفاده کنید. به این موارد در قالب جدول زیر اشاره می‌کنیم.
| راهکارهای پیشنهادی | توضیحات |
| افزایش فیبر (میوه، سبزیجات، غلات کامل) | بهبود هضم، کاهش یبوست |
| کاهش سدیم (غذاهای شور) | جلوگیری از احتباس آب |
| افزایش پتاسیم (موز، اسفناج) | دفع سدیم |
| کاهش کربوهیدرات های ساده | کاهش نفخ |
| کاهش غذاهای منجر به تولید گاز (کلم، حبوبات) | کاهش نفخ |
| افزایش پروبیوتیک‌ها (ماست، کفیر) | بهبود سلامت روده |
| نوشیدن آب فراوان | هضم بهتر، جلوگیری از یبوست |
| ورزش سبک | بهبود هضم |
| مدیریت استرس | کاهش تنش |
همۀ آنچه که باید در مورد نفخ دوران پریودی بدانید
- نفخ دوران پریودی به معنی بزرگ شدن شکم و احساس پری در ناحیۀ شکم در طول دوران قاعدگی است که بسیاری از زنان را درگیر می‌کند.
- تغییرات هورمونی، به خصوص کاهش پروژسترون، باعث احتباس آب و نفخ در این دوران می‌شوند.
- از سری روش‌های درمان نفخ دوران پریودی می‌توانیم به افزایش فیبر، کاهش سدیم، افزایش پتاسیم، کاهش قندهای ساده، کاهش غذاهای نفاخ در کنار نوشیدن آب فراوان، ورزش سبک، مدیریت استرس، خواب کافی، کاهش کافئین و الکل اشاره کنیم.
- در صورت تداوم یا شدت علائم، حتماً به پزشک مراجعه کنید. برای این کار می‌توانید بدون خروج از خانه و صرف وقت زیاد، از پزشکان هرلایف کمک بگیرید.
پرسش‌های پرتکرار
بیشترین نفخ در دوران قاعدگی، معمولاً در روز اول اتفاق می‌افتد و به تدریج در روزهای بعد کاهش می‌یابد.
سایمتیکون می‌تواند در کاهش سریع نفخ معده مؤثر باشد. با این حال، این تنها داروی موجود نیست و انتخاب بهترین درمان به تشخیص پزشک بستگی دارد.
منابع:
