ویروس پاپیلومای انسانی (hpv) دارای تنوع بسیار بالایی است که برخی از آنها می‌توانند خطرناک باشند و به بروز سرطان‌های مختلف از جمله سرطان دهانۀ رحم منجر شوند. از سوی دیگر، گروهی دیگر از نمونه‌های این ویروس در ردۀ تیپ های کم خطر (hpv) قرار می‌گیرند، به طوری که بیشتر آنها بدون درمان خاصی از بین می‌روند. دو نوع ویروس اچ پی وی سویۀ ۶ و ۱۱ در میان کم خطرترین‌ها قرار دارند و می‌توانند باعث بروز زگیل‌های معمولی در مناطقی مانند دستگاه تناسلی و دهان شوند.
تیپ‌های کم خطر اچ پی وی یا موجب هیچ نشانه‌ای در بدن نمی‌شوند
یا ممکن است باعث زگیل تناسلی شوند که هیچ‌گاه سرطانی نخواهد شد.
ویروس (HPV) چیست؟
ویروس اچ پی وی یا پاپیلومای انسانی به عنوان یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی در سطح دنیا محسوب می‌شود که تنها در کشوری مثل آمریکا چیزی حدود ۸۰ میلیون نفر به آن مبتلا هستند و سالانه در سطح دنیا حداقل ۱۴ میلیون نفر دیگر به آن مبتلا می‌شوند. در واقع، بیشتر افرادی که از نظر جنسی فعال هستند، در معرض خطر ابتلا به این ویروس قرار دارند. این ویروس به راحتی از طریق تماس پوست به پوست و حتی مخاط به شریک جنسی منتقل می‌شود.
البته ویروس اچ پی وی همیشه هم علائمی با خود به همراه ندارد و می‌تواند در برخی از افراد به صورت خاموش بوده و حتی به همان شکل بدون آگاهی فرد، طی دو سال از بین برود. اگرچه در همین دوران حتی زمانی که بدون علامت است نیز قابلیت انتقال به سایرین را دارد. نمونه‌هایی از اچ پی وی که باعث زگیل تناسلی می‌شوند، به صورت برجسته و حتی گاهی صاف، در اندازه‌های کوچک و بزرگ، به شکل تکی یا گروهی روی پوست ظاهر می‌شوند. نمونه‌های بزرگ‌تر اغلب ظاهری خوشه‌ای یا شکل گل کلم به خود می‌گیرند و ممکن است دردناک باشند، خصوصاً اگر در اطراف ناحیۀ تناسلی بروز پیدا کنند.
از بین بیش از ۱۵۰ سویه از این ویروس، همۀ آنها باعث بروز خطر جدی برای بدن نمی‌شوند و برخی در ردۀ تیپ های کم خطر (hpv) قرار می‌گیرند. البته نکتۀ مهم این است که یک فرد می‌تواند به صورت همزمان به چند سویه مبتلا شود و در عین اینکه زگیل تناسلی را تجربه می‌کند، در معرض بروز خطر سرطان نیز قرار بگیرد.
اپلیکیشن جامع پیش‌بینی پریود و مدیریت سلامت زنان هرلایف
- تقویم پیش‌بینی و محاسبه زمان پریود؛
- گفتگوی ناشناس و رایگان با پزشک؛
- محتواهای سفارشی روزانه براساس وضعیت جسمی و روحی شما؛
- امکان اضافه کردن نزدیکان در بخش همراه برای اطلاع از وضعیت چرخه قاعدگی شما.
علائم (HPV) چیست؟
اچ پی وی در بیشتر موارد بدون علامت است و فرد مبتلا حتی ممکن است هرگز متوجه وجود این بیماری در بدن خود نشود. به همین دلیل، بیشتر افرادی که به ویروس پاپیلومای انسانی مبتلا شده‌اند، هیچ مشکلی ندارند. با این حال برخی از سویه‌ها ممکن است منجر به بروز زائده‌های برجسته، صاف، کوچک و بزرگ به نام زگیل تناسلی شوند. از سایر علائم این ویروس می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- خونریزی خفیف
- احساس سوزش در ناحیۀ تناسلی
- درد و ناراحتی
- احساس خارش
انواع تیپ های (hpv)
ویروس اچ پی وی در دو گروه کم خطر و پرخطر قرار می‌گیرند و خوشبختانه اگرچه شیوع آن بسیار بالاست، اما افراد بیشتر به نمونه‌های کم خطر و حتی تیپ‌هایی مبتلا می‌شوند که به صورت خود به خود بهبود یافته و هیچ گونه عارضۀ جدی را برای فرد مبتلا ایجاد نمی‌کنند. در ادامه به معرفی دو گروه ویروس اچ پی وی می‌پردازیم.
تیپ های کم خطر (hpv)
عفونتی که اغلب از گروه‌های کم خطر اچ پی وی وارد بدن می‌شود، معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کند و سیستم ایمنی بدن به مرور زمان آن را از بین می‌برد. تیپ های کم خطر (HPV) هیچ ربطی به بروز سرطان ندارند، اگرچه می‌توانند علائم ناخوشایندی مثل زگیل تناسلی ایجاد کنند.
زگیل تناسلی ممکن است در نواحی مختلف از بدن زنان و مردان از جمله دهانۀ رحم، واژن، فرج در زنان، کیسۀ بیضه و آلت تناسلی در مردان بروز پیدا کنند. داخل و اطراف مقعد نیز از مکان‌های بروز زگیل تناسلی هستند که هم در زنان و هم در مردان مورد هدف اچ پی وی قرار می‌گیرند. البته بخش ناحیۀ تناسلی تنها مکان ظهور این سری از تیپ های کم خطر (hpv) نیست و این ویروس ممکن است در دهان یا گلو نیز با بروز زگیل ظاهر شود.
شایع‌ترین تیپ های کم خطر (hpv) شامل سویه‌های ۶ و ۱۱ هستند که عامل ۹۰ درصد از زگیل‌های تناسلی ایجاد شده روی پوست هستند. البته لازم به ذکر است که برخی از گونه‌های کم خطر این ویروس می‌توانند منجر به دیسپلازی (Dysplasia) خفیف دهانۀ رحم (تغییرات غیر طبیعی در سلول‌های سطح دهانۀ رحم) را به دنبال داشته باشند. هرچند که این تغییرات پیش سرطانی نیستند و جای نگرانی ندارند.
تیپ های پرخطر (hpv)
گروهی دیگر از انواع ویروس پاپیلومای انسانی در ردۀ پر خطر قرار دارند و می‌توانند منجر به دیسپلازی وسیع‌تر در ناحیۀ دهانۀ رحم و بروز برخی از انواع سرطان شوند. جالب است بدانید که اگرچه تعداد سویه‌های پر خطر شامل تیپ‌های ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۳۵، ۳۹، ۴۵، ۵۱، ۵۲، ۵۶، ۵۸، ۵۹ و ۶۸ می‌شوند، اما از این میان تقریباً تنها دو سویۀ ۱۸ و ۱۶ عامل بروز ۱۲ گونۀ پرخطر سرطان از جمله سرطان دهانۀ رحم، واژن، مقعد و آلت تناسلی به حساب می‌آیند. دیگر سویه‌های پر خطر اچ پی وی نیز می‌توانند باعث بروز دیگر انواع سرطان همچون سرطان گلو، لوزه و اوروفارنکس (oropharyngeal) شوند.
محققان با بررسی‌هایی که انجام داده‌اند بر این باورند که تماس جنسی به هر شکلی از جمله دهانی با فردی که به یک گونۀ پرخطر از اچ پی وی مبتلاست، می‌توان باعث بروز سرطان در این ناحیه شوند. با این حال باید باز هم تأکید کنیم که سیستم ایمنی بدن بیشتر این ویروس‌ها را در عرض ۲ سال از بین می‌برد و حتی افراد با وجود ابتلا به گونه‌های پر خطر ممکن است به احتمال زیاد دچار سرطان نشوند.
راه های انتقال ویروس (HPV)
برای بسیاری از افراد این پرسش ایجاد می‌شود که نحوۀ انتشار این ویروس چگونه است؟ در پاسخ باید گفت که هر گونه رابطۀ جنسی حتی رابطه از طریق دهان می‌تواند باعث انتشار این بیماری شود. بنابراین حتماً نیاز به دخول نیست تا این ویروس به شریک جنسی سالم منتقل شود. موارد زیر می‌توانند باعث انتشار این بیماری شوند:
- هر گونه تماس پوست به پوست در ناحیۀ تناسلی
- داشتن رابطۀ واژینال، مقعدی یا دهانی
- استفاده از ابزارهای جنسی مشترک آلوده به ویروس
نکته: برای ابتلا به ویروس اچ پی وی حتی داشتن اولین رابطه با یک شریک جنسی بیمار می‌تواند باعث انتقال آن به بدن شما شود. اگرچه تعدد شرکای جنسی احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
از کجا بفهمیم زگیل تناسلی خطرناک داریم ؟
زگیل تناسلی با بروز برجستگی‌های غیر طبیعی در ناحیۀ تناسلی ایجاد می‌شود. این بیماری همچنین ترشحات غیر طبیعی از واژن یا آلت تناسلی را به همراه دارد. بنابراین اگر شما هم این علائم را دارید یا اینکه در حین ادرار کردن و حتی در حین رابطۀ جنسی با سوزش، درد یا خونریزی مواجه هستید، باید از نظر عدم وجود زگیل بررسی شوید. در شرایطی که همسر یا شریک جنسی شما نیز مبتلا به زگیل تناسلی تشخیص داده شده است، حتماً شما هم باید برای بررسی وضعیت سلامتی خود نزد پزشک متخصص بروید.
تشخیص زگیل از طریق معاینۀ فیزیکی توسط دکتر متخصص و انجام آزمایش اچ پی وی قابل انجام است. آزمایش پاپ اسمیر نیز می‌تواند تغییرات احتمالی سلول‌های دهانۀ رحم را بررسی کند. در این صورت اگر به زگیل تناسلی خطرناک مبتلا باشید، در نتیجۀ آزمایش شما مشخص خواهد شد. در برخی از مواقع نیز پزشک ممکن است برای تشخیص ویروس اچ پی وی و میزان خطرناک بودن آن، از بیوپسی واژن یا دهانۀ رحم استفاده کند.
بیوپسی به عنوان یک روش نمونه برداری است که طی آن پزشک اقدام به برداشتن سلول‌ها و بافت‌ها برای معاینه توسط پاتولوژیست می‌کند. بیوپسی زمانی انجام می‌شود که پزشک یک سری علائم و نشانه‌های نگران کننده را در بیمار مشاهده می‌کند.
چه تیپ هایی از زگیل تناسلی توسط واکسن گارداسیل پوشش داده می شوند؟
بر اساس اطلاعات مندرج در سایت (cdc.gov) واکسن گارداسیل در ۳ نمونۀ مختلف ۲ ظرفیتی، ۴ ظرفیتی و ۹ ظرفیتی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده مجوز گرفته است و می‌تواند از بدن در برابر بیشتر تیپ‌های اچ پی وی مرتبط با سرطان جلوگیری کند. برای مثال واکسن گارداسیل ۹ ظرفیتی به تنهایی قادر است از بدن در برابر تیپ‌های ۶، ۱۱، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸ محافظت کند. همانطور که گفتیم خطرناک‌ترین تیپ‌های اچ پی وی سویه‌های ۱۶ و ۱۸ هستند که باعث بروز چندین سرطان در ناحیۀ تناسلی زنان و مردان و البته بخش‌هایی از دهان و گلو می‌شوند.
واکسن گارداسیل این توانایی را دارد تا از بیش از ۹۰ درصد سرطان‌های منتسب به ویروس اچ پی وی جلوگیری کند. برای اثربخشی بهتر این واکسن‌ها، سازندگان آن توصیه می‌کنند که افراد از سنین کودکی یعنی ۱۱-۱۲ سالگی برای دریافت این واکسن اقدام کنند.
سن مناسب برای دریافت واکسن اچ پی وی
به طور کلی توصیه می‌شود همۀ نوجوانان و جوانان قبل از شروع فعالیت جنسی خود و برای پیشگیری از ابتلا به اچ وی، واکسن گارداسیل را دریافت کنند. نوجوانان و بزرگسالان جوان تا سن ۲۶ سال که هنوز از مجموعه واکسن‌های اچ پی وی بهره مند نشده‌اند یا دوزهای خود را تکمیل نکرده‌اند، می‌توانند واکسیناسیون شوند. در ادامه دربارۀ روند واکسیناسیون در سنین مختلف توضیحاتی ارائه می‌شود:
- واکسیناسیون قابلیت شروع از ۹ سالگی را دارد، اما اولین دوز معمولاً در سنین ۱۱-۱۲ سالگی شروع می‌شود.
- کودکان و افرادی که تا ۱۵ سالگی برای دریافت واکسن اقدام می‌کنند، تنها به دو دوز از آن نیاز دارند. در حالی که نوجوانان و بزرگسالان بالای این سن باید سه دوز از واکسن گارداسیل را دریافت کنند.
- کودکان ۹ تا ۱۴ ساله که دو دوز واکسن را به فاصلۀ کمتر از ۵ ماه دریافت کرده‌اند نیز به دوز سوم نیاز دارند.
- افراد ۹ تا ۲۶ ساله که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند نیز به سه دوز نیاز دارند.
چگونه می توان ویروس زگیل تناسلی را از بین برد؟
درمان ویروس زگیل تناسلی (HPV) بستگی به نوع عفونت، علائم و شدت آن دارد. این درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درمان علائم خارجی: برای درمان زگیل‌ها، مواردی مانند از بین بردن زگیل‌ها با استفاده از جراحی، کرایوتراپی، لیزر، اسیدهای مختلف، یا ترکیبات خاص موضعی مثل کرم انجام می‌شود.
- درمان علائم داخلی: برای درمان عفونت‌های داخلی مانند زگیل‌های داخلی در داخل واژن، دستگاه تناسلی داخلی یا گردن رحم، ممکن است از روش‌های دیگری مانند جراحی، لیزر یا درمان دارویی استفاده شود.
- ارتقاء سیستم ایمنی: برخی از درمان‌ها هدف خود را بر روی افزایش سیستم ایمنی بدن می‌گذارند تا بدن بتواند بهتر با ویروس مقابله کند.
استفاده از آزمایش‌های تشخیصی همچون پاپ اسمیر می‌توانند در جهت درمان به موقع ویروس اچ پی وی مؤثر باشند.
نکات مهم درمورد تیپ های کم خطر (HPV)
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس شایع است که می‌تواند عفونت‌های تناسلی را ایجاد کند.
- شایع‌ترین تیپ های کم خطر (hpv) سویه‌های ۶ و ۱۱ هستند که می‌توانند باعث بروز زگیل تناسلی شوند.
- مهم‌ترین تیپ‌های پر خطر (hpv) سویه‌های ۱۶ و ۱۸ هستند که می‌توانند باعث بروز انواع سرطان از جمله سرطان دهانۀ رحم، آلت تناسلی، مقعد و دهان شوند.
- تجربۀ شما یا اطرافیانتان از ویروس پاپیلومای انسانی چیست؟ شما می‌توانید تجربیات خود را در قالب کامنت با خوانندگان هرلایف به اشتراک بگذارید. ضمن اینکه امکان استفاده از سایر مطالب مفید و پزشکی از این مجله و اپلیکیشن آن برای شما فراهم است.
پرسش‌های متداول
اگر شما یا شریک جنسی شما از زگیل تناسلی درمان شده‌اید، احتمال ابتلای مجدد به زگیل تناسلی وجود دارد، زیرا ویروس (HPV) که عامل اصلی زگیل تناسلی است، ممکن است در بدن شما باقی بماند. این به معنی این است که حتی پس از درمان، ویروس ممکن است در سلول‌های پوستی شما باقی بماند و باعث ایجاد زگیل‌های جدید شود. از طرف دیگر، حتی در صورتی که ویروس از بدن شما به طور کل پاک شده باشد، قرار گرفتن دوباره در معرض آن می‌تواند شما را مبتلا کند.
بیشتر افراد مبتلا به ویروس پاپیلومای انسانی علائم خاصی ندارند و بیماری به صورت بی علامت پیش می‌رود. اما برخی از علائم و نشانه‌های ممکن شامل بروز زگیل تناسلی در ناحیه دهانۀ رحم، واژن، کیسۀ بیضه، اطراف دهان یا گلو می‌شوند.
ژنوتیپ‌های ۱۶ و ۱۸ از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین تیپ‌های اچ پی وی هستند و باعث ایجاد بیشتر سرطان‌های مرتبط با این ویروس مانند سرطان دهانۀ رحم، آلت تناسلی، کیسۀ بیضه و دهان می‌شوند. به علاوه، ژنوتیپ‌های ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸ نیز به عنوان خطرناک شناخته شده‌اند و باعث ایجاد برخی سرطان‌های مرتبط با دستگاه تناسلی یا دهان و گردن می‌شوند.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) از طریق تماس مستقیم پوستی یا جنسی منتقل می‌شود. بنابراین، افرادی که با فردی مبتلا به این ویروس تماس پوستی یا روابط جنسی دارند، ممکن است به این ویروس مبتلا شوند.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌تواند باعث ایجاد سرطان‌های مختلفی از جمله سرطان دهانۀ رحم، سرطان آلت تناسلی، سرطان واژن، سرطان مقعد، سرطان دهان و گلو شود.
منابع:
