ریزش مو می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که برخی از آن‌ها گذرا و برخی دیگر پایدار هستند. افراد ممکن است به دلیل یک اختلال خودایمنی دچار ریزش مو شوند، اما بیشتر ریزش موهای مداوم در خانمها به علل ارثی یا هورمونی رخ می‌دهند. در حالت معمول ممکن است روزانه ۱۲۵ تار مو را از دست بدهید. اما اگر احساس می‌کنید که این مقدار بیش از حد معمول است و زمان زیادی است که دچار چنین حالتی هستید، باید آن را علت یابی کنید.
علائم ریزش موی هورمونی در زنان ممکن است شبیه به دیگر انواع ریزش مو باشند. به طوری که ممکن است شاهد مشاهدۀ ریزش مو بیش از مقدار روزانه باشید، حجم موهای شما حین بستن کاهش یافته است، پوست سر شما در میان موهایتان به وضوح دیده می‌شود یا خط مویتان به طور قابل توجهی کم پشت به نظر می‌رسد.
منظور از ریزش موی هورمونی چیست؟
ریزش مو به عنوان یک تجربۀ ناراحت کننده به دلایل زیادی رخ می‌دهد. از عادات سبک زندگی گرفته تا عوامل ژنتیکی غیر قابل کنترل؛ اما در این بین یک علت رایج اغلب نادیده گرفته می‌شود و آن هم عدم تعادل هورمونی است. ریزش موی هورمونی زمانی رخ می‌دهد که تعادل هورمون‌های شما در بدنتان به هم بریزد و این عدم تعادل منجر به نازک شدن موها یا ریزش آن‌ها شود.
هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در عملکردهای مختلف بدن دارند، از متابولیسم تا خلق و خو که البته سلامت مو هم از این قاعده مستثنی نیست. فولیکول‌های مو به عنوان ساختارهای اصلی مو باعث نگه داشتن ریشۀ موهای شما می‌شوند. برخی از هورمون‌ها که آندروژن نام دارند، با تأثیر مستقیم بر فولیکول‌ها می‌توانند باعث تغییر در شکل، اندازه و طول عمر آن‌ها شوند.اما فقط آندروژن مسئول ریزش موی هورمونی در زنان نیست؛ زیرا عدم تعادل در برخی دیگر از هورمون‌های زنانه نیز نازک شدن و ریزش مو را در آن‌ها به همراه دارد.
علائم ریزش موی هورمونی در زنان
علائم ریزش موی هورمونی در زنان شبیه به سایر شرایطی است که ریزش مو در خانمها رخ می‌دهد. با این حال یک تفاوت عمده با آن در مقایسه با ریزش موی ژنتیکی یا ارثی این است که در ریزش موی هورمونی، تمامی موها درگیر می‌شوند. ریزش موی هورمونی بسته به علتی که دارد، ممکن است به صورت تدریجی و یا با سرعت بالا ایجاد شود. از علائم کلی ریزش مو در زنان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مشاهدۀ ریزش مو بیش از حد روزانه
- خالی شدن بخش‌های از سر مثل فرق سر
- نازک شدن موها (داشتن حجم کمتر)
- مشاهدۀ پوست سر از میان موها
- مشاهدۀ چندین تار مو روی روبالشی
- ریزش موی زیاد حین شستن یا شانه زدن آن
علت ریزش موی هورمونی در زنان
موها در خانمها نشانه‌ای از سلامت، زیبایی، جوانی و استایل جذاب هستند، به همین دلیل ریزش مو می‌تواند به خصوص برای این گروه از افراد بسیار ناراحت کننده باشد. حال که با علائم ریزش موی هورمونی در زنان آشنا شدید، بهتر است علل آن را نیز بشناسید.
ابتلا به آلوپسی آندروژنیک
طاسی الگوی زنانه که به عنوان شایع‌ترین نوع ریزش مو در این گروه از افراد است، با نام آلوپسی آندروژنیک شناخته می‌شود. این بیماری هنوز چندان شناخته شده نیست، اما برخی از عوامل مثل تغییرات در سطح آندروژن‌ها ممکن است باعث بروز این اختلال شوند. آندروژن‌ها هورمون‌هایی هستند که می‌توانند ویژگی‌های مردانه را تحریک کنند. این بیماری در زنان باعث نازک شدن تدریجی موها در خط رویش موها می‌شود و به دنبال آن، ریزش مو از بالای فرق سر خود را نمایان می‌کند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
سندرم تخمدان پلی کیستیک که میلیون‌ها خانم را در دنیا تحت تأثیر قرار داده است، به عنوان یکی از علل ریزش موی هورمونی در زنان محسوب می‌شود. در سندرم تخمدان پلی کیستیک اغلب سطح آندروژن بالا می‌رود که این مسئله باعث کوچک شدن فولیکول مو می‌شود. در ادامه نیز چرخۀ رشد مو کوتاه‌تر شده و نازک و شکننده شدن مو را در پی دارد.
داشتن التهاب در سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز یکی دیگر از عواملی است که منجر به ریزش موی هورمونی می‌شود. التهاب با مختل کردن چرخۀ رشد مو، موهای بیشتری را به فاز استراحت یا تلوژن می‌برد که این امر باعث ریزش و نازک شدن مو می‌شود.
مقاومت به انسولین
اگر دچار مقاومت به انسولین هستید، باید بگوییم که امکان دارد دچار ریزش موی هورمونی شوید. زیرا سطح بالای انسولین در این شرایط تولید آندروژن را تحریک کرده و باعث تأثیر روی فولیکول‌های مو و ریزش موهای سر می‌شود.
بارداری
در دوران بارداری سطح استروژن تغییر پیدا می‌کند، به همین دلیل اغلب چرخۀ طبیعی ریزش مو کمی کند می‌شود. همین امر باعث می‌شود که زنان کمتر موهای خو را از دست بدهند. اما برای تمامی زنان باردار چنین شرایطی وجود ندارد. زیرا بدن برخی از آن‌ها خصوصاً در سه ماهۀ اول بارداری به دلیل تغییر زیاد هورمون‌ها دچار شوک می‌شود که ریزش یا نازک شدن مو را در پی دارد.
خوشبختانه این وضعیت دائمی نیست و نهایتاً بیشتر از ۶ ماه طول نمی‌کشد. علائم ریزش موی هورمونی در زنان در دوران بارداری ممکن است بلافاصله رخ ندهند؛ به طوری که ۲ تا ۴ ماه طول بکشد تا فرد متوجه کم شدن مقدار موهای خود و نازک شدن آن‌ها شود.
ریزش موی پس از زایمان
بسیاری از زنان در عرض چند ماه پس از زایمان دچار ریزش مو می‌شوند که تقریباً ۴ ماه بعد از زایمان به اوج خود می‌رسد. نکتۀ جالب اینجاست که این ریزش مو واقعی در نظر گرفته نمی‌شود؛ زیرا در این گروه از زنان تغییرات هورمون استروژن در دوران بارداری باعث کاهش رشد موها یا حتی رشد بیش از حد معمول آن‌ها شده بود که پس از زایمان با تغییرات هورمونی دوباره، روند ریزش این موها طبیعی است.
یائسگی
در بسیاری از زنان، یائسگی و ریزش مو به طور همزمان اتفاق می‌افتد. در واقع طی دوران یائسگی، بدن دچار تغییرات هورمونی قابل توجهی می‌شود. این تغییرات که به ویژه با کاهش سطح استروژن همراه هستند، می‌توانند علائم مختلفی را از خود بروز دهند که ریزش موی هورمونی و نازک شدن موها از جملۀ آن‌ها هستند.
اختلالات تیروئید
کم کاری و پرکاری تیروئید خصوصاً در موارد شدید و طولانی می‌تواند منجر به ریزش مو در زنان شود. این ضایعه کل پوست سر را درگیر می‌کند، به همین دلیل ممکن است موها به طور یکنواختی نازک به نظر برسند. در این حالت درمان ریزش و رشد مجدد مو در صورت کنترل تیروئید امکان پذیر است. با این حال چند ماه ممکن است روند درمان طول بکشد.
استرس
استرس زیاد باعث بروز یک حالت به نام تلوژن افلوویوم می‌شود که طی آن فولیکول‌های مو وارد فاز استراحت می‌شوند. در این حالت موها بیشتر از حد معمول ریزش می‌کنند به طوری که طی چند ماه پس از آسیب دیدن موها به دلیل بروز این حالت، فرد ممکن است حتی حین شانه زدن یا شستن موها متوجه ریزش بیش از حد آن‌ها شود.
مصرف داروها
مصرف برخی از داروها ممکن است منجر به ریزش مو شوند. برخی از داروها ممکن است روی سطح هورمون‌های بدن تأثیر داشته باشند و در نتیجه باعث ریزش موی خانمها به دلیل اختلالات هورمونی شوند.
از کجا بفهمیم ریزش مو از نوع هورمونی است؟
برای تشخیص ریزش موی هورمونی تنها توجه به علائم آن کافی نیست، زیرا باید نوع هورمون درگیر و علت چنین عارضه‌ای مشخص شود. برای مثال یکی از مهم‌ترین تست‌هایی که باید برای تنظیم بودن سطح هورمون‌های مرتبط با ریزش موی خود انجام دهید، تست سطح تیروئید است.
هورمون‌های متعدد دیگری نیز وجود دارند که در صورت ابتلا به ریزش موی شدید باید مورد بررسی قرار گیرند. از جملۀ آن‌ها می‌توان به هورمون پرولاکتین، تستوسترون، هورمون محرک فولیکولی و هورمون لوتئینه کننده اشاره کرد.
تفاوت ریزش موی ارثی و هورمونی
تفاوت ریزش موی ارثی با هورمونی در علت و زمان بروز آن‌هاست. در ریزش موی ارثی، ژنتیک عامل اصلی بروز ریزش موست که اغلب به طاسی منجر می‌شود. به این معنا که اگر پدر یا مادر فرد به چنین عارضه‌ای دچار شوند، احتمال بیشتری وجود دارد که فرزند آن‌ها هم ریزش مو را تجربه کند. الگوی طاسی در ریزش موی ژنتیکی در زنان کمتر از مردان است و البته این عارضه با بالا رفتن سن شیوع بیشتری پیدا می‌کند.
همانطور که گفتیم علل مختلفی با بر هم زدن تعادل هورمون‌ها باعث ریزش مو می‌شوند. در حالی که اگر علت آن ارثی باشد، درمان ندارد. از طرفی دیگر، ریزش موی هورمونی عموماً قابل درمان است.
در حالت اول اگر موها ریزش پیدا کنند قابل برگشت نخواهند بود. اما در برخی از شرایط که ریزش موی هورمونی رخ می‌دهد، در صورت درمان علت، امکان رشد مجدد موها وجود دارد. البته ناگفته نماند که در ریزش موی ارثی یا ژنتیکی گاهی بعضی از درمان‌ها می‌توانند تا حدی از بروز چنین حالتی جلوگیری کرده یا از بدتر شدن آن پیشگیری کنند.
هورمون رشد موی سر
دی هیدروتستوسترون (DHT) یک هورمون ضروری برای رشد موها محسوب می‌شود. هورمون‌های آندروژن نیز نقش زیادی در رشد کلی موها دارند. در زنان هورمون‌های استروژن و پروژسترون نیز در این امر دخیل هستند. اما در ادامه به چندین هورمونی که در چرخۀ رشد مو ممکن است باعث ریزش مو شوند اشاره می‌کنیم:
هورمون‌های تیروئید
این هورمون‌ها در صورت افزایش یا کاهش بیش از حد، منجر به ریزش مو و در بیشتر موارد نازک شدن تارها مو می‌شوند.
هورمون کورتیزول
این هورمون در زمان بروز استرس ترشح می‌شود. بنابراین زمانی که احساس استرس، اضطراب یا نگرانی دارید، سطح کورتیزول افزایش پیدا می‌کند. در شرایطی که فرد تحت استرس ناگهانی یا شدید مثل طلاق یا مرگ یکی از عزیزانش است، افزایش سطح کورتیزول رشد موهای وی را متوقف می‌کند.
استروژن
هورمون استروژن هم به شکل مستقیم با رشد و ریزش مو ارتباط دارد. در واقع این هورمون با اتصال به گیرنده‌های فولیکول مو، باعث تقویت فاز رشد آن‌ها می‌شود. به همین دلیل است که بسیاری از زنان حین بارداری متوجه پرپشت‌تر شدن موهای خود می‌شوند. اما در دوران یائسگی کاهش سطح این هورمون با کاهش تارهای مو و نازک شدن آن‌ها همراه است.
تستوسترون
زنان به طور معمول میزان تستوسترون کمتری تولید می‌کنند. به همین دلیل اگر تعادل آن از بین برود، ممکن است با ریزش مو مواجه شوند. در عوض در جاهایی از بدن با رشد و ضخیم‌تر شدن موهای زائد مواجه می‌شوند. سندرم تخمدان پلی کیستیک یک نمونۀ بارز از چنین حالتی است.
پیشگیری از ریزش موی هورمونی
تغییرات در سطح هورمون‌ها چیزی نیست که همیشه قابل کنترل باشد. با این حال در برخی از مواقع با انجام بعضی از فعالیت‌ها مثل تغییرات سبک زندگی، داشتن یک رژیم غذایی سالم، انجام ورزش و کاهش سطح استرس می‌توان تا حدی از ریزش موی هورمونی پیشگیری یا این عارضه را متوقف کرد. زمانی که هورمون‌های بدن تعادل خوبی داشته باشند، مشکل ریزش مو متوقف خواهد شد و در بیشتر موارد، موهای جدید جایگزین موهایی می‌شوند که ریزش داشته‌اند.
درمان ریزش موی هورمونی در زنان
درمان ریزش مو هورمونی در زنان مستلزم آگاهی از علت اصلی بروز مشکل و درمان آن است. در ادامه به برخی از روش‌های برطرف کردن این عارضه می‌پردازیم:
استفاده از از محلول ماینوکسیدیل
محلول ماینوکسیدیل به عنوان یکی از روش‌های کاربردی برای تقویت رشد موها محسوب می‌شود. محلول ۲ درصد این درمان بهترین گزینه برای برگشت رشد مو در زنان است و باید از آن به صورت ۲ بار در روز البته بانظر پزشک استفاده کرد.
نور درمانی
این روش اگر با سطح پایینی انجام شود، ممکن است به صورت خود به خودی برای درمان ریزش مو مؤثر نباشد. با این حال ترکیب آن با سایر درمان‌ها همچون محلول ماینوکسیدیل موجب تقویت اثرات آن می‌شود.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت
بر اساس اطلاعات مندرج در سایت مدیکال نیوز تودی برخی از شواهد اولیه نشان از این دارد که تزریق پلاسمای غنی از پلاکت می‌تواند به کاهش ریزش مو منجر شود.
قرص برای ریزش موی هورمونی
اگر عدم تعادل هورمونی و به تبع آن ریزش مو به دلیل یائسگی و مواردی از این دست باشد، پزشک ممکن است از هورمون درمانی استفاده کند. قرص‌های ضد بارداری یا داروهای ضد آندروژن در این دسته جای می‌گیرند. آنتی آندروژن‌ها با توقف تولید این هورمون از ریزش موی ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان پیشگیری می‌کنند.
کپسول برای ریزش موی هورمونی و ارثی
کپسول پریورین به عنوان یک مکمل ریزش مو می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای درمان ریزش موی ارثی و هورمونی در خانمها و آقایان باشد. با این حال قبل از مصرف آن حتماً از پزشک متخصص مشاوره دریافت کنید.
درمان گیاهی ریزش موی هورمونی در زنان
با تکیه بر اطلاعات مندرج در سایت وب ام دی، برخی از گیاهان دارویی ممکن است با تأثیر بر فولیکول‌ها و آنزیم‌های مو، به رشد مو کمک کنند. البته این گیاهان علت اصلی ریزش موی هورمونی را برطرف نمی‌کنند و بیشتر به عنوان یک مکمل در درمان مؤثر هستند. از این گیاهان دارویی می‌توانیم به شبدر قرمز و گزنه اشاره کنیم.
راهنمای مراجعه به پزشک
اگر متوجه ریزش موی غیرعادی و طولانی شده‌اید، بهتر است برای بررسی دقیق شرایط خود به یک پزشک متخصص پوست، مو یا غدد مراجعه کنید. پزشک با تجویز آزمایش‌های لازم علت اصلی ریزش موی شما را مشخص می‌کند. پس از تشخیص، او با تجویز درمان مناسب به رفع مشکل می‌پردازد و حتی به برگشت موهای از دست رفته کمک می‌کند. توجه داشته باشید که تشخیص و درمان زودهنگام این عارضه برای جلوگیری از پیشرفت آن ضروری است.
ضمن اینکه صحبت با یک پزشک متخصص می‌تواند اضطراب و نگرانی شما را کاهش دهد. در شرایطی که علت و علائم ریزش موی هورمونی در زنان ممکن است یک بیماری زمینه‌ای مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص زنان ارجاع دهد تا با درمان بیماری، علائم ریزش موی شما نیز برطرف شوند.
علائم ریزش مو هورمونی در زنان و درمان آن
- نوسانات هورمونی دوران بارداری، یائسگی یا برخی بیماری‌ها مثل اختلالات غدد درون ریز از جمله کم کاری یا پرکاری تیروئید می‌توانند باعث ریزش مو شوند.
- همچنین افزایش سطح هورمون‌های مردانه در زنان می‌توانند باعث کوچک شدن فولیکول‌های مو و در نتیجه ریزش مو شوند.
- از علائم ریزش مو هورمونی در زنان می‌توانیم به مواردی همچون نازک شدن تدریجی مو، افزایش ریزش مو حین شانه کردن یا دوش گرفتن و تغییر در خط رویش مو اشاره کنیم.
- ریزش مو هورمونی در زنان قابل درمان اما اغلب زمان بر است. به همین دلیل باید در صورت دیدن علائم خیلی زود از یک متخصص پوست و مو کمک بگیرید.
- شما برای گرفتن مشاوره دربارۀ ریزش موی هورمونی می‌توانید از قابلیت کلینیک اپلیکیشن هرلایف استفاده کنید و از یک پزشک متخصص در این زمینه کمک بگیرید.
پرسش‌های پرتکرار
تغییرات هورمونی به دلیل بارداری، زایمان، یائسگی، استرس، ابتلا به برخی بیماری‌ها ممکن است باعث ریزش مو در زنان شوند.
ریزش موی هورمونی در بسیاری از موارد قابل درمان است. درمان به علت اصلی ریزش مو بستگی دارد. در برخی موارد، درمان بیماری زمینه‌ای مانند اختلالات تیروئید می‌تواند به بهبود ریزش مو کمک کند. همچنین، دارو درمانی، تغییرات سبک زندگی، تغذیۀ مناسب و روش‌های درمانی دیگر مانند مزوتراپی ممکن است برای این نوع ریزش مو مؤثر باشند.
اگرچه نمی‌توان از همۀ عوامل ریزش مو هورمونی جلوگیری کرد، با این حال برخی اقدامات مثل تغذیۀ سالم، کاهش استرس و درمان به موقع بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند به کاهش این عارضه کمک کنند.
منابع:
