آنتی‌بیوتیک‌ها درمانی استاندارد برای عفونت‌های باکتریایی هستند، اما برخی از زنان ممکن است پس از مصرف آن متوجه تغییراتی در چرخه پریود خود شوند. این موضوع بسیاری از خانم‌ها را به این فکر می‌اندازد که آیا مصرف آنتی‌بیوتیک در پریود، روی چرخه قاعدگی تاثیر می‌گذارد یا می‌تواند باعث تاخیر در پریود شود؟ تاخیر در پریود یا عقب افتادن پریود می‌تواند بنا به دلایل مختلفی رخ دهد. باتوجه به اینکه برای درمان برخی از بیماری‌های عفونی، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود در این مقاله از بلاگ هرلایف بررسی می‌کنیم که آیا خوردن آنتی‌بیوتیک باعث عقب افتادن پریود می‌شود؟
آیا مصرف آنتی‌بیوتیک در پریود تاثیر می‌گذارد؟
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک که برای درمان عفونت و غیره تجویز می‌شوند، به‌طورکلی تاثیری روی چرخه قاعدگی ندارند. اما برخی از مطالعات نشان داده که تنها یک نوع آنتی‌بیوتیک به‌نام ریفامپین بر پریود زنان تاثیر می‌گذارد. قرص ریفامپین برای درمان بیماری سل تجویز می‌شود که در دوره درمان افراد مبتلا به این بیماری، می‌تواند روی سیکل عادت ماهانه آن‌ها تاثیر بگذارد. اما سایر آنتی‌بیوتیک‌های رایج‌تر بر پریود تاثیری ندارند.
اگر با عوامل تاثیرگذار روی چرخه پریود آشنا باشید، دیگر با مصرف آنتی‌بیوتیک دچار استرس و نگرانی نخواهید شد. بسیاری از مسائل دیگر ممکن است در زمان مصرف انواع آنتی‌بیوتیک‌ها بر نظم چرخه قاعدگی تاثیر گذاشته و باعث قاعدگی نامنظم شود.
آنتی‌بیوتیک‌ها چطور عمل می‌کنند؟
- اگر از نظر جنسی فعال هستید و در دوره مصرف آنتی بیوتیک در پریود، قاعدگی شما با تاخیر مواجه شد، لازم است تست بارداری خانگی بگیرید و در نهایت با پزشک مشورت کنید.
- اگر خونریزی شما شدید یا طولانی‌مدت و همراه با تب، درد شدید شکم، تهوع یا استفراغ همراه بود باید فورا به مراقبت‌های پزشکی مراجعه کنید.
تا این‌جا مشخص شد که تحقیقات نشان داده است، آنتی‌بیوتیک‌ها هیچ تاثیری بر زمان پریود شدن خانم‌ها ندارند بنابراین نمی‌توان آن‌ها را مسئول تاخیر در پریود دانست. اما شواهد نشان داده که تغییرات دستگاه گوارش در دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است بر چرخه پریود تاثیر بگذارد.
آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌های عامل عفونت بدن را از بین می‌برند اما در برخی موارد ممکن است باکتری‌های خوب روده را نیز از بین ببرند که این عمر باعث بروز اختلال در عملکرد روده می‌شود. از طرفی در مطالعه‌ای در سایت maturitas.org نشان داده شد که میکروارگانیسم‌های روده، بتا گلوکورونیداز یعنی همان آنزیمی که می‌تواند بر سطح استروژن تاثیر بگذارد را تولید می‌کنند.
استروژن نیز یکی از محرک‌های اصلی چرخه قاعدگی است، بنابراین این تئوری نشان می‌دهد که یک میکروبیوم نامتعادل که در این مطالعه به‌دلیل استفاده از آنتی‌بیوتیک ایجاد شده، ممکن است منجر به کاهش سطح استروژن شود که مستقیما روی چرخه پریود تاثیر داشته و باعث پریودهای نامنظم می‌شود.
داده‌های زیادی برای تایید تاثیر این آنزیم بر سطح استروژن وجود ندارد، بنابراین هنوز نمی‌توان با قطعیت گفت که آنتی‌بیوتیک‌ها به این طریق می‌توانند باعث تاخیر در پریود شوند. در‌حال‌حاضر، این ارتباط بالقوه تنها یک حدس و گمان است و تایید آن نیازمند تحقیقات و مطالعات گستردۀ بسیار بیشتری خواهد بود.
بااینحال ابتلا به یک بیماری و تحت استرس بودن ممکن است بر پریود تاثیر بگذارد. در چنین شرایطی ممکن است تغییراتی را در چرخه قاعدگی خود مشاهده کنید که علائم آن عمدتا به شرح زیر هستند.
- کاهش خونریزی
- خونریزی شدید
- دوره کوتاه‌تر پریود
- تاخیر در پریود
- شروع زودتر از موعد پریود
این تغییرات به دلیل مصرف آنتی‌بیوتیک در پریود ایجاد نمی‌شوند؛ اما می‌توانند ناشی از احساس ناخوشی بنا به علل مختلف به دلیل ابتلا به یک بیماری و نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک باشند. در واقع این تغییرات می‌توانند ناشی از مصرف داروهای دیگری باشند که برای درمان از آن‌ها استفاده می‌کنید.
برخی داروها که بدون تجویز پزشک مصرف می‌شوند می‌توانند چنین تاثیراتی روی چرخه قاعدگی داشته و در نتیجه بدن زن با این نشانه ها می‌خواهد وجود مشکل را اعلام کند.
هشدار: مسکن‌های بدون نسخه مانند آسپرین و ایبوپروفن می‌توانند باعث تغییراتی در خونریزی قاعدگی شوند. بنابراین نباید در این دوره بدون مشورت با پزشک این داروها را مصرف کنید.
چه دارویی می‌تواند روی چرخه پریود افراد تاثیر بگذارد؟
چند دارو منجر به تغییراتی در چرخه قاعدگی مانند تاخیر در پریود می‌شوند که معمولا به شرح زیر هستند.
- آسپرین و سایر داروهای رقیق‌کننده خون
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- داروهای درمان تیروئید
- شیمی درمانی
- هورمون درمانی (داروهای ضدبارداری)
اگر هر یک از داروهای فوق را مصرف می‌کنید، ممکن است تغییراتی را در چرخه قاعدگی خود مشاهده کنید. در این شرایط توصیه می‌شود که با یک دکتر متخصص مشورت کرده تا علت بررسی شود. در برخی موارد علائمی که بروز می‌کنند، به‌دلیل واکنش بدن به یک دارو یا دوز متفاوتی است که مصرف می‌کنید. در هر صورت با مشاهده نشانه‌هایی متفاوت از حالت عادی و روتین دوره پریود باید با پزشک مشورت کنید.
آیا آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند بر علائم پریود تاثیر بگذارند؟
آنتی‌بیوتیک در پریود تاثیری بر روی این چرخه طبیعی بدن زنان ندارد. بااینحال، عوارض جانبی بیماری‌ای که پزشک برای درمان آن آنتی‌بیوتیک تجویز کرده، ممکن است علائم پریود را بدتر کند. به‌عنوان‌مثال، تب می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود که خود عاملی مهم در بدتر شدن علائم پریود مانند؛ گرفتگی عضلات، نفخ، خستگی و سردرد است.
این دارو ممکن است باعث ضعف بدن شود که عامل مهمی در کاهش وزن بر اثر شدت بیماری است، بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند که داروهای آنتی‌بیوتیک را با آب فراوان و آبمیوه مصرف کنید.
آیا برای عفونت‌های ادراری بعد از یائسگی آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود؟
عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) شایع‌ترین عفونت‌های باکتریایی زنان بعد از یائسگی است. بررسی دلایل عفونت‌های ادراری مکرر در دوره پیش از یائسگی و در دوران یائسگی بسیار مهم است. چندین عامل در ابتلا به این عفونت‌ها در این دوران تاثیر دارند که از آن‌جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رابطه جنسی
- استفاده از محصولات آمیزش جنسی
- آناتومی غیرطبیعی لگن
برای درمان عفونت‌های ادراری در زنان یائسه، معمولا آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. پزشک احتمالا یک آزمایش کشت ادرار برای شناسایی وجود هرگونه باکتری در سیستم ادراری بیمار نوشته و بر اساس نتایج آن برای انتخاب شیوه درمانی اقدام خواهد کرد. چون شناسایی نوع باکتری موجود در ادرار روی تعیین نوع آنتی‌بیوتیک برای درمان تاثیر دارد.
آیا آنتی‌بیوتیک‌ها با قرص‌های ضدبارداری تداخل دارند؟
همان‌طور که اشاره شد، تنها آنتی‌بیوتیکی که روی چرخه قاعدگی و پریود تاثیر می‌گذارد، ریفامپین است. مطالعات نشان داده که ریفامپین می‌تواند سطح هورمونی در کنترل بارداری را تغییر داده و اثربخشی آن را کاهش دهد. البته تاکنون مشخص نشده که آیا سایر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند چنین تاثیری روی هورمون ها داشته باشند یا خیر. بنابراین بعید است که بتوانند تاثیری بر کنترل بارداری نیز داشته باشند.
