بهترین روش‌های درمان انواع سردرد قاعدگی کدام هستند؟

سردرد قاعدگی یکی از مهم‌ترین علائمی است که خانم‌ها به دلیل نوسانات هورمونی و کاهش استروژن پیش از شروع خونریزی پریود تجربه می‌کنند. این نوع از سردرد به عنوان نوعی میگرن قاعدگی شناخته می‌شود و همراه با علائم مختلف قاعدگی تجربه می‌شود.
روش‌های مختلفی مانند استفاده از مسکن‌ها، مصرف منیزیوم، نوشیدن آب کافی و هورمون درمانی برای رفع این نوع سردرد کاربرد دارند. در ادامۀ این مطلب از هرلایف، توضیح کاملی دربارۀ آن ارائه خواهیم داد.

علت سردرد پریودی چیست؟

سردرد قاعدگی که پیش از شروع خونریزی قاعدگی و همراه با سایر علائم سندرم پیش از قاعدگی تجربه می‌شود، مانند سردرد میگرنی است و به دلایل مختلفی رخ می‌دهد، از جملۀ این علل عبارتند از:

تغییرات هورمونی

درست قبل از قاعدگی و در طول آن، سطح استروژن و پروژسترون به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. همین موضوع می‌تواند باعث سردرد یا میگرن شود. این امر به ویژه در خانم‌هایی که به تغییرات هورمونی حساس هستند، شایع‌تر است.

پروستاگلاندین ها

در طول قاعدگی، بدن پروستاگلاندین‌ها را آزاد می‌کند تا با افزایش انقباضات رحم به ریزش بافت این اندام و رخ دادن خونریزی قاعدگی کمک کند. سطح بالای پروستاگلاندین‌ها منجر به افزایش التهاب و درد می‌شود که ممکن است عامل بروز سردرد‌های میگرنی قاعدگی نیز باشد.

کمبود منیزیم

بعضی از خانم‌ها قبل از خونریزی قاعدگی به دلیل پایین بودن سطح منیزیم علائمی را تجربه می‌کنند و سردرد پریود نیز می‌تواند یکی از این علائم باشد. منیزیم در عملکرد مناسب سیستم عصبی، رفع انقباضات عضلات شکم و تنظیم شدت و میزان خونریزی نقش دارد، بنابراین سطح پایین این مادۀ معدنی ممکن است حساسیت به سردرد را افزایش دهد.

کم بودن میزان آب بدن

 تغییرات هورمونی به گونه‌ای هستند که طی آن بدن برای حفظ شرایط معمول خود سعی می‌کند تا آب بدن را مصرف کند. در نتیجه دهیدراته شدن بدن، رخ می‌دهد که با نفخ و کم آبی بدن همراه است و به ایجاد و تشدید سردرد منجر خواهد شد.

رژیم غذایی

اغلب خانم‌ها قبل یا در طول چرخۀ قاعدگی خود به تأثیراتی که کافئین و غذاهای خاص روی بدن آنها می‌گذارند، حساس‌تر می‌شوند. مواد کافئین دار مانند قهوه، شکلات، چای و همچنین خوراکی‌های شور می‌توانند محرک سردرد یا میگرن باشند.

استرس

استرس با تغییر در روند ترشح هورمون‌ها از مغز و همچنین هورمون‌های استروژن و پروژسترون پیش و همزمان با خونریزی پریود، باعث بی خوابی، سردرد، خستگی و بی حوصلگی می‌شود. به این ترتیب، علائم مختلفی از جمله سردرد میگرنی قاعدگی گاهی متأثر از استرس هستند.

انواع سردرد پریودی

آنچه به عنوان سردرد پریود می‌شناسیم، در خانم‌های مختلف  به شکل‌های گوناگون رخ می‌دهند. این سردردها عبارتند از:

میگرن قاعدگی

میگرن قاعدگی نوع میگرن است که نوسانات هورمونی، به ویژه کاهش استروژن قبل از قاعدگی، باعث ایجاد آن می‌شود. این سردرد معمولاً دو روز قبل یا حتی در طی سه روز اول پریود رخ می‌دهد. این نوع از سردرد می‌تواند همراه با درد شدید، به شکل ضربان دار و در یک طرف سر باشد. علاوه بر این، میگرن‌های قاعدگی همراه با علائمی مانند تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا هستند.

سردرد هورمونی

بر خلاف میگرن قاعدگی، سردردهای هورمونی معمولاً شدت کمتری داشته و ممکن است علائم میگرن را نداشته باشند. این نوع از سردرد اغلب بیشتر شبیه یک درد کسل کننده و مداوم بوده و ممکن است در روزهای منتهی به خونریزی قاعدگی رخ دهد.

سردرد تنشی

 برخی از خانم‌‌ها در طول قاعدگی خود سردرد تنشی را تجربه می‌کنند. این سردردها معمولاً درد خفیف تا متوسط دارند و مانند یک نوار سفت در اطراف سر احساس می‌شوند. استرس، کم آبی (دهیدراته شدن) یا بدخوابی می‌توانند این سردردها را تشدید کنند.

سردرد خوشه‌ای

 اگرچه سردرد خوشه‌ای نادر است، اما گروهی کوچکی از خانم‌ها در طول قاعدگی خود سردرد خوشه‌ای را تجربه می‌کنند. این سردردها شدید هستند و معمولاً در یک طرف سر، اغلب در اطراف یا پشت چشم رخ می‌دهند و می‌توانند با علائمی مانند آبریزش و قرمزی چشم‌، بی‌ قراری و احتقان بینی همراه باشند.

میگرن خاموش

گاهی خانم‌ها در طول قاعدگی خود میگرن خاموش را تجربه می‌کنند که باعث درد سر نمی‌شود، اما هنوز هم شامل علائم میگرن مانند اختلالات بصری، تهوع، سرگیجه و حساسیت به نور و صداست.

سردرد قبل از قاعدگی

این سردرد در روزهای منتهی به قاعدگی رخ می‌دهد، گاهی اوقات به عنوان بخشی از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) محسوب می‌شود. علامت مذکور اغلب ناشی از کاهش سطح استروژن بوده و با سایر علائم (PMS) مانند نوسانات خلقی، نفخ و خستگی همراه است.

سردرد پس از قاعدگی

گروهی از خانم‌ها به دلیل نوسانات هورمونی روزهای پایانی چرخۀ قاعدگی، علائمی را تجربه می‌کنند. یکی از نشانه‌های سندرم پس از قاعدگی سردرد است که گاهی چند روز تا یک هفته طول می‌کشد.

علائم سردرد پریودی

علائم دیگری همراه با سردرد قاعدگی رخ می‌دهند، عبارتند از:

• تیر کشیدن سر: معمولاً در یک یا هر دو طرف سر رخ می‌دهد و اغلب با فعالیت بدنی بدتر می‌شود.
• تهوع و استفراغ: حساسیت به بو یا غذا گاهی اوقات می‌تواند این علائم را بدتر کند.
• حساسیت به نور و صدا: نور زیاد یا صداهای بلند ممکن است سردرد را تشدید کنند.
• تغییرات خلق و خو: تحریک پذیری، اضطراب یا نوسانات خلقی می‌توانند همراه با سردرد باشند.
• خستگی: بسیاری از افراد در طول این سردردها احساس خستگی یا تخلیه انرژی می‌کنند.
• درد گردن و شانه: تنش عضلانی، به ویژه در ناحیۀ گردن و شانه، می‌تواند آزار دهنده باشد.

مقایسه سردرد هورمونی با میگرن قاعدگی

خانم‌ها به دلیل تغییرات هورمونی دو نوع سردرد هورمونی یا میگرن قاعدگی را تجربه می‌کنند. این سردردها با همدیگر تفاوت‌هایی دارند که شامل موارد زیر می‌شوند:

شدت و نوع سردرد

سردرد (میگرن) قاعدگی معمولاً با درد شدید همراه بود و به صورت ضربان‌ دار و یک‌ طرفه رخ می‌دهد. علاوه بر این، می‌تواند همراه با نشانه‌های دیگری مانند تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا باشد. این نوع میگرن شدیدتر و طولانی‌تر از سردردهای هورمونی رخ می‌دهد.

اما سردرد هورمونی اغلب شدت کمتری دارد و شدت آن کم تا متوسط و به صورت یکنواخت در سر احساس می‌شود. با گزارشی که خانم‌ها از علائم سردرد هورمونی ارائه داده‌اند، می‌توان گفت که این سردرد شبیه به سردردهای تنشی است و انتظار می‌رود که خانم‌ها علائمی مانند تهوع شدید یا حساسیت به نور و صدا را تجربه نکنند.

زمان بندی

تفاوت دیگری که میان دو سردرد هورمونی و میگرن قاعدگی وجود دارد، زمان رخ دادن آنهاست. سردرد میگرنی عموماً ۲ روز قبل از قاعدگی و سه روز ابتدایی آن رخ می‌دهد. اما سردرد هورمونی زمان مشخصی ندارد. با این حال خانم‌ها پیش از قاعدگی، آن را بیشتر تجربه می‌کنند.

علت وقوع

سردرد میگرنی عموماً به دلیل کاهش سطح استروژن در روزهای پایانی مانده به چرخۀ قاعدگی بعدی تجربه می‌شود. اما کاهش سطح استروژن تنها علت بروز سردرد هورمونی نیست. گاهی این نوع از سردرد به دلیل نوسانات سایر هورمون‌ها رخ می‌دهد. به همین دلیل در طول چرخۀ قاعدگی تجربه می‌شود.

علائم همراه با سردرد

عامل دیگری که به واسطۀ آن می‌توانیم سردرد هورمونی و میگرن قاعدگی را از یکدیگر جدا کنیم، علائم هر یک از آنهاست که پیش از این هم کمی دربارۀ آنها صحبت کرده‌ایم. سردرد میگرنی همراه با تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صداست. اما سردردهای هورمونی چنین علائمی را نداشته و در طیف شدت کم تا متوسط رخ می‌دهد.

روش‌های درمانی مؤثر

برای درمان میگرن قاعدگی، مسکن‌های غیر التهابی غیر استروئیدی، داروهای ضد میگرن و مکمل‌های هورمونی مؤثر هستند. اما برای درمان سردردهای هورمونی، علاوه بر مسکن‌های غیر التهابی غیر استروئیدی، استراحت، کاهش استرس، خواب کافی و رژيم غذایی مناسب نیز تأثیرگذار هستند.

روش‌های درمان سردرد پریودی

برای اینکه بتوانید سردرد دوران قاعدگی را کم کرده یا به طور کامل از بین ببرید، این امکان را دارید که از راهکارهای زیر استفاده کنید.

درمان دارویی و قرص

شما می‌توانید بعضی از داروهای مسکن را مصرف کنید تا سردرد پریود را کاهش داده یا رفع نمایید. این داروها مسکن‌های غیر التهابی غیر استروئیدی هستند. ایبوپروفن، ناپروکسن، نوافن و در موارد خفیف‌تر نیز استامینوفن مؤثر هستند. اما مکمل‌های دارویی منیزیوم نیز ممکن است به کاهش سردرد کمک می‌کنند. علاوه بر این، داروهای هورمونی که سطح استروژن را افزایش داده و تغییرات هورمونی را کاهش می‌دهند، به رفع سردرد قاعدگی کمک می‌کنند.

روش‌های درمان خانگی

شما می‌توانید با همان تجهیزاتی که در منزل دارید، سردرد را رفع کنید. برای مثال دمنوش‌ لیمو، دمنوش سنبل الطیب، چای گیاهی تخم گشنیز و دمنوش آویشن به کاهش سردرد کمک می‌کنند. علاوه بر این، کاهش کافئین مصرفی، نوشیدن آب کافی، استراحت کردن و خوب خوابیدن و همچنین استفاده از پدهای گرم و یا سرد به رفع سردرد کمک خواهند کرد. شما با راهکارهای مدیریت استرس هم می‌توانید استرس را کاهش داده و خواب را بهبود دهید. به این ترتیب در منزل هم سردرد هورمونی رفع خواهد شد.

روش‌های پیشگیری از سردرد پریودی

برای پیشگیری از سردرد پریود می‌توانید چند راهکار را در روتین زندگی خود قرار دهید. این روش‌ها عبارتند از:

راهکار	توضیح
تغییرات تغذیه	کاهش کافئیننوشیدن آب کافی استفاده از مکمل‌های غذایی حاوی منیزیوم
مدیریت استرس	مدیتیشنتکنیک‌های تنفس عمیقتمرینات یوگاجلسات مشاوره
استراحت	کاهش حجم برنامۀ کاریاختصاص وقت بیشتر به خوابداشتن خواب کافی
انجام فعالیت‌های بدنی	انجام نرمش‌های سبک مانند:یوگادوچرخه سواریپیاده رویشنا
توجه به برنامۀ قاعدگی	استفاده از برنامۀ پریود ترکینگ
همراه داشتن کیف پریود	داشتن مسکن در کیف پریود

در چه صورت به پزشک مراجعه کنیم؟

هنگامی که سردرد قاعدگی را تجربه می‌کنید، گاهی این علامت با راهکارهایی که ذکر کردیم به راحتی رفع می‌شود. اما اگر شدت آن زیاد و غیر قابل کنترل شد، باید با پزشک زنان مشورت کنید تا با تجویز داروهای مناسب، علائم همراه سردرد کنترل شده و به راحتی کاهش پیدا کنند.

نکات مهم دربارۀ سردرد قاعدگی

• سردرد قاعدگی انواع مختلفی هورمونی، تنشی و میگرنی دارد که قبل، همزمان یا پس از چرخۀ قاعدگی رخ می‌دهد. تغییرات هورمونی و به ویژه کاهش سطح استروژن مسبب بروز سردرد قاعدگی هستند.
• علائم رایج همراه سردرد قاعدگی درد شانه و گردن، تیر کشیدن سر، حساسیت به صدا و نور و همچنین حالت تهوع و استفراغ هستند.
• مسکن‌هایی مانند نوافن و ناپروکسن و همچنین مکمل‌های دارویی منیزیوم، آب نوشیدن و کاهش کافئین از یک سو و کمپرس گرم و سرد، مدیریت استرس و انجام فعالیت‌های بدنی از سوی دیگر برای رفع سردرد پریود مؤثر هستند.
• برای مشورت با پزشک زنان می‌توانید از کلینیک هرلایف بهره مند شوید. اما مطالعۀ مقالات مفید اپلیکیشن هرلایف به کسب اطلاعات بیشتر کمک می‌کنند.

پرسش‌های پرتکرار