غربالگریهای معمول بخش مهمی از سلامت کلی زنان است. اغلب، زنی که علائم اولیه سرطان دهانۀ رحم را دارد، هیچ علامتی را تجربه نمیکند. به همین دلیل، انجام منظم آزمایش برای تشخیص احتمال بیماری یا ابتلا به مراحل اولیه این بیماری لازم و ضروری است. با این حال شاید برای بسیاری از افراد سؤال باشد که فرق آزمایش پاپ اسمیر و کولپوسکوپی در چیست؟ بین تست پاپ اسمیر، کولپوسکوپی و بیوپسی، زنان چگونه میدانند که چه غربالگریهایی برای سرطان دهانۀ رحم انجام دهند؟ در این مطلب از هرلایف همراه ما باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم.
تست پاپ اسمیر چیست؟
برای اینکه بهتر با فرق تست پاپ اسمیر و کولپوسکوپی آشنا شوید، بهتر است به معرفی هر کدام از آنها به طور جداگانه بپردازیم. پاپ اسمیر یک غربالگری معمول است که علائم سرطان دهانۀ رحم را بررسی میکند. نتایج پاپ اسمیر غیرطبیعی به این معنی نیست که یک زن حتماً مبتلا به سرطان دهانۀ رحم است، بلکه به این معنی است که سلولهای غیرطبیعی شناسایی شدهاند. این سلولها میتوانند وجود ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، التهاب یا فقط یک عفونت مخمری را نشان دهند. به طور معمول، اگر تست پاپ با نتایج غیرطبیعی همراه شود، آزمایشات بیشتری لازم است. این آزمایشات میتوانند شامل کولپوسکوپی یا بیوپسی دهانۀ رحم باشند.
کولپوسکوپی چیست؟
کولپوسکوپی آزمایشی است که معمولاً پس از تست پاپ اسمیر غیر طبیعی انجام میشود. این دو آزمایش از نظر ماهیت مشابه هستند، با این حال، بزرگترین فرق آزمایش پاپ اسمیر و کولپوسکوپی این است که کولپوسکوپی از یک ابزار بزرگنمایی استفاده میکند تا به پزشک کمک کند نگاه دقیقتری داشته باشد. همچنین جهت تشخیص سرطان دهانۀ رحم، یا در صورتی که خانمی خونریزی نامنظم غیر قابل توضیحی داشته باشد، کولپوسکوپی انجام میشود. در نهایت بیوپسی دهانۀ رحم کمی تهاجمیتر از تست پاپ یا کولپوسکوپی است و شامل برش کوچکی از بافت برای آزمایش بیشتر است.
آزمایش پاپ اسمیر؛ ضرورت، هزینه و زمان انجام آن
تست پاپ اسمیر روشی جهت بررسی سرطان دهانۀ رحم در زنان است. این آزمایش شامل جمع آوری سلولها از دهانۀ رحم (انتهای باریک و پایینی رحم) است که در بالای واژن شما قرار دارد. در واقع فرق آزمایش پاپ اسمیر و کولپوسکوپی در این است که کولپوسکوپی معمولاً پس از پاپ غیر طبیعی انجام میشود. بیوپسی دهانۀ رحم کمی تهاجمیتر از تست پاپ یا کولپوسکوپی است و شامل برش کوچکی از بافت برای آزمایش بیشتر است.
تشخیص زودهنگام سرطان دهانۀ رحم با پاپ اسمیر به شما شانس بیشتری برای درمان میدهد. پاپ اسمیر همچنین میتواند تغییراتی را در سلولهای دهانۀ رحم شما تشخیص دهد که ممکن است نشان دهنده سرطان در آینده باشد. تشخیص زودهنگام این سلولهای غیرطبیعی با آزمایش پاپ اسمیر اولین گام شما در جلوگیری از پیشرفت احتمالی سرطان دهانۀ رحم است.
زمان مناسب برای انجام آزمایشهای پاپ اسمیر و کولپوسکوپی
انجام این آزمایشات به ویژه برای خانمهایی که از نظر جنسی فعال هستند، لازم و ضروری است. طبق توصیه پزشکان، زنان در سنین ۲۱ تا ۲۹ سال لازم است این آزمایش را هر سه سال یکبار انجام دهند. در زنان بالای ۳۰ سال نیز بهتر است همراه با آزمایش پاپ اسمیر، ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی نیز بررسی شود. در صورت نبود مشکل در نتیجه آزمایش، تا سن ۶۵ سالگی باید هر ۵ سال یکبار تکرار شود.
هزینه انجام آزمایشهای کولپوسکی و پاپ اسمیر
هزینه آزمایش پاپ اسمیر با توجه به محل انجام آن در مراکز خصوصی یا دولتی متفاوت است. این هزینه همچنین بر اساس نوع آزمایش و فاکتورهایی که در آن مورد بررسی قرار میگیرد، متغیر خواهد بود. در صورتی که علاوه بر تست پاپ اسمیر، انواع ویروس پاپیلومای انسانی هم مورد آزمایش قرار بگیرد، هزینه نهایی نیز افزایش پیدا خواهد کرد. افزون بر آن نیز هزینههای ویزیت پزشک و دستمزد نمونه برداری نیز از جمله مواردی هستند که در تعیین هزینه نهایی آزمایش پاپ اسمیر مؤثر خواهند بود.
آیا در ازمایش پاپ اسمیر زگیل تناسلی مشخص میشود؟
متخصصان زنان و مراقبتهای بهداشتی اغلب میتوانند زگیل تناسلی را در طول معاینه فیزیکی پیدا کنند. گاهی اوقات، یک برش کوچک از بافت باید برداشته شود و توسط آزمایشگاه مورد بررسی قرار بگیرد که به آن بیوپسی میگویند. پاپ اسمیر هم به عنوان یک آزمایش مهم و ضروری برای زنان، میتواند به یافتن تغییرات واژن و دهانۀ رحم ناشی از زگیل تناسلی کمک کند. این تست همچنین میتواند علائم اولیه سرطان دهانۀ رحم را پیدا کند.
انجام منظم تست پاپ اسمیر روشی اثبات شده برای تشخیص زودهنگام سرطان دهانۀ رحم و احتمالاً حتی اجتناب از ابتلا به این بیماری است. بیشتر موارد سرطان مهاجم دهانۀ رحم در زنانی رخ میدهد که غربالگری معمولی انجام ندادهاند. علاوه بر این، پیشگیری از اچ پی وی کلید پیشگیری از سرطان دهانۀ رحم است. با توجه به اینکه اچ پی وی بسیار رایج است، محدود کردن تعداد شرکای جنسی، استفاده از کاندوم و واکسیناسیون، همه راههای اثبات شده برای کاهش خطر ابتلا به عفونت (HPV) هستند.
پاپ اسمیر (ascus) کولپوسکوپی
تست پاپ اسمیر میتواند پزشک شما را از وجود سلولهای مشکوک که نیاز به بررسی بیشتر دارند، آگاه کند. نتایج آزمایش به دو صورت عادی و غیرعادی بیان خواهد شد که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.
نتایج طبیعی
اگر فقط سلولهای طبیعی دهانۀ رحم در طی انجام پاپ اسمیر شما کشف شد، گفته میشود که نتیجه منفی خواهید داشت. تا زمانی که برای آزمایش پاپ اسمیر بعدی و معاینه لگنی خود اقدام نکنید، نیازی به درمان یا انجام آزمایشهای بیشتری نخواهید داشت.
نتایج غیرطبیعی
اگر سلولهای غیرطبیعی یا غیرعادی در طی پاپ اسمیر شما کشف شدند، گفته میشود که نتیجۀ تست پاپ اسمیر شما مثبت است. نتیجۀ مثبت به معنای ابتلا به سرطان دهانۀ رحم نیست. معنای نتیجۀ مثبت به نوع سلولهای کشف شده در آزمایش شما بستگی دارد. در اینجا با توجه به رایج بودن نتیجه (A finding of abnormal cells) در پاپ اسمیر، به توضیح این پاسخ غیرطبیعی میپردازیم.
سلولهای سنگفرشی آتیپیک با اهمیت نامشخص (ascus)
یکی از رایجترین جوابهای غیرطبیعی پاپ اسمیر (ascus) است و بیان کنندۀ سلولهای سنگفرشی نازک و مسطحی هستند که در سطح دهانۀ رحم سالم رشد میکنند. در مورد (ascus)، پاپ اسمیر سلولهای سنگفرشی کمی غیرطبیعی را نشان میدهد، اما تغییرات به وضوح نشان دهندۀ سلولهای پیش سرطانی نخواهند بود.
در چنین شرايطی متخصص میتواند نمونه را مجدداً تجزیه و تحلیل کند تا وجود ویروسهای شناخته شده برای ایجاد سرطان، مانند برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را بررسی کند. اگر هیچ ویروس پرخطری وجود نداشته باشد، سلولهای غیرطبیعی که در نتیجۀ آزمایش یافت میشوند، نگران کننده نیستند. در صورتی که ویروسهای نگرانکننده وجود داشته باشند، به آزمایشات بیشتری نیاز دارید.
آیا در ازمایش کولپوسکوپی زگیل تناسلی مشخص میشود؟
پزشک ممکن است در صورت مشاهدۀ مشکلات یا سلولهای غیرطبیعی در طول معاینه لگنی یا تست پاپ، کولپوسکوپی را انجام دهد. از طریق کولپوسکوپ، متخصص زنان میتواند تغییرات خاصی را در بافتهای دهانۀ رحم و واژن مشاهده کند. این موارد شامل عروق خونی غیرطبیعی، ساختار بافتی، رنگ و الگوها میشود. متخصص سلولهایی را که غیرطبیعی به نظر میرسند، اما هنوز سرطانی نیستند، «پیش سرطانی» مینامد. این سلولهای غیرطبیعی ممکن است اولین نشانههای سرطانی باشند که سالها بعد ایجاد میشوند.
اگر پزشک در طول کولپوسکوپی بافت غیرطبیعی ببیند، ممکن است نمونۀ کوچکی از بافت را برای مطالعه بیشتر بگیرد. متخصص مربوطه همچنین ممکن است از داخل دهانۀ رحم نمونه برداری کند.
به طور کلی از آزمایش کولپوسکوپی جهت تشخیص و درمان موارد زیر استفاده میشود.
- خونریزیهای غیر معمولی
- پولیپ (تومورهای غیرسرطانی)
- زگیل تناسلی (که ممکن است نشان دهنده عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) باشد، یک عامل خطر برای ابتلا به سرطان دهانۀ رحم)
بر این اساس میتوان گفت در آزمایش کولپوسکوپی، در صورت وجود، زگیل تناسلی هم مشخص میشود. البته علاوه بر موارد فوق پزشک متخصص شما ممکن است دلایل دیگری جهت انجام کولپوسکوپی داشته باشد.
مروری کوتاه بر دو آزمایش پاپ اسمیر و کولپوسکوپی
- پاپ اسمیر، کولپوسکوپی و بیوپسی سرطان رحم از جمله آزمایشاتی هستند که جهت تشخیص زودهنگام هرگونه علائم غیرطبیعی کلیدی در پیشگیری از سرطان رحم به کار میروند.
- آزمایشات پاپ اسمیر و کولپوسکوپی ممکن است در موارد مشابهی به کار میروند با این حال تفاوتهایی با یکدیگر دارند.
- فرق آزمایش پاپ اسمیر و کولپوسکوپی در این است که کولپوسکوپی با بهرهگیری از یک ابزار بزرگنمایی، نگاه دقیقتری را در رابطه با تشخیص بیماری در اختیار متخصص قرار میدهد. همچنین همچنین به طور معمول کولپوسکوپی پس از مثبت بودن (یا مشکوک بودن) جواب تست پاپ اسمیر انجام میشود.