بااینحال، برخی از پزشکان و متخصصان معتقدند که باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت بگیرد. بنابراین ممکن است هنوز خطری وجود داشته باشد. پس برای اطمینان از حفظ سلامت خود، در حین مصرف آنتی بیوتیک، از یک روش پشتیبان برای کنترل باروری استفاده کنید.
رابطه آنتی‌بیوتیک و استروژن
برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند بر روش فیلتر شدن و تجزیه استروژن در کبد تاثیر بگذارند. تصور می‌شود که دلیل این امر در اولویت قرار گرفتن تجزیه آنتی‌بیوتیک‌ها است. به این مفهوم که استروژن کمتر تجزیه خواهد شد. آنتی‌بیوتیک‌ها همچنین می‌توانند مانند استروژن مصنوعی در بدن عمل کنند. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به‌عنوان Xenoestrogens عمل کنند که یک شکل مصنوعی از استروژن است که از استروژن طبیعی تقلید کرده و باعث افزایش سطح استروژن در بدن می‌شود.
برخی از پزشکان معتقدند که آنتی‌بیوتیک‌ها بر نحوۀ فیلتر کردن و پردازش هورمون‌ها به‌ویژه استروژن توسط کبد نیز تاثیر می‌گذارند. استروژنی که توسط کبد تجزیه نشده و در نتیجه برای خارج کردن به روده فرستاده نمی‌شود دوباره به گردش درآمده و سطح استروژن بالاتری را در بدن ایجاد میکند. استروژنی که تجزیه نمی‌شود و سپس به بدن بازگردانده می‌شود نیز قوی‌تر خواهد بود. این استروژن می‌تواند باعث بی‌نظمی قاعدگی و بروز علائم پریود مانند گرفتگی و نفخ شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله سایت thefemedic.com را مطالعه کنید.
نحوه عملکرد آنتی‌بیوتیک‌ها در کاهش تاثیر قرص‌های ضدبارداری
به‌صورت‌کلی ۲ راه وجود دارد که آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند اثر قرص‌های ضدبارداری را کاهش دهند:
- قرص‌های ضدبارداری حاوی استروژن هستند. استروژن‌ها به‌صورت طبیعی در تخمدان تولید می‌شوند. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند ریفامپین باعث می‌شوند آنزیم‌های کبد تجزیه استروژن‌ها را افزایش داده و در نتیجه سطح استروژن در بدن و اثربخشی قرص‌های ضدبارداری کاهش پیدا کند. متاسفانه این موضوع می‌تواند باعث بارداری ناخواسته شود. بنابراین خانم‌هایی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، هنگام مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها یا سایر داروهایی که می‌توانند تجزیه استروژن‌ها را افزایش دهند، باید از روش دیگری برای پیشگیری از بارداری استفاده کنند.
- راه دیگری که آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند با اثربخشی قرص‌های ضدبارداری تداخل داشته باشند، کاهش گردش مجدد استروژن در بدن است. استروژن‌ها به‌عنوان اتینیل استرادیول، در قرص‌های بارداری با تبدیل در کبد، به مواد شیمیایی دیگر تجزیه شده و سپس در صفرا تولید و وارد روده‌ها می‌شوند. باکتری‌های روده می‌توانند این مواد شیمیایی را دوباره به استروژن فعال تبدیل کنند که دوباره جذب بدن خواهند شد. به این گردش مجدد، چرخه انترو-کبدی گفته می‌شود.
از نظر تئوری، آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌هایی را که مواد شیمیایی غیرفعال را به استروژن فعال تبدیل می‌کنند، از بین ببرند. بنابراین ممکن است مصرف آنتی بیوتیک در پریود تاثیری نداشته باشد اما می‌تواند باعث بروز اختلال در اثربخشی قرص‌های ضدبارداری شود. در چنین شرایطی ممکن است حاملگی ناخواسته رخ دهد. اگر چه ثابت نشده که بارداری ناخواسته می‌تواند به این طریق رخ دهد اما تولیدکنندگان داروهای آنتی‌بیوتیک هشدار می‌دهند که این داروها می‌توانند اثربخشی قرص‌های ضدبارداری را کاهش دهند. در نتیجه متخصصان پیشنهاد می‌کنند که در دوره مصرف انواع آنتی‌بیوتیک‌ها یکی دیگر از روش‌های ضدبارداری را امتحان کنید.
روش‌های جایگزین قرص‌های ضدبارداