تمام هورمون‌هایی که از غدد درون ریز ترشح می‌شوند، می‌‌توانند بر عملکرد اندام تناسلی به نحوی تأثیر بگذارند. به همین دلیل اختلال آنها و همچنین مصرف داروهایی در جهت تنظیم این هورمون‌ها بر پریود تأثیرگذارند. داروهای تیروئید و پریود نیز با هم در ارتباط هستند. قرص لووتیروکسین یا داروهای مرتبط با پر کاری تیروئید در روند خونریزی ماهیانه تأثیر دارند. در این مطلب از هرلایف توضیح خواهیم داد که چگونه درمان پر کاری یا کم کاری تیروئید بر عملکرد اندام تناسلی و خونریزی عادت ماهانه مؤثر هستند.
بیماری‌های تیروئید و اختلال در عملکرد اندام تناسلی
گاهی پیش می‌آید که خانم‌ها با تأخیر در پریود مواجه هستند. این تأخیر ممکن است به دلایل متعددی باشد. اما یکی از این دلایل اختلال در ترشح هورمون تیروئید است. از طرفی مصرف داروهای تیروئید، پریود نامنظم و با تأخیر ارتباط زیادی با هم دارند. شاید شما هم درخصوص چگونگی به وجود آمدن این ارتباط کنجکاو باشید. در حالت معمول هورمونی که از تیروئید ترشح می‌شود به طور مستقیم بر عملکرد تخمدان‌ها و به طور غیر مستقیم بر ترشح هورمون‌های جنسی (استروژن و پروژسترون) تأثیرگذار هستند. در حقیقت هورمون ترشح شده از غده تیروئید در تولید (SHBIN) اثر دارد. این ماده پروتئینی به هورمون‌های جنسی می‌چسبد و در حرکت آسان‌تر آنها به سراسر بدن اثر دارد.
پرکاری تیروئید و تأخیر در پریود
بیماری پرکاری تیروئید هنگامی رخ می‌دهد که هورمون تیروئید بیشتر از حد مناسب ترشح می‌شود. در این شرایط بیمار علائمی مانند تپش قلب، خشکی پوست، کاهش وزن، تعریق غیر طبیعی و اختلال در عملکرد گوارشی را تجربه خواهد کرد. اما خونریزی پریود هم مورد دیگری است که افراد هایپرتیروئیدی در طول بیماری و پیش یا حتی تا مدتی پس از مصرف دارو تجربه خواهند کرد.
در زمانی که بیمار هنوز برای درمان پر کاری تیروئید اقدام نکرده یا درمان هنوز جواب نداده است، از نظر شرایط پریود با اوضاع زیر مواجه خواهد شد:
- پریود نشدن یا پریود به دفعات کم: این علامت، به عنوان یکی از شایع‌ترین علائم بیماران پرکاری تیروئید محسوب می‌شود.
- پریود سبک یا کوتاه: مدت زمان خونریزی عادت ماهانه کوتاه‌تر از معمول است. در ضمن میزان خونریزی کمتر از حد طبیعی خواهد بود.
- کاهش احتمال باروری: تخمک گذاری با احتمال کمتری باعث باروری خواهد شد.
- احتمال بیشتر سقط جنین: ترشح بیش از حد هورمون تیروئید باعث افزایش احتمال سقط جنین در خانم‌های باردار می‌گردد.
علل بروز این علائم، اختلال در روند تخمک گذاری، عدم تغییر به موقع و کافی در ضخامت دیواره رحم هستند. در چنین حالتی مصرف داروهای تیروئید و منظم‌تر شدن برنامه پریود برای بیماران قابل درک است. زیرا عملکرد تخمدان‌ها و رحم به حد طبیعی نزدیک‌تر می‌شود. هرچند همچنان علائمی مانند بی نظمی و تأخیر در پریود را تجربه می‌کنند.
کم کاری تیروئید و بی نظمی پریود
اختلال دیگر تیروئید که میان خانم‌ها نیز دیده می‌شود، بیماری کم کاری تیروئید است. در حقیقت هایپوتیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که ترشح هورمون تیروئید کمتر از حد معمول باشد. در این حالت افزایش وزن، اختلال خواب، خشکی پوست، ضعف عضلانی و خستگی در زندگی فرد دیده می‌شوند.
همچون پرکاری تیروئید، بیماران هنگام کم کاری تیروئید هم با مشکلاتی مواجه می‌شوند که به خونریزی عادت ماهانه و عملکرد اندام‌های تناسلی وابسته هستند. برای مثال می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- خونریزی شدید هنگام پریود: یکی از شایع‌ترین علائمی است که بیماران هایپوتیروئید تجربه می‌کنند.
- کوتاه شدن فاصله دو پریود: بیماران کم کاری تیروئید نسبت به افراد سالم خونریزی پریود را در فاصله زمانی کوتاه‌تری تجربه می‌کنند.
- تأخیر در پریود: گروهی از بیماران نیز ممکن است به ندرت خونریزی پریود را داشته باشند. این مشکل همان تأخیر در عادت ماهانه نام دارد.
- پریود نشدن: از علائم اختلال کم کاری تیروئید، می‌توانیم به پریود نشدن اشاره کنیم.
- ناباروری: زنانی که بیماری هایپوتیروئید خود را درمان نمی‌کنند، بیشتر در معرض ناباروری قرار می‌گیرند.
- سقط جنین: خانم‌های باردار مبتلا به کم کاری تیروئید، بیشتر از حد معمول در خطر سقط جنین قرار دارند.
آنچه خانم‌ها در اثر بیماری کم کاری تیروئید تجربه می‌کنند، به این دلیل است که تخمک گذاری دچار تغییراتی می‌شود. تخمک‌ها قدرت کافی برای لقاح با اسپرم را از دست می‌دهند. از طرفی دیواره رحم برای لانه گزینی تخم یا حتی نگهداری از جنین ضخامت کافی ندارد. اما درمان دارویی می‌تواند این مشکل را در گذر زمان برطرف کند.
مصرف داروهای تیروئید و پریود
اکنون که با تأثیر هر یک از اختلالات پر کاری و کم کاری تیروئید در روند خونریزی پریود آشنا شدیم، بهتر است به نقشی که داروهای تیروئید در روند بهبود پریود بازی می‌کنند، نگاهی بیندازیم. البته این موضوع که هر خانم مبتلا به بیماری‌های تیروئید در چه شرایطی از نظر عملکرد اندام‌های تناسلی قرار دارد، به سطح بیماری و روند درمان او بستگی دارد.
قرص‌های پر کاری تیروئید
داروهای پر کاری تیروئید، تولید هورمون‌های تیروئید را کاهش می‌دهند و تأثیری که بر بدن و به خصوص وضعیت خونریزی ماهانه دارند، در چند هفته آشکار می‌شود. بنابراین، آنها به تنظیم مجدد برنامه ماهانه اندام‌های تناسلی برای تحریک جریان خون طبیعی و تخمک گذاری منظم کمک می‌کنند. گاهی بی ثباتی وضعیت هورمون تیروئید افراد هایپرتیروئیدی به گونه ای است که متخصصان ید درمانی یا حتی برداشتن غده تیروئید را تجویز می‌کنند. اما به طور کلی پروپیل تیواوراسیل (PTU) و متیمازول (تاپازول) به عنوان داروهای اساسی بیماران پر کاری تیروئید محسوب می‌شوند.
داروهای کم کاری تیروئید و پریود منظم
لووتیروکسین (سینتروئید، لووتروئید، لووکسیل، یونیتروید)، لیوتیرونین (سیتومل) و لیوتریکس (تیرولار) داروهایی هستند که غالباً برای بیماران هایپوتیروئیدی تجویز می‌شوند. این داروها نیز به افزایش نسبی سطح هورمون تیروئید کمک می‌کنند. در نتیجه روند تخمک گذاری، تغییر ضخامت دیواره رحم در اثر تغییرات هورمونی و منظم شدن پریود بهبود خواهد یافت.
آیا قرص لووتیروکسین باعث عقب افتادن پریود می‌شود؟
قرص لووتیروکسین یکی از داروهای اصلی افرادی است که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند. همانطور که پیش از این نیز توضیح دادیم، سطح هورمون‌های جنسی مبتلایان به هایپوتیروئید، با مصرف قرص لووتیروکسین با دوز معین افزایش خواهد یافت. به همین دلیل به تدریج و بعد از چند هفته تا یک ماه بعد تعادل هورمون‌های جنسی برقرار می‌شود. بنابراین خانم‌هایی که لووتیروکسین (لووکسین) را منظم مصرف می‌کنند، دچار تأخیر در پریود نخواهند شد. اما اگر مصرف قرص به صورت منظم انجام نشود یا کنار گذاشته شود، می‌توان انتظار بی نظمی در خونریزی عادت ماهیانه را داشت.
کلام آخر
- هورمون تیروئید در فرآیند تخمک گذاری و جریان هورمون‌های جنسی در سراسر بدن نقش دارد.
- پرکاری تیروئید باعث پریود نشدن، کم یا زیاد شدن فاصله خونریزی‌های عادت ماهانه و سبک شدن حجم خونریزی خواهد شد.
- کم کاری تیروئید باعث شدید شدن خونریزی پریود، نامنظمی، تأخیر و کم شدن فاصله خونریزی‌ها می‌شود.
- افزایش احتمال ناباروری و سقط جنین در کم کاری و پر کاری تیروئید نیز دیده می‌شوند.
