ترشحات واژن همان مایعی هستند که از واژن خارج می‌شود. داشتن ترشحات واژن امری معمول و نشان از سلامت ناحیۀ تناسلی محسوب می‌شود؛ زیرا وجود آن برای مرطوب کردن واژن ضروری است. میزان ترشحات طبیعی از فردی به فرد دیگر و با توجه به شرایط بدنی و مراحل سیکل قاعدگی متفاوت خواهد بود.
ترشحات طبیعی واژن رنگی سفید مایل به شیری دارند. از طرفی دیگر اغلب رقیق، شفاف و بدون هیچ بویی هستند. با این حال ممکن است کمی بوی ملایم نیز داشته باشند. ترشحات غیرطبیعی واژن فاقد این علائم هستند و اغلب نشان از وجود مشکلی خاص خواهند بود که به طور مفصل در این راهنما به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
همه زنان گاهی اوقات مقداری از ترشحات واژن دارند. ترشحات طبیعی واژن سفید مایل به شیری یا رقیق و شفاف و بدون هیچ بویی هستند.
منظور از ترشحات غیرطبیعی واژن چیست؟
ترشحات واژن مایعی برای تمیز نگه داشتن واژن هستند که به جلوگیری از بروز عفونت در این ناحیه از بدن خانم ها و البته مرطوب نگه داشتن آن حین رابطۀ جنسی کمک می‌کنند. ترشحات واژن طبیعی رنگی شفاف و سفید دارند و بدون بو هستند. با این حال، عوامل بسیاری ممکن است باعث تغییر در بافت، قوام و مقدار این مایع شوند، به طوری که در این حالت به آن‌ها ترشحات غیرطبیعی واژن می‌گویند.
ترشحات غیرطبیعی ممکن است بر اثر عوامل مختلف یا بیماری‌های زمینه‌ای باشند. این ترشحات انواع گوناگون و علل مختلفی دارند که بهتر است در صورت ادامه دار بودن تحت نظر پزشک متخصص زنان بررسی و درمان شوند.
اپلیکیشن جامع پیش‌بینی پریود و مدیریت سلامت زنان هرلایف
- تقویم پیش‌بینی و محاسبه زمان پریود؛
- گفتگوی ناشناس و رایگان با پزشک؛
- محتواهای سفارشی روزانه براساس وضعیت جسمی و روحی شما؛
- امکان اضافه کردن نزدیکان در بخش همراه برای اطلاع از وضعیت چرخه قاعدگی شما.
ترشحات غیر طبیعی واژن چگونه است؟
ترشحات واژن در صورتی غیرطبیعی هستند که در بافت، رنگ، مقدار و بو دچار تغییرات شوند. در صورت مشاهدۀ موارد زیر ترشحات شما حالتی غیر عادی دارند:
- سنگین یا ضخیم‌تر شدن ترشحات بیش از حد معمول
- بوی بد شبیه به بوی ماهی
- تغییر رنگ به سمت زرد، خاکستری، سبز یا کمی خونی
- پنیری شدن بافت ترشحات
نکته: داشتن ترشحات غیرطبیعی واژن اغلب با برخی از علائم دیگر مثل خارش، سوزش، بثورات پوستی و یا درد در ناحیۀ واژن همراه هستند که در صورت مشاهدۀ این موارد باید حتماً تحت بررسی پزشکی قرار گیرید.
انواع ترشحات غیرطبیعی واژن
ترشحات غیرطبیعی واژن با بررسی علائمی که دارند از ترشحات طبیعی قابل تمایز هستند. از انواع ترشحات غیرطبیعی واژن به تفکیک رنگ، بو، قوام، مقدار و علائم همراه می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
انواع ترشحات واژن بر اساس رنگ
رنگ ترشحات واژن یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای تشخیص طبیعی یا نامعمول بودن آن است. رنگ ترشحات یکی از نشانه‌های مهم برای دسته بندی نوع ترشحات است که شامل موارد زیر می‌شوند:
- رنگ سفید یا پنیری ممکن است نشان دهندۀ عفونت قارچی کاندیدیا باشد.
