حمام آفتاب که فرآیند نشستن یا دراز کشیدن در فضای باز و در مقابل نور آفتاب است، برای خانمها مزایا و معایبی دارد. مهمترین مزیت آن جذب ویتامین دی است، در حالی که معایب آن بیشتر شامل آسیبهایی پوستی میشوند.
نباید فراموش کنید که جذب ویتامین (D) و تأمین نیاز بدن به این عنصر حیاتی با نکات مثبتی همراه خواهد بود. برای مثال نوسانات خلقی بهتر کنترل میشوند و خستگی و بی حالی کاهش مییابد. این در حالی است که اگر مدت زمان زیاد یا به دفعات حمام آفتاب انجام گردد، پوست تحریک پذیر شده و احتمال آسیبهای جبران ناپذیر برای آن وجود دارد.
برای کسب اطلاعات کامل دربارۀ مهمترین فواید و مضرات حمام آفتاب برای زنان، در ادامۀ این مطلب از هرلایف، همراه ما باشید.
حمام آفتاب از کجا آمده؟
بر خلاف چیزی که بسیاری از مردم فکر میکنند، نور خورشید، حتی از پشت ابر نیز میتواند تا حدی برای خانمها و آقایان مفید باشد. البته مفید بودن آن زمانی است که ضدآفتاب با (SPF) بالا و کلاه محافظ استفاده شود. اما رعایت پوشش مناسب برای استفاده از مزایای نور خورشید، ایدههای متنوعی را برای مردم به همراه داشت. از جملۀ آنها میتوان به آفتاب گرفتن اشاره کرد.
نگاهی به آفتاب گرفتن در سدههای گذشته
اگر کمی به عقب برگردیم، متوجه میشویم که حمام آفتاب به آفتاب گرفتن زنان با هدف زیباتر شدن باز میگردد. پیش از انقلاب صنعتی، بانوان اشراف زاده برای گذران اوقات فراغت، دقایقی را در خارج از منزل و عموماً در سواحل شخصی، به حمام گرفتن مشغول میشدند. رنگ برنزۀ پوست آنها، کم کم مورد توجه بانوان اقشار دیگر قرار گرفت. به این ترتیب، برنزه کردن پوست به عنوان معیار زیبایی در سطح جهان شناخته شد.
به تدریج استفاده از بهترین روغن آفتاب گرفتن میان خانمهایی که دقایقی در مقابل آفتاب مینشستند، رواج پیدا کرد. در پی آن، در حدود قرن اخیر، انواع لوسیون و روغن بدن، ضد آفتابها و کرمهای محافظت کننده از بدن رایج شدهاند.
چگونه آفتاب بگیریم؟
اما برای اینکه فرآیند آفتاب گرفتن را بدون آسیب دیدن بدن انجام دهید، باید روش درست آن را اجرا کنید. شما باید توجه داشته باشید که حضور داشتن در مقابل آفتاب، به منظور برنزه کردن و جذب ویتامین دی، متفاوت از زمانی است که افراد به دلیل شرایط شغلی و زندگی، مجبور به حضور در فضای آزاد خواهند بود. در حالت اول، توجه افراد به استفاده از کرمها، روغنها و محصولات مراقبتی در مقابل آفتاب بیشتر است.
پیش از حمام آفتاب
بانوان باید ۱۵ دقیقه پیش از حمام آفتاب از مناسبترین کرم ضد آفتاب با حداقل (SPF30) برای آفتاب گرفتن و محافظت از پوست صورت استفاده کنند. سپس در فضایی خارج از منزل، برای حمام آفتاب حاضر شوند. بهتر است حمام آفتاب را از مدت زمان کم شروع کرد. اگر علائم حساسیتهای پوستی، ظاهر نشدند، میتوان زمان را به آرامی افزایش داد.
قرار گرفتن در مقابل آفتاب
خانمها به این نکته دقت کنند که نباید مستقیم در مقابل اشعۀ ماورا بنفش (UV) قرار گرفت. انتخاب بهترین لوسیون برای آفتاب گرفتن نیز برای مراقبت از تمام بدن ضرورت دارد. علاوه بر این، در صورت طولانی بودن حمام آفتاب باید آب زیادی نوشید که مشکلات گرمازدگی و کمبود آب به وجود نیایند.
بانوان باید در مقابل آفتاب بنشینند یا دراز بکشند، اما آنچه اهمیت دارد، جا به جا شدن است. به این معنی که نباید تمام طول آفتاب گرفتن در موقعیت یکسانی نشست. در عوض، باید کمی تغییر مکان داشت تا آفتاب به همۀ قسمتهای بدن بتابد.
فواید و مضرات آفتاب گرفتن
قرار گرفتن در مقابل نور خورشید باید در زمان مناسب و به مقدار کافی انجام شود. در چنین حالتی میتوان از مزایای حمام آفتاب استفاده کرد. اما معایب این فرآیند را نباید نادیده گرفت. در ادامه نیز مزایا و معایب آفتاب گرفتن بانوان را دقیقتر بررسی خواهیم کرد.
فواید حمام آفتاب
تقریباً همگی میدانیم که آفتاب گرفتن برای سلامت خانمها اهمیت بسیاری دارد. این فواید تنها محدود به جذب ویتامین دی نمیشوند. برای مثال میتوانیم به مزایای زیر اشاره کنیم:
مقاوم سازی استخوانها
نور خورشید منبع مهم ویتامین دی به حساب میآید. هنگامی که خانمها به طور منظم و کافی حمام آفتاب میگیرند، ویتامین دی بدن آنها تا حدی ارتقا مییابد. وجود ویتامین دی به جذب و دفع کلسیم و اسید فولیک کمک میکند. به این ترتیب، انتظار میرود که استخوانها تقویت شده و احتمال پوکی استخوان کاهش یابد. از طرفی بیماری آرتروز به واسطۀ تقویت استخوانها و مفاصل، با تأخیر اتفاق میافتد.
مؤثر در کاهش وزن
فایدۀ دیگر حمام آفتاب، کمک به کاهش وزن بانوان است. حمام گرفتن آفتاب بهبود عملکرد درست غدۀ تیروئید را به دنبال دارد. شاید تعجب کنید. اما باید بگوییم که کم کاری تیروئید باعث افزایش وزن افراد میشود. اما داروی لووتیروکسین در درمان این اختلال مؤثر است. علاوه بر این، نور فرابنفش (UV) خورشید، غدۀ تیروئید را تحریک میکند و به این واسطه ترشح هورمونها به تدریج در مسیر درستی قرار میگیرد.
ارتقای سیستم ایمنی
تأمین ویتامین دی به خانمها کمک میکند که کمتر در خطر ابتلا به بیماریهای عفونی مقاربتی مانند زگیل تناسلی و سوزاک، بیماریهای سرماخوردگی و آنفولانزا، بیماریهای قلبی و بیماریهای خودایمنی قرار گیرند. به این ترتیب، میتوان انتظار داشت که آفتاب گرفتن به بهبود سلامتی خانمها کمک چشمگیری داشته باشد.
درمان اختلالات خلقی
یکی از مهمترین تأثیراتی که اشعۀ فرابنفش نور خورشید دارد، تحریک ساقۀ مغز برای تولید سروتونین است. از طرفی هیپوتالاموس و هیپوفیز اندورفین بیشتری ترشح میکنند. افزایش سطح اندورفین و سروتونین، خانمها را از حالت افسرده، غمگین و نگران دور میکند. به این واسطه نوسانات خلقی و علائم افسردگی کسانی که از حمام آفتاب استفاده میکنند، تا حدی رفع خواهند شد.
کاهش خطر زایمان زودرس
ویتامین دی یکی از ویتامینهای مفید در سلامت زنان باردار و جنینهاست. به همین دلیل، مصرف این ویتامین اهمیت بالایی در دوران بارداری دارد. آفتاب گرفتن و تأمین ویتامین دی، خطر زایمان زودرس را به حد چشمگیری کاهش میدهد. البته باید به حد کافی از (UV) استفاده کرد. مقدار زیاد از حد آن میتواند برای سلامتی خانمهای باردار و جنینها مضر باشد.
خواب بهتر
نور آفتاب یکی از عوامل مؤثر در تنظیم برنامۀ روتین افراد است. در حالی که جذب ویتامین دی ناشی از تابش خورشید، بر بهبود برنامۀ خواب خانمها و حتی آقایان اثر مثبت دارد.
معایب حمام آفتاب
علاوه بر فوایدی که اشاره کردیم، معایبی نیز به آفتاب گرفتن نسبت داده میشوند که عبارتند از:
سرطان زا بودن
سرطان زا بودن اشعۀ فرابنفش، مهمترین و آسیب زنندهترین عیبی است که به حمام آفتاب نسبت داده میشود. طولانی مدت قرار گرفتن در مقابل نور خورشید، باعث پیری زودرس و ایجاد تومورهای مختلف در سلولهای پوستی میشود. سرطان پوست با علائمی همراه است که اگر نادیده گرفته شوند، باعث بروز مشکلات جدی خواهند شد.
آفتاب سوختگی
اشعۀ (UVA) یکی از شدیدترین و قویترین اشعههای نور خورشید به حساب میآید که عموماً در پایان صبح و بعد از ظهر میتابد، بیشتر است. شدت آن در مدت زمان طولانی باعث بروز مشکلات جدی خواهد شد. به همین دلیل افرادی که ساعات نامناسب و مدت زمانی طولانی را برای آفتاب گرفتن خود انتخاب میکنند، بیشتر در خطر آفتاب سوختگی و عوارض آن قرار میگیرند.
پیری زودرس پوست
آفتاب گرفتن میتواند باعث از بین بردن کلاژنهای پوست و ایجاد لکهها روی آن شود. این در حالی است که از بین رفتن فیبرهای کلاژن میتواند با خشکی و شکنندگی بافت پوست و ظاهر شدن لکههای پیری و خالهای متعدد روی پوست همراه باشد.
آسیب زدن به بینایی
قرار گرفتن در مقابل نور خورشید، آن هم در زمان مناسب و بدون توجه به نکات ایمنی، میتواند احتمال ابتلا به آب مروارید، التهاب در سلولهای تشکیل دهندۀ چشم و حتی ابتلای خانمها را به سرطان افزایش دهد.
بهترین روغن برای آفتاب گرفتن
استفاده از روغنها، لوسیون، کرمها و ضد آفتابها میتوانند از بدن در مقابل نور آفتاب محافظت کنند. در این میان روغنهای گیاهی مانند روغن نارگیل، روغن زیتون و روغن فندق بهترین نوع روغنها هنگام حمام گرفتن خانم ها در مقابل اشعۀ ماوراء بنفش هستند. این روغنها حاوی ویتامین ای و آنتی اکسیدان هستند. در ضمن، پوشش محافظی برای پوست هستند که مانع از آسیب دیدن پوست میشوند.
آیا می توان در دوره قاعدگی آفتاب گرفت
شاید شما هم به این موضوع فکر کنید که آیا خانمها در زمان خونریزی پریود، میتوانند حمام آفتاب بگیرند یا نه. پزشکان و محققان حوزۀ سلامت معتقدند که اگر خانمی بیماری خاصی در دستگاه تناسلی خود نداشته باشد، میتواند آفتاب گرفتن در قاعدگی را نیز تجربه کند. اما در صورت ابتلا به بیماریها و اختلالات متعدد مانند بیماریهای التهاب لگن، عفونتهای مقاربتی، اندومتریوز و سرطان بهتر است با مشورت پزشک در مقابل آفتاب قرار گرفت.
اشعۀ ماوراء بنفش میتواند بر ترشح (FSH) و فرآیند تخمک گذاری اثر منفی میگذارد. از طرفی، کاهش آب بدن برای خانمهای باردار ضرر دارد و گاهی احتمال آفتاب گرفتن در بارداری به دلیل همین مسئله غیرمجاز اعلام میشود.
بهترین زمان آفتاب گرفتن
بهترین زمانی که برای آفتاب گرفتن پیشنهاد میشود، ۱۰ صبح تا ۱ بعد از ظهر است. اگر خانمها به مشکلات پوستی و بیماریهای مختلفی مبتلا باشند، غالباً از آفتاب گرفتن در این ساعات منع میشوند. در ضمن، باید توجه داشت هنگامی که نور آفتاب به شدیدترین حالت خود میرسد، نباید حمام آفتاب گرفت.
نکات مهم و توصیهها
- حتماً ۱۵ دقیقه پیش از آفتاب گرفتن، ضد آفتاب (SPF30) استفاده کنید. سعی کنید که کرم، روغن و لوسیون، تمام سطح بدن را پوشش دهد.
- زمان مناسبی را باید برای حمام آفتاب انتخاب کنید. در ضمن نباید بیشتر از حد مجاز آفتاب گرفت، زیرا احتمال افزایش تأثیرات منفی این روش را به همراه دارد.
- نباید طولانی مدت و در موقعیت ثابت در مقابل نور آفتاب قرار گرفت، زیرا احتمال گرمازدگی، دی هیدراته شدن و آسیبهای پوستی بیشتر میشود.
- در ماههای بهار و تابستان ۸ الی ۱۰ دقیقه حمام آفتاب، در صورت عدم استفاده از ضد آفتاب، کافی است، اما در زمستان میتوان مدت زمان بیشتری را به آفتاب گرفتن اختصاص داد.
فواید و مضرات حمام آفتاب برای زنان و نکات مهم آن
- حمام آفتاب باعث کاهش علائم افسردگی، بهبود خواب، کاهش احتمال زایمان زودرس، بهبود سیستم ایمنی و تقویت استخوانها میشود.
- معایب آفتاب گرفتن شامل ابتلا به سرطان پوست، ایجاد مشکلات بینایی، پیری پوست و آفتاب سوختگی هستند.
- خانمها در صورت وجود مشکلاتی در روند طبیعی دستگاه تناسلی، باید حتماً تحت نظر پزشک حمام آفتاب بگیرند.
- شما با نصب اپلیکیشن هرلایف میتوانید به صورت رایگان، سؤالات خود را در بخش «پرس و گو» با پزشکان متخصص مطرح کنید. در حالی که مقالات علمی بخش «وبلاگ» به کسب اطلاعات بیشتر شما کمک میکنند.
پرسشهای پرتکرار
کاهش علائم افسردگی، بهبود خواب، کاهش احتمال زایمان زودرس، بهبود سیستم ایمنی و تقویت استخوانها از فواید آفتاب گرفتن هستند.
سرطان پوست، ایجاد مشکلات بینایی، پیری پوست و آفتاب سوختگی، گرمازدگی، اختلال در تخمک گذاری خانمها و تشدید علائم حساسیتهای پوستی از معایب آفتاب گرفتن هستند.
روغن نارگیل، روغن زیتون و روغن فندق برای آفتاب گرفتن خانمها مناسب هستند.
منابع: