یکی از سوالات پرتکراری که معمولا مادران آینده می‌پرسند، این است که “چگونه زمان تخمک گذاری را با وجود پریود نامنظم بدانیم؟“. در جواب این سوال پرتکرار، پاسخ‌ها و راه حل‌های متعددی وجود دارد که در این مقاله سعی داریم به این سوال پاسخ داده و به بحث در مورد راه‌حل‌های موجود برای آن بپردازیم.
پریود نامنظم باعث ایجاد چالش در پیدا کردن بهترین زمان برای رابطه جنسی با هدف باردار شدن و تعیین زمان تخمک گذاری، می‌شود. اما خبر خوبی که وجود دارد این است که به دلیل پیشرفت چشمگیر علم پزشکی، حتی با وجود پریود نامنظم به راحتی می‌توانید دوره‌ی تخمک گذاری خود را با دقت بسیار بالا، پیگیری و مشخص کنید.
نحوه تعیین زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم
آگاهی از زمان تخمک گذاری برای کسانی که قصد باردار شدن را دارند، ضروری است. برای اطلاع از زمان تخمک گذاری روش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را نام برده و درمورد هریک، توضیح می‌دهیم.
زمانی که بدن شما یک چرخه پریود منظم دارد، به راحتی می‌توان تشخیص داد چه زمانی باردار هستید و چه زمانی باید منتظر پریود شدن باشید. اما زمانی که چرخه پریود نامنظم دارید، زمان تخمک گذاری شما در هر ماه متفاوت بوده و با پیگیری چرخه تخمک گذاری خود، می‌توانید بهترین زمان‌های ممکن برای بارداری را پیش‌بینی کنید.
برخی از افراد استفاده از روش دستی و ترسیم تقویم چرخه پریود را در پیگیری تخمک گذاری با پریود نامنظم، کار دشواری می‌دانند. کیت‌های پیش‌بینی تخمک گذاری، اپلیکیشن‌های پایش پریود مثلِ هِرلایف و مانیتورهای باروری، ابزارهایی هستند که کار پیگیری باروری را به راحتی برای شما حتی با وجود پریود نامنظم انجام می‌دهند. متاسفانه هرچه چرخه پریود نامنظم‌تر و با فواصل طولانی‌تری داشته باشید، احتمالا باید ماه به ماه، آزمایش‌های بیشتری انجام دهید. ما چند راهکار برای شما داریم:
چرخه پریود خود را ترسیم کنید
حتی اگر پریود نامنظم دارید، بهتر است دوره‌های پریود خود را روی تقویم یا با اپلیکیشن پایش پریود، پیگیری و تعیین کنید. با انجام این کار اولا ممکن است به سرنخ‌هایی برخورد کنید که در رفع مسئله پریود نامنظم می‌توانند کمک کننده باشند و ثانیا در صورت داشتن مشکلات در زمینه باردار شدن، هنگام مراجعه به متخصص کمک کننده هستند.
می‌توانید از اپلیکیشن پایش پریود برای ثبت اطلاعات چرخه پریود خود استفاده کنید، هرچه بیشتر اطلاعات چرخه پریود خود را ثبت کنید، به الگوهای واضح‌تری در مورد زمان تخمک گذاری خود می‌رسید. مثلا در نتیجه نوشتن این تقویم ممکن است متوجه شوید که این چرخه هر ۴۵ روز یک بار یا هر ماه یک بار، اتفاق می‌افتد.
هرچه اطلاعات چرخه پریود خود را بیشتر ثبت کنید، تصویر بهتر و واضح‌تری از آن خواهید داشت که نه تنها در تعیین زمان تخمک گذاری کمک کننده است، بلکه در صورت نیاز، هنگام مراجعه به پزشک، این اطلاعات را با او در میان می‌گذارید.
اگر هر ماه یا در مواردی چرخه پریود شما با تاخیر اتفاق می‌افتد پیشنهاد می‌کنیم مقاله «۱۰ علت مهم تاخیر در پریود» برای فهمیدن علت این تاخیرها مطالعه کنید.
مخاط دهانه رحم
در هنگام تخمک گذاری حالات مخاط دهانه رحم شما تغییر می‌کند. این مخاط در چند روز پس از اتمام پریود شما ترشح نمی‌شود، اما با نزدیک شدن به زمان تخمک گذاری، مخاط دهانه رحم بیشتر شده و لغزنده، شفاف و کشیده می‌شود.
به صورت مرتب مخاط دهانه رحم را چک کرده و وضعیت آن را در تقویم خود ثبت کنید. همان‌طور که در مقاله ترشحات واژن بیان کردیم، این مخاط ترشح منظم و سالم رحم است و بر اساس گفته انجمن بارداری آمریکا (American Pregnancy Association)، شکل و ظاهر ترشحات در زمان‌های مشخصی از چرخه پریود تغییر می‌کند و می‌تواند شاخص مهمی در تشخیص زمان تخمک گذاری باشد. در چرخه پریود، متوجه خواهید شد که چند روز هیچ مخاطی وجود ندارد، سپس با نزدیک شدن به تخمک گذاری، مخاط شما بیشتر و مرطوب‌تر می‌شود، در این زمان به مخاط دهانه رحم “مخاط سفیده تخم مرغ” نیز گفته می‌شود زیرا مانند سفیده تخم مرغ شفاف، ضخیم و کشدار است. به گفته انجمن بارداری آمریکا ، روز تخمک گذاری با “شفاف‌ترین ، لغزنده‌ترین و کشیده‌ترین” مخاط در دهانه رحم، مشخص می‌شود.