- رنگ‌های سبز یا زرد اغلب نشان دهندۀ عفونت مقاربتی باکتریایی مثل کلامیدیا یا سوزاک هستند.
- رنگ خاکستری می‌تواند ناشی از واژینوز باکتریایی باشد.
انواع ترشحات واژن بر اساس بو
ترشحات در دو دستۀ بدون بو و با بوی بد تقسیم بندی می‌شوند. ترشحات عادی بویی ندارند یا بوی آن‌ها ملایم است. در صورتی که ترشحات غیرطبیعی می‌توانند بدبو و حتی آزاردهنده باشند. انواع ترشحات ناحیۀ واژن از لحاظ بوی بد به دو دستۀ زیر تقسیم بندی می‌شوند:
- بوی ماهی و آزاردهنده که اغلب نشانۀ عفونت به ویژه واژینوز باکتریایی است.
- بوی ترش ترشحات که می‌تواند نشان دهندۀ عفونت قارچی باشد.
انواع ترشحات واژن بر اساس قوام و مقدار
قوام ترشحات یکی دیگر از نشانه‌های تشخیص انواع ترشحات غیرطبیعی واژن است که باید مورد توجه قرار گیرد:
- ترشحات چسبناک می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد.
- تغییر ترشحات به صورت آبکی نیز ممکن است در برخی از مواقع نشانۀ مشکلی جانبی باشد.
- مقدار ترشحات در زمان غیرعادی بودن اغلب بیشتر می‌شود.
نکته: در برخی دیگر از مواقع معمول مثل زمان برانگیختگی جنسی، بارداری یا حتی در حوالی زمان تخمک گذاری ممکن است ترشحات آبکی مشاهده شوند. بنابراین باید برای تمایز ترشحات سالم و ناسالم از هم، علاوه بر قوام موارد دیگر را نیز در نظر بگیرید.
علت ترشحات غیرطبیعی واژن
هنگامی که عوامل عفونت زا وارد دستگاه تناسلی شوند، ترشحات واژن، حالت همیشگی را ندارند. علل شکل گیری ترشحات غیرطبیعی واژن عبارتند از:
واژینوز باکتریایی
این مورد نوعی عفونت باکتریایی شایع است که با بوی قوی، بد و گاهی شبیه به ماهی در ترشحات واژن همراه است. ترشحات ناشی از این عفونت اغلب خاکستری و آبکی به نظر می‌رسند. اگرچه گاهی ممکن است عفونت موردنظر علامتی نداشته باشد.
تریکومونیازیس
این گزینه نیز نوعی عفونت واژن است که از طریق یک انگل خاص و اغلب به وسیلۀ تماس جنسی ایجاد می‌شود. بیشتر از نیمی از افراد مبتلا ممکن است علائمی مشاهده نکنند، با این حال داشتن ترشحات کف آلود به همراه بوی نامطبوع، درد، التهاب و حتی خارش واژن می‌توانند نشانه‌های بروز آن باشند.
عفونت قارچی
زمانی که قارچ‌ها یا مخمرها در واژن بیش از اندازه رشد کند، این عفونت پدید می‌آید. عفونتی که باعث تغییر ترشحات البته بدون تغییر در بو می‌شود. ترشحات عفونت قارچی اغلب غلیظ، سفید و شبیه به پنیر دلمه‌ای هستند. گاهی نیز ممکن است فرد مبتلا سوزش، خارش و سایر تحریکات واژن را تجربه کند.
سوزاک و کلامیدیا
این دو نوع عفونت از طریق رابطۀ جنسی منتقل می‌شوند و می‌توانند باعث تغییر در ترشحات طبیعی دهانۀ رحم شوند. ترشحاتی که اغلب به رنگ سبز، زرد و با حالتی ابری هستند.
تبخال تناسلی
این بیماری مقاربتی نیز با ترشحات غیرطبیعی واژن همراه است. در این بیماری ترشحات واژن غلیظ‌تر از حد معمول می‌شوند و با بوی قوی همراه هستند. البته در تبخال تناسلی بیمار ممکن است زخم‌ها و تاول‌های همراه با خونریزی و سوزش بین ادرار را نیز تجربه کند.
