نکاتی که در مورد پریود زنان بهتر است بدانیم

پریود زنان بخشی از چرخه دستگاه تناسلی بانوان است؛ در طول این مدت، بدن فرد برای بارداری احتمالی و محافظت از نطفه، آماده می‌شود؛ درصورتی‌که در زمان مشخصی در چرخه پریود، بارداری اتفاق نیافتد؛ دیواره رحم ریزش می‌کند. ریزش دیواره رحم به صورت خونریزی و دفع بافت مخاطی است. این دوره خونریزی که معمولا بین ۵ تا ۱۰ روز طول می‌کشد را پریود زنان می‌نامند. این میزان بافت و خون، از دهانه رحم زنان خارج و به این ترتیب پریود اتفاق می‌افتد.

 پریود با چرخه پریود چه فرقی دارد؟

پریود، به مدتی در ماه که فرد خونریزی می‌کند، اشاره دارد. چرخه پریود اما یک دوره مشخص و منظم است؛ که از روز اول خونریزی ماهانه شروع می‌شود و تا اولین روز پریود بعدی، ادامه دارد. اگر دوست دارید بیشتر در مورد چرخه پریود بدانید پیشنهاد می‌کنیم مقاله «هر آن چیز که از پریود باید بدانید!» را مطالعه کنید.

علت خونریزی در زمان پریود زنان چیست؟

هر ماه یک تخمک از یکی از تخمدان‌های دو طرف رحم، آزاد می‌شود. اگر این تخمک بعد از رسیدن به رحم، بارور نشود؛ دیواره داخلی رحم شروع به ریزش می‌کند. به این ترتیب خونریزی صورت می‌گیرد.

پریود زنان چگونه ایجاد می‌شود؟

شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که چطور می‌شود که پریود زنان هر ماه، سر روز مشخصی، رخ می‌دهد؟ تمام این تغییرات در بدن زنان، با تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود. غده هیپوفیز منشا تمام این تغییرات هورمونی است. این تغییرات در مغز و تخمدان‌ها هورمون‌های خاصی را تولید و ترشح می‌کنند که باعث واکنش اندام‌های دستگاه تناسلی می‌شود. رویدادهای خاصی که در طول پریود زنان رخ می‌دهد را می توان به شرح زیر توصیف کرد:

مراحل پریود

در چرخه پریود که از آغاز یک پریود، تا آغاز پریود بعدی طول می‌کشد؛ یک دوره ۴ تا ۱۰ روزه، از رحم خون دفع می‌شود. این مرحله را که پریود می‌نامند، پریود در صورتی شروع می‌شود که تخمک آزاد شده از تخمدان، بارور نشده باشد. به این ترتیب بافت داخلی رحم ریزش می‌کند و خون و مخاط از رحم خارج می‌شود. در مورد مدت زمان پریود زنان، در ادامه این راهنما، بیشتر توضیح داده‌ایم.

• مرحله فولیکولار (Follicular phase)

بعد از این که پریود زنان در ابتدای چرخه پریود تمام شد؛ مرحله بعدی که فولیکولار نام دارد؛ شروع می‌شود. چرخه پریود هر چند روز که باشد، از پایان مدت زمان پریود تا نیمه چرخه پریود را، مرحله فولیکولار می‌نامند. در مرحله فولیکولار، این اتفاق‌ها می‌افتد:

• افزایش هورمون استروژن (Estrogen):

با افزایش ترشح هورمون استروژن، کم‌کم، دیواره رحم رشد می‌کند و ضخیم می‌شود. این دیواره را اندومتر (Endometrium) هم می‌نامند.

• تحریک رشد فولیکول (follicle):

در این دوره یکی از فولیکول‌های داخل تخمدان شروع به رشد می‌کند و از میانه این دوره تا پایان آن، یک تخمک توسط این فولیکول، تولید می‌شود.

• تخمک گذاری:

این مرحله تقریبا از نیمه چرخه پریود تا پایان آن طول می‌کشد. با تغییرات هورمونی در ادامه این مرحله، تخمک از تخمدان، خارج شده و به سمت رحم حرکت می‌کند.

• مرحله لوتئال (Luteal phase):

این مرحله که دقیقا بعد از نیمه چرخه پریود است و تا پریود بعدی، طول می‌کشد که مرحله‌ای مهم است؛ زیرا در این مدت، تخمک از تخمدان خارج شده و به سمت رحم حرکت می‌کند. این انتقال از طریق لوله‌های فالوپ (Fallopian tubes) انجام می‌شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد فازهای چرخه پریود سری به مقاله «هر آن چیز که از پریود باید بدانید!» بزنید.

• افزایش هورمون پروژسترون (Progesterone):

در مرحله لوتئال، سطح هورمون پروژسترون افزایش یافته و رحم را برای بارداری احتمالی، آماده می‌کند. اگر وقتی تخمک به رحم رسید، توسط اسپرم، بارور شد؛ تخمک بارور شده به دیواره رحم می‌چسبد. اگر هم بارداری رخ ندهد؛ سطح استروژن و پروژسترون افت شدیدی می‌کند و غشای ضخیم شده رحم، فرو می‌ریزد. به این ترتیب، پریود زنان، آغاز می‌شود.

اگر دوست دارید بیشتر در مورد فرآیند هورمون‌های زنانه بدانید پیشنهاد می‌کنیم مقاله «همه چیز درباره هورمون‌های زنانه» را مطالعه کنید.

 پریود زنان چند سال تکرار می‌شود؟

بسیاری از مادران و دختران در سنین ابتدایی یا متوسطه، می‌خواهند بدانند، پریود کی شروع می‌شود. هرچه دیرتر پریود شروع شود بهتر است؟ از طرفی زنان هم در سن یائسگی، مایل‌اند؛ تا حد امکان این دوره را دیرتر شروع کنند. در پاسخ باید بگوییم که اولین پریود و آخرین پریود در زنان امری کاملا، ژنتیکی است:

اولین پریود چه زمانی شروع می‌شود؟

• پریود در دختران به طور معمول، در سن ۱۲ تا ۱۳ سالگی شروع می‌شود.
• با این‌حال، پریود دختران از ۸ سالگی تا اواخر ۱۶ سالگی ممکن است رخ دهد.

آخرین پریود زنان چه زمانی است؟

• پریود زنان در سن یائسگی متوقف می‌شود.
• سن یائسگی ممکن است از حدود ۴۰ تا ۶۰ سالگی باشد.
• به دنبال یائسگی دیگر تخمکی از تخمدان خانم، خارج نمی‌شود.
• اگر خانمی یک سال مداوم پریود نشود؛ می‌توان تشخیص یائسگی را برای او در نظر گرفت؛ با این‌حال باید حتما با یک متخصص زنان، مشورت کرد.

حالت طبیعی پریود زنان چگونه است؟

نحوه و کیفیت پریود زنان، یکی از علائم سلامتی بانوان است؛ به این معنی که اگر برای ویزیت‌های پزشکی، به دکتر زنان یا حتی دیگر متخصصان، مراجعه کنید؛ درباره وضعیت و تاریخ پریودتان، از شما سوال می‌شود. بنابراین، لازم است که درباره مدت زمان پریود و طول مدت چرخه پریود، اطلاعات کافی داشته باشید.

ویژگی‌های پریود طبیعی زنان چیست؟

از آنجا که برخی بیماری‌ها ممکن است شروع پریود زنان را به تاخیر بیاندازند؛ همچنین گروهی از مشکلات مدت پریود را طولانی‌ می‌کنند؛ باید از همان دوران نوجوانی درباره کیفیت پریود خود، اطلاعات کافی داشته باشید.

جریان خون پریود زنان باید چگونه باشد؟

معمولا در روزهای اول ممکن است جریان خون بیشتر و غلیظ‌تر باشد اما با گذشت چند روز خون کمتری از رحم خارج شود. در کل روند خونریزی شما، همیشه هرگونه که هست، هرماه باید همان را مشاهده کنید؛ اگر به هردلیلی متوجه شدید که خونریزی‌تان فرق کرده باید با پزشک متخصص زنان، صحبت کنید. پریود معمولا جریانی مشابه در ماه‌های مختلف دارد مگر اتفاق جدیدی در فرآیند زندگی یک خانم رخ دهد، در مقاله ۱۰ علت تاخیر در پریود می‌توانید رایج‌ترین دلایل این اتفاق را بخوانید.

چه زمانی جریان خون پریود زنان، غیرعادی است؟

• در صورتی که جریان خون پریود بسیار بیشتر از حد معمول باشد.
• در طول مدت زمان پریود، مجبورید هر ساعت نوار بهداشتی خود را عوض کنید.
• پریود شما بیش از ۷ روز طول می‌کشد.
• پریود شما ناگهان بیش از ۹۰ روز طول می‌کشد.
• در طول مدت زمان پریود یا قبل از آن، درد شدیدی دارید.
• پریودتان عقب می‌افتد و تصور می‌کنید که باردارید.

وضعیت پریود چطور باید ثبت شود؟

اگر می‌خواهید روند پریودتان را بررسی کنید؛ باید ۳ ماه روند آن را زیر نظر بگیرید. پریود زنان، باید توالی منظمی داشته باشد؛ در این مدت به این نکات، دقت کنید:

• روز آغاز و پایان پریود: پریود باید زمان آغاز و پایان مشخصی داشته باشد.
• جریان خونریزی: جریان خونریزی در مدت پریود هر ماه، از نظر رقیق یا غلیظ بودن باید مشابه باشد.
• تعویض نوار بهداشتی: باید دقت کنید که هر چند ساعت یک‌بار مجبورید، نوار بهداشتی خود را عوض کنید.
• درد پریود: اگر دردهای‌تان قبل از پریود شدن یا در طول مدت زمان پریود، زیاد است؛ حتما نحوه درد و شدت درد را یادداشت کنید.
• گرفتگی عضلات: در مدت زمان پریود یا قبل از آن ممکن است دردهای گرفتگی ممتدی را در ناحیه کمر، شکم و لگن خود حس کنید. حتما درباره شدت این گرفتگی‌ها، آگاه باشید.
• خلق و خو: تغییرات رفتار و خلق خو در اثر پریود زنان، امری طبیعی است. ممکن است فردی زودرنج، عصبی یا افسرده شود. تمام این حالت‌های رفتاری خود را، یادداشت برداری کنید.
• لکه بینی بین پریودها: پریود زنان به‌طور معمول، روند منظمی دارد؛ این در حالی است که وقتی، خونریزی یک پریود، تمام می‌شود؛ تا مدت زمان پریود بعدی، نباید خونریزی رخ بدهد. در این مدت معمولا نباید لکه‌بینی داشته باشید. اگر داشتید، حتما آن را در تقویم‌تان علامت بزنید و بعد از ۳ ماه، درباره این موضوع با پزشک متخصص زنان، مشورت کنید.

مدت زمان پریود چند روز است؟

معمولا مدت زمان ۴ تا ۱۰ روز برای پریود، طبیعی است. به‌طور معمول چرخه پریود، ۲۸ روز است؛ یعنی مدت زمان متناوب ماهانه، از اولین روز خونریزی یک نوبت تا اولین روز خونریزی نوبت بعدی، به طور متوسط در اکثر خانم‌ها، ۲۸ روز طول می‌کشد. البته این مدت از نظر علمی ممکن است، از ۲۱ روز تا ۳۵ روز متغیر باشد. پس اگر از یک پریود شما تا پریود بعدی‌تان ۲۱ تا ۳۸ روز طول بکشد؛ همه چیز طبیعی است.

مدت زمان پریود باید منظم باشد

درست است که چرخه پریود در زنان ممکن است، از ۲۱ تا ۳۸ روز طول بکشد اما این مدت زمان تناوبی، در هر خانم عدد مشخصی دارد، یعنی نباید این مدت مثلا در یک دوره ۲۵ روز و ماه بعد ۳۵ روز باشد.

 چرا مدت زمان پریود زنان متفاوت است؟         

یادتان می‌آید که اولین پریودتان کی بود؟ آن زمان در مدرسه بعضی هم‌کلاسی‌های‌تان هنوز پریود نشده بودند؛ بعضی دیگر هم یک یا دو سال قبل از شما، پریود شده بودند. یائسگی زنان هم در سنین میانسالی رخ می‌دهد و هرکس ممکن است آن را در سن به‌خصوصی تجربه کند. همان‌طور که زمان شروع اولین عادت ماهانه در هر کسی متفاوت است؛ مدت پریود زنان هم با منحصر به فرد است.

 پریود زنان در سال‌های ابتدای بلوغ

درست است که درباره مدت زمان پریود بازه زمانی، مشخصی را گفتیم اما در ابتدای سن بلوغ که دخترخانم‌ها، پریود می‌شوند؛ چرخه پریود بسیار متفاوت است. در این دوره مدت زمان پریود زنان جوان، متغیر و طولانی‌تر است. به علاوه پریود زنان در این سنین، در هر دوره سر زمان مشخصی شروع نمی‌شود. هرچه سن بالاتر می‌رود مدت زمان پریود کوتاه‌تر و زمان شروع آن منظم‌تر می‌شود.

چطور می‌توان مدت زمان پریود زنان را تنظیم کرد؟

اگر مدت زمان پریود منظم نباشد؛ شدت خونریزی در هر ماه، مانند ماه قبل نباشد؛ باید حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه و علت را بررسی کرد. در این شرایط، پزشک متخصص زنان، برای بررسی بیشتر ممکن است این روند را برای شما پیش بگیرد:

• آزمایش خون
• سونوگرافی
• تجویز دارو

 علائم پریود زنان چیست؟

هر فردی قبل از مدت زمان پریود ماهانه‌اش، دچار علائمی مشخص می‌شود. این علائم نشان می‌دهند که او تا چند روز دیگر، پریود می‌شود. شایع‌ترین علائم پریود زنان، عبارتند از:

• حساس شدن سینه‌ها
• نفخ شکم
• نوسانات خلقی
• آکنه
• گرفتگی در قسمت تحتانی شکم و پشت
• گرسنگی و ولع بیشتر به غذا
• نامنظم شدن خواب

در موارد زیر با پزشک یا ارائه دهنده خدمات درمانی خود تماس بگیرید:

چه زمانی باید به دکتر زنان مراجعه کنیم؟

تمام روندی که درباره پریود توضیح دادیم، نشان‌دهنده سلامت دختران جوان و بانوان است. بنابراین اگر به هر یک از نکات زیر برخوردید؛ حتما از یک پزشک متخصص زنان کمک بگیرید.

• سن شما از ۱۶سالگی گذشته و هنوز پریود نشده‌اید.
• پریود شما ناگهان متوقف شده است.
• شدت خونریزی‌تان بیشتر از پریودهای قبلی است.
• مدت زمان پریودتان طولانی‌تر از حد معمول است.
• در طول پریود درد شدیدی دارید.
• بین پریودها خونریزی دارید.
• شروع پریودتان به تاخیر افتاده است و شک دارید که باردار شده‌اید.
• پریود شما تا سه ماه پس از قطع قرص‌های ضد بارداری، شروع نشده است و مطمئنید که باردار نیستید.

جمع‌بندی

در این مطلب، برایتان درباره پریود زنان توضیح دادیم؛ گفتیم چرا زنان، پریود می‌شوند. در مدت زمان پریود چه اتفاقاتی می‌افتد؟ یک پریود طبیعی چه نشانه‌هایی دارد و اگر چه علائمی را دیدیم به پزشک متخصص زنان، مراجعه کنیم؟ با این حال توصیه می‌کنیم؛ حتما برای سوال‌های بیشتر از یک متخصص زنان، وقت بگیرید و نقاط ابهامی که دارید را با او مطرح کنید.