در هوای سرد یا خشک، لبها مستعد ترک خوردن و خشک شدن میشوند. آبرسانی و استفاده از مرطوب کننده به رفع خشکی لب کمک میکند. گاه اما، پای دلایل دیگری مانند کمبود ویتامین هم در ترک خوردن لبها و خشکی آنها به میان است.
برخی از بیماریها یا اختلالات بدن مانند مشکلات گوارشی هم میتوانند از علل ترک خوردن لبها و خشکی آنها باشند. اگر خشکی پوست لب با علامتهای دیگری مانند خارش، سوزش یا درد همراه است، باید حتماً مشکل را با مراجعه به متخصص پیگیری کنید. در ادامه، از علل و درمانهای سریع این مشکل برایتان میگوییم.
خشک شدن لبها حالتی آزاردهنده اما عموماً بی خطر است که بیشتر در اثر قرار گرفتن در معرض هوای سرد یا گرم یا استفاده از محصولات آرایشی نامناسب اتفاق میافتد.
منظور از خشکی لب چیست؟
زمانی که پوست لبها لایه لایه و ورقهای از سطح آن جدا میشود یا ترکهایی روی آن به وجود میآید، یعنی دچار خشکی لب شدهاید. سفت شدن پوست این ناحیه از صورت و ایجاد زخم در اطراف یا روی سطح آن هم از نشانههای خشکی است.
پوست لبها نازکتر و حساستر از پوست بقیه قسمتهای بدن است و حاوی غدد چربی نیست. در نتیجه، در معرض خطر خشک شدن و ترک خوردن قرار دارد. دلایل مختلفی باعث بروز این مشکل میشوند. گاهی لبها در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید ترک میخورند و گاهی هم در محیطهای خشک یا سرد تحریک میشوند.
علائم خشکی لب چیست؟
برخی از شایعترین علائم خشکی لبها شامل موارد زیر میشوند:
- لایه لایه شدن لب
- ترک خوردن پوست
- خارش و درد خفیف
- وجود زخم روی لبها و در دهان
- خشکی شدید یا پوسته پوسته شدن لبها
علت خشکی و ترک لب چیست؟
انواع مختلف خشکی لب دلایل مختلفی دارند. از علل رایج ترک خوردن و خشکی لبها باید به این موارد اشاره شود:
- هوای سرد
- کم آبی بدن
- آفتاب سوختگی
- هوای گرم یا خشک
- لیسیدن مکرر لب هایتان
- کمبود برخی مواد در بدن (آهن، ویتامین B)
- شرایط پزشکی (آلرژی، اختلال تیروئید، برخی اختلالات خود ایمنی) یا واکنش به برخی داروها
از دلایل جدی دیگری که باعث خشک شدن لبها میشوند، باید به موارد زیر اشاره کنیم.
مشکلات گوارشی
ظاهراً، مشکلات گوارشی ارتباطی با وضعیت لبها ندارند، اما این طور نیست. سلامت رودۀ ما اغلب روی پوست اثر میگذارد. پوست لبها هم از این قاعده مستثنی نیستند. اگر بدن شما به دلیل مشکلات گوارشی مواد مغذی را به درستی جذب نکند، گاهی اوقات منجر به خشکی و ترک خوردن لبها میشود.
کمبود ویتامین
یکی از دلایل رایج خشکی لبها کمبود برخی ویتامینهاست. به عنوان مثال، کمبود ویتامین (B)، به خصوص (B2) یا ریبوفلاوین میتواند منجر به خشکی لبها شود. با انجام آزمایش خون سطح ویتامین بدن را اندازه بگیرید و در صورت نیاز، با مشورت با پزشک از مکملها استفاده کنید.
بارداری
بارداری میتواند تغییرات زیادی را در بدن زن ایجاد کند. به دلیل نوسانات هورمونی، برخی از مادران باردار پوست و لبهای خشکتری پیدا میکنند. هیدراته و مرطوب ماندن در این دوره ضروری است.
درمان فوری خشکی لب چیست؟
خشکی لبها بسیار آزاردهنده است و حس و حال ناخوشایندی ایجاد میکند. اگر میخواهید که خیلی زود و سریع از این وضعیت نجات پیدا کنید، به توصیههای درمانی زیر دقت داشته باشید:
- استفادۀ منظم از بالم لب حاوی مواد مرطوب کننده مناسب مانند شی باتر، وازلین یا روغنهای طبیعی مثل روغن نارگیل و روغن بادام، به سرعت خشکی لب را برطرف میکند.
- نوشیدن آب کافی به حفظ رطوبت بدن و لبها کمک میکند. پس حواستان به نوشیدن پشت سر هم آب باشد و بدن و لبها را از خشکی خارج کنید. حتی در فصول سرد سال هم به میزان کافی آب بنوشید.
- برخی از محصولات آرایشی لب میتوانند باعث خشکی و تحریک لبها شوند. از محصولاتی با ترکیبات طبیعی و ملایم استفاده کنید. رژ یا بالم نامناسب را شناسایی کنید و آن را کنار بگذارید.
درمان پزشکی خشکی لب
گاهی اوقات، برای درمان خشکی لبها به مصرف داروهایی نیاز است که متخصص پوست تجویز میکند. از جمله داروهای مورد استفاده در این زمینه، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- کورتیکواستروئیدهای موضعی: پزشک برای کاهش التهاب، قرمزی و تورم مرتبط با خشکی لبها، کرمها یا پمادهای کورتیکواستروئیدی موضعی تجویز میکند. این داروها میتوانند به کاهش علائم و بهبودی وضعیت کمک کنند.
- آنتیبیوتیکها یا داروهای ضد قارچ: اگر عفونت باکتریایی یا قارچی علت اصلی خشکی لبها باشند، پزشک آنتیبیوتیکهای موضعی یا خوراکی یا داروهای ضد قارچ را برای هدف قرار دادن عفونت زمینهای و رفع التهاب تجویز میکند.
- داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی: در موارد خاصی از خشکی لبهای شدید یا مزمن، ممکن است داروهای تعدیل کنندۀ سیستم ایمنی مانند مهارکنندههای کلسینورین (calcineurin) تجویز شوند. این داروها به تنظیم پاسخ ایمنی و کاهش التهاب کمک میکنند.
- مدیریت آلرژی: اگر خشکی لبها به دلیل واکنش آلرژیک به برخی مواد یا آلرژنها باشد، شناسایی و اجتناب از محرک ضروری است. گاهی اوقات، پزشک آنتیهیستامینها یا واکسنهای آلرژی را برای مدیریت پاسخ آلرژیک و جلوگیری از شعله ور شدن خشکی توصیه میکند.
- مکملهای غذایی: هنگامی که خشکی لب با کمبودهای تغذیهای مانند کمبود ویتامین (B) یا آهن مرتبط است، پزشک مکمل های خاصی را برای رفع کمبود و حمایت از سلامت لب توصیه میکند.
- درمان دندانپزشکی: اگر خشکی لبها با عوامل دهانی مانند دندان مصنوعی نامناسب یا مسائل بهداشت دهان همراه باشد، دندانپزشک این علل زمینهای را برطرف میکند و درمان مناسب را ارائه میدهد.
درمان خانگی ترک لب
درمان خشکی به علت زمینهای التهاب بستگی دارد، اما معمولاً میتوانید آن را در خانه درمان کنید. توصیههای درمانی شامل موارد زیر هستند:
- هیدراته ماندن
- پرهیز از لیسیدن، تر کردن یا گاز گرفتن لب
- استفاده از بالم لب یا پماد در صورت نیاز در طول روز
- استفاده از بالم لب با کرم ضد آفتاب در خارج از منزل
- دور نگه داشتن اجسام خارجی از دهان (قلم، جواهرات، اشیاء فلزی)
روشهای پیشگیری از خشکی لب چیست؟
با رعایت نکاتی ساده میتوانید از بروز خشکی لبها جلوگیری کنید. نکات زیر در پیشگیری از خشک و پوسته پوسته شدن لبها نقش دارند:
- قبل از بیرون رفتن از منزل از بالم لب با اس پی اف مناسب (SPF) استفاده کنید.
- قبل از رفتن به رختخواب و هنگامی که از خواب بیدار میشوید از بالم لب یا پماد استفاده کنید.
- بالم لب را در دسترس داشته باشید تا در مواقع نیاز از آن استفاده کنید (در کیفتان، روی پاتختی، در ماشینتان).
- برای جلوگیری از خشکی هوا از یک دستگاه مرطوب کننده در خانۀ خود استفاده کنید.
نکات مهم دربارۀ خشکی لب
- اگر لبهای ترک خوردۀ خود را درمان میکنید و بهبودی حاصل نمیشود، باید به دکتر پوست مراجعه کنید.
- در صورتی که لبهای خشک به حالت زخم درمیآیند، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- دربارۀ استفاده از محصولات مناسب مراقبت از لبها با پزشک مشورت کنید.
- دربارۀ علائم و محرکهای خشکی لب خود با پزشک صحبت کنید.
پرسشهای پرتکرار
کمبود ویتامین (B2) یا ریبوفلاوین و سایر ویتامینهای گروه (B) یا ویتامین (E) میتواند باعث خشک شدن پوست لبها شود.
روغنهای طبیعی مانند نارگیل و بادام از بهترین گزینهها برای چرب کردن لبها و خارج کردن آنها از حالت خشکی و پوسته پوسته شدن هستند.
راحتترین راه برای رفع خشکی لبها، نوشیدن مقدار زیادی آب است. با هیدراته کردن بدن، خشکی لب سریعاً رفع میشود.
منابع: