سرطان ولوو (Vulvar cancer) نوعی نادر از سرطان به حساب میآید که در ناحیه خارجی دستگاه تناسلی زنان، به ویژه در لبهای بزرگ (لابیا ماژور) و لبهای کوچک (لابیا مینور)، رخ میدهد. این سرطان اغلب در زنان مسنتر بروز پیدا میکند، اما ممکن است در سنین دیگر نیز ظاهر شود.
آگاهی از علائم اولیه این بیماری میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر آن کمک شایانی کند. علائمی مانند خارش، درد و حساسیت واژن و خونریزی را نباید نادیده گرفت. در حالی که درمان آن با جراحِ، شیمی درمانی و پرتودرمانی خواهد بود. در ادامه به بررسی علائم و نشانههای این بیماری میپردازیم.
سرطان ولوو چه علائمی دارد؟
هنگامی که صحبت از سرطان ولوو (Vulvar cancer) میشود، میتوانیم به علائمی اشاره کنیم که خانمها با شکایت از آنها به پزشک زنان مراجعه میکنند. پزشک هم از این علائم و معاینۀ فیزیکی واژن به تشخیص میپردازد. در ادامه علائم سرطان ولوو را معرفی خواهیم کرد.
۱. خارش مداوم
یکی از شایعترین و ابتداییترین علائم نشاندهنده مشکل در ناحیه تناسلی و احتمال ابتلا به سرطان ولوو، خارش مداوم و طولانیمدت است. این خارش ممکن است در ابتدا به صورت گذرا ظاهر ، اما با گذشت زمان افزایش یافته و تبدیل به یک مشکل آزاردهنده شود. بسیاری از زنان این خارش را با عفونتهای قارچی یا التهابات معمول اشتباه میگیرند و از درمان مناسب غافل میشوند. بنابراین هر تغییری را جدی بگیرید.
۲. درد و حساسیت
درد و حساسیت در ناحیه ولوو نیز از علائم رایج این سرطان است. این درد ممکن است به صورت مداوم یا در هنگام لمس، فشار یا رابطه جنسی احساس شود. برخی زنان نیز از احساس سوزش یا تیر کشیدن در ناحیه مبتلا شکایت دارند. در موارد پیشرفتهتر، این درد میتواند به حدی شدید شود که فعالیتهای روزمره افراد را مختل کند.
۳. تغییرات پوستی
تغییرات پوستی از دیگر علائم مهم سرطان ولووست. این تغییرات میتوانند شامل ظهور برجستگیها، زگیلها، یا زخمهای کوچک باشند. پوست ولوو ممکن است نازکتر شود و یا رنگ آن تغییر کند. این تغییرات معمولاً با احساس ناراحتی یا خارش همراه هستند و ممکن است به تدریج گسترش یابند.
۴. خونریزی غیرطبیعی
خونریزی غیرطبیعی از ناحیه ولوو یکی دیگر از نشانههای این بیماری است. این خونریزی ممکن است به صورت لکه بینی یا جریان خفیف ظاهر شود و اغلب به چرخه قاعدگی مربوط نمیشود. در برخی موارد، خونریزی ممکن است بعد از رابطه جنسی یا بدون هیچ دلیلی خاص رخ دهد.
۵. زخمهای باز
وجود زخمهای باز یا بدون بهبودی در ناحیه ولوو از علائم هشدار دهنده سرطان ولووست. این زخمها ممکن است کوچک و کم عمق باشند یا به تدریج گسترش یابند و عمیق شوند. زخمهایی که بهبود نمییابند یا پس از درمانهای معمول دوباره باز میشوند، نیازمند بررسی دقیق پزشکی هستند.
۶. درد هنگام ادرار یا رابطه جنسی
زنان مبتلا به سرطان ولوو ممکن است هنگام ادرار یا رابطه جنسی درد یا سوزش شدیدی را تجربه کنند. این درد میتواند ناشی از زخمها یا تودههای سرطانی در ناحیه ولوو باشد که با تحریک این ناحیه تشدید میشود.
درصورت وجود موارد زیر احتمال ابتلا به سرطان ولوو بیشتر میشود:
- نئوپلازی داخل اپیتلیال ولو
- عفونت ویروس پاپیلومای انسانی ( HPV )
- سابقه زگیل تناسلی
- بیماری مانند لکن اسکلروزوس پوستی درگیر فرج
علت ابتلا به سرطان ولوو چیست؟
یکی از اصلیترین عوامل خطر برای به وجود آمدن سرطان ولوو، عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. این ویروس غالباً از طریق رابطه جنسی منتقل میشود و میتواند باعث تغییرات غیرطبیعی در سلولهای ناحیه تناسلی شود. برخی از این تغییرات مربوط به زگیل تناسلی ممکن است به مرور زمان تبدیل به تودههای سرطانی شوند.
۲. سن بالا
سن یکی دیگر از عوامل مهم در افزایش خطر ابتلا به سرطان ولوو به شمار میرود. این بیماری بیشتر در زنان مسن، به ویژه آنهایی که بالای ۶۰ سال سن دارند، دیده میشود. با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن ضعیفتر میشود و توانایی آن در مبارزه با سلولهای غیرطبیعی کاهش مییابد. این امر میتواند به رشد سلولهای سرطانی منجر شود.
۳. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن به طور مستقیم با افزایش خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطانها، از جمله ولوو کنسر، مرتبط است. مواد شیمیایی مضر موجود در سیگار میتوانند به سلولهای بدن آسیب برسانند و باعث جهشهای ژنتیکی شوند که ممکن است به سرطان منجر شوند. زنانی که سیگار میکشند، به ویژه اگر به HPV مبتلا باشند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این سرطان هستند.
۴. بیماریهای مزمن پوستی
برخی از بیماریهای مزمن پوستی، مانند لیکن اسکلروزیس، میتوانند خطر ابتلا به سرطان ولوو را افزایش دهند. لیکن اسکلروزوس یک بیماری پوستی است که باعث نازک شدن و آسیب دیدگی پوست ولوو میشود. این بیماری میتواند محیطی مناسب برای رشد سلولهای غیرطبیعی فراهم کند.
۵. ضعف سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن نقش مهمی در شناسایی و از بین بردن سلولهای غیرطبیعی دارد. افرادی که به دلیل بیماریهایی مانند ایدز یا مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی (مانند داروهای پس از پیوند عضو) دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ولوو قرار دارند.
۶. سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان
زنان با سابقه شخصی یا خانوادگی سرطانهای ناحیه تناسلی، به ویژه سرطانهای رحم و سرطان تخمدان، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان ولوو باشند. عامل ژنتیک میتواند نقش مهمی در به وجود آمدن یا گسترش این بیماری ایفا کند.
اگرچه نمیتوان به طور قطع از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد، اما با شناخت عوامل خطر و انجام معاینات منظم، میتوان احتمال ابتلا را کاهش و در صورت بروز علائم، آن را در مراحل اولیه تشخیص داد.
انواع و مراحل مختلف سرطان ولوو
سرطان در ناحیۀ ولوو ممکن است در بخشهای مختلف ناحیه این اندام مانند لابیا ماژور، لابیا مینور، کلیتوریس و یا دهانه واژن ظاهر شود و به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
- سرطان سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma): این نوع شایعترین نوع سرطان است و در سلولهای پوشاننده سطح خارجی ولوو شروع میشود.
- آدنوکارسینوما (Adenocarcinoma): این نوع کمتر شایع است و در سلولهای غددی ناحیه ولوو ایجاد میشود.
سرطان ولوو معمولاً به چهار مرحله تقسیم میشود:
- سرطان به ناحیه ولوو محدود است و به اندازه یک تومور کوچک است.
- تودههای سلولی سرطانی به ساختارهای مجاور مانند پایین واژن یا مقعد گسترش یافته است.
- رشد تودۀ سلولی سرطانی در غدد لنفاوی مجاور نیز مشاهده میشود.
- سرطان به سایر نقاط بدن مانند دستگاه تناسلی داخلی، مثانه، رودهها، یا حتی به سایر نقاط دورتر بدن متاستاز کرده است.
راههای درمان سرطان ولوو کدامند؟
درمان این بیماری به مرحله و نوع سرطان بستگی دارد. روشهای درمانی شامل موارد زیر است:
- جراحی: جراحی برای برداشتن تومور و بافتهای سرطانی رایجترین روش درمانی است. بسته به مرحله سرطان، ممکن است قسمتی از ولوو یا حتی کل آن برداشته شود.
- پرتودرمانی یا رادیوتراپی: پرتودرمانی از اشعههای قدرتمند برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. ممکن است به تنهایی یا همراه با جراحی به کار رود.
- شیمی درمانی: پزشکان زنان در شیمی درمانی از داروهای قوی برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده میکنند. این داروها ممکن است به صورت سیستمیک یا موضعی تجویز شوند.
- ایمونوتراپی: این روش درمانی جدید از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده میکند. ممکن است در برخی موارد استفاده شود.
نحوه تشخیص و آزمایشهای سرطان ولوو
تشخیص سرطان ولوو معمولاً از طریق ترکیبی از معاینات بالینی، آزمایشات، و بیوپسی انجام میشود. شناسایی این بیماری در مراحل اولیه میتواند به درمان مؤثر و بهبود بیمار کمک کند. در ادامه، به مراحل و روشهای تشخیصی سرطان ولوو میپردازیم:
معاینه بالینی سرطان ولوو
اولین گام در تشخیص سرطان (Vulvar)، انجام معاینه فیزیکی توسط پزشک زنان است. در این معاینه، پزشک متخصص ناحیه ولوو را به دقت بررسی میکند تا هرگونه تغییرات غیرطبیعی مانند زخمها، تودهها، یا تغییرات پوستی را شناسایی کند. اگر علائم مشکوکی مشاهده شوند، پزشک زنان ممکن است آزمایشهای بیشتری را توصیه کند.
آزمایش پاپ اسمیر (Pap Smear)
آزمایش پاپ اسمیر عمدتاً برای تشخیص سرطان دهانه رحم استفاده میشود، اما در برخی موارد، میتواند برای شناسایی سلولهای غیرطبیعی در ناحیه ولوو نیز مفید باشد. در این آزمایش، نمونهای از سلولهای ناحیه ولوو جمع آوری و زیر میکروسکوپ بررسی میشوند. اگر سلولهای غیرطبیعی یافت شوند، آزمایشهای بیشتری برای تشخیص دقیقتر انجام میشوند.
کولپوسکوپی
کولپوسکوپی یک روش تشخیصی است که در آن پزشک از یک دستگاه بزرگنمایی به نام کولپوسکوپ برای بررسی دقیقتر ناحیه ولوو استفاده میکند. این دستگاه به پزشک امکان میدهد تا تغییرات ریز در بافتهای ولوو را بهتر مشاهده کند. اگر هر گونه تغییر غیرطبیعی دیده شود، پزشک ممکن است نمونهبرداری (بیوپسی) را انجام دهد.
بیوپسی
بیوپسی یکی از مهمترین آزمایشها برای تشخیص سرطان (Vulvar) است. در این روش، پزشک نمونه کوچکی از بافت مشکوک را برای بررسیهای بیشتر برداشته و به آزمایشگاه ارسال میکند. در آزمایشگاه، بافت مورد نظر زیر میکروسکوپ بررسی میشود تا وجود سلولهای سرطانی یا پیشسرطانی تأیید شود.
تصویربرداری
در صورتی که سرطان ولوو تشخیص داده شود، پزشک ممکن است برای تعیین میزان گسترش سرطان از تصویربرداریهایی مانند سی تی اسکن و ام آر آی استفاده کند. این آزمایشها به پزشک زنان کمک میکند تا ببیند آیا سرطان به سایر نواحی بدن متاستاز کرده است یا خیر.
آزمایش خون
اگرچه آزمایش خون به طور مستقیم برای تشخیص سرطان ولوو استفاده نمیشود، اما میتواند اطلاعاتی در مورد سلامت کلی بیمار و عملکرد اندامهای مختلف بدن ارائه دهد. این اطلاعات به پزشک کمک میکند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کند.
تشخیص زودهنگام سرطان ولوو از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند تأثیر زیادی بر نتایج درمانی داشته باشد. انجام معاینات منظم، توجه به تغییرات در ناحیه ولوو، و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم مشکوک میتواند به تشخیص زودهنگام این بیماری کمک کند. اگر هر یک از آزمایشهای فوق انجام شود و نتایج مشکوکی داشته باشد، مشاوره با یک متخصص انکولوژی ضروری است تا مراحل بعدی درمان تعیین شود.
چه کسانی در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند؟
از میان خانمها تعدادی بیشتر در خطر ابتلا به سرطان (Vulvar ) قرار دارند. این خانمها عبارتند از:
- دارای سابقۀ ابتلا به زگیل تناسلی هستند.
- جواب پاپ اسمیر آنها طبیعی نیست.
- چندین شریک جنسی دارند.
- به بیماری اچ پی وی مبتلا هستند.
- سن بالایی دارند
- سیگار میکشند.
- بیماری نئوپلازی داخل اپیتلیال ولوو دارند.
- ضعف سیستم ایمنی و یا سابقۀ پیوند عضو دارند.
چطور از سرطان ولوو پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از سرطان ولوو به کاهش عوامل خطر و افزایش آگاهی نسبت به علائم اولیه این بیماری بستگی دارد. در ادامه به برخی از روشهای پیشگیری اشاره میکنیم:
- واکسن HPV: واکسیناسیون در برابر ویروس پاپیلومای انسانی میتواند خطر ابتلا به سرطانهای ناحیه تناسلی از جمله سرطان ولوو را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر اصلی برای سرطان ولوو است. ترک سیگار میتواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند.
- معاینات منظم: انجام معاینات دورهای توسط پزشک و همچنین انجام تست پاپ اسمیر میتواند به تشخیص زودهنگام تغییرات پیشسرطانی کمک کند.
- رعایت بهداشت جنسی: استفاده از روشهای جلوگیری از انتقال بیماریهای مقاربتی، مانند استفاده از کاندوم، میتواند به کاهش خطر عفونت اچ پی وی کمک کند.
راهنمای مراجعه به پزشک
در صورتی که هر یک از علائم زیر را تجربه میکنید، باید به پزشک مراجعه کنید:
- زخمها یا تودههای غیرطبیعی: در صورت مشاهده هرگونه زخم یا توده غیرطبیعی در ناحیه ولوو، به پزشک مراجعه کنید.
- خارش یا سوزش مداوم: اگر خارش یا سوزش ناحیه ولوو به مدت طولانی ادامه داشته باشد، نیاز به بررسی پزشکی دارد.
- تغییرات پوستی: هرگونه تغییر در رنگ یا بافت پوست ناحیه ولوو میتواند نشانهای از تغییرات غیرطبیعی و عوارض جانبی این بیماری باشد.
- درد یا خونریزی غیرطبیعی: درد یا خونریزی غیرعادی در ناحیه ولوو نیاز به بررسی دقیق توسط پزشک دارد.
مراجعه به پزشک در صورت بروز این علائم میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر سرطان ولوو کمک کند. همچنین، انجام معاینات دورهای و واکسیناسیون میتواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند.
سرطان ولوو و نکات مهم آن
- سرطان ولوو (Vulvar cancer) که ناحیه خارجی دستگاه تناسلی زنان را تحت تأثیر قرار میدهد.
- این سرطان ناحیه ولوو مانند لابیا ماژور، لابیا مینور، کلیتوریس، یا دهانه واژن را درگیر میکند.
- زحم، خارش، سوزش، تغییرات پوستی و خونریزی از ناحیه ولوو از علائم آن هستند.
- برای درمان از جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی و ایمونوتراپی استفاده میشود.
- شما برای مشورت با پزشک زنان میتوانید از خدمات کلینیک آنلاین اپلیکیشن هرلایف استفاده کنید.
پرسشهای پرتکرار
۱. سرطان ولوو چیست؟
سرطان ولوو نوعی سرطان نادر است که ناحیه خارجی دستگاه تناسلی زنان را تحت تأثیر قرار میدهد. این سرطان ممکن است در بخشهای مختلف ناحیه ولوو مانند لابیا ماژور، لابیا مینور، کلیتوریس، یا دهانه واژن ظاهر شود.
سرطان سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma): شایعترین نوع آن است.
آدنوکارسینوما (Adenocarcinoma): نوع کمتر شایع که در سلولهای غددی ناحیه ولوو ایجاد میشود.
منابع: