لکه بینی به جای پریود، اتفاقی است که بسیاری از زنان در صورت بروز مشکلات مختلف جسمانی تجربه می‌کنند. علاوه بر این فشارهای روانی مانند تجربه سوگ یا شکست‌های عاطفی می‌توانند در عملکرد اندام تناسلی و بروز لکه بینی مؤثر باشند. در این راستا سؤالات مختلفی وجود دارند که در این مطلب از مجله هرلایف به آنها پاسخ خواهیم داد. در ادامه همراه ما باشید.
لکه بینی چیست؟
لکه بینی (Spotting) خونریزی بسیار کمی است که با فرآیند پریود ارتباط دارد. با این حال عوامل مختلفی وجود دارند که باعث لکه بینی می‌شوند. برای مثال می‌توان به تحمل فشار عصبی زیاد، بارداری، یائسگی، تأخیر در تخمک گذاری، استرس، سندرم تخمدان پلی کیستیک و یا استفاده از راه‌های پیشگیری از بارداری اشاره کرد که باعث لکه بینی به جای پریود می‌شوند. اما سؤال اینجاست که چرا زنان لکه بینی را تجربه می‌کنند.
علت لک دیدن و پریود نشدن
جالب است بدانید که لکه بینی مانند قاعدگی نیست. این خونریزی غیرطبیعی از نوع واژینال است که خارج از زمان پریود یا به جای آن اتفاق می‌افتد. رنگ لکه‌های خون به طور قابل توجهی روشن‌تر از خون زمان پریود است، شما لکه‌های خون را معمولاً قهوه ای تیره، قرمز یا صورتی می‌بینید. در حالی که فرآیند تا چند روز ادامه می‌یابد. نکته مهم آنجاست که گاهی علامت بدنی مشاهده نمی‌کنید. تنها ممکن است روی لباس زیر خود یا هنگام شستن آن متوجه لکه‌های خون شوید.
با این وجود در پاسخ به این سؤال که علت دیدن لکه خون و پریود نشدن چیست، باید بگوییم که بیش از ۱۰ علت مختلف برای لک دیدن و پریود نشدن وجود دارند. این عوامل منشأ فیزیولوژیک یا روانی دارند. در ادامه به معرفی هر علت می‌پردازیم.
آزمایش سنجش HCG که نوعی آزمایش خون است ملاک مناسبی برای سنجش بارداری است
و از روز دهم تا دوازدهم بعد از لقاح این تست مثبت خواهد شد.
بارداری
لکه بینی در زمان پریود، که حدوداً ۱۰ تا ۱۴ روز پس از تخمک گذاری صورت می‌گیرد، ممکن است به دلیل لانه گزینی در اوایل بارداری رخ دهد. هنگامی که لانه گزینی انجام می‌شود، تخمک بارور شده به لایه داخلی رحم فرو می‌رود. نفوذ تخم در لایه‌های عمیق دیواره داخلی رحم باعث لکه بینی می‌شود. در این حالت خانم‌ها خستگی، تکرر ادرار، تهوع و استفراغ و تورم به همراه درد در سینه‌ها را تجربه می‌کنند. اگر احتمال بارداری وجود داشته باشد، بهتر است تست بارداری خانگی را انجام بدهید. اگر چهار یا پنج روز پیش از پریود جواب تست بارداری مثبت باشد، علت لکه بینی بارداری خواهد بود.
بیماری‌های مقاربتی
کلامیدیا و سوزاک بیماری‌هایی مقاربتی هستند که ممکن است در هر زمانی در طول سیکل شما باعث لکه بینی شوند. این عفونت‌ها از طریق رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی وارد بدن خانم‌ها می‌شوند. در این حالت، بیماری عفونی ممکن است با تعداد کمی علامت یا حتی بدون علامت باشد. با پیشرفت عفونت، لکه بینی همراه با علائم دیگر رخ می‌دهد. علائم شایعی که بیماری‌های مقاربتی به همراه دارند شامل درد هنگام رابطه جنسی، سوزش یا درد در هنگام دفع ادرار، تغییرات در ترشحات واژن، ترشحات سبز یا زرد بدبو، حالت تهوع، تب و خارش، درد یا خونریزی در ناحیه مقعد می‌شوند.
این بیماری‌های مقاربتی را می‌توان با آنتی بیوتیک‌ها درمان کرد. اما مهم است که شریک جنسی خانم بیمار نیز برای جلوگیری از ابتلا به عفونت تحت درمان قرار گیرد.
بیماری‌های التهابی در لگن
اگر بیماری‌های عفونی مقاربتی در مدت زمانی طولانی درمان نشوند، به اندام‌های تناسلی گسترش یافته و لگن دچار التهاب می‌شود. التهاب لگن مانند سایر عفونت‌ها، باعث خونریزی و لکه بینی نامنظم در زمان پریود مورد انتظار خانم‌ها می‌شود. در غیر این صورت بیماران علائم دیگری مانند درد در لگن یا شکم، درد زمان دفع ادرار، ترشحات شدید و یا بد بویی واژن، خونریزی بعد از رابطه جنسی، خونریزی بین قاعدگی و تب و لرز را تجربه می‌کنند.
سن و لکه بینی به جای پریود
دخترانی که به تازگی عادت ماهانه خود را شروع کرده‌اند، سیکل‌های نامنظم دارند. زیرا بدنشان با عادت ماهانه سازگار نیست. فرآیند سازگار شدن معمولاً بین سنین ۱۰ تا ۱۵ سالگی رخ می‌دهد. در این شرایط لکه بینی، درد، پریودهای نزدیک یا با فاصله از هم یا خونریزی شدید رخ می‌دهند.
در مورد زنان مسن نیز عامل سن باعث لکه بینی می‌شود. با نزدیک شدن به یائسگی، سطح هورمون غیرقابل پیش بینی می‌شود. در دوران پیش از یائسگی، قاعدگی‌ها ممکن است سنگین‌تر یا سبک‌تر، طولانی‌تر یا کوتاه‌تر از حالت طبیعی باشند. از طرفی قاعدگی‌ها گاهی با فاصله بیشتر یا نزدیک‌تر به هم رخ می‌دهند. این شرایط غیرقابل پیش بینی ممکن است تا زمانی ادامه یابد که پریود به طور کامل متوقف شود.
وزن
وزن بسیار کم بدن می‌تواند بر ترشح هورمون‌های شما تأثیر بگذارد. وقتی هورمون‌ها قطع می‌شوند، ممکن است تخمک گذاری متوقف شود. این حالت ممکن است منجر به وضعیتی به نام فقدان قاعدگی (Amenorrhea) شود. ورزش زیاد، پیروی از رژیم سنگین و مشکلات تیروئید باعث بروز آمنوره می‌گردند. خانم‌ها در صورت عدم درمان با مشکلات قلبی، ضعیف شدن استخوان‌ها و ناباروری مواجه می‌شوند.
رخ ندادن تخمک گذاری
تخمک گذاری معمولاً در روز چهاردهم سیکل قاعدگی ۲۸ روزه رخ می‌دهد. هنگامی که تخمک گذاری اتفاق می‌افتد، سطح پروژسترون افزایش می‌یابد تا رحم برای بارداری احتمالی آماده شود. اگر تخم در رحم لانه گزینی نکند، سطح هورمون کاهش می‌یابد و به بدن سیگنال می‌دهد تا پریود انجام شود. زمانی که تخمک گذاری طبیعی قطع شود، سیکل قاعدگی نامنظم می‌شود. عدم تخمک گذاری با بروز لکه بینی همراه است.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
با وجود سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) هورمون اندورژن تولید می‌شود. به واسطه آن تخمک گذاری مختل خواهد شد. در این حالت تخمدان چندین فولیکول تولید کرده و هیچ کدام را به لوله فالوپ نمی‌فرستد. در این شرایط لکه بینی به جای پریود رخ می‌دهد. علائم دیگر این سندروم شامل آکنه، موهای زائد بدن یا صورت، طاسی الگوی مردانه، افزایش وزن، درد لگن و ناباروری هستند.
اختلالات تیروئید
یکی از علائم اصلی اختلالات تیروئید سیکل‌های قاعدگی نامنظم است. زمانی که هورمون تیروئید بیش از حد یا خیلی کم در بدن ترشح می‌شود، ممکن است لکه بینی داشته باشید. در این حالت پریودها ممکن است با خونریزی شدید بوده یا متوقف شوند. خستگی، بی قراری، افزایش یا کاهش وزن، ناباروری و مشکلات دوران بارداری دیگر علائمی هستند که علاوه بر لکه بینی تجربه خواهید کرد.
استرس
لکه بینی به جای پریود می‌تواند به علت استرس بیش از حد باشد. این استرس احتمالاً ناشی از ورزش بیش از حد، رژیم غذایی سخت یا بیماری شدید است. از طرفی فشارهای عصبی مانند طلاق، سوگ و چالش‌های عاطفی موجب اختلال در عملکرد اندام‌های تناسلی و بروز لکه بینی می‌شوند.
پیشگیری از بارداری
هورمون‌ها در روش‌های مختلف پیشگیری از بارداری مانند قرص، استفاده از آی یو دی یا ایمپلنت باعث لکه بینی می‌شوند. این روش‌ها باعث کاهش ترشح استروژن و ریزش نامنظم دیواره رحم می‌شوند. در نتیجه زنان لکه بینی خواهند داشت.
سرطان
عامل دیگری که به احتمال کم باعث لکه بینی به جای پریود می‌شود، سرطان است. سرطان به دلیل سابقه خانوادگی و استفاده از استروژن به جای درمان رخ می‌دهد. در این حالت فرد مبتلا به سرطان با درد، تکرر ادرار، تعریق، نفخ زیاد و کاهش وزن مواجه می‌شود.
چندین علت لکه بینی چند روز قبل از پریود
لکه بینی همیشه جایگزین پریود نیست. گاهی زنان پیش از اینکه پریود شوند متوجه لکه‌های خون روی لباس زیر خود خواهند شد. در این شرایط نیز عللی باعث بروز این اتفاق می‌شوند.
بارداری
لکه بینی در دوران بارداری شایع است. طبق یک مطالعه حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد از افراد باردار در سه‌ماهه اول بارداری خود لکه بینی را تجربه می‌کنند. اگرچه لکه بینی در این حالت نگران کننده نیست. اما اگر ادامه داشت و با درد همراه بود یا خونریزی شدید جایگزین آن شد، باید به پزشک مراجعه کرد.
پیشگیری از بارداری
گاهی لکه بینی بین دو پریود به خاطر استفاده زنان از قرص، ایمپلنت، آی یو دی و سایر روش‌های جلوگیری از بارداری است. اگرچه این روش‌ها گاهی برای درمان خونریزی‌های غیرطبیعی در هر سیکل استفاده می‌شوند. در چنین حالتی باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کرد و جویای روش درمان شد.
تأخیر در تخمک گذاری
تخمک گذاری یکی از علل اصلی لکه بینی است. لکه بینی ناشی از تأخیر در تخمک گذاری خونریزی خفیفی است که همزمان با آزاد شدن یک تخمک از تخمدان رخ می‌دهد. این اتفاق معمولاً ۱۴ روز قبل از پریود بعدی خواهد بود و یک یا دو روز ادامه می‌یابد. افزایش مخاط دهانه رحم، افزایش میل جنسی، حساسیت سینه و درد شکمی از علائم رایج این مسئله هستند که نباید نادیده گرفته شوند.
نزدیک شدن به یائسگی
در دوران پیش از یائسگی، قاعدگی‌ها نامنظم می‌شوند. حتی ممکن است زنان بین پریودها لکه بینی داشته باشند. از طرفی ممکن است پریود نشوند یا خونریزی قاعدگی سبک‌تر یا شدیدتر از حد معمول داشته باشند.
سرطان
سرطان سینه، سرطان لگن، سرطان تخمدان و سرطان واژن بیماری‌هایی هستند که باعث بروز لکه بینی قبل از پریود می‌شوند. هرچند خونریزی‌های نامعمول نیز در این شرایط رخ می‌دهند که با پیگیری روش درمان حل می‌شوند.
خونریزی لانه گزینی
مطالعات نشان داده که لکه بینی ممکن است زمانی رخ دهد که تخم به پوشش داخلی رحم می‌چسبد. حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد از افراد باردار در اوایل بارداری دچار لکه بینی می‌شوند. جالب است بدانید که لکه بینی لانه گزینی اغلب چند روز قبل از شروع قاعدگی اتفاق می‌افتد.
پولیپ رحم
پولیپ‌ها رشد بافت‌های کوچکی هستند که می‌توانند در اندام‌های مختلف از جمله دهانه رحم، تخمدان و رحم ایجاد شوند. بیشتر پولیپ‌ها خوش خیم و غیرسرطانی هستند. در چنین شرایطی پزشک به راحتی پولیپ دهانه رحم را در طول معاینه لگن می‌بیند. پولیپ معمولاً نیازی به درمان ندارد مگر اینکه علائم آزار دهنده ایجاد کند. اگر پزشک برداشتن آنها را توصیه کند، به آسانی انجام شده و دردناک نخواهد بود.
آسیب به اندام‌های تناسلی
هنگامی که زنان رابطه جنسی خشن یا حتی تجاوز جنسی را تجربه می‌کنند یا دچار سوانح سخت و آسیب بدنی می‌شوند، لکه بینی پیش از پریود را تجربه می‌کنند.
عفونت مقاربتی
عفونت‌های مقاربتی (STIs) مانند کلامیدیا یا سوزاک، از بیماری‌هایی هستند که در میان خانم‌هایی رخ می‌دهند که روابط جنسی را تجربه کرده‌اند. این بیماری‌ها می‌توانند باعث لکه بینی بین قاعدگی یا لکه بینی بعد از رابطه جنسی شوند.
بیماری التهابی لگن
خونریزی غیرطبیعی بین پریودها یکی از علائم شایع بیماری التهابی لگن (PID) هستند. اگر باکتری از ناحیه واژن به رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها سرایت کند، احتمال ابتلا به بیماری التهابی لگن وجود دارد. اگر عفونت به خون منتقل شود، (PID) می‌تواند شدید یا خطرناک باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود در صورت بروز علائم التهاب لگن، به منظور تشخیص و درمان به پزشک مراجعه شود.
سایر علل ابتلای زنان به لکه بینی پیش از قاعدگی
علاوه بر عواملی که پیش تر توضیح دادیم، عواملی دیگر مانند استرس، تخمدان پلی کیستیک، مصرف داروها، بیماری‌های تیروئید، آندومتریوز و فیبروم رحم می‌توانند عملکرد اندام‌های تناسلی را تحت الشعاع قرار دهند. خروج فعالیت تخمدان و رحم از حالت عادی باعث بروز لکه بینی خواهد شد.
چرا لکه بینی بعد از تاخیر پریود رخ می‌دهد؟
گاهی زنان لکه بینی را تجربه می‌کنند و پریود با تأخیر رخ می‌دهد. در چنین شرایطی عوامل مختلفی نقش دارند. از جمله این عوامل می‌توانیم به استفاده از روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری، تأخیر در فرآیند تخمک گذاری، بیماری‌های عفونی مقاربتی و بیماری التهاب لگن، انجام فعالیت‌های شدید، تخمدان پلی کیستیک و سرطان رحم، تخمدان و یا واژن اشاره کنیم.
هر کدام از این عوامل باعث ایجاد تغییراتی در ترشح هورمون‌ها، تغییر در عملکرد تخمدان و رحم یا تأخیر در پریود می‌شوند. این بیماری‌ها و اختلال‌ها علائمی به غیر از لکه بینی دارند. زنان در صورت تجربه آنها باید به پزشک خود مراجعه کرده و درمان را آغاز کنند. در صورت نادیده گرفتن این علائم، بیماری شدت گرفته و درمان سخت‌تر خواهد شد.
جمع‌بندی
- لکه بینی به جای پریود تحت تأثیر سن، سلامت جسمانی و روانی و سایر عوامل قرار دارد.
- تخمدان پلی کیستیک، پولیپ رحم، بیماری‌های مقاربتی، بیماری‌های التهابی لگن، سرطان، نزدیک شدن به زمان یائسگی و عواملی از این قبیل باعث رخ دادن لکه بینی پیش از پریود می‌شوند.
- استرس و فشارهای جسمانی دو عامل مهم در بروز لکه بینی به حساب می‌‌آیند.