دمای پایه بدن
دمای پایه بدن با نزدیک شدن به زمان تخمک گذاری تغییر پیدا می‌کند. اگر با دماسنج، دمای بدن خود را چک کنید، متوجه خواهید شد که با نزدیک شدن به آن زمان دمای بدن نیز افزایش پیدا می‌کند. دمای ثابت و پایه بدن خود را به صورت مرتب چک کنید. براساس طبقه‌بندی که برای بالغان وجود دارد، دمای بدن در زمان تخمک گذاری، یک دهم تا نیم درجه افزایش پیدا می‌کند.
برای انجام این کار به یک دماسنج دیجیتال پایه بدن نیاز دارید. شما باید هر روز صبح قبل از هر کار دیگری از جمله قبل از بلندشدن از رختخواب، دمای بدن خود را به وسیله این دماسنج اندازه‌گیری کنید؛ زیرا حتی کوچک‌ترین فعالیت می‌تواند دمای بدن شما را افزایش دهد، بنابراین هر روز دمای بدن خود را چک و در تقویم خود ثبت کنید.
کیت‌های پیش‌بینی تخمک گذاری
یکی دیگر از علائم برای تشخیص زمان تخمک گذاری ادرار است. بنابراین باید با استفاده از کیت‌های تشخیص تخمک گذاری، هورمون‌های موجود در ادرار که میزان آن‌ها هنگام تخمک گذاری افزایش پیدا می‌کند را بررسی کنید. همچنین می‌توانید برای آزمایش ادرار خود یک مانیتور باروری تهیه کنید. مانیتور باروری دستگاه کوچکی است که به صورت منظم ادرار شما را جمع‌آوری می‌کند تا زمان تخمک گذاری شما را بر اساس سطح هورمون‌های موجود در ادرار، مشخص کند.
میزان هورمون لوتئینیزه (Luteinizing Hormone) یا LH، یک تا دو روز قبل از تخمک گذاری به طور چشم‌گیری افزایش پیدا می‌کند و البته در ادرار شما قابل تشخیص است. کیت‌های پیش‌بینی تخمک گذاری افزایش میزان این هورمون را نشان داده و به شما اطلاع می‌دهند که در حال تخمک گذاری هستید و از آنجایی که این کیت‌ها زمان تخمک گذاری را به شما نشان می‌دهند، باید تاریخ‌های مشخص شده توسط کیت را در تقویم خود ثبت کنید. این تقویم هنگام مواجهه با مشکل در باردار شدن و مراجعه شما به پزشک، اطلاعات مفیدی را در اختیار متخصص باروری قرار میدهد.
- به صورت منظم و با تجویز پزشک، آزمایش خون دهید تا مشخص شود که تخمک گذاری دارید یا نه. هدف پزشک از تجویز آزمایش خون این است که عملکرد و سطح هورمون‌ها را در زمان‌های مختلف چرخه پریود، مشخص کند. انجام این آزمایش‌ها در تعیین زمان تخمک گذاری و به ویژه برای زنانی که سعی در باردار شدن دارند، بسیار مفید و کمک کننده است. همچنین پزشک می‌تواند آزمایش‌های را روی تخمک گذاری و دستگاه تناسلی انجام دهد، تا به روند تخمک گذاری شما کمک کند.
آیا پریودهای نامنظم بر تخمک گذاری تاثیر می گذارد؟
تقریباً هر زنی حدود ۱۴ روز قبل از شروع خونریزی قاعدگی بعدی خود تخمک‌گذاری می‌کند؛ چه دوره‌های قاعدگی منظم یا نامنظم داشته باشد. اگر قاعدگی نامنظم باشد، پیش‌بینی بهترین زمان برای باردار شدن سخت می‌شود.
برخی از زنان با پریودهای نامنظم اصلاً تخمک گذاری نمی‌کنند. زنانی که تخمک‌گذاری ندارند، معمولاً دردهای معمولی پریود مانند گرفتگی عضلات را تجربه نمی کنند و دوره قاعدگی آن‌ها سبک یا سنگین است.
آیا باید نگران پریودهای نامنظم باشم؟
اگر پریودهایتان نامنظم است، به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر این موضوع شما را آزار نمی‌دهد، هم باید علت آن را بررسی کنید.
اگر قاعدگی به تعویق افتاده یا متوقف شده، باید باردار بودن یا نبودن را بررسی کنید. پیگیری وضعیت نامنظم بودن پریود مهم است، به ویژه در موارد زیر:
- افزایش وزن دارید.
- احساس خستگی می‌کنید.
- دوره‌های شما بیش از ۷ روز طول می‌کشند.
- موهای زائد روی پوستتان ظاهر شده است.
- پوستتان به طور غیرعادی چرب یا خشک شده است.
زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم، یک چالش است
پریود نامنظم می‌تواند نشانه وجود یک بیماری باشد؛ از مطرح کردم آن با پزشکتان غافل نشوید. از مهم‌ترین توصیه‌ها پرهیز از خود درمانی است؛ تغذیه سالم، حذف فست‌فودها و غذاهای کارخانه‌ای، گام‌های مهمی در جهت رفع این مشکل هستند. استرس را از خودتان دور کرده و چکاپ‌های دوره‌ای را فراموش نکنید.
پرسش‌های پرتکرار
بله، تخمین روز تخمک‌گذاری در چنین وضعیتی ساده نیست و از همین رو، اقدام برای بارداری با چالش‌هایی رو به رو می‌شود.
تخمک‌گذاری تنها می‌تواند در یک نقطه از چرخه قاعدگی شما رخ دهد. مثلاً نمی‌توانید یک روز تخمک گذاری کنید و چند روز یا یک هفته بعد، دوباره تخمک گذاری کنید. اما ممکن است، در زمان تخمک‌گذاری بیش از یک تخمک آزاد شود. اگر دو یا چند تخمک آزاد شود، به آن تخمک گذاری متعدد می‌گویند.
منابع:
