هنگامی که عضلات لگن و بافت‌های همبند که اندام‌های موجود در لگن را در جای خود ثابت نگه می‌دارند، ضعیف شوند یا آسیب ببینند، افتادگی این اعضای بدن رخ می‌دهند. افتادگی واژن هم به همین دلیل مهم رخ می‌دهد. گاهی نیز اندام‌های فوقانی واژن در لگن دچار افتادگی می‌شوند و بر واژن فشار و آسیب وارد می‌کنند. همین موضوع باعث افتادگی واژن می‌شود.
باید توجه داشت که بیرون زدگی واژن به دلیل پرولاپس، بیشتر به خاطر تعدد بارداری، یائسگی، افزایش سن، جراحی، انجام فعالیت‌ها و تمرینات سنگین و شدید رخ می‌دهد. در ادامۀ این مطلب از هرلایف توضیح می‌دهیم که پرولاپس واژن چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود.
سابقه بارداری های متعدد، انجام زایمان‌های طبیعی متعدد، یبوست شدید و کلا هر عاملی که باعث فشار شدید داخلی به بافت‌های لگن شود می‌تواند علت افتادگی واژن باشد.
افتادگی واژن چیست؟
افتادگی واژن که به اسم پرولاپس واژن (Vaginal Prolapse) یا (vaginal vault prolapse) نیز شناخته می‌شود، هنگامی است که قسمت بالایی واژن دچار افتادگی شده و از حالت عادی خارج می‌گردد. گاهی افتادگی واژن به حدی زیاد است که بیرون زدگی آن رخ می‌دهد.
علت افتادگی واژن چیست؟
هنگامی که قسمت بالایی واژن ضعیف می‌شود، اندام‌هایی که بالای واژن قرار دارند، نیز دچار افتادگی می‌شوند. به همین دلیل در ناحیۀ واژن برآمدگی و وجود توده‌ای احساس می‌شود.
اگر بافت‌های نگهدارندۀ واژن که بافت همبند نامیده می‌شوند و همچنین ماهیچه‌های کف لگن دچار آسیب دیدگی و ضعف شوند، احتمال رخ دادن پرولاپس واژن برای خانم‌ها وجود دارد. در حقیقت افتادگی بافت واژن یکی از انواع نادر افتادگی اندام‌های بدن به حساب می‌آید.
با اینکه افتادگی اندام‌های موجود در لگن برای عموم خانم‌ها رخ می‌دهد، اما ممکن است افتادگی کم باشد و واژن از حالت و جایگاه مشخص خود خارج شود. در این حالت پرولاپس ناقص واژن رخ داده است. از طرفی، احتمال اینکه افتادگی واژن کامل باشد نیز وجود دارد. در حالت پرولاپس کامل واژن، احتمال بیرون زدگی واژن نیز امکان پذیر است.
انواع افتادگی واژن
پرولاپس واژن را می‌توانیم در چند نوع مختلف دسته بندی کنیم.
سیستول (cystocele)
افتادگی دیوارۀ واژن قدامی یا سیستوسل مثانۀ شما را درگیر می‌کند. عضلاتی که مثانه را در جای خود در بالای واژن نگه می‌دارند، به مرور ضعیف می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود که مثانه از موقعیت همیشگی خود در لگن پایین آمده و به دیوارۀ قدامی واژن فشار بیاورد. به این ترتیب، دیوارۀ واژن دچار افتادگی می‌شود. از افتادگی سیستول به عنوان شایع‌ترین نوع افتادگی واژن یاد می‌کنند.
رکتوسل (Rectocele)
افتادگی دیوارۀ واژن خلفی یا رکتوسل زمانی برای خانم‌ها اتفاق می‌افتد که عضلاتی از لگن در آنها ضعیف می‌شوند که وجودشان کمک می‌کنند تا رکتوم به دیوارۀ پشتی واژن نزدیک شود. به بیان دیگر می‌توانیم بگوییم که بدون حضور ماهیچه‌ها و رباط‌های کف لگن، دیوارۀ جلوی راست روده لغزیده و در داخل واژن شکل برآمده به خود می‌گیرد. در موارد شدید نیز از دهانۀ واژن بیرون می‌زند.
اورتروسل (Urethrocele)
اورتروسل، که اغلب با پرولاپس دیوارۀ واژن قدامی همراه است، زمانی ایجاد می‌شود که مجاری ادراری، دچار افتادگی می‌گردد.
انتروسل (Enterocele)
انتروسل یا پرولاپس رودۀ کوچک زمانی اتفاق می‌افتد که رودۀ کوچک دچار پرولاپس می‌شود یا افتادن آن باعث ایجاد برآمدگی در واژن و ایجاد فشار بر دیوارۀ خلفی واژن می‌شود. زنان یائسه و کسانی که زایمان‌های متعدد داشته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به انتروسل هستند. دستگاه‌های پساری و تمرینات کگل کمک کننده هستند.
افتادگی واژن (Vaginal vault prolapse)
هنگامی که بالای واژن به داخل قسمت پایینی واژن حرکت کرده یا از طریق دهانۀ واژن دچار بیرون زدگی شود، به آن پرولاپس دریچۀ واژن گفته می‌شود. این نوع از پرولاپس واژن ممکن است پس از جراحی و برداشتن رحم اتفاق بیفتد. به این دلیل که رحم وجود ندارد که از واژن پشتیبانی کند. وجود این مشکل ممکن است باعث نشت ادرار شود.
تشخیص افتادگی واژن
پزشکان متخصص زنان و زایمان معمولاً پرولاپس واژن را در طول یک ویزیت تشخیص می‌دهند. آنها کار معاینۀ فیزیکی را انجام می‌دهند. پزشک در این جلسه، با بیماران در مورد تمام علائم احتمالی مرتبط با احساس پر بودن و سنگینی در ناحیۀ لگن یا بی اختیاری ادرار صحبت می‌کند. همچنین ممکن است از خانم‌ها در مورد حاملگی و زایمان‌های قبلی سؤال کند. در اغلب موارد، دکتر زنان می‌تواند افتادگی را با قرار دادن یک انگشت در ناحیۀ واژن یا معاینۀ دقیق لگن (و مشاهدۀ علائم دیداری) تشخیص دهد.
در برخی موارد، ممکن است که خانم‌ها هیچ علائمی نداشته باشند و پزشک آنها در طول معاینۀ لگن، افتادگی را پیدا کند. با این حال توصیه می‌کنیم که اگر خانم‌ها مشکلی در ادرار کردن دارند، به دکتر زنان خود اطلاع دهند. ممکن است دکتر آزمایش‌هایی را برای بررسی عملکرد مثانه انجام دهد. آنها همچنین ممکن است (MRI) یا سونوگرافی لگن را در صورت نیاز به دید بهتر از سایر اعضای لگن تجویز کنند.
به این واسطه با معاینۀ لگن، مشاهدۀ علائم و بررسی نتایج آزمایش ادرار و گزارش ام آر آی و سونوگرافی می‌توانند بیرون زدگی واژن را تشخیص دهند.
مراحل افتادگی واژن
افتادگی بافت واژن به تدریج رخ می‌دهد. به همین دلیل، می‌توان آن را در چهار مرحلۀ مختلف قرار داد.
مرحلۀ اول
در مرحلۀ اول، حرکت اندام بسیار کم است معمولاً به آن پرولاپس خفیف می‌گویند. در این حالت عضلات کف لگن هنوز کار می‌کنند، اما ضعیف‌تر شده‌اند. همین امر باعث حرکت کم واژن می‌شود. شما می‌توانید فشار کمی را در ناحیۀ لگن احساس کنید.
مرحلۀ دوم
مرحله دوم هنگامی است که اولین حرکت بزرگ اندام در آن دیده می‌شود. واژن به آرامی به سمت فرج حرکت می‌کند. زیرا قدرت عضلانی در حال کاهش است. در این مرحله درد در طول مقاربت می‌تواند افزایش یابد. چرا که واژن در محل مناسب خود نیست.
مرحلۀ سوم
واژن در این مرحله می‌تواند شروع به خارج شدن از بخش بیرونی خود کند. در چنین شرایطی خانم‌ها کمی احساس برآمدگی در ناحیۀ فرج احساس می‌کنند. هرچه این بیرون زدگی بیشتر باشد، برآمدگی بیشتر قابل لمس است و البته دردناک‌تر خواهد شد.
مرحلۀ چهارم
آخرین مرحلۀ پرولاپس واژن، هنگامی است که بافت داخلی واژن به طور کامل بیرون زده شده است. خروج کامل واژن، شرایط را برای خانم‌ها بسیار دردناک می‌کند. درمان که غالباً روش جراحی است، فرآیند مهمی برای رفع پرولاپس کامل به حساب می‌آید.
عوامل افزایش دهندۀ ریسک ابتلا به بیرون زدگی واژن
با اینکه مطالعات نشان داده‌اند درصد بسیار کمی از زنان بیرون زدگی واژن را تجربه می‌کنند، همچنان عواملی وجود دارند که احتمال ابتلای بانوان را به پرولاپس واژن افزایش می‌دهند. این عوامل به شرایط بدنی، ژنتیک و محیط زندگی ارتباط دارند و عبارتند از:
زایمان طبیعی
فشار وارد آمده بر لگن و واژن، هنگام زایمان، احتمال بیرون زدگی را افزایش می‌دهد. هرچه دفعات بیشتری زایمان انجام شود، احتمال بیرون زدگی واژن افزایش می‌یابد.
یائسگی
کاهش هورمون‌های جنسی و آتروفی شدن واژن، شرایط را برای تجربۀ افتادگی واژن فراهم می‌کنند.
دود
اگر در محیط‌های پر از دود سیگار هستید یا حتی سیگار کشیدن در روتین زندگی شما قرار دارد، خطر ابتلا به پرولاپس واژن افزایش می‌یابد.
چاقی
افرادی که اضافه وزن دارند، به دلیل فشار بیشتری که ماهیچه‌های کف و بافت همبند لگن آنها تحمل می‌کنند و همچنین به خاطر ضعیف بودن این بافت‌ها، بیشتر در معرض خطر بیرون زدگی واژن هستند.
زیاد سرفه کردن
سرفۀ زیاد فشار قابل توجهی بر پردۀ دیافراگم، شکم و لگن وارد می‌کند. تداوم سرفه‌ها می‌تواند بر بافت همبند و ماهیچه‌های کف لگن آسیب تدریجی وارد کند. همین مسئله باعث افتادگی واژن و سایر اندام‌ها می‌شود.
یبوست و هموروئید
سخت کار کردن روده‌ها و فشاری که خانم‌ها برای دفع مدفوع اعمال می‌کنند، به لگن و اندام‌های درون آن فشار وارد می‌کنند. به این ترتیب آسیب دیدگی و ضعف بافت نگهدارندۀ اندام‌های داخل لگن احتمال بیرون زدگی واژن را افزایش می‌دهند.
ژنتیک
در خانواده‌هایی که مشکل افتادگی واژن وجود دارد، احتمال ابتلای خانم‌های سالم دیگر خانواده به این مشکل بیشتر است. عموماً اختلالات ژنتیکی باعث ضعف ماهیچه‌های کف لگن می‌شوند. در نتیجه مشکل افتادگی واژن و سایر اندام‌ها در خانم‌ها شیوع دارد.
انجام کارهای سنگین
خانم‌هایی که اغلب چیزهای سنگین بلند می‌کنند، بر ماهیچه‌ها و رباط‌های لگن خود فشار زیادی وارد می‌کنند. در این شرایط، به تدریج ماهیچه‌های کف لگن آسیب می‌بینند و افتادگی واژن یکی از مشکلات احتمالی آنهاست.
مشکلات رحمی
اگر رحم دچار مشکلاتی باشد و بافت آن از حالت و ساختار طبیعی خارج شود، احتمال فشار وارد کردن به واژن و بیرون زدگی آن افزایش می‌یابد.
علائم افتادگی واژن
شاید برای شما هم این سؤال به وجود آمده باشد که با توجه به چه علائمی می‌توانیم به پرولاپس واژن پی ببریم.
در این مورد می‌توانیم به علائمی اشاره کنیم که خانم‌ها با توجه به مرحله‌ای از افتادگی که در آن قرار دارند، آنها را تجربه می‌کنند.
- احساس پر بودن، سنگینی یا درد در ناحیۀ لگن
- کمردرد
- برآمدگی در واژن
- احساس خروج چیزی از واژن
- بی اختیاری ادرار
- عفونت‌های مکرر مثانه
- خونریزی غیر طبیعی از واژن
- نشت ادرار هنگام سرفه، عطسه، خنده، رابطۀ جنسی یا ورزش
- داشتن مشکلات در آمیزش جنسی
- دشوار شدن استفاده از تامپون یا کاپ قاعدگی
- وجود چالش‌هایی در حرکت کامل روده یا تخلیه مثانه
خطرات و عوارض افتادگی واژن
واژن یکی از مهم‌ترین اندام‌هایی است که دفع ادرار، خروج ترشحات از واژن، دهانۀ رحم و رحم، انجام زایمان طبیعی و برقراری رابطۀ جنسی از طریق آن انجام می‌شود. هنگامی که واژن دچار بیرون زدگی می‌شود، با توجه به درجۀ افتادگی، خانم‌ها را با چالش‌هایی مواجه می‌کند. این چالش‌ها با توجه به شدت بیرون زدگی افزایش می‌یابند.
خطرات و عوارض ناشی از پرولاپس واژن عبارتند از:
- بی اختیاری ادرار
- آسیب دیدن مجرای ادراری و دشواری دفع ادرار
- بی اختیاری مدفوع
- مشکلات مربوط به حرکات روده و تشدید یبوست
- دردناک بودن رابطۀ جنسی
- عفونت‌های کلیه و مجاری ادراری
- بیماری‌های کلیه‌ها
پیشگیری از پرولاپس واژن
اگرچه بیرون زدگی واژن از موارد نادر افتادگی اندام‌های درون لگن است، اما خانم‌ها همیشه نمی‌توانند مانع از افتادگی این اندام شوند. با این حال چند روش مهم و کاربردی وجود دارند که با بهره مندی از آنها می‌توان تا حد زیادی سبک زندگی را تغییر داد و به این واسطه احتمال ابتلا به پرولاپس واژن را کم کرد. این روش‌ها عبارتند از:
انجام ورزش‌های منظم
شما با ورزش کردن می‌توانید عضلات مختلف در بدن را تقویت کنید. قوی شدن عضلات به تقویت بافت‌های درونی بدن نیز منجر می‌شود. اما آنچه شما را از ابتلا به پرولاپس واژن مصون می‌دارد، انجام منظم حرکاتی است که ماهیچه‌های کف لگن را تقویت می‌کنند. انجام تمرینات کگل (Kegel) برای تقویت عضلات کف لگن توصیه می‌شود.
حفظ وزن و رژیم غذایی سالم بدن
چاقی یکی از مهم‌ترین ریسک فاکتورهایی است که احتمال ابتلای خانم‌ها را به بیرون زدگی واژن افزایش می‌دهد. اگر خانم‌ها علاوه بر چاقی، تحرک کمی داشته باشند و ورزش نکنند، احتمال بروز مشکل پرولاپس واژن افزایش قابل توجهی خواهد داشت. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که با پیروی از رژیم غذایی مناسب، وزن مناسب داشته باشید.
متخصصان زنان و همچنین کارشناسان تغذیه پیشنهاد می‌کنند که خانم‌ها مواد غذایی فیبردار مانند میوه و سبزیجات را در برنامۀ غذایی قرار دهند. به این واسطه عملکرد روده‌ها و دفع مدفوع بهبود می‌یابد. کاهش احتمال ابتلا به یبوست و هموروئید در کم شدن عوارض جانبی و خطرات افتادگی واژن مؤثر هستند.
سیگار نکشیدن
سیگار کشیدن باعث آسیب زدن به ریه‌ها و سرفه کردن بیشتر در خانم‌ها می‌شود. حتی حضور در محیطی که دود سیگار وجود دارد، می‌تواند باعث سرفه‌های شدید و مداوم و آسیب دیدن عضلات کف لگن شود. اگر خانم‌ها کمتر در محیط‌های پر از دود سیگار قرار داشته باشند یا خودشان سیگار نکشند، احتمال پرولاپس واژن در آنها کاهش پیدا می‌کند.
استفاده از تکنیک‌های کاربردی در حمل لوازم سنگین
خانم‌ها گاهی ورزش‌های سنگین انجام می‌دهند یا کارشان به گونه‌ای است که اجسام سنگین جا به جا می‌کنند. آنها با استفاده از تکنیک‌های مناسب بلند کردن اجسام سنگین می‌توانند از پیش آمدن این مشکل جلوگیری کنند. از طرفی خانم‌ها می‌توانند ورزش‌هایی را برای تمرینات خود انتخاب کنند که دستگاه تناسلی و بافت لگن آنها را مورد آسیب قرار ندهد.
درمان افتادگی واژن
اکنون نوبت به آن رسیده که راهکارهای مختلفی را توضیح دهیم که برای درمان بیرون زدگی واژن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
درمان افتادگی واژن می‌تواند با توجه به شدت پرولاپس خانم‌ها متفاوت باشد. در برخی موارد، دکتر زنان ممکن است فقط آن را با معاینۀ لگن مشاهده کند تا متوجه شدت بیرون زدگی واژن باشد. با این حال، گزینه‌های درمان غیر جراحی و جراحی برای پرولاپس واژن وجود دارند.
روش‌های غیر جراحی (Non- surgical)
این روش‌ها عبارتند از:
انجام ورزش‌های منظم
عضلات لگن را می‌توان با تمریناتی به نام تمرینات کگل تقویت کرد. برای انجام این تمرینات مراحل زیر را طی کنید:
- عضلات لگن خود را سفت کنید، به طوری که گویی سعی دارید ادرار خود را نگه دارید.
- عضلات را برای چند ثانیه محکم نگه دارید و سپس آزاد کنید.
این کار را ۱۰ بار تکرار کنید. شما می توانید این کار را تا چهار بار در روز انجام دهید. البته فراموش نکنید که این تمرینات را می‌توان در هر جایی انجام داد.
پساری واژن
پساری واژن به طور معمول به شکل یک پلاستیک کوچک و شبیه دونات لاستیکی است که در واژن شما قرار می‌گیرد. نقش پساری کمک به عضلات کف لگن و رباط ها برای قرار داشتن واژن یا سایر اندام‌های دچار افتادگی، در سر جای خود است. این یک گزینه آسان و غیر تهاجمی است، بنابراین پزشکان اغلب توصیه می‌کنند که قبل از روش‌های درمانی دیگر یک پساری را امتحان کنید.
استفاده از هورمون‌های درمانی
در هورمون درمانی از داروهای حاوی استروژن و پروژسترون استفاده می‌شود که می‌توانند میزان هورمون‌های جنسی را در خانم‌ها، به ویژه زنان یائسه افزایش داده و به بافت‌های ضعیف عرضه کنند. به این طریق می‌توان به تقویت قدرت واژن و سایر اندام‌های درون لگن کمک کرد.
تغییر سبک زندگی
چاقی می‌تواند عضلات را تضعیف کند، بنابراین کاهش وزن یک راه خوب برای کمک به کاهش فشار به لگن و واژن است. به همین ترتیب، درمان هر یک از شرایط پزشکی خاص که ممکن است بر عضلات کف لگن شما تأثیر بگذارد، به از بین بردن استرس کمک می‌کند. در ضمن، سعی کنید از بلند کردن اجسام سنگین نیز اجتناب کنید. این فشار می‌تواند باعث افتادگی اندام‌ها شود.
روش‌های جراحی
روش‌های مختلفی وجود دارند که با فرآیند جراحی انجام می‌شوند. این راهکارها عبارتند از:
معلق سازی واژن (Vaginal vault suspension)
در این روش سعی می‌کنند که اندام واژن را جا به جا کرده و آن به جای اولیۀ خود برگردانند. برای این منظور، میان واژن و بافت همبند اتصالاتی صورت می‌گیرد.
ساکروکولپوپکسی (Sacrocolpopexy)
در این روش لاپاروسکوپی برای تقویت عضلات کف لگن و برقراری اتصال میان واژن و استخوان دنبالچه استفاده می‌شود تا به این ترتیب واژن بلند شود. این عمل جراحی از طریق شکم و با استفاده از برش‌های کوچک انجام می‌شود.
کولپوکلیزیس (Colpocleisis)
در این راهکار، واژن به جایی در مجاورت خود بخیه زده می‌شود. یکی از مزایای این جراحی نتیجۀ آن است. زیرا خطر ابتلا به افتادگی اندام‌های دیگر در لگن کاهش می‌یابد.
افتادگی واژن و ارتباط آن با افتادگی رحم و مثانه
همانطور که تاکنون توضیح دادیم، افتادگی واژن می‌تواند به خاطر ضعف و آسیب دیدگی عضلات و رباط‌های نگهدارنده باشد. از طرفی پرولاپس رحم، افتادگی مثانه و همچنین افتادگی سایر اندام‌های درون لگن می‌توانند بر دیواره‌های جلویی و پشتی واژن فشار وارد کنند. به این ترتیب عامل دیگری که به افتادگی واژن یا بیرون زدگی کامل آن منتهی می‌شود، پرولاپس رحم و سایر اندام‌هاست.
چه زمانی باید به دکتر زنان مراجعه کنیم؟
افتادگی اندام‌های درون لگن از جمله بیرون زدگی واژن علائمی دارند که در این مطلب به آنها اشاره کردیم. هنگامی که شما با هر کدام از این علائم مواجه می‌شوید، بهتر است که آن را با دکتر زنان خود مطرح کنید. البته انجام معاینات دوره‌ای لگن به شما در تشخیص این بیماری کمک می‌کند. اما مشورت با پزشک زنان در هنگام مواجهه با علائم افتادگی واژن لازم است. برای اینکه به آسانی بتوانید از مشاورۀ پزشک متخصص زنان بهره مند شوید، می‌توانید از مشاورۀ متنی کلینیک در اپلیکیشن هرلایف بهره مند شوید.
مهم‌ترین نکات دربارۀ افتادگی واژن
- افتادگی اندام‌های لگن و فشاری که بر دیوارۀ واژن وارد می‌کنند یا ضعف و آسیب دیدگی عضلات کف لگن و رباط‌های آن باعث بیرون زدگی یا پرولاپس واژن می‌شوند.
- رکتوسل (Rectocele)، اورتروسل (Urethrocele)، انتروسل (Enterocele)، افتادگی واژن (Vaginal vault prolapse) و سیستول (cystocele) از انواع افتادگی واژن هستند.
- پزشکان متخصص زنان با معاینۀ لگن، نگاه کردن دقیق به علائم و بررسی نتایج آزمایش ادرار، گزارش ام آر آی و جواب متنی و تصویری سونوگرافی می‌توانند بیرون زدگی واژن را تشخیص دهند.
- پرولاپس واژن در چهار مرحله انجام می‌شود که شامل حرکت به سمت محل معمول پردۀ بکارت، نزدیک شدن به پردۀ بکارت، خارج شدن یک سانتی متر از محل ابتدای واژن و خروج کامل از بخش آغازین واژن هستند.
- زایمان طبیعی متعدد، یائسگی، دود سیگار، چاقی، زیاد سرفه کردن، یبوست و هموروئید، ژنتیک، انجام کارهای سنگین و مشکلات رحمی از ریسک فاکتورهای بیرون زدگی واژن هستند.
- انجام ورزش‌های منظم، حفظ وزن و رژیم غذایی سالم بدن، سیگار نکشیدن و استفاده از تکنیک‌های کاربردی در حمل لوازم سنگین در کاهش احتمال ابتلا به افتادگی واژن نقش دارند.
- انجام ورزش‌های منظم، پساری واژن، استفاده از هورمون‌های موضعی، تغییر سبک زندگی، تعلیق واژن، ساکروکولپوپکسی و کولپوکلیزیس برای درمان افتادگی واژن کاربرد دارند.
- شما با نصب اپلیکیشن هرلایف می‌توانید سؤالات خود را با متخصصان زنان و زایمان در بخش پرس و گو یا در کلینیک و با مشاورۀ متنی مطرح کنید. در ضمن مطالب علمی و مفید اپلیکیشن هرلایف راهنمای خوب شما هستند.
پرسش‌های پرتکرار
خانم‌هایی که بارداری و همچنین زایمان متعدد داشته‌اند، سابقۀ خانوادگی افتادگی واژن دارند و چاق هستند، بیشتر در خطر بیرون زدگی واژن قرار دارند.
بی اختیاری ادرار، عفونت‌های کلیه و مجاری ادراری، مشکلات مربوط به حرکات روده، تشدید یبوست و دردناک بودن رابطۀ جنسی از عوارض پرولاپس واژن هستند.
انجام ورزش‌های منظم، حفظ وزن و رژیم غذایی سالم، کنار نهادن سیگار و استفاده از تکنیک‌های مناسب در بلند کردن اجسام یا انجام ورزش‌های مناسب با بدن می‌توانند احتمال ابتلا به افتادگی واژن را کاهش دهند.
منابع:
