ترک گوشه لب که با نامهای شیلیت زاویهای (angular cheilitis) و پرلچه (perleche) نیز شناخته میشود، یک بیماری التهابی و عفونتی است که یک یا دو گوشه دهان را با زخم و ترک خوردگی، تحت تأثیر قرار میدهد. ترک گوشه لب، یکی از شایعترین مواردی است که ممکن است اغلب افراد را حتی برای یک بار، درگیر کند. این ترکها عموماً دردناک بوده، اما مسری نیستند؛ زیرا اغلب، با تبخالهای دهانی اشتباه گرفته میشوند.
چاک خوردن گوشه دهان، ممکن است به دلیل جمع شدن بزاق در اطراف آن یا خشکی زیاد ایجاد میشود. از سویی دیگر، ممکن است، باکتریها و قارچها به این ترک خوردگیها ورود کنند و سبب بروز التهاب و عفونت شوند. همچنین ممکن است این عارضه از کمبود ویتامینهای ب و آهن ایجاد شود، به عنوان مثال ترک گوشه لب در بارداری، مصداقی بارز از کمبود ویتامین ب، روی و آهن در این دوران است.
دلایل ترک خوردن گوشه لب
شقاق لب علت مختلفی دارد، اما میتوان گفت، موارد زیر، مهمترین دلایل ایجاد آن هستند:
- درماتیت آتوپیک مانند اگزما
- ریزش آب دهان، هنگام خواب
- کمبود ویتامین ب مانند ویتامین (B1، B2، B3، B9 و B12)
- عفونتهای مخمری یا قارچی دهان مانند برفک
- خیس کردن مکرر گوشههای لب با زبان
- افزایش سن و افتادگی گوشههای لب
- کمبود آب بدن
- دندانهای نامنظم
- سیگار
- حساسیتهای پوستی
- استفاده از ماسک
- مکیدن انگشت شست یا پستانک (این عادت، سبب ترک گوشه لب در کودکان میشود)
علاوه بر این موارد، دیابت یا بیماری التهابی روده (IBD)، کمبود آهن و پروتئین، اختلالات سیستم ایمنی (HIV)، کاهش وزن سریع و خشکی پوست در افراد مبتلا به سندروم دان نیز میتوانند در ایجاد این عارضه، دخیل باشند.
علائم شقاق لب
شقاق لب، میتواند سبب بروز علائم زیر شود:
- زخم و خونریزی
- تاولهای دردناک
- پوسته پوسته شدن گوشۀ لب
- تورم و قرمزی
- شکاف عمیق گوشه لب
- احساس خارش و سوزش در گوشه لب
انواع ترک گوشه لب
ترک گوشۀ لب انواع مختلفی دارد که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:
زخم گوشه لب خفیف
این زخمها شیوع بیشتری دارند و معمولاً عوارض کمتری نیز ایجاد میکنند. درد در زمان باز و بسته کردن دهان، التهاب، قرمزی، بوی بد دهان و تورم گوشۀ لبها از مهمترین علائم زخم گوشه لب خفیف به شمار میروند. این زخمها زودتر از زخمهای شدید بهبود مییابند.
زخم گوشه لب شدید
زخم گوشه لب شدید، نقطۀ مقابل زخمهای خفیف است و علائم آن را با شدت بیشتری نشان میدهد. تاولهای دردناک و شکافهای عمیق از اصلیترین علائم زخمهای شدید گوشۀ لب هستند و اغلب دوران بهبود طولانیتری دارند و سبب بروز مشکلاتی برای بیمار میشوند.
نحوۀ تشخیص شقاق لب
چنانچه احساس میکنید دچار شقاق گوشه لب شدهاید، برای تشخیص قطعی، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک، پیش از اقدام به درمان، سوابق پزشکی شما را بررسی میکند، سپس، معاینات فیزیکی لازم را انجام میدهد.
همچنین، ممکن است برای بررسی وجود قارچ، باکتری و ویروس، با استفاده از سواب، از محل زخم نمونه گیری انجام دهد تا از عارضۀ ترک گوشه لب، مطمئن شود. در برخی از موارد نیز پزشک، انجام آزمایش خون را برای ارزیابی بیماریهای زمینهای و کمبود تغذیه به بیمار توصیه میکند. جهت تشخیص و درمان این مشکل، میتوانید از طریق کلینیک آنلاین هرلایف از پزشکان متخصص مشورت بگیرید.
درمان ترک گوشه لب
پس از تشخیص بیماری، درمان شقاق گوشه لب، انجام میشود. درمانها با توجه به نوع و شدت آن متفاوتند. معمولاً، برای درمان عفونتهای ناشی از باکتری، دهان شویهها و درمانهای آنتی بیوتیکی مانند کرم موضعی موپیروسین (Mupirocin) در کنار هم تجویز میشوند.
شقاق لب درمان کلینیکی و خانگی دارد که میتوانند برای نتیجه بهتر در کنار یکدیگر به کار روند. غذاهای حاوی پروتئین، آهن و ویتامین، مرطوب کنندههای طبیعی مانند عسل، روغن زیتون، نارگیل، بالم لب و نوشیدن آب کافی و مکیدن آبنباتهای سفت، از جمله درمانهای خانگی هستند که تا حدودی در رفع ترک گوشه لب، مؤثرند.
درمان ترک گوشه لب | توضیحات |
درمان کلینیکی | استفاده از آنتی بیوتیکهای خوراکی و موضعی (موپیروسین)، جهت درمان باکتریایی مرتب کردن دندانهای نامنظم با استفاده از درمانهای دندانپزشکی مانند بریس و هدگیر استفاده از پماد شقاق لب مانند فلوکونازول و کلوتریمازول برای درمان عفونتهای قارچی استفاده از پمادهای استروئیدی موضعی برای درد و تورم تزریق فیلر برای کاهش چین و چروک اطراف دهان |
درمان خانگی | مصرف غذاهای سرشار از آهن، پروتئین و ویتامین ب نوشیدن آب کافی استفاده از مرطوب کنندههای طبیعی لب مانند عسل، روغن زیتون، نارگیل و آلوئه ورا مرطوب کردن لبها با بالم لب مکیدن آب نباتهای سفت یا پاستیل |
چنانچه، پزشک، تشخیص دهد ترک گوشه لب شما به دلیل عفونتهای قارچی و باکتریایی است، باید تحت درمان قرار بگیرید؛ زیرا ممکن است عارضه به پوست اطراف، سرایت کند. در صورت مشاهدۀ علائم این عارضه، میتوانید با پزشک متخصص هرلایف، مشورت و نسبت به درمان، اقدام کنید.
توصیههایی برای پیشگیری از ترک گوشه لب
در اغلب موارد، نمیتوان راهی قطعی برای پیشگیری از این مشکل، معرفی کرد اما میتوان با رعایت برخی نکات، از بروز این مشکل جلوگیری کرد:
- هیدراته نگه داشتن بدن
- رژیم غذای سالم مبنی بر پروتئین و ویتامین
- مرطوب نگه داشتن لبها
- اجتناب از مواد حساسیت زا و محرک پوست مانند دهانشویهها و خمیردندانهای خشن
- محافظت از لبها در برابر باد و سرمای شدید
- زباتن نزدن به گوشۀ لبها
- سیگار نکشیدن
- عدم استفاده از لوازم آرایش تاریخ گذشته
نکات مهم دربارۀ ترک گوشه لب
- ترک گوشه لب، یک بیماری التهابی و عفونتی است که باعث زخم و ترک خوردگی در گوشۀ لبها میشود.
- اگزما، جمع شدن بزاق در گوشۀ لبها، کمبود خانواده ویتامین ب، عفونت قارچی، سیگار کشیدن، افتادگی گوشۀ لب در اثر افزایش سن، مکیدن انگشت و پستانک در کودکان، دندانهای نامنظم و ماسک زدن از مهمترین دلایل ترک گوشه لب به شمار میروند.
- این عارضه با علائمی چون زخم و خونریزی، تاولهای دردناک، تورم و قرمزی، پوسته پوسته شدن گوشه لب، شکاف عمیق گوشه لب و احساس سوزش و خارش، خود را نشان میدهند.
- شدت بیماری در زخم گوشه لب خفیف، کمتر است و معمولاً زودتر بهبود مییابد در صورتی که، زخمهای شدید با تاولهای دردناک و شکاف عمیق همراهند و بهبودی دیرتری دارند.
- درمان با آنتی بیوتیک موضعی موپیروسین (عفونت باکتریایی)، پمادهای فلوکونازول و کلوتریمازول (عفونت قارچی) و پمادهای استروئیدی (تورم و التهاب) از مهمترین درمانهای کلینیکی ترک گوشه لب، محسوب میشوند.
- درمان خانگی ترک گوشه لب با استفاده از مرطوب کنندههای طبیعی مانند عسل، روغن زیتون و روغن نارگیل، نوشیدن آب کافی، تغذیه سالم، استفاده از بالم لب مرطوب کننده و مکیدن آبنباتها و پاستیلهای سفت، امکان پذیر است.
- هیدراته نگه داشتن بدن، رژیم غذایی سالم سرشار از ویتامین و پروتئین، مرطوب نگه داشتن لبها و سیگار نکشیدن، از جمله راههای پیشگیری از ترک گوشه لب به شمار میروند.
- شما با کلینیک آنلاین هرلایف میتوانید با پزشک متخصص پوست مشورت کنید. در ضمن امکان خرید محصولات از فروشگاه آنلاین هرلایف برای شما امکان پذیر است.
پرسشهای پرتکرار
مصرف غذاهای سرشار از ویتامین، پروتئین و آهن، نوشیدن آب کافی، استفاده از مرطوب کنندههای طبیعی لب و مکیدن آبنباتهای سفت و پاستیل، بهترین درمانهای خانگی به شمار میآیند.
ترک گوشه لب کمبود ویتامین، میتواند ناشی از کمبود ویتامین B مانند ویتامینهای B1، B2، B3، B9 و B12 باشد.
منابع: