کم خونی در پریودی، یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که اغلب خانم‌ها در طول زندگی با آن مواجه می‌شوند. این مسائل، بیشتر در سنین قاعدگی دیده می‌شوند اما مورد توجه قرار نمی‌گیرند، به گونه‌ای که سازمان بهداشت جهانی (WHO) نسبت به آن ابراز نگرانی می‌کند.
عللی مانند بیماری‌ها، تغییرات هورمونی، بارداری و کمبود آهن در ابتلا به کم خونی پریود نقش دارند. این مشکل راهکارهایی مانند دارو درمانی، تغییر رژیم غذایی و مصرف مکمل‌هایی غذایی و دارویی دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
خونریزی پریود به معنای از دست دادن خون است، اما به طور طبیعی میزان خون از دست رفته زیاد نیست و جایگزین می‌شود. اگر میزان خونریزی بیش از حد معمول باشد، ممکن است کم خونی و علائم آن در سیکل پریودی رخ دهند.
منظور از کم خونی در پریودی چیست؟
یکی از شایع‌ترین دلایل کم خونی در میان بانوان، کمبود یا فقر آهن است. بدن همۀ افراد برای ساخت گلبول‌های قرمز، بافت‌های ماهیچه‌ای، آنزیم‌ها و سایر مولکول‌ها به آهن نیاز دارد. هنگامی که بدن، این سلول‌ها را تحت شرایط خاصی مانند خونریزی پریود از دست می‌دهد، مقداری آهن نیز از بدن دفع می‌شود که در صورت عدم جبران، می‌تواند مشکل ساز شود. بنابراین، در پاسخ به این پرسش که «دلیل کم خونی در پریودی چیست؟» می‌توان گفت، دلیل آن از دست دادن مقدار زیادی خون و به دنبال آن آهن و هموگلوبین است.
دلایل کم خونی در زنان
کم خونی زنان به دلایل مختلفی رخ می‌دهند. این دلایل عبارتند از:
دوران قاعدگی
بانوانی که خونریزی پریود سنگین یا طولانی دارند، بیشتر در معرض خطر کم خونی ناشی از پریود قرار می‌گیرند. خون حاوی مقادیر زیادی آهن در گلبول‌های قرمز است؛ بنابراین، هرچه خون بیشتری از دست برود، آهن بیشتری نیز از بدن دفع می‌شود. این موضوع، کم خونی در پریودی را به یکی از رایج‌ترین مشکلات بانوان تبدیل کرده است.
بیماری
خونریزی داخلی تنها به پریود محدود نمی‌شود. برخی بیماری‌ها نیز می‌توانند باعث از دست دادن خون و به دنبال آن فقر آهن شوند، از جمله:
- زخم معده
- سرطان کولورکتال (سرطان روده بزرگ)
- فتق هیاتال (Hiatal Hernia)
- خونریزی گوارشی ناشی از مصرف طولانی مدت برخی مسکن‌های بدون نسخه مانند آسپرین
بارداری
بارداری نیز از دیگر عوامل مهم کم خونی در زنان است. تغییرات هورمونی و افزایش حجم مایعات در رگ‌ها در دوران بارداری می‌تواند منجر به کاهش غلظت خون و کم خونی در بارداری شود. نیاز بدن به آهن در این دوران افزایش می‌یابد تا نیازهای جنین و مادر تامین شود.
کمبود آهن
مصرف ناکافی غذاهای غنی از آهن، یکی از اصلی‌ترین دلایل فقر آهن است. غذاهایی مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، غذاهای دریایی، اسفناج، عدس و لوبیا منابع غنی آهن هستند. اگر این غذاها به میزان کافی مصرف نشوند، بدن دچار کمبود آهن خواهد شد.
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
علائم کم خونی در پریودی
رایج‌ترین علائم کم خونی در پریودی عبارتند از:
- ضعف، بیحالی، خستگی و سرگیجه
- رنگ پریدگی پوست
- ضربان قلب سریع غیر طبیعی
- اختلال در خواب و تمرکز
- اختلال در عملکرد جنسی
- تنگی نفس
- تحریک پذیری
- سردی دست‌ها و پاها
- مختل شدن فعالیت‌های روزانه
به خاطر داشته باشید که علائم کم خونی در دوران قاعدگی، نیاز به پیگیری دارند. شما می‌توانید نشانه‌های خود را با پزشک متخصص هرلایف درمیان بگذارید و نسبت به درمان سریع‌تر، اقدام کنید.
نحوه تشخیص کم‌خونی در پریودی
بر اساس برخی از تحقیقات، به طور تقریبی، نیمی از دختران و زنان جوان، آهن کافی دریافت نمی‌کنند و به کم خونی مبتلا هستند. با رشد جمعیت نیز روز به روز به تعداد مبتلایان افزوده می‌شود. بنابراین، تشخیص کم خونی، از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر می‌خواهید بدانید شما نیز به کم خونی در پریودی مبتلا شده‌اید یا نه، باید به نشانه‌های بدن خود توجه کنید. به عنوان مثال، اگر خونریزی‌های سنگین دارید و ضعف مداوم و شدید، انجام کارهای روزمره را برای شما سخت و دشوار می‌کند، ممکن است به کم خونی ناشی از کمبود یا فقر آهن مبتلا شده باشید.
نشانه‌های کم خونی در دوران قاعدگی، بسیار مهم هستند و نیاز به پیگیری و درمان، توسط پزشک متخصص دارند. از این رو، هنگامی که به متخصص مراجعه می‌کنید، برای تشخیص دقیق‌تر، آزمایش کم خونی در پریودی را در کنار علائم ذکر شده، توصیه می‌کند.
آزمایش کم خونی پریود
برای تشخیص دقیق کم خونی در پریودی و تعیین شدت آن، پزشک معمولاً چندین آزمایش خون را تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا وضعیت ذخایر آهن بدن، تعداد گلبول‌های قرمز و سطح هموگلوبین را ارزیابی کند. سه آزمایش اصلی که در این زمینه انجام می‌شوند عبارتند از:
1. آزمایش میزان ذخیره آهن یا فریتین (Ferritin)
فریتین پروتئینی در خون است که آهن را ذخیره می‌کند. این آزمایش، نشان‌دهنده میزان ذخیره آهن در بدن شماست. سطح پایین فریتین، حتی قبل از بروز علائم آشکار کم خونی، می‌تواند نشان‌دهنده فقر آهن باشد. این آزمایش برای تشخیص زودهنگام و مدیریت کمبود آهن، به ویژه در بانوانی که خونریزی پریود سنگین دارند، بسیار حیاتی است.
2. آزمایش شمارش کامل خون (CBC) شامل گلبول‌های قرمز (RBC)، میزان هموگلوبین و هماتوکریت
این آزمایش یک دید کلی از وضعیت خون شما ارائه می‌دهد و شامل موارد زیر است:
- شمارش گلبول‌های قرمز (RBC – Red Blood Cell Count): تعداد گلبول‌های قرمز خون را اندازه‌گیری می‌کند. کاهش این تعداد می‌تواند نشان‌دهنده کم خونی باشد.
- میزان هموگلوبین (Hemoglobin – Hb): هموگلوبین پروتئینی در گلبول‌های قرمز است که مسئول حمل اکسیژن به بافت‌های بدن است. کاهش هموگلوبین از نشانه‌های اصلی کم خونی است و به طور مستقیم با میزان اکسیژن‌رسانی به بدن مرتبط است. در دوران پریود، به دلیل از دست دادن خون، کاهش سطح هموگلوبین بسیار رایج است.
- هماتوکریت (Hematocrit – Hct): درصد حجم گلبول‌های قرمز در کل حجم خون را نشان می‌دهد. هماتوکریت پایین نیز می‌تواند دال بر کم خونی باشد.
3. آزمایش آهن خون (Fe)
این آزمایش سطح آهن در گردش خون را اندازه‌گیری می‌کند. در کنار آزمایش فریتین، اطلاعات ارزشمندی در مورد میزان آهن در دسترس بدن برای تولید گلبول‌های قرمز جدید فراهم می‌کند.