بیماری‌های التهابی لگن
ترشحات شدید و بدبو در کنار درد زیر شکم یا ناحیۀ معده خصوصاً بعد از رابطۀ جنسی یا حین ادرار و حتی قاعدگی از جمله علائم این بیماری هستند.
زگیل تناسلی
زگیل تناسلی متأثر از نوعی ویروس پاپیلومای انسانی بوده و ممکن است خفیف و یا حتی بسیار خطرناک باشد. ضمن اینکه این مشکل گاهی به صورت بی علامت و گاهی علامت دار بروز پیدا میکند. اما برخی سویه‌های آن منجر به بروز انواع سرطان مربوط به ناحیۀ تناسلی مثل سرطان دهانۀ رحم می‌شوند.
نکتۀ مهم: در موارد نادرتر تغییر در ترشحات، خصوصاً زمانی که فرد ترشحات قهوه‌ای یا خونی داشته باشد ممکن است فیبروم‌ها، سرطان آندومتر یا سایر توده‌ها مسئول بروز آن باشند.
درمان ترشحات غیرطبیعی
درمان ترشحات غیر عادی واژن به نوع ترشحات و علت زمینه‌ای آن‌ها برمی‌گردد. برای مثال، عفونت قارچی واژن به کمک داروهای ضد قارچ به شکل قرص، کرم یا ژل امکان پذیر است. این در حالی است که واژینوز باکتریایی باید با آنتی بیوتیک به شکل قرص یا کرم درمان شود. پزشک برای تریکومونیازیس اغلب از مترونیدازول استفاده میکند.
ضمن اینکه ممکن است برخی درمان‌های خانگی مثل استفاده از سرکۀ سیب برای کاهش علائم و درمان بیماری زمینه‌ای اثربخش باشند. البته برخی از بیماری‌ها مثل زگیل تناسلی هم درمان خاصی ندارند و پزشک با تجویز برخی داروها یا روش‌های درمانی مثل کرایوتراپی یا جراحی تنها قصد از بین بردن علائم آن را دارد.
پیشگیری از ترشحات واژن با توصیه‌های پزشکی
ترشحات واژن حالتی طبیعی از تغییرات بدنی هستند که نیاز به پیشگیری ندارند. با این حال پزشکان برای پیشگیری از ابتلا به برخی عفونت‌ها و به دنبال آن، ترشحات غیرطبیعی، توصیه‌هایی دارند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
- بهداشت زنانه را رایت کنید.
- از دوش واژینال برای شستشوی واژن استفاده نکنید.
- لباس زیر کاملاً نخی بپوشید و از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید.
- حین رفتن به دستشویی، همیشه خود را از جلو به عقب پاک کنید تا آلودگی‌های مقعدی باعث ایجاد عفونت واژن نشوند.
- از اسپری‌های معطر، ژل‌های شستشو، عطر واژن و کرم‌های خوشبو کننده برای تغییر بوی واژن خودداری کنید.
- بیرون واژن را همیشه با آب گرم و صابون های ملایم یا بدون عطر بشویید.
- از شستن لباس زیر با مواد شویندۀ حساسیت زا خودداری کنید.
- لباس زیر خود را زیر نور آفتاب خشک کنید.
- رابطۀ جنسی محافظت نشده نداشته باشید.
موارد خطر و مراجعه به پزشک
اگر ترشحات واژن شما دچار تغییر شده‌اند و هر یک از علائم هشدار دهنده را نیز دارند، باید به پزشک مراجعه کنید. از جمله موارد خطر مراجعه به پزشک در چنین حالتی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تغییر در بافت، رنگ، مقدار و بوی ترشحات
- داشتن علائمی مثل خارش واژن یا سوزش یا درد
- داشتن ترشحاتی چرکی
- درد رحم، واژن یا لگن
- تب
- لکه بینی یا ترشحات خونی خارج از دوران قاعدگی (به خصوص بعد از یائسگی)
راهنمای نحوۀ مراجعه به پزشک
در صورت تغییر ترشحات طبیعی واژن باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک در مورد شرح حال شما سؤالاتی خواهد پرسید و در صورت نیاز، معاینۀ لگن را انجام می‌دهد. در طول معاینه پزشک داخل واژن را به کمک یک ابزار کوچک به نام اسپکولوم بررسی میکند. در برخی از شرایط با توجه به نظر پزشک ممکن است نمونه برداری از ترشحات برای بررسی آزمایشگاهی انجام شود.
اگر از آن دسته افرادی هستید که به صورت مداوم به عفونت قارچی و سایر انواع عفونت واژن مبتلا هستند یا شرایط مراجعۀ حضوری به پزشک را ندارید، می‌توانید از طریق اپلیکیشن هرلایف و بخش کلینیک از مشاورۀ پزشکی برای رفع مشکل خود استفاده کنید. همچنین در بخش پرس و گوی این اپ امکان گفتگو با سایر کاربران را نیز به صورت ایمن خواهید داشت.
داشتن تعامل با سایر بانوان، استفاده از تقویم پریود و تخمک گذاری، محاسبۀ سیکل قاعدگی به شکل آنلاین، بررسی وضعیت بارداری و بررسی علائم سندروم پیش از قاعدگی تنها بخشی دیگر از خدمات هرلایف برای کاربران این مجموعه هستند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
استفاده از آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های دیگر (مثلا گلودرد) ممکن است باعث ایجاد تغییراتی در شکل و بوی ترشحات واژن شود که نیازمند بررسی توسط متخصص زنان است.
آموزش تشخیص و درمان ترشحات غیرعادی واژن
- ترشحات واژن بسته به طول ماه ممکن است کمی در مقدار، بافت و رنگ تغییر حالت دهند. با این حال مشاهدۀ تغییرات زیاد ممکن است به دلیل یک مشکل زمینه‌ای باشد.
- ترشحات با رنگ سبز، زرد، خاکستری، صورتی یا قهوه‌ای به همراه بوی ناخوشایند و قوام تغییر یافته یا همراه علائم درد و خارش اغلب نشان از نوعی عفونت یا مشکل رحم یا واژن دارند.
- علاوه بر انواع عفونت و بیماری‌های زنانه، استفاده از محصولات معطر مخصوص واژن از ژل شستشو گرفته تا صابون می‌توانند باعث تحریک واژن و بر هم خوردن تعادل باکتری‌های آن شوند.
- تشخیص و درمان قطعی ترشحات غیرطبیعی واژن از طریق مشاورۀ پزشکی امکان پذیر است. به این منظور می‌توانید از اپلیکیشن هرلایف کمک بگیرید.
اگر متوجه تغییرات قابل توجهی در ترشحات واژن خود شدید، مانند بوی نامطبوع و شبیه به ماهی، وضعیت کف آلود یا ترشحات سفید و شبیه به پنیر دلمه‌ای، یا اگر رنگ ترشحات به سبز، زرد یا خاکستری تغییر پیدا کرد، بهتر است با پزشک خود مشاوره کنید. همچنین، در صورتی که ترشحات با علائم دیگری مانند خارش، سوزش یا درد همراه باشند، مراجعه به پزشک امر مهمی است.
بسته به زمان سیکل قاعدگی شما گاهی به دلایل متعدد مثل تخمک گذاری ممکن است مقدار ترشحات شما بیشتر از حد معمول باشد. به همین منظور بهتر است تغییرات ترشحات خود را مشاهده و بررسی کنید تا در صورت تغییر غیرعادی برای بررسی دقیق‌تر از مشاورۀ پزشک کمک بگیرید.
برای درمان ترشحات قارچی، پزشک داروهای ضد قارچ را تجویز میکند. داروی عفونت باکتریایی و برخی دیگر از عفونت های واژینال منتقله از راه جنسی نیز با آنتی بیوتیک قابل انجام است. این درمان‌ها به صورت قرص، ژل یا کرم در دسترس هستند.
منابع:
