آزمایش ایدز (AIDS test) یکی از راه‌های تشخیص ویروس (HIV) است. اچ آی وی نیز یک بیماری مقاربتی است که باعث میشود بدن به خوبی نتواند در مقابل عفونت‌ها مبارزه کند. این آزمایش بسیار مهم است و انجام آن برای بسیاری از افرادی که در معرض آن بوده‌اند ضروری است. رفتارهای پرخطر جنسی، استفاده از سرنگ و خون آلوده و مواردی اینچنینی می‌توانند باعث ابتلا به عفونت (HIV) و در نهایت ایدز شوند.
آزمایش ایدز برای تمام کسانی که در معرض اچ آی وی بودند لازم است. تشخیص سریع بیماری ممکن است با درمان مناسب باعث توقف بیماری شود یا حداقل باعث شود که با درمان مناسب، علائم بیماری هیچ گاه ظاهر نشده و فرد مبتلا طول عمر طبیعی داشته باشد.
آزمایش ایدز چیست؟
آزمایش اولیۀ ایدز به شما نشان می‌دهد که آیا شما به ویروس (HIV) مبتلا شده‌اید یا خیر. اچ آی وی، یک عفونت مقاربتی است که به سیستم ایمنی بدن شما حمله می‌کند و باعث میشود مبارزه با عفونت‌ها برای بدن شما سخت‌تر باشد. این عفونت گاهی اما نه در همۀ موارد ممکن است باعث سندروم نقص ایمنی اکتسابی یا ایدز شود. بیماری ایدز به عنوان یک عامل تهدید کنندۀ زندگی شناخته میشود. به همین دلیل انجام آزمایش ایدز قبل از ازدواج و سایر موارد مثل داشتن یک شریک جنسی جدید به افراد توصیه میشود.
اهمیت آزمایش (HIV)
انجام آزمایش اچ آی وی بسیار مهم است؛ زیرا تشخیص به موقع عفونت (HIV) باعث درمان مؤثرتر میشود. به طور کلی دو دلیل مهم برای انجام آزمایش (HIV) وجود دارد:
- تخمین زده میشود که ۱۵٪ افراد ایالات متحده از ابتلای خود به این ویروس مطلع نیستند و ۴۰٪ از تشخیص‌های جدید متعلق به افرادی است که نمی‌دانند به این ویروس مبتلا شده‌اند.
- تشخیص زودهنگام بیماری و شروع درمان می‌تواند به کاهش مرگ و میر ناشی از این ویروس کمک کند. درمان‌هایی که زودهنگام شروع می‌شوند می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تقویت و از بروز علائم بیماری ایدز جلوگیری کنند. آزمایشات ایدزی که امروزه از افراد گرفته می‌شوند دقیق و قابل اعتماد هستند.
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان خون و سرطان
انواع آزمایش های تشخیص (HIV)
سه نوع آزمایش تشخیص ویروس (HIV) وجود دارد:
آزمایش آنتی بادی ایدز
آزمایش آنتی بادی (HIV) با آنتی بادی‌های موجود در نمونۀ خونی یا دهانی انجام میشود. آنتی بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که با ویروس‌ها مبارزه می‌کنند. آزمایش آنتی بادی اغلب آزمایش‌های خانگی تأیید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هستند و جوابدهی سریعی دارند.
معمولاً در آزمایش آنتی بادی ایدز برای نمونه گیری از خونه ورید استفاده می‌کنند؛ زیرا خون ورید می‌تواند اچ آی وی (HIV) را زودتر از خون انگشت یا نمونۀ دهانی تشخیص دهد. ازمایش (hiv ab) یک نمونه از تست‌های رایج آنتی بادی برای تشخیص ویروس اچ آی وی در بدن است.
آزمایش های آنتی بادی/آنتی ژن
این آزمایش، ابتدا آنتی ژن‌ها سپس آنتی بادی (HIV) را مورد بررسی قرار می‌دهد. آنتی ژن‌ها به عوامل خارجی سطح ویروس گفته می‌شوند که سیستم ایمنی را فعال می‌کنند و قبل از آنتی بادی‌ها در بدن ظاهر می‌شوند. آزمایش آنتی ژن، یکی از رایج‌ترین تست‌های تشخیص ویروس اچ آی وی است که در آزمایشگاه انجام میشود. این آزمایش با استفاده از نمونه گیری وریدی و خون سر انگشت انجام میشود. البته زمان تشخیص ابتلا به عفونت (HIV) در هر یک از این نمونه گیری‌ها متفاوت است.
آزمایش های NAT (تست های اسید نوکلئیک)
آزمایش‌های (NAT) به دنبال پیدا کردن ویروس‌ها در خون هستند. در تست‌های اسید نوکلئیک (NAT) خون از رگ گرفته و برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده میشود. این آزمایش، نشان می‌دهد که آیا فرد مبتلا به اچ آی وی هست یا خیر و در صورت ابتلا چه میزان ویروس در خون بیمار وجود دارد. اگر ویروس (HIV) در بدنتان باشد آنتی ژن (P24) در خون شما وجود خواهد داشت.
تست (NAT) زودتر از سایر آزمایش‌ها وجود ویروس (HIV) را در بدن نشان می‌دهد و معمولاً به افرادی توصیه میشود که اخیراً در معرض ابتلا به این ویروس قرار گرفته‌اند. این افراد علائم اولیۀ اچ آی وی را دارند اما تست آنتی بادی یا آنتی بادی/آنتی ژن آن‌ها منفی نشان می‌دهد. برای انجام آزمایش و اینکه کدام آزمایش برای شما مناسب‌تر است باید با پزشک متخصص عفونی، داخلی یا عمومی مشورت کنید. درمانگران می‌توانند شما را برای انتخاب درست راهنمایی کنند.
برای دادن آزمایش ایدز چه شرایطی را لازم است رعایت کرد؟
پیش از آنکه آزمایش ایدز بدهید به موارد زیر توجه کنید:
- برای مثبت شدن آزمایش باید ۲ تا ۶ هفته از انجام رفتار پرخطرتان گذشته باشد.
- در صورت داشتن رابطۀ جنسی و منفی شدن آزمایش یک فرد، باز هم باید با اندکی فاصله آزمایش ایدز انجام شود.
- نیازی به ناشتا بودن قبل از آزمایش ندارید.
بهترین زمان آزمایش ایدز
مناسب ترین زمان ازمایش ایدز با تست‌های مختلف عبارتند از:
- آزمایش آنتی بادی ۷ تا ۹۰ روز پس از قرارگیری در معرض ویروس (HIV)
- آزمایش سریع آنتی بادی از خون سر انگشت ۱۸ تا ۹۰ روز پس از قرارگیری در معرض ویروس اچ آی وی
- آزمایش آنتی ژن/آنتی بادی با استفاده از خون ورید ۱۸ تا ۴۵ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس
- آزمایش (NAT) معمولاً ۱۰ تا ۳۳ روز پس از قرارگیری در معرض ویروس
چنانچه پس از قرارگیری احتمالی در معرض ویروس، جواب آزمایش ایدز (negative) باشد بهتر است پس از یک دورۀ مشخص دوباره آزمایش را تکرار کنید. گاهی جواب آزمایش (non reactive) است. معنی (non reactive) در آزمایش ایدز یعنی یا آلوده به ویروس نیستید یا بدنتان آنتی بادی نساخته و در دوران نهفتگی هستید.
معمولاً آزمایش ایدز الایزا در این مواقع مورد استفاده می‌گیرد و اگر این تست هم مثبت باشد پس از انجام دیگر آزمایشات و نتیجۀ قطعی، درمان ایدز شروع میشود. دقت آزمایش ایدز بعد از ۶ هفته با تست الایزا بسیار بالاست. برای دریافت مشاورۀ سریع و آسان به کلینیک آنلاین هرلایف مراجعه کنید و با پزشک متخصص در ارتباط باشید. شما می‌توانید عکس جواب آزمایش ایدز منفی یا مثبت را برای پزشک عفونی، داخلی یا عمومی بفرستید و از نتیجۀ آن آگاه شوید.
هزینه آزمایش ایدز به چه صورت است؟
هزینه این آزمایش در سال ۱۴۰۳ با توجه به نوع آزمایش متفاوت است:
هزینۀ آزمایش آنتی بادی
- این آزمایش با توجه به شرکت تولید کننده و نیز کیفیت کیت‌ها هزینه‌ای متغیر از ۷۵ تا ۲۵۰ هزار تومان دارد.
- هزینۀ این آزمایش هنگام نوشتن این مطلب در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی با استفاده از روش الایزا یا کیت‌های تشخیص سریع به صورت آزاد حدود ۱۲۵ هزار تومان است. چنانچه بیمۀ درمانی داشته باشید با توجه به نوع بیمه، این هزینه از ۴۰ تا ۱۰۰ هزار تومان متغیر است.
- تست خودارزیابی ایدز هم در مراکز مشاورۀ رفتاری رایگان است اما انجام در بیمارستان‌های دولتی با توجه به بیمه یا آزاد بودن حدود ۱۰ تا ۴۰ هزار تومان است.
هزینۀ آزمایش آنتی ژن
این آزمایش نیز هزینه‌ای معادل آزمایش آنتی بادی دارد.
هزینۀ آزمایش (NAT)
این آزمایش به دو روش کمی و کیفی، هزینه‌ای متغیر دارد و معمولاً از ۱/۲۰۰/۰۰۰ تومان شروع میشود و گاهی به ۳/۴۰۰/۰۰۰ تومان هم می‌رسد.
هزینۀ آزمایش ایدز با توجه به نوع تست و مراکز درمانی متغیر است. در صورتی که نیاز دارید این آزمایش را بدهید به هیچ عنوان آن را نادیده نگیرید و با مشورت پزشک متخصص عفونی، بهترین گزینه را انتخاب کنید.
جواب آزمایش ایدز چقدر طول میکشد
جواب آزمایش ایدز با توجه به آزمایشگاه و نوع آزمایش متفاوت است. جوابدهی در آزمایشگاه‌ها معمولاً از چند روز تا یک هفته متغیر است در حالی که نتیجۀ کیت‌های تشخیص سریع در عرض ۱۵ تا ۲۰ دقیقه مشخص میشود.
کجا آزمایش ایدز بدهیم؟
بسیاری می‌پرسند کجا آزمایش ایدز بدهیم و جواب آزمایش ایدز چند روز طول میکشد؟ برای انجام ایدز دو راه پیش رو دارید که نتیجۀ هر یک از انواع آن در مدت زمان مشخصی به شما ارائه میشود:
مراجعه به آزمایشگاه
اگر به آزمایشگاه مراجعه کنید نمونۀ دهانی، نمونۀ خون از ورید یا سرانگشت از شما گرفته میشود که البته نمونۀ وریدی آن تشخیص دقیق‌تری دارد. جواب این آزمایش ظرف مدت چند روز تا یک هفته به شما اعلام میشود.
کیت تشخیص فوری خانگی
اگر شرایط مراجعه به آزمایشگاه را ندارید می‌توانید از کیت آزمایش ایدز خانگی استفاده کنید. نتیجۀ آزمایش با این کیت‌ها ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد.
خطرات آزمایش ایدز
انجام این آزمایشمعمولاً خطر خاصی برای شما ندارد. ممکن است بعد از نمونه گیری خون از ورید در محل تزریق درد خفیف یا کبودی داشته باشید که این علائم نیز به سرعت از بین می‌روند.
آیا تشخیص ایدز بدون آزمایش امکان پذیر است؟
خیر. شما نمی‌توانید بدون انجام آزمایش ایدز از ابتلای به آن خبردار شوید. در این میان برخی از افراد دربارۀ تست ایدز با گوشی موبایل سؤال می‌پرسند. بهتر است بدانید که این اپلیکیشن‌ها می‌توانند تا حدود کمی کمک کننده باشند اما تشخیص دقیق و قطعی ایدز، تنها با انجام آزمایش امکان پذیر است.
آیا آزمایش ایدز در بارداری ضروری است؟
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) توصیه می‌کند که همۀ افراد باردار این آزمایش را انجام دهند تا در صورت ابتلا به ویروس (HIV) هرچه زودتر درمان را شروع کنند. در ایران با توجه به شیوع کمتر بیماری، چنین توصیه‌ای نشده است. پزشک متخصص برای کم کردن ریسک خطر انتقال (HIV) به جنین و همچنین سلامت مادر در دوران بارداری و زایمان، داروهای لازم برای این بیماری را تجویز می‌کند.
این آزمایش معمولاً در سه ماۀ اول بارداری انجام میشود؛ زیرا در این زمان (HIV) می‌تواند از مادر به جنین منتقل شود. همچنین این ویروس از طریق شیر پستان نیز به جنین انتقال می‌یابد. به همین دلیل توصیه میشود در اوایل بارداری آزمایش اچ آی وی انجام شود. اگر در دوران بارداری هستید و در معرض خطر این بیماری قرار دارید باید دو تا سه بار این آزمایش را انجام دهید.
نکات مهم دربارۀ آزمایش ایدز
- آزمایش ایدز وجود ویروس (HIV) در بدن را نشان می‌دهد.
- انجام آزمایش ایدز برای تشخیص و درمان زودهنگام ضروری است.
- تست آنتی بادی، آنتی بادی/آنتی ژن و (NAT) مهم‌ترین آزمایش‌های تشخیص اچ آی وی هستند.
- آزمایش ایدز در آزمایشگاه و خانه با استفاده از کیت‌های تشخیص سریع امکان پذیر است.
- بهتر است آزمایش ایدز در سه ماه اول بارداری انجام شود. در صورت مثبت بودن نتیجه، درمان برای جلوگیری از انتقال به جنین، درمان شروع میشود.
- چنانچه در معرض رفتار پرخطری قرار گرفته‌اید و نیاز به آزمایش اورژانسی ایدز دارید می‌توانید وارد اپ هرلایف شوید و از پزشک متخصص راهنمایی و مشاوره بگیرید.
پرسش‌های پرتکرار
چنانچه در شرایط پرخطر ابتلا قرار گرفته باشید بهتر است هر چه زودتر با پزشک عفونی مشورت کنید. اما بدانید اگر تا ۷۲ ساعت پس از قرارگیری در شرایط پرخطر دارو درمانی را شروع کنید می‌توانید تا حدودی خطر ابتلا را کمتر کنید.
در صورتی که نمونه گیری خون در آزمایشگاه انجام شود جواب آن معمولاً چند روز تا یک هفته زمان می‌برد. اما نمونه گیری سریع از خون سر انگشت و بزاق دهانی، حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد.
بله. انجام این آزمایش در بارداری به ویژه اوایل این دوران بسیار ضروری است و درمان به موقع آن از تولد نوزادان مبتلا به ویروس اچ آی وی جلوگیری می‌کند.
بله. در اغلب موارد پیش از جراحی برای حفظ سلامت بیمار و کادر جراحی این آزمایش انجام میشود. البته آزمایش ایدز باعث تشخیص سریع‌تر بیماری در فرد نیز میشود.
منابع:
