آیا زگیل تناسلی درمان دارد؟

زگیل تناسلی در اثر ابتلا به برخی از سویه‌های ویروس (HPV) ایجاد می‌شود. بنابراین تنها زمانی که خانم‌ها به ویروس مبتلا شده باشند، ممکن است این علائم مرتبط با این زگیل‌ها را مشاهده کنند. روش‌های زیادی برای درمان زگیل تناسلی وجود دارند که پزشک متخصص می‌تواند یکی از آنها یا ترکیبی از چند روش را تجویز کند. اما سؤالاتی که همیشه برای افراد وجود دارند این موارد هستند که آیا زگیل تناسلی درمان قطعی دارد؟ آیا ممکن است بعد از درمان زگیل‌ها دوباره بازگردند؟

بنابراین با توجه‌ به اینکه زگیل تناسلی بیماری مسری است و غالباً از طریق روابط جنسی منتقل می‌شود، از نظر پیشگیری، مراقبت هنگام ابتلا و درمان اهمیت بسیار زیادی دارد. به همین دلیل در این مقاله از وبلاگ هرلایف به بررسی این موضوع می‌پردازیم که آیا درمانی برای زگیل تناسلی وجود دارد؟

زگیل تناسلی چیست؟

زگیل ناحیه تناسلی (Genital Warts) یکی از شایع‌‌ترین عفونت‌های مقاربتی (STI) است که گزارش‌های کتابخانه ملی پزشکی (NLM) زنان مبتلا به ویروس (HPV) آمار بیشتری نسبت به مردان مبتلا به این عامل عفونی دارند. برخی از سویه‌های ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند که عموماً دلیل بروز اصلی سرطان‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، واژن و مقعد نخواهند بود. به‌ عبارتی تنها برخی از انواع ویروس اچ پی وی منجر به ایجاد زگیل تناسلی شده و برخی از سویه‌های دیگر این ویروس باعث سرطان خواهند شد. سویه‌های (HPV) که منجر به ابتلا به زگیل تناسلی می‌شوند بیشتر شامل سویه‌های (HPV6) و (HPV11) هستند.

شواهد علمی دربارۀ بیماری زگیل تناسلی

پژوهش‌های مختلف و گزارشاتی که متخصصان عفونی در نقاط مختلف دنیا ارائه داده‌اند، حاکی از آن است که درمانی قطعی برای (HPV) وجود ندارد. برخی از روش‌های درمانی می‌توانند زگیل‌ها را در ظاهر از بین ببرند. اما علائم بیماری به برجستگی‌های پوستی تکی یا خوشه‌ای ختم نمی‌شوند. این بیماری با علائمی مانند سوزش، خارش و درد در نواحی آلوده همراه است که کنترل آنها با داروهای مختلف قابل امکان پذیر است.

زمانی‌ که خانم‌ها به زگیل تناسلی و (HPV) مبتلا شده باشند، در صورت عدم رعایت اصول بهداشت فردی و جنسی، می‌توانند آن را به شخص دیگری از طریق تماس و رابطه جنسی منتقل کنند. البته استفاده توجه به اصول بهداشتی و استفاده از ابزارهایی مانند کاندوم تأثیر زیادی در کاهش میزان ابتلا به این بیماری‌ها دارند.

کدام نواحی بدن به (HPV) آلوده می‌شوند؟

ویروس پاپیلومای انسانی نواحی مختلف بدن بیمار را آلوده می‌کند. به این ترتیب، استفاده از داروهای مختلف برای از بین بردن زگیل تناسلی در نواحی مختلفی به غیر از اندام تناسلی هستند. باید توجه داشت که مبتلایان می‌توانند باعث انتقال عامل بیماری زا از ناحیه‌ای به نواحی دیگر از بدن باشند. 

به طور کلی می‌توان گفت که زگیل تناسلی به طور مشترک در خانم‌ها و آقایان در نواحی زیر دیده می‌شود:

• ناحیه کشاله ران
• مقعد
• دهان و حلق

اما در خانم‌ها نواحی زیر را نیز شامل می‌شود:

•  واژن
• لابیا‌های کوچک و بزرگ واژن
• رحم
•  فرج
• دهان

در آقایان نیز علائم زگیل تناسلی در موارد زیر به چشم می‌آیند:

• کیسه بیضه 
• آلت تناسلی

زگیل تناسلی چه مدت بعد از عفونت ظاهر می‌شود؟

مدت زمان ظاهر شدن نشانه‌های ابتلا به زگیل تناسلی و اینکه چه مدت قبل در معرض عفونت قرار گرفته‌اید، شاید بتوانند روی روند درمان و طول درمان تاثیر بگذارند. برخی از افراد در عرض چند هفته پس از رابطه جنسی با فرد مبتلا به (HPV) بعضی ضایعات به اشکال مختلف در برخی از نقاط بدن خصوصاً ناحیه تناسلی می‌بینند که همان زگیل تناسلی است. با این حال در برخی دیگر از افراد، ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها زمان ببرد تا زگیل تناسلی ظاهر شود. به‌ همین‌ دلیل تشخیص دقیق زمان ابتلا به زگیل تناسلی و اینکه ویروس اچ پی وی در رابطۀ جنسی با چه فردی منتقل شده دشوار خواهد بود.

همان‌ طور که اشاره شد تنها برخی از سویه‌های ویروس اچ پی وی منجر به ابتلا به زگیل تناسلی می‌شوند. بنابراین ممکن است فرد ویروس (HPV) را در بدن خود داشته باشد اما به زگیل تناسلی مبتلا نشود. در بعضی شرایط مناطق درگیر شده با زگیل، محلی است که هر فرد به‌ راحتی به آن دسترسی ندارد، مانند داخل مقعد، دهانه رحم و داخل واژن که با چشم دیده نمی‌شوند. در این موارد، تشخیص به‌ موقع ابتلا به این بیماری نیز به‌ تأخیر می‌افتد. متأسفانه اگر افراد علائمی نداشته باشند، می‌توانند ناآگاهانه دیگران را به ویروس مبتلا کنند.

زگیل تناسلی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک متخصص زنان می‌تواند با چشم غیر مسلح و تنها با بررسی بخش‌های مختلف بدن، زگیل تناسلی را تشخیص دهد. البته در برخی موارد ممکن است دکتر متخصص برای تایید نهایی ابتلا به این بیماری، نمونه‌ برداری و تشخیص آزمایشگاهی را تجویز کند. اما لازم است بدانید که تشخیص زگیل‌های داخلی کار دشواری است. پزشک متخصص زنان یا پزشک متخصص عفونی برای تشخیص زگیل تناسلی معاینات زیر را انجام خواهد داد.

معاینات برای تشخیص زگیل تناسلی

1. معاینه لگنی: دکتر متخصص برای بررسی تغییرات دهانه رحم ناشی از ابتلا به زگیل تناسلی، آزمایشاتی مانند تست پاپ اسمیر را به‌ عنوان بخشی از معاینه لگنی انجام خواهد داد. از طرفی ممکن است پزشک متخصص کولپوسکوپی را برای بررسی و بیوپسی واژن و دهانه رحم انجام دهد.
2. معاینه مقعد: پزشک متخصص از دستگاهی به‌نام آنوسکوپ برای بررسی داخل مقعد استفاده خواهد کرد تا وجود زگیل تناسلی در آن را تشخیص دهد.

چه اقداماتی قبل از درمان زگیل تناسلی باید انجام شود؟

قبل از مراجعه به پزشک برای درمان زگیل تناسلی باید اقدامات زیر را انجام دهید:

• علائم و زمان شروع آنها را شرح دهید.
• اگر شریک جنسی دارید، باید بررسی کنید که آیا او هم علائمی مشابه با شما دارد یا خیر.
• سابقه‌های جنسی یا هر موقعیتی را شرح دهید که ممکن است منجر به ابتلا به زگیل تناسلی شده باشید. اگر رابطه جنسی مراقبت نشده یا رابطه جنسی با شریک جدید داشته‌اید، باید به آنها نیز توجه کنید.
• اطلاعات مهم پزشکی و همچنین سایر روش‌های درمان زگیل تناسلی را که قبلاً انجام داده‌اید، در اختیار پزشک قرار دهید.
• تمامی داروها، ویتامین‌ها و حتی مکمل‌هایی را که مصرف می‌کنید، با دوز مصرف لیست کنید.

آیا درمانی برای زگیل تناسلی وجود دارد؟

زگیل تناسلی در بیشتر موارد امکان دارد خود به‌ خود از بین برود. چون سیستم ایمنی بدن می‌تواند با عفونتی که باعث آن شده، مبارزه کند. با این حال، زگیل‌ها می‌توانند بزرگ‌تر و تکثیر شده یا به‌صورت فزاینده‌ای باعث درد و ناراحتی شوند. از بین بردن و درمان زگیل تناسلی احتمال انتشار عفونت را کاهش می‌دهد. چون یک بیماری فعال راحت‌تر و بیشتر پخش خواهد شد. به‌ یاد داشته باشید که درمان زگیل تناسلی به معنای درمان ویروس (HPV) نخواهد بود.

روش‌های مختلفی برای از بین بردن زگیل تناسلی وجود دارند. اما ممکن است برای رهایی از زگیل‌ها به چند روش درمانی نیاز باشد. لازم است بدانید که در طول مدت درمان نباید رابطه جنسی داشته باشید. وقتی به پزشک متخصص مراجعه می‌کنید، او پس از بررسی و تشخیص زگیل تناسلی می‌تواند روش‌های درمانی مختلفی به شما ارائه کند که شامل موارد زیر هستند.

انواع روش‌های درمان زگیل تناسلی

روش‌های مختلفی برای درمان زگیل تناسلی وجود دارند، اما ممکن است طبق تشخیص پزشک متخصص تنها به یک روش درمانی یا به ترکیبی از آن‌ها نیاز داشته باشید. در پاسخ به این سؤال که آیا زگیل تناسلی درمان دارد، باید اشاره کرد که روش‌های متداول درمان زگیل تناسلی زنان و مردان به شرح زیر هستند.

کرایوتراپی (Cryotherapy)

کرایوتراپی یکی از روش‌های درمان زگیل تناسلی است که در آن از سرمای شدید برای انجماد و از بین بردن زگیل‌های تناسلی استفاده می‌شود. در این روش برای ایجاد سرمای شدید و انجماد از نیتروژن مایع یا گاز آرگون استفاده خواهد شد. بعد از مدت کوتاهی زگیل‌های خارجی که پزشک آنها را با چشم می‌بیند، از بین می‌روند.

الکتروکوتر یا کوتر الکتریکی (Electrocautery)

در کوتر الکتریکی از جریان الکتریکی برای سوزاندن و از بین بردن زگیل‌های تناسلی استفاده خواهد شد.

لیزر (Laser)

پزشک در لیزر درمانی زگیل‌های تناسلی از پرتو شدید نور استفاده می‌کند. در این روش، رگ‌های ریز درون زگیل‌ها با لیزر از بین خواهند رفت. با این عملیات جریان خون‌رسانی به آن‌ها قطع می‌شود. با قطع و مسدود کردن رگ‌هایی که خون را به زگیل‌ها می‌رسانند، در واقع منبع تأمین خوراک و فرآیند زنده نگه داشتن آن‌ها تمام می‌شود.

روش برش الکتروسرجری حلقه‌ای یا (LEEP)

در روش برش الکتروسرجری حلقه‌ای (Loop Electrosurgical Excision Procedure) یا به اختصار (LEEP) پزشک متخصص از یک حلقه سیمی با بار الکتریکی برای برداشتن زگیل تناسلی استفاده می‌کند. از این روش می‌توان برای برداشتن زگیل تناسلی دهانه رحم نیز استفاده کرد. به همین دلیل کاربرد حساس‌تری دارد.

تجویز داروهای موضعی

پزشک متخصص برای درمان زگیل تناسلی ممکن است محلول یا کرمی شیمیایی را تجویز کند که باید هفته‌ای یک‌ بار به مدت چند هفته روی زگیل‌ها بزنید. این مواد شیمیایی باعث ایجاد تاول در زیر زگیل شده و جریان خون‌رسانی به آن را متوقف خواهد کرد. البته در برخی موارد، پزشک متخصص ممکن است محلول شیمیایی را در مطب خود روی زگیل قرار دهد. از طرفی بیمار می‌تواند کرم‌های تجویزی را در خانه، اما دقیقاً طبق دستور دکتر استفاده کنند.

محلول‌های شیمیایی که پزشک متخصص برای درمان زگیل تناسلی از آن‌ها استفاده می‌کند، حاوی تری‌کلرواستیک اسید هستند. بیمار با این روش از روش درمانی شیمیایی استفاده کرده است. این دارو زگیل‌ها را می‌سوزاند و می‌تواند زگیل‌های داخلی را نیز درمان کند. البته نباید عوارض این روش مانند تحریک خفیف پوست، زخم و درد را فراموش کنید.

یکی از داروهای موضعی که برای درمان زگیل تناسلی تجویز می‌شوند، کرم ایمیکویمود (Imiquimod) است. به‌ نظر می‌رسد این کرم توانایی سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با زگیل تناسلی را تقویت خواهد کرد. مهم‌ترین نکته این است که تا زمانی‌ که کرم روی پوست قرار دارد، نباید رابطه جنسی داشت. یکی از عوارض احتمالی این دارو، تغییر رنگ پوست در محل مصرف است. سایر عوارض جانبی ممکن است شامل تاول، بدن درد یا درد و بثورات پوستی باشد.

روش جراحی

از روش جراحی معمولاً برای از بین بردن زگیل‌های تناسلی بزرگ استفاده می‌شود. البته این روش برای بیمارانی نیز استفاده خواهد شد که به روش‌های کمتر تهاجمی نسبت به جراحی پاسخ نداده‌اند. به‌ عبارتی ساده‌تر، اگر روش‌های دیگر منجر به درمان زگیل تناسلی نشوند، پزشک متخصص روش جراحی را پیشنهاد خواهد کرد. اگر باردار هستید ممکن است پزشک متخصص برای برداشتن زگیل‌های تناسلی داخلی که می‌تواند در زمان تولد با پوست نوزاد در تماس باشد، از روش جراحی استفاده کند.

درمان‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، همواره نمی‌توانند درمان قطعی برای از بین بردن زگیل تناسلی برای همه افراد باشند. بنابراین لازم است پزشک متخصص با تشخیص درست خود بهترین روش‌ یا روش‌های ترکیبی درمانی را به بیمار پیشنهاد دهد. نکته مهم دیگری که باید بدانید این است که روش‌های درمان زگیل تناسلی تنها برای درمان این بیماری کاربرد داشته و نمی‌توانند ویروس (HPV) را درمان کنند. حتی اگر شیوع فعال نداشته باشید و زگیل‌های تناسلی برداشته شوند، باز هم فرد می‌تواند ویروس (HPV) را به دیگران منتقل کند.

متأسفانه در برخی موارد زگیل‌ها بعد از درمان دوباره برمی‌گردند چون تنها برای درمان زگیل‌ها اقدام شده و روش درمانی قطعی برای ویروس (HPV) که عامل اصلی ابتلا به این بیماری است، وجود ندارد. بنابراین چون ویروس اچ پی وی و سویه‌ای که باعث ابتلا به زگیل تناسلی می‌شود، هنوز در بدن شما وجود دارند، همواره ریسک برگشتن زگیل‌ها وجود خواهد داشت.

درمان زگیل تناسلی چقدر طول می‌کشد؟

حدود ۸۰ درصد از موارد، (HPV) به‌ صورت خود به‌ خودی در عرض ۱۸ تا ۲۴ ماه از بین خواهد رفت. درمان نیز می‌تواند علائم قابل مشاهده مانند زگیل تناسلی را در عرض چند هفته یا چند ماه کاهش دهد. با این حال، برداشتن زگیل‌ها از روی پوست لزوماً خطر انتقال آن‌ها را کاهش نخواهد داد.

لازم است بدانید که حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به ویروس (HPV) تا آخر عمر این عفونت را خواهند داشت. از طرفی ممکن است در طول این مدت طولانی حتی علائم خاصی نیز نداشته باشند. روش‌های درمان می‌توانند زگیل تناسلی را از بین ببرند، اما ممکن است زگیل‌ها دوباره بازگردند. در برخی موارد زگیل‌ها بدون اقدام درمانی برطرف خواهند شد، اما ممکن است در برخی از افراد، زگیل‌ها بدون اقدام درمانی رشد پیدا کرده و تکثیر شوند.

ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها زمان ببرد تا درمان‌ها مؤثر واقع شوند. از طرفی برای برخی از افراد، این روش‌های درمانی موثر نبوده و برای برخی دیگر ممکن است زگیل‌ها دوباره برگردند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله ویروس اچ پی وی  را مطالعه کنید.

چه زمانی به پزشک متخصص مراجعه کنید؟

چون همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و همواره امکان و احتمال انتقال زگیل تناسلی وجود دارد، بنابراین بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی، تزریق واکسن (HPV) است که یکی از موثرترین آن‌ها واکسن گارداسیل است. اما اگر فردی رابطه جنسی ایمن نداشته یا چند شریک جنسی داشته باشد، همواره در خطر ابتلا به سویه‌های مختلف اچ پی وی قرار خواهد داشت که منجر به زگیل تناسلی و سرطان می‌شوند.

اگر خانم یا  شریک جنسی او در ناحیه تناسلی دچار برآمدگی یا ضایعات  گل کلم مانند شده‌ است، باید هرچه‌ سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کند تا علاوه‌ بر احتمال انتقال ویروس به شریک جنسی سالم، روش‌های درمانی اصولی را در پیش بگیرد.

چه سؤالاتی در زمان درمان زگیل تناسلی از پزشک متخصص بپرسید؟

برای درمان زگیل تناسلی باید برخی از سوالات اساسی را از پزشک متخصص خود بپرسید تا سطح آگاهی شما نیز افزایش پیدا کرده و از طرفی در جریان روند درمان قرار بگیرید.

• به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
• آیا باید برای سایر عفونت‌های مقاربتی نیز آزمایش شوم؟
• علت زگیل تناسلی در زنان و مردان چیست؟
• آیا زگیل تناسلی باعث عقب افتادن پریود می‌شود؟
• آیا لیزر موهای زائد باعث زگیل تناسلی می‌شود؟
• چه مدت پس از شروع درمان می‌توانم انتظار بهبودی داشته باشم؟
• آیا بیماری من مسری است؟ خطر انتقال آن چقدر است؟
• آیا شریک جنسی من نیز باید برای احتمال ابتلا به این بیماری معاینه شود؟
• آیا با انجام روش‌های درمانی و حذف زگیل، احتمال برگشت آن وجود دارد؟
• آیا در خطر مشکلات سلامتی مرتبط با زگیل قرار دارم؟
• هر چند وقت یکبار باید برای سایر بیماری‌های مرتبط با زگیل تناسلی غربالگری شوم؟

درمان زگیل تناسلی؛ قطعی یا موقتی

همان‌طور که در این مطلب مطالعه کردیم، روش‌های مختلفی برای درمان زگیل تناسلی وجود دارند. اما نکته اصلی این‌جاست که در برخی موارد ممکن است زگیل‌ها دوباره برگردند. پزشک متخصص طبق شواهد مختلفی مانند اندازه زگیل‌ها، گستردگی‌ آن‌ها و محل درگیر، برای هر فرد یک روش یا ترکیبی از روش‌ها را پیشنهاد خواهد کرد. 

در این میان بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، تزریق واکسن (HPV) خواهد بود که نمونه‌های خارجی و ایرانی آن در کلینیک‌ها تزریق می‌شوند. چون همیشه پیشگیری آسان‌تر از درمان است و احتمال بازگشت زگیل‌ها حتی پس از درمان نیز وجود دارد، پس هر چه سریع‌تر برای تزریق واکسن اقدام کنید. در خصوص زمان مناسب برای تزریق واکسن اچ پی وی می‌توانید به سایر مقالات هرلایف مراجعه کنید. 

مهم‌ترین نکات درباره درمان زگیل تناسلی

• روش‌های مختلفی برای درمان زگیل تناسلی وجود دارند. اما نباید فراموش کرد که تا وقتی (HPV) در بدن باشد، احتمال ظهور علائم وجود دارد.
• بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، تزریق واکسن (HPV) است.
• کوتر کردن، انجماد، جراحی و استفاده از کرم‌ها و پمادها روش‌های درمان و کنترل علائم زگیل تناسلی هستند.
• شما می‌توانید نظرات و سؤالات خود را کامنت کرده و با نصب اپلیکیشن هرلایف، از امکانات برنامه و سایر مطالب آموزندۀ این مجموعه بهره مند شوید.

پرسش‌های متداول