نکته مهم: انجام این آزمایش‌ها، به خصوص در بانوانی که علائمی مانند خستگی مفرط، ضعف، رنگ پریدگی، تنگی نفس یا سرگیجه در دوران پریود تجربه می‌کنند، توصیه می‌شود. تشخیص به موقع و درمان مناسب کم خونی ناشی از پریود می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از عوارض جدی‌تر کمک کند.
آیا پریود باعث کم خونی می‌شود؟
منوراژی (Menorrhagia) یا پریود سنگین، یکی از عوامل مهم کم خونی در دوران پریودی به شمار می‌رود. برخی از مهم‌ترین علت‌های خونریزی زیاد در پریود، می‌توانند مشکلات هورمونی و رحمی، مصرف برخی از داروها مانند آسپرین و بیماری‌ها و اختلالاتی چون سرطان، بیماری‌های کبدی و التهابی لگن باشند.
در این دوران، بدن، مقدار زیادی خون و گلبول‌های قرمز را از دست می‌دهد و دچار کمبود آهن می‌شود. از این رو، ساخت هموگلوبین (Hgb) لازم برای اکسیژن رسانی به بافت‌ها دچار مشکل می‌شود. پس آیا می‌توان گفت کم‌خونی باعث قطع شدن پریود می‌شود؟ بله! در این شرایط، خون رسانی به درستی انجام نمی‌گیرد و فرد دچار پریود نامنظم و قطع کلی آن می‌شود. پس، کم خونی و قاعدگی نامنظم، ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند.
البته کم خونی در اثر قاعدگی با سلامت و رژیم غذایی نیز ارتباط مستقیم دارد. دریافت آهن کافی و سایر مواد مغذی می‌تواند تا حدودی از بروز کم خونی در پریودی جلوگیری کند.
درمان کم خونی در پریودی
یکی از مهم‌ترین دلایل کم خونی در پریودی، کمبود یا فقر آهن است که به دلیل از دست دادن خون در این دوران رخ می‌دهد. خونریزی‌های سنگین در پریود که ممکن است به دلیل بیماری‌هایی چون عدم تعادل هورمونی، فیبروم‌ها، بیماری‌های التهابی لگن و آندومتریوز باشد، می‌تواند موجب کم خونی در بانوان شود.
برای رفع این مشکل باید سبک زندگی و تغذیه، اصلاح شود تا بدن از طریق غذاهای مختلف، آهن را به طور طبیعی، جذب کند. همچنین، در کنار آن از مکمل‌های آهن حاوی ویتامین (C و B12) استفاده شود تا با افزایش جذب، میزان آهن از دست رفته جبران شود. چنانچه، کم خونی، شدید نباشد، کمک گرفتن از طب سنتی در درمان نیز می‌تواند در بهبود سلامت افراد، بسیار مؤثر باشد.
در مواردی، ممکن است مشکل حادتر از آن باشد که تنها با موارد یاد شده، برطرف شود. در این صورت، پزشک، داروهای درمانی تجویز و گاهی برای ریشه‌کن کردن کامل بیماری، جراحی را به بیمار توصیه می‌کند.
| درمان کم خونی در پریودی | توضیحات |
|---|---|
| مواد غذایی | گوشت قرمز و جگر غذاهای دریایی سبزیجات منبع آهن مانند اسفناج، کلم پیچ و چغندر لوبیا و نخود فرنگی منابع ویتامین ث مانند آب پرتقال و سبزیجات تازه |
| مکمل | مکمل‌های آهن حاوی ویتامین (C و B12) |
| داروهای درمانی | قرص هماتینیک |
| جراحی | جراحی فیبروم یا پولیپ، جهت درمان ریشه‌ای کم خونی و خونریزی‌های شدید |
| طب سنتی (درمان کمکی) | مصرف چای دارچین، ترش، زعفران دمنوش‌های گیاهی مانند گل محمدی و گل گاو زبان مصرف خرما، عسل و بادام اصلاح سبک زندگی |
آیا مصرف قرص آهن در پریودی تأثیر دارد؟
برخی از بانوان گمان می‌کنند خوردن قرص آهن، می‌تواند موجب کاهش یا افزایش میزان خونریزی شود یا حتی کم خونی در پریودی را از بین ببرد. بنابراین اغلب با این پرسش که «آیا خوردن قرص آهن در پریودی تأثیر دارد؟» رو به رو می‌شوند.
بهتر است بدانید که این قرص، خونریزی را کاهش یا افزایش نمی‌دهد و تنها علائم کم خونی در پریودی را کمتر می‌کند. همچنین برای تأثیر بهتر باید چندین روز مصرف شود؛ زیرا اثربخشی آن طی چند روز اتفاق می‌افتد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بسیاری از زنان، گمان می‌کنند درد دوران پریود، امری عادی است اما دردهای این دوران، به عنوان یک مشکل قابل درمان شناخته می‌شوند. بنابراین اگر در طول پریود یا پس از آن، احساس خستگی، سرگیجه و سبکی سر داشته باشید یا به دلیل پریود سنگین، ضعف غلبه کند و شما را از انجام فعالیت‌های روزانه باز دارد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
توجه کنید که در کمتر از دو ساعت، چند بار پد بهداشتی خود را تعویض می‌کنید. اگر در این مدت، بیشتر از دو یا چند بار مجبور به تعویض پد شده باشید، خونریزی سنگینی دارید که می‌تواند منجر به کم خونی در پریودی شود. همچنین، اگر خونریزی، بیشتر از هفت روز ادامه یابد و لخته‌های بزرگ خون دفع شود، نیاز به پیگیری جدی دارد.
به هیچ عنوان، تأثیر کم خونی در پریودی را نادیده نگیرید و با مشاهده چنین علائمی، به دنبال درمان آن بروید. شما می‌توانید از قابلیت‌های اپ هرلایف استفاده کنید و با پزشکان متخصص در ارتباط باشید.
نکات مهم درباره کم خونی در پریودی
- دوران قاعدگی، بیماری، بارداری و رژیم غذایی فاقد آهن از مهم‌ترین دلایل کم خونی در پریودی محسوب می‌شوند.
- سرگیجه، سردی دست و پا، ضربان قلب سریع غیر طبیعی، مختل شدن فعالیت‌های روزانه و تحریک پذیری از مهم‌ترین علائم کم خونی در پریودی هستند.
- آزمایش میزان ذخیره آهن یا فریتین، آزمایش شمارش گلبول‌های قرمز و آزمایش آهن خون از مهم‌ترین آزمایش‌های کم خونی در پریودی به شمار می‌روند.
- کمبود آهن، ساخت هموگلوبین و اکسیژن رسانی را با مشکل مواجه می‌کند. در نتیجه، خون رسانی به درستی صورت نمی‌گیرد و فرد دچار بی نظمی و قطع پریود می‌شود.
- استفاده از قرص آهن، تأثیری در کاهش یا افزایش میزان خونریزی ندارد اما علائم کم خونی در پریودی را کاهش می‌دهد.
- در صورت داشتن علائمی چون خستگی مداوم، ضعف شدید، دفع لخته خون و پریودهای بیشتر از هفت روز، حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین، می‌توانید علائم خود را در کلینیک آنلاین هرلایف با متخصصان زنان درمیان بگذارید و نسبت به درمان، اقدام کنید.
پرسش‌های پرتکرار
با از دست دادن خون، بدن، دچار کمبود آهن می‌شود و فرآیند ساخت هموگلوبین به درستی صورت نمی‌گیرد. در نتیجه، اکسیژن رسانی و خون رسانی، دچار اختلال و پریود، قطع می‌شود.
خوردن قرص آهن در پریودی بر کاهش یا افزایش میزان خونریزی تأثیر ندارد اما علائم کم خونی در پریودی را بسیار کمتر می‌کند.
مهم‌ترین علت‌های خونریزی زیاد در پریودی، مشکلات هورمونی و رحمی، مصرف برخی از داروها و بیماری‌ها و اختلالاتی چون سرطان، بیماری‌های کبدی و التهابی لگن است.
منابع:
