تخمک گذاری در طی ۲۸ روز انجام میشود و پس از آن خونریزی ماهیانه صورت میگیرد. بارداری هم در مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعتی انجام میشود که تخمک گذاری انجام میشود. با این وجود عقب افتادن عادت ماهانه یکی از احتمالات بارداری خانمهاست.
در چنین شرایطی سؤال اینجاست که بارداری چند روز بعد از پریود اتفاق میافتد؟ از کجا بفهمیم که بارداری بعد پریود اتفاق افتاده است؟ در ادامه این مطلب نگاه دقیقی به فرآیند چرخه قاعدگی و درصد وقوع بارداری بعد از پریود میاندازیم.
نگاهی کوتاه به چرخه قاعدگی
برای اینکه بتوانید درک دقیقی از بارورترین روزها بعد از پریود داشته باشید، بهتر است به ۲۸ روز سیکل قاعدگی نگاهی بیندازید.
از اولین روز یک پریود تا شروع دوره بعدی، ۲۸ روز فاصله وجود دارد. در این مدت اتفاقات مهمی در فازهای مختلف رخ میدهند. برای مثال:
دوره قاعدگی
روز اول چرخه قاعدگی با ریختن بافت پوششی رحم آغاز میشود. انتظار میرود که تجربه خونریزی قاعدگی یک دوره ۳ تا ۵ روزه باشد. اما اگر ۷ روز هم ادامه داشته باشد، جای نگرانی نیست.
فاز فولیکولی
فاز فولیکولی از روز ششم تا چهاردهم را به خود اختصاص میدهد. در این مدت میزان استروژن افزایش مییابد. به همین دلیل، دوره فولیکولی زمان مناسبی برای تشکیل دوباره دیواره رحم است. به این معنی که بافت رحم آمادگی نگهداری از تخم و پذیرش شرایط بارداری را دارد. در این بازه زمانی، هورمون (FSH) تولید میشود تا فولیکولها در روزهای دهم تا چهاردهم در تخمدان رشد خوبی داشته باشند.
تخمک گذاری
در چهاردهمین روز از چرخه ۲۸ روزه، تخمک گذاری انجام میشود. اگر از سه روز پیش از تخمک گذاری رابطه جنسی برقرار شود، احتمال بارداری بعد پریود شدن وجود دارد. توجه به این نکته اهمیت دارد که طول عمر اسپرم در اندام تناسلی زن ۳ تا ۵ روز است. اما تخمک رها شده در فالوپ تنها یک روز عمر میکند.
فاز لوتئال
روز پانزدهم تا بیست و هشتم بازه زمانی حرکت تخمک در لوله فالوپ است. اگر در این زمان با اسپرم لقاح انجام دهد، بارداری بعد پریود آغاز خواهد شد و تخم به دیواره رحم میچسبد و لانه گزینی انجام میشود. بنابراین دومین زمانی که احتمال بارداری بعد پریود وجود دارد، هفته سوم چرخه قاعدگی است.
اگر تخمک، لقاحی انجام نداده باشد، به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن تخمک از هم پاشیده میشود. سطح پروژسترون نیز افزایش مییابد. از طرفی رحم پیامی دریافت میکند که دیگر احتمال بارداری بعد از پریود وجود ندارد.
محاسبه زمان تخمک گذاری
برای تعیین دقیق زمان بارداری بعد پریود، باید به زمان تخمک گذاری توجه کنیم. این موضوع با طول مدت پریود شدن ارتباطی ندارد. ممکن است شما در میان خانمهایی باشید که میگویند «مدت پریودم سه روزه است.» از طرفی این امکان وجود دارد که پریود شما هفت روزه باشد. با این حال تخمک گذاری به مرحله فولیکولی وابسته است که بعد از پریود شدن قرار دارد. دورهای است که ۱۲ تا ۱۶ روز طول میکشد. البته نباید فراموش کرد که در خانمهایی با پریود نامنظم، احتمال افزایش مدت زمان مرحله فولیکولی وجود دارد.
با توجه به آنچه که تا کنون گفتیم، اگر چرخه قاعدگی ۲۸ روزه باشد، تخمک گذاری در روز چهاردهم آن دوره رخ میدهد. اگر هم چرخه قاعدگی نامنظم، مثلاً ۲۱ یا ۳۵ روز باشد، برای تعیین زمان دقیق تخمک گذاری باید چهارده روز از آغاز عادت ماهانه به عقب برگردید تا بارورترین روزهای چرخه را پیدا کنید.
بارداری چند روز قبل از پریود اتفاق میافتد؟
اگرچه سیکل قاعدگی ۲۸ روزه است، اما برای برخی از زنان این چرخه ممکن است ۳۵ روزه باشد. به همین دلیل زمان بارداری بعد پریود در خانمهای مختلف، متفاوت خواهد بود. این موضوع در تخمین زمان تخمک گذاری و روزهایی که بیشترین شانس باوری را دارند، مؤثر خواهد بود. با وجود این تنوع زمانی، باز هم در تمام خانمها مدت تخمک گذاری ۶ تا ۱۰ روز است. بنابراین انتظار میرود که بارداری ۲۰ تا ۱۴ روز پیش از پریود بعدی اتفاق افتد.
تخمین زمان بارداری بعد از پریود
الگوریتمهای مختلفی وجود دارند تا زمان احتمالی بارداری را بعد از عادت ماهانه تعیین کنید. اپلیکیشن و تقویمی که در بررسی چرخه قاعدگی به کار میگیرید، برای تخمین زمان بارداری بعد از پریود مؤثر هستند. در افرادی که چرخه قاعدگی ۲۸ روزه دارند و تخمک گذاری در روز چهاردهم انجام میشود، احتمال بارداری در چهار روز بعد از پایان چرخه قاعدگی است. به این معنی که روزهای دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم بارورترین روزهای چرخه قاعدگی هستند.
اما در افرادی که چرخه قاعدگی ۳۵ روزه است، تخمک گذاری در روز بیست و یکم چرخه انجام خواهد شد. در نتیجه روز نوزدهم، بیستم و بیست و یکم از سیکل قاعدگی احتمال بارداری به حداکثر مقدار خود میرسد.
ابزارهای تخمین بارداری بعد از پریود
شما برای اینکه بتوانید زمان احتمالی بارداری را بعد از پریود شدن تخمین بزنید، میتوانید از روشهایی مانند دمای پایه بدن (BBT- Basal body temperature)، مخاط دهانه رحم (CM) و میتل اشمز (Mittelschmerz) استفاده کنید. در واقع با کمک این روشها میتوانید مطمئن شوید که آیا در زمان تخمک گذاری هستید یا نه.
دمای پایه بدن (BBT)
(BBT) دمایی است که بدن در حالت استراحت دارد. به همین دلیل برای تعیین دمای پایه بدن، ابتدای روز و بعد از بیدار شدن را توصیه میکنند. بهتر است هر روز صبح، با یک دماسنج، دما را بسنجید و یادداشت کنید تا در پایان نمودار دقیقی برای آن طراحی نمایید. افزایش مداوم (BBT) به معنی آزاد شدن تخمک از تخمدان است. بنابراین بارورترین روز از چرخه قاعدگی مشخص شده است.
مخاط دهانه رحم (CM)
بررسی مخاط دهانه رحم (CM) دومین راهکار برای تعیین زمان تخمک گذاری و بارورترین روز چرخه قاعدگی به حساب میآید. باید توجه داشته باشید که تخمک گذاری یک روز پس از آخرین مشاهده مخاط دهانه رحم با کیفیت بالا تعیین میشود. در واقع، با نزدیک شدن به زمان تخمک گذاری، مخاط دهانه رحم مانند سفیده تخم مرغ مرطوب، لغزنده و کشدار میشود. این قوام به حرکت اسپرم به سمت تخمک کمک میکند. به همین دلیل مشاهده آن میتواند به تعیین روزی که بارورترین زمان ممکن به حساب میآید، کمک کند.
میتل اشمز (Mittelschmerz)
دکتر بکلی در مقاله خود میگوید حدود ۴۰ درصد از خانمها در زمان تخمک گذاری در قسمت تحتانی شکم درد حس میکنند. این درد همزمان با افزایش هورمون (LH) است که به آن متیل اشمز میگویند و در تعیین زمان تخمک گذاری چرخه بعدی کمک کننده خواهد بود. البته با مصرف مسکنها میتوان درد را کم کرد. اما بهتر است بدانید این درد میتواند به شما در تعیین بارورترین روزهای سیکل قاعدگی کمک کند.
بارورترین روزها در چرخه قاعدگی
در پاسخ به این سؤال که بارورترین روزها برای بارداری بعد پریود کدامند، باید بگوییم که فارغ از مدت زمان سیکل قاعدگی، تخمک گذاری خانمها ۱۰ تا ۱۶ روز پیش از آغاز چرخه جدید صورت میگیرد. در نتیجه احتمال بارداری در این بازه زمانی به حداکثر خود میرسد.
به بیان دیگر احتمال بارداری خانمها از ۵ روز پیش از تخمک گذاری تا ۱ روز پس از تخمک گذاری در بیشترین سطح خود قرار دارد. البته در زمانی که تخمک زنده در لوله فالوپ در حرکت باشد و با اسپرم زنده لقاح داشته باشد، احتمال حاملگی وجود دارد.
نکته مهم
نکته مهمی وجود دارد و آن هم درباره زمان بارداری بعد پریود، در صورت استفاده از روشهای طبیعی جلوگیری از بارداری است. در این صورت چرخه قاعدگی ۲۶ تا ۳۲ روزه است. در نتیجه در صورت آمیزش جنسی در روزهای هشتم تا نوزدهم چرخه، احتمال بارداری به بیشترین مقدار خود میرسد.
درصد احتمال بارداری بعد از پریود شدن
اگر شما هم در میان خوانندگانی هستید که میپرسند «چند درصد احتمال بارداری بعد از پایان عادت ماهانه وجود دارد؟» باید بگوییم که اگر چرخه قاعدگی منظم باشد، ۱ تا ۵ درصد احتمال بارداری در بارورترین روزها وجود خواهد داشت. البته اگر تأخیر پریود را تجربه میکنید، باید یادآوری کنیم که این ارقام در مورد افرادی صدق میکند که برنامه قاعدگی منظمی دارند.
بهتر است نگاهی دقیقتر به درصد بارداری بعد از عادت ماهانه در بارورترین روزها بیندازیم.
- پنج روز پیش از تخمک گذاری یا همان روز نهم بعد از چرخه قاعدگی تا ۹ درصد احتمال بارداری وجود دارد.
- اما در روز دهم بعد از چرخه قاعدگی این درصد تا دو برابر افزایش مییابد. به این معنی که ۱۰ تا ۱۸ درصد امکان حاملگی وجود دارد.
- با این وجود در روز یازدهم و دوازدهم این درصد به ۲۳ تا ۲۷ درصد افزایش مییابد.
- اگر به دنبال روزی با بیشترین میزان احتمال بارداری هستید، باید بگوییم که یک روز پیش از تخمک گذاری و روز تخمک گذاری احتمال بارداری به اوج خود میرسد که ۴۲ درصد خواهد بود.
- این در حالی است که روز پس از تخمک گذاری کاهش شدیدی در احتمال بارداری وجود دارد و آن ۸ درصد است. اما دو روز پس از تخمک گذاری این مقدار به ۳ تا ۹ درصد کاهش مییابد.
روز |
درصد (%) |
۷ روز قبل از تخمک گذاری |
۳ |
۶ روز قبل از تخمک گذاری |
۶ |
۵ روز قبل از تخمک گذاری |
۹ |
۴ روز قبل از تخمک گذاری |
۱۸ |
۳ روز قبل از تخمک گذاری |
۲۷ |
۲ روز قبل از تخمک گذاری |
۳۳ |
۱ روز قبل از تخمک گذاری |
۴۲ |
روز تخمک گذاری |
۲۰ |
روز بعد از تخمک گذاری |
۸ |
بارداری بلافاصله بعد از عادت ماهانه
بارداری سریع بعد از عادت ماهانه با شانس بسیار پایین امکانپذیر است. البته نباید فراموش کنید که دوره پریود، زمان مناسبی برای برقراری رابطه جنسی نیست. هرچند برخی از درمانگرها رسیدن به ارگاسم را عاملی برای کاهش دردهای بعد از پریود میدانند. اما این به معنی بالا بودن شانس بارداری در این زمان نیست.
در حقیقت همانطور که در جدول فوق نیز مشاهده میکنید، هر چه به آخرین روزهای پریود نزدیکتر میشوید، میزان احتمال بارداری کمتر میشود. آنچه در چنین شرایطی به شما کمک میکند، پیدا کردن زمان دقیق تخمک گذاری است. تا بتوانید بارورترین روزهای چرخه قاعدگی را تعیین کنید.
بارداری موفق بعد چرخه قاعدگی
اگر خانمها بعد از پریود رابطه جنسی برقرار کرده باشند، چنانچه ۷ تا ۱۰ روز با تأخیر پریود مواجه شوند، میتوانند احتمال حاملگی بدهند.
تغییر احتمال بارداری بعد از پریود
عوامل مختلفی وجود دارند که احتمال بارداری بعد پریود را کاهش میدهند. این عوامل شامل استرس، برقراری رابطه جنسی در زمان نامناسب، به کار بردن ژل لوبریکانت، مصرف برخی داروها و مصرف بیش از اندازه کافئین میشوند. این در حالی است که اگر بارداری تحت نظر پزشک انجام شود، تقویت اسپرمها انجام شده باشند و رابطه جنسی در زمان مناسب صورت گیرد، احتمال بارداری بعد پریود افزایش مییابد.
جمعبندی
- بهترین زمان برای بارداری بعد پریود سه روز پیش از تخمک گذاری تا روز پس از این اتفاق است.
- اگر سیکل قاعدگی خانمی منظم باشد، ۴۲ درصد احتمال بارداری در روزهای سیزدهم و چهاردهم سیکل قاعدگی وجود دارد. این درصد بیشترین احتمال بارداری محسوب میشود.
- تقویت اسپرمها، نظارت پزشک و داشتن رابطه در زمان مناسب احتمال بارداری بعد پریود را افزایش خواهد داد. اما استرس، مصرف داروها و مصرف کافئین زیاد از عوامل کاهنده احتمال حاملگی هستند.