بیماری سوزاک یکی از انواع عفونت‌های مقاربتی است که از طریق رابطۀ جنسی و نوعی باکتری خاص منتقل می‌شود. این بیماری می‌تواند قسمت‌های مختلف بدن از مجاری ادرار گرفته تا مقعد، گلو و حتی چشم‌ها را آلوده کند. از علائم این بیماری میتوانیم به سوزش ادرار، ترشحات غیر عادی، درد شکمی، تکرر ادرار و خونریزی غیر عادی بین پریودها اشاره کنیم. علائمی که بسته به اینکه زنان یا مردان را درگیر میکنند، متفاوت هستند.
جالب است بدانید که بسیاری از افراد مبتلا به سوزاک ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، عاملی که خطر انتقال بیماری را به صورت خاموش افزایش می‌دهد. از راه‌های انتقال این بیماری نیز میتوانیم به رابطۀ جنسی محافظت نشده (واژینال، مقعدی یا دهانی) و تماس مستقیم با ترشحات آلودۀ فرد مبتلا اشاره کنیم.
بیماری سوزاک چیست؟
بیماری سوزاک (Gonorrhoea) یک عفونت شایع مقاربتی محسوب می‌شود که از نوعی باکتری به نام نایسریا گونوره آ (Neisseria gonorrhoeae) ایجاد می‌شود. این بیماری ممکن است افراد فعال از لحاظ جنسی را در هر سنی درگیر کند و باعث شود که فرد مبتلا آن را به شریک جنسی خود منتقل کند. مهم است بدانید که اگر زن بارداری به این بیماری مبتلا باشد، می‌تواند این عفونت را حین زایمان به کودک خود منتقل کند که در نوزادان بیشتر چشم‌های کودک را درگیر می‌کند.
بیماری‌های مقاربتی به عفونت‌هایی گفته می‌شوند که از طریق تماس با دستگاه تناسلی یا مایعات این بخش همچون مایع منی در مردان یا ترشحات واژینال در زنان منتقل می‌شوند. باکتری سوزاک می‌تواند مکان‌های مختلفی از بدن همچون مجاری ادرار، دستگاه تناسلی زنان، دهان، راست روده، گلو یا چشم‌ها را هدف قرار داده و باعث آلوده شدن آن‌ها شود. اگرچه مایعات بدن عاملی مهم برای انتقال این بیماری هستند، اما سوزاک در طول فعالیت جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی بیشتر منتشر می‌شود.
علائم بیماری سوزاک در ناحیۀ تناسلی
بیماری سوزاک در بیشتری افرادی که به آن مبتلا می‌شوند، بدون علامت است. به همین دلیل افراد زیادی در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. اما اگر علائمی وجود داشته باشند، روی دستگاه تناسلی مردان و زنان تأثیر می‌گذارند، هرچند که گاهی ممکن است قسمت‌های دیگر بدن همچون چشم‌ها یا دهان را نیز آلوده کنند. علائم بیماری سوزاک که دستگاه تناسلی مردان و زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، شامل موارد زیر هستند.
نشانه‌های سوزاک در مردان
- درد در بیضه
- ورم بیضه
- ترشحات چرکی از آلت تناسلی
- ادرار همراه با درد
نشانه‌های سوزاک در زنان
- درد در شکم یا لگن
- افزایش ترشحات چرکی واژن
- ادرار همراه با درد
- خونریزی واژینال بین پریودی یا بعد از مقاربت جنسی
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
علائم سوزاک در سایر نقاط بدن
درست است که سوزاک بیش از هر چیز علائم خود را در دستگاه تناسلی نشان می‌دهد، اما این بیماری مقاربتی ممکن است دیگر اعضای بدن را نیز درگیر کند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
رکتوم
از سری علائمی که ممکن است بعد از ابتلا به بیماری سوزاک با آن‌ها مواجه شوید میتوانیم به خارش مقعد و ترشحات چرکی خارج شده از رکتوم را نام ببریم. گاهی حتی فرد ممکن است لکه‌های خونی به رنگ قرمز روشن را روی دستمال توالت و حین فشار آوردن به رکتوم برای اجابت مزاج مشاهده کند.
چشم‌ها
یکی دیگر از قسمت‌هایی که بیماری سوزاک می‌تواند آن را درگیر کند، چشم‌ها هستند. این بیماری با ایجاد درد چشم، حساسیت چشم‌ها به نور و ایجاد ترشحات چرک مانند از یک یا هر دو چشم بروز پیدا می‌کند.
مفاصل
جالب است بدانید که بیماری سوزاک در برخی از موارد نیز ممکن است مفاصل را هم درگیر کند تا جایی که مفاصلی که آسیب دیده‌اند، با این بیماری عفونی شوند. در چنین شرایطی فرد بیمار با مفاصل دردناک، قرمز و گاهی متورم خصوصاً حین حرکت مواجه می‌شود. شرایطی که از نظر پزشکی به آن آرتریت سپتیک (septic arthritis) می‌گویند.
گلو
از دیگر مکان‌هایی که بیماری سوزاک می‌تواند باعث عفونت آن شود، گلوست. عفونت گلوی ناشی از این بیماری می‌تواند همراه با درد و متورم شدن غدد لنفاوی در گردن همراه باشد.
نکته: علائم سوزاک ممکن است تا چند هفته بعد از ورود باکتری به بدن بروز پیدا نکنند و حتی برخی افراد علامتی از خود بروز ندهند. با این حال، به طور متوسط بیشتر افراد حداکثر 14 روز بعد از درگیر شدن علائمی را تجربه میکنند.
روش‌های انتقال بیماری سوزاک
انتقال سوزاک از طریق رابطۀ جنسی واژینال، دهانی و مقعدی صورت می‌گیرد. اگرچه گاهی ممکن است از طریق ترشحات واژینال و مایع منی فرد مبتلا به شریک جنسی سالم منتقل شود. معاشقه کردن مثل بوسیدن نمی‌تواند منجر به ابتلا به این بیماری شود.
روش‌های تشخیص سوزاک
تنها راه تشخیص بیماری سوزاک، انجام آزمایش است. به همین دلیل اگر احساس می‌کنید که مشکوک به ابتلا به این بیماری هستید، باید هرچه زودتر برای تشخیص پزشکی اقدام کنید. پزشک ممکن است در مورد علائم شما، شرایط رابطۀ جنسی شما (داشتن یک شریک جنسی بیمار یا شرکای جنسی متعدد) سؤالاتی داشته باشد و بسته به جنسیت، آزمایش تشخیصی مورد نظر را تجویز کند.
آزمایش سوزاک چگونه است؟
روش‌های مختلفی برای انجام آزمایش سوزاک وجود دارند که البته رایج‌ترین آن‌ها برداشتن نمونه برای انجام آزمایش هستند. اگرچه ممکن است در مردان تنها نمونۀ ادرار درخواست شود، در زنان جمع آوری نمونۀ آزمایشگاهی از واژن یا دهانۀ رحم در طول معاینۀ داخلی انجام می‌شود.
در مردان مهم است که حداقل ۲ ساعت قبل از انجام آزمایش، ادرار نکنند، زیرا این کار باعث شسته شدن باکتری‌ها و اثرگذاری آن روی نتایج آزمایش می‌شود. در شرایطی که عفونت گلو یا چشم‌ها را درگیر کند، تکنسین آزمایشگاه ممکن است از ترشحات این نواحی نیز نمونه برداری کنند.
چه کسانی در معرض بیماری سوزاک هستند؟
افرادی که از نظر رابطۀ جنسی فعال هستند، اشخاصی که با بیش از یک شریک جنسی رابطه دارند، کسانی که رابطۀ جنسی محافظت نشده دارند و همچنین نوزادان یا جنین دارای مادر مبتلا به سوزاک حین تولد، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
راه‌های درمان بیماری سوزاک
درمان سوزاک با تجویز آنتی بیوتیک انجام می‌شود. در حین درمان هر دو شریک جنسی باید دارو مصرف کنند. درمان امروزه اغلب با تزریق سفتریاکسون (ceftriaxone) صورت می‌گیرد که البته دوز آن بر اساس وزن شما توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود. گاهی اوقات افراد به سفتریاکسون حساسیت دارند که در چنین شرایطی پزشک آنتی بیوتیک دیگری را به صورت خوراکی تجویز می‌کند.
از دیگر داروهای کاربردی در این زمینه میتوانیم به جنتامایسین، آزیترومایسین و داکسی سایکلین اشاره کنیم. دقت داشته باشید که درمان این بیماری بین ۷ تا ۱۴ روز طول می‌کشد. بهتر است برای اطمینان از پاک شدن بدن خود از باکتری سوزاک، بعد از طی کردن دورۀ درمان دوباره آزمایش خود را تکرار کنید.
عوارض بیماری سوزاک
اگر بیماری سوزاک به موقع درمان شود، اغلب فرد را با عوارض خطرناکی مواجه نمی‌کند. با این حال در صورت عدم درمان به موقع ممکن است هم زنان و هم مردان با مشکلاتی مواجه شوند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
| عارضه | توضیحات |
| ناباروری در زنان | گسترش عفونت به رحم و لوله‌های فالوپ، ایجاد بیماری التهابی لگن (PID)، زخم شدن لوله‌ها، افزایش خطر عوارض بارداری |
| ناباروری در مردان | التهاب اپیدیدیم (لولۀ پیچ خورده در پشت بیضه‌ها) و در نهایت ناباروری |
| عفونت مفاصل و سایر نواحی بدن | انتشار باکتری از طریق خون، آلوده شدن مفاصل، تب، بثورات پوستی، زخم‌های پوستی، درد مفاصل، تورم و سفتی |
| افزایش خطر ابتلا به (HIV/AIDS) | افزایش احتمال انتقال و ابتلا به (HIV) و سهولت بیشتر در انتقال هر دو بیماری به شریک جنسی |
علاوه بر موارد بالا، بیماری سوزاک در نوزادان نیز عوارضی به دنبال دارد که علاوه بر عفونت چشم میتوانیم به احتمال بروز کوری و زخم در پوست سر را نام ببریم.
نحوه پیشگیری از بیماری سوزاک
بهترین راه برای مقابله با بیماری سوزاک، آشنایی با روش‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
استفاده از کاندوم
اگر از نظر جنسی فعال هستید، بهتر است از کاندوم استفاده کنید. استفاده از کاندوم در هر نوع تماس جنسی چه واژینال و چه مقعدی و دهانی توصیه می‌شود.
تک همسری
یکی از عواملی که باعث شیوع بالای بیماری سوزاک می‌شود، داشتن شرکای جنسی متعدد است. بنابراین بهترین روش پیشگیری از این بیماری این است که شرکای جنسی خود را محدود کنید. بهترین روش داشتن رابطۀ تک همسری است که در این حالت خطر ابتلا به بیماری بسیار کاهش پیدا می‌کند.
انجام دادن غربالگری منظم سوزاک
بسته به اینکه شما در چه سنی قرار دارید، غربالگری بیماری سوزاک برای شما یکی از بهترین گزینه‌های پیشگیری است. بر اساس اطلاعات مندرج در سایت مایوکلینیک (Mayo Clinic) زنان فعال از نظر جنسی چه در سن پایین چه سن بالا بهتر است به صورت سالانه غربالگری سوزاک را انجام دهند. البته این پیشنهاد شامل افرادی می‌شود که شریک جنسی جدیدی دارند یا با بیش از یک شریک جنسی در ارتباط هستند. البته اگر شریک جنسی فردی هم با شرکای دیگر در ارتباط باشد هم لزوم انجام غربالگری را بالا می‌برد.
عدم رابطۀ جنسی با فرد مشکوک
اگر احساس می‌کنید شریک جنسی شما با علائم بیماری سوزاک درگیر است، توصیه می‌کنیم قبل از برقراری رابطۀ جنسی مجدد حتماً از وی بخواهید تا برای بررسی پزشکی اقدام کند. عدم برقراری رابطۀ جنسی با چنین شخصی تا درمان کامل برای پیشگیری از ابتلا به بیماری توصیه می‌شود.
نکات مهم دربارۀ بیماری سوزاک
- سوزاک یک بیماری مقاربتی شایع است که می‌تواند زنان، مردان و حتی نوزادان دارای مادر مبتلا را درگیر کند.
- از علائم این بیماری در زنان میتوانیم به خونریزی واژینال بین پریودی یا بعد از رابطۀ جنسی، درد لگن، افزایش ترشحات واژینال و درد حین ادرار کردن را نام ببریم.
- افراد دارای شرکای جنسی متعدد و کسانی که رابطۀ جنسی محافظت نشده دارند، بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به بیماری سوزاک هستند.
- بیماری سوزاک اگر درمان نشود، ممکن است موجب ناباروری در زنان و مردان و حتی کوری در نوزادان شود.
- اگر شما نیز احساس می‌کنید که به این بیماری مبتلا هستید، می‌توانید بدون مراجعۀ حضوری به پزشک و تنها از طریق اپلیکیشن هرلایف به پزشکان متخصص دسترسی داشته و مشاورۀ تخصصی دریافت کنید.
پرسش‌های پرتکرار
سوزاک یک بیماری مقاربتی است که از طریق نوعی باکتری به نام نایسر گنوره ایجاد می‌شود. این بیماری ممکن است از طریق رابطۀ جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی یا حتی از طریق ترشحات واژینال و مایع منی منتقل شود.
علائم سوزاک در مردان و زنان متفاوت هستند و ممکن است خفیف یا حتی بدون علامت باشند. برخی از علائم شایع در زنان شامل ترشحات غیرعادی، سوزش هنگام ادرار، درد در ناحیۀ لگن و گلو درد هستند.
بهترین راه برای پیشگیری از سوزاک، استفادۀ منظم از کاندوم در طول رابطۀ جنسی است. همچنین، کاهش تعداد شرکای جنسی و انجام آزمایش‌های منظم برای تشخیص عفونت‌های مقاربتی نیز می‌توانند مفید باشند.
منابع:
