فرض کنید به تازگی پریودتان تمام شده و ناگهان با لکه‌های قهوه‌ای روی لباس زیر یا دستمال توالت رو به رو می‌شوید. ممکن است بارها برایتان پیش آمده باشد و این موضوع کلافه‌تان کرده باشد. شاید اولین بار است که این تجربه را داشتید و حالا دوست دارید بدانید دلیل لکه‌بینی‌های بین پریود چیست و آیا لکه بینی همیشه نشانه بارداری است؟ در این مطلب درباره تاخیر در پریود و لکه‌بینی صحبت می‌کنیم و به بررسی دلایل مختلف لکه‌بینی می‌پردازیم.
لکه بینی چیست؟
لکه‌بینی به خونریزیهای خفیف واژینالی می‌گویند که معمولاً خارج از دورۀ قاعدگی رخ می‌دهد. لکه بینی شامل مقادیر خیلی کمی خون می‌شود و ممکن است حتی بعد از استفاده از دستمال توالت متوجه آن شوید. لکه بینی در هر زمانی به غیر از دوران پریود، خونریزی غیرطبیعی در نظر گرفته می‌شود و باید دلیل آن را پیگیری کرد. دلایل مختلفی می‌توانند باعث بروز چنین حالتی شوند. گاهی این موضوع نشانۀ مشکلی جدی است و گاهی هم چیز نگران کننده‌ای نیست و با مراجعه به پزشک و مصرف بعضی از داروها برطرف می‌شود.
اپلیکیشن جامع پیش‌بینی پریود و مدیریت سلامت زنان هرلایف
- تقویم پیش‌بینی و محاسبه زمان پریود؛
- گفتگوی ناشناس و رایگان با پزشک؛
- محتواهای سفارشی روزانه براساس وضعیت جسمی و روحی شما؛
- امکان اضافه کردن نزدیکان در بخش همراه برای اطلاع از وضعیت چرخه قاعدگی شما.
علت شروع لکه بینی قبل از پریود
لکه بینی‌های قبل از پریود به طور کلی خطرناک نیستند و در بیشتر مواقع می‌توانند نشانۀ اولیۀ بارداری، تغییرات هورمونی، لانه گزینی یا پولیپ باشد. برای تشخیص هر یک از این‌ها مراجعه به پزشک لازم و ضروری است. شروع لکه بینی قبل از پریود می‌تواند به دلایل مختلفی مثل بارداری، مصرف داروهای ضد بارداری، تخمک گذاری، یائسگی، استرس، عفونت دستگاه تناسلی و مشکلات تیروئید رخ دهند که در بخشی از مطلب به بررسی هر یک می‌پردازیم.
علت شروع لکه بینی بعد از پریود
ترشحات و لکه بینی‌های قهوه‌ای بعد از پریود بسیار شایع هستند و ممکن است برای هر کسی پیش بیایند. دلیل این اتفاق هم این است که خون‌های باقی مانده در رحم بعد از مدتی در تماس با اکسیژن به رنگ قهوه‌ای درمی‌آیند و به همراه ترشحات از واژن خارج می‌شوند.
لکه بینی بین دو پریود
گاهی اوقات ممکن است به جای پریود یا بین دو پریود ترشحات و لکه بینی داشته باشید. دلایل شایع این اتفاق هم اغلب سندرم تخمدان پلی کیستیک یا یائسگی هستند. همچنین اگر به تازگی شروع به استفاده از داروی جلوگیری از بارداری کرده‌اید، ممکن است لکه بینی‌های بین پریود را تجربه کنید.
لکه‌بینی و پریود چه تفاوتی با هم دارند؟
وقتی پریود می‌شوید خونریزی شما حجم زیادی دارد و تا حدی سنگین است. تا جایی که برای جلوگیری از لکه دار شدن لباس‌هایتان باید از یک پد بهداشتی استفاده کنید تا خون را به خود جذب کند. اما لکه بینی بسیار سبک‌تر از پریود است و حاوی مقدار خیلی کمی از خون است. رنگ آن هم معمولاً صورتی، قرمز یا قهوه‌ای و روشن‌تر از رنگ خون پریود است. لکه بینی طبیعی برخلاف پریود که بین سه تا ۱۰ روز است، بیشتر از یک یا دو روز طول نمی‌کشد.
رنگ خون لکه بینی‌هایی که دیده می‌شوند، معمولاً صورتی، قرمز و قهوه‌ای است. بسته به دلیل بروز آن این رنگ‌ها می‌توانند متفاوت باشند. در صورتی که لکه‌های قهوه‌ای مشاهده شد، معمولاً جای نگرانی نیست و نشانۀ وجود خون‌های مانده در رحم است.
رنگ‌های دیگر در لکه بینی بسته به دلیل بروز آن متفاوت هستند. تنها راه تشخیص دلیل این لکه بینی‌ها مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌ها و معاینه‌های لازم است و خودتان به تنهایی نمی‌توانید از روی رنگ خون متوجه دلیل آن شوید.
تاخیر در پریود و لکه‌بینی چه ارتباطی با هم دارند؟
وقتی به جای پریود شدن لکه بینی را تجربه می‌کنید، باید با مراجعه به پزشک به دنبال دلایل آن باشید. چون این دو موضوع ارتباط مستقیم با هم دارند. از جمله دلایلی که می‌توانند باعث تاخیر در پریود و لکه بینی شوند، می‌توان به مسائل زیر اشاره کرد:
- بارداری
- عفونت دستگاه تناسلی
- بیماری التهابی لگن
- افزایش وزن
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- استرس و اضطراب
- مصرف داروهای ضدبارداری
عقب افتادن پریود یا تاخیر در عادت ماهانه چیست؟
به طور کلی چرخۀ طبیعی قاعدگی معمولاً بین ۲۱ تا ۳۸ روز است. یعنی فاصله اولین روز پریود تا پریود بعدی‌تان باید بین این اعداد باشد. اما این چرخه برای هرکسی متفاوت است. بسته به سیکل طبیعی بدن شما، اگر چرخه پریودتان ۲۸ روزه بود و بعد از ۲۹ روز هنوز پریود نشده باشید، به این معنی است که پریودتان عقب افتاده است. اگر بعد از ۶ هفته هنوز پریود نشده باشید، یک دوره از پریودتان با تأخیر مواجه شده است.
اگر تأخیر در پریود و ترشحات سفید را با هم تجربه کردید، برای اطلاع از دلیل آن بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین اگر برایتان سؤال شده که تأخیر و درد پریود زیر شکم چه ارتباطی با هم دارند، باید گفت این موضوع در اکثر مواقع نشانه سندرم تخمدان پلی کیستیک است. اما برای تشخیص دقیق و درمان آن باید به پزشک مراجعه کنید.
بررسی دلایل لکه‌بینی
از جمله عوامل ایجاد لکه بینی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تخمک گذاری
تخمک گذاری در اواسط چرخه قاعدگی اتفاق می‌افتد. در طول تخمک گذاری یک تخمک از تخمدان‌ها آزاد می‌شود و به سمت لوله‌های فالوپ حرکت می‌کند. بعضی از زنان هنگام تخمک گذاری متوجه لکه بینی‌های خفیف می‌شوند.
بارداری
لکه بینی در زمان پریود، که حدوداً ۱۰ تا ۱۴ روز پس از تخمک گذاری صورت می‌گیرد، ممکن است به دلیل لانه گزینی در اوایل بارداری رخ دهد. هنگامی که لانه گزینی انجام می‌شود، تخمک بارور شده به لایه داخلی رحم فرو می‌رود. نفوذ تخم در لایه‌های عمیق دیوارۀ داخلی رحم باعث لکه بینی می‌شود. در این حالت خانم‌ها خستگی، تکرر ادرار، تهوع و استفراغ و تورم به همراه درد در سینه‌ها را تجربه می‌کنند. اگر احتمال بارداری وجود داشته باشد، بهتر است تست بارداری خانگی را انجام بدهید. اگر چهار یا پنج روز پیش از پریود جواب تست بارداری مثبت باشد، علت لکه بینی بارداری خواهد بود.
اختلالات تیروئید
یکی از علائم اصلی اختلالات تیروئید سیکل‌های قاعدگی نامنظم است. زمانی که هورمون تیروئید بیش از حد یا خیلی کم در بدن ترشح می‌شود، ممکن است لکه بینی داشته باشید. در این حالت پریودها ممکن است با خونریزی شدید بوده یا متوقف شوند. خستگی، بی قراری، افزایش یا کاهش وزن، ناباروری و مشکلات دوران بارداری دیگر علائمی هستند که علاوه بر لکه بینی تجربه خواهید کرد.
استرس عاملی برای تاخیر در پریود و لکه‌بینی
لکه بینی به جای پریود می‌تواند به علت استرس بیش از حد باشد. این استرس احتمالاً ناشی از ورزش بیش از حد، رژیم غذایی سخت یا بیماری شدید است. از طرفی فشارهای عصبی مانند طلاق، سوگ و چالش‌های عاطفی موجب اختلال در عملکرد اندام‌های تناسلی و بروز لکه بینی می‌شوند.
روش‌های جلوگیری از بارداری
یکی از عوارض شایع قرص‌های ضد بارداری ایجاد لکه بینی است. به خصوص زمانی که برای اولین بار از آنها استفاده می‌کنید یا نوع دارو را عوض می‌کنید. همچنین زنانی که از آیودی (IUD) استفاده می‌کنند هم لکه بینی را تجربه می‌کنند. ممکن است لکه بینی و تأخیر در پریود با قرص اورژانسی هم ارتباط داشته باشد.
فیبروئید رحم
فیبروم‌ها توده‌های کوچک و غیرسرطانی هستند که در خارج یا داخل رحم ایجاد می‌شوند. یکی از عوارض فیبروئید رحم خونریزی غیر طبیعی واژینال و لکه بینی در بین دوره‌های پریود است.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
اصلی‌ترین نشانۀ سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، پریود نامنظم است. دلیل آن هم این است که تخمدان‌ها بیش از اندازه هورمون‌های مردانه تولید می‌کنند. این سندرم که درحال حاضر در بین دختران و زنان بسیار شایع است، باعث رشد کیسه‌های کوچک پر از مایعی در تخمدان‌ها می‌شود. با وجود سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) هورمون اندورژن تولید می‌شود. به واسطۀ آن تخمک گذاری مختل خواهد شد. در این حالت تخمدان چندین فولیکول تولید کرده و هیچ کدام را به لوله فالوپ نمی‌فرستد. در این شرایط لکه بینی به جای پریود رخ می‌دهد. علائم دیگر این سندروم شامل آکنه، موهای زائد بدن یا صورت، طاسی الگوی مردانه، افزایش وزن، درد لگن و ناباروری هستند.
بیماری‌های مقاربتی
کلامیدیا و سوزاک بیماری‌هایی مقاربتی هستند که ممکن است در هر زمانی در طول سیکل شما باعث لکه بینی شوند. این عفونت‌ها از طریق رابطۀ جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی وارد بدن خانم‌ها می‌شوند. در این حالت، بیماری عفونی ممکن است با تعداد کمی علامت یا حتی بدون علامت باشد. با پیشرفت عفونت، لکه بینی همراه با علائم دیگر رخ می‌دهد. علائم شایعی که بیماری‌های مقاربتی به همراه دارند شامل درد هنگام رابطۀ جنسی، سوزش یا درد در هنگام دفع ادرار، تغییرات در ترشحات واژن، ترشحات سبز یا زرد بدبو، حالت تهوع، تب و خارش، درد یا خونریزی در ناحیه مقعد می‌شوند.
این بیماری‌های مقاربتی را می‌توان با آنتی بیوتیک‌ها درمان کرد. اما مهم است که شریک جنسی خانم بیمار نیز برای جلوگیری از ابتلا به عفونت تحت درمان قرار گیرد.
بیماری‌های التهابی در لگن
اگر بیماری‌های عفونی مقاربتی در مدت زمانی طولانی درمان نشوند، به اندام‌های تناسلی گسترش یافته و لگن دچار التهاب می‌شود. التهاب لگن مانند سایر عفونت‌ها، باعث خونریزی و لکه بینی نامنظم در زمان پریود مورد انتظار خانم‌ها می‌شود. در غیر این صورت بیماران علائم دیگری مانند درد در لگن یا شکم، درد زمان دفع ادرار، ترشحات شدید و یا بد بویی واژن، خونریزی بعد از رابطه جنسی، خونریزی بین قاعدگی و تب و لرز را تجربه می‌کنند.
پولیپ دهانه رحم
پولیپ یک نوع غدۀ غیرسرطانی است که روی دهانۀ رحم ایجاد می‌شود. پولیپ در بیشتر مواقع، به خصوص در دوران بارداری باعث بروز خونریزی و لکه بینی می‌شود.
سن
دخترانی که به تازگی عادت ماهانۀ خود را شروع کرده‌اند، سیکل‌های نامنظم دارند. زیرا بدنشان با عادت ماهانه سازگار نیست. فرآیند سازگار شدن معمولاً بین سنین ۱۰ تا ۱۵ سالگی رخ می‌دهد. در این شرایط لکه بینی، درد، پریودهای نزدیک یا با فاصله از هم یا خونریزی شدید رخ می‌دهند.
در مورد زنان مسن نیز عامل سن باعث لکه بینی می‌شود. با نزدیک شدن به یائسگی، سطح هورمون غیر قابل پیش بینی می‌شود. در دوران پیش از یائسگی، قاعدگی‌ها ممکن است سنگین‌تر یا سبک‌تر، طولانی‌تر یا کوتاه‌تر از حالت طبیعی باشند. از طرفی قاعدگی‌ها گاهی با فاصله بیشتر یا نزدیک‌تر به هم رخ می‌دهند. این شرایط غیرقابل پیش بینی ممکن است تا زمانی ادامه یابد که پریود به طور کامل متوقف شود.
وزن
وزن بسیار کم بدن می‌تواند بر ترشح هورمون‌های شما تأثیر بگذارد. وقتی هورمون‌ها قطع می‌شوند، ممکن است تخمک گذاری متوقف شود. این حالت ممکن است منجر به وضعیتی به نام فقدان قاعدگی (Amenorrhea) شود. ورزش زیاد، پیروی از رژیم سنگین و مشکلات تیروئید باعث بروز آمنوره می‌گردند. خانم‌ها در صورت عدم درمان با مشکلات قلبی، ضعیف شدن استخوان‌ها و ناباروری مواجه می‌شوند.
یائسگی
دوره گذر به یائسگی می‌تواند چندین سال طول بکشد. در این مدت، قاعدگی شما احتمالاً پیش بینی ناپذیرتر از حد معمول خواهد بود. این موضوع هم به دلیل نوسانات سطح هورمون‌هاست. اما هنگامی که به طور کامل یائسه می‌شوید، این لکه‌بینی‌ها به مرور از بین می‌روند.
سرطان
عامل دیگری که به احتمال کم باعث لکه بینی به جای پریود می‌شود، سرطان است. سرطان به دلیل سابقۀ خانوادگی و استفاده از استروژن به جای درمان رخ می‌دهد. در این حالت فرد مبتلا به سرطان با درد، تکرر ادرار، تعریق، نفخ زیاد و کاهش وزن مواجه می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگرچه لکه بینی معمولاً نشانۀ چیز جدی نیست، اما بروز آن به شکل ناگهانی هم می‌تواند نشانه بیماری‌های مختلفی باشد؛ بنابراین بهتر است هر زمان که متوجه شدید خارج از دوره قاعدگی لکه بینی دارید، قبل از هر کاری به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر باردار شدید و لکه بینی دارید بهتر است زودتر به پزشک متخصص مراجعه کنید؛ چون لکه بینی در بارداری می‌تواند یکی از نشانه‌های حاملگی خارج از رحم یا حتی سقط جنین باشد.
لکه بینی‌هایی که به دلیل یک بیماری اتفاق می‌افتند معمولاً شامل علائم دیگری هم می‌شوند. با مشاهده این علائم هم زمان با لکه بینی، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. علائمی مثل:
- پریودهای سنگین یا طولانی‌تر از حد معمول
- خارش و التهاب در واژن
- پریود عقب افتاده یا نامنظم
- حالت تهوع
- درد یا سوزش در هنگام ادرار یا رابطه جنسی
- درد در شکم یا لگن
- ترشح یا بوی غیر معمول از واژن
- افزایش وزن
همچنین اگر نیاز به پایش عادت ماهانه خود دارید، می‌توانید با استفاده از برنامه مدیریت پریود هرلایف این کار را انجام دهید.
علت تاخیر در پریود و لکه‌بینی
- هر زنی بعد از رسیدن به سن بلوغ و باروری هر ماه خونریزی پریود را تجربه می‌کند. گاهی اوقات ممکن است در زمان‌هایی که پریود نیستید، لکه بینی داشته باشید. تاخیر در پریود و لکه‌بینی در بیشتر مواقع طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
- لکه بینی به جای پریود تحت تأثیر سن، سلامت جسمانی و روانی و سایر عوامل قرار دارد.
- تخمدان پلی کیستیک، پولیپ رحم، بیماری‌های مقاربتی، بیماری‌های التهابی لگن، سرطان، نزدیک شدن به زمان یائسگی و عواملی از این قبیل باعث رخ دادن تاخیر در پریود و لکه‌بینی می‌شوند.
- استرس و فشارهای جسمانی دو عامل مهم در بروز تاخیر در پریود و لکه‌بینی به حساب می‌‌آیند.
- اما فراموش نکنید که اگر تاخیر در پریود و لکه‌بینی طولانی مدت یا خونریزیهای غیرمنتظره داشتید، به دکتر مراجعه کنید. به‌خصوص اگر خودتان از علت بروز این لکه‌بینی‌ها مطمئن نیستید.
پرسش‌های پرتکرار
درمان لکه بینی بستگی به شرایطی دارد که باعث ایجاد آن شده است. در اغلب مواقع درصورتی که لکه‌بینی شما به دلیل عفونت باشد، پزشک داروی آنتی بیوتیک یا داروی ضدقارچ تجویز می‌کند. همچنین اگر تاخیر در پریود و لکه‌بینی به دلیل سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد، داروهای ضدبارداری یا هورمونی برای تنظیم چرخۀ قاعدگی تجویز می‌شود. یا اگر پولیپ رحم داشته باشید، روش‌های مخصوص برداشتن آن انجام می‌شوند.
لکه بینی همیشه نشانه بارداری نیست و می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برای تشخیص علت لکه بینی بعد از پریود و لکه بینی قبل از پریود بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
این موضوع می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. مثلا ممکن است دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک شده باشید یا احتمال بارداری وجود داشته باشد. برای تشخیص دلیل این موضوع بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
منابع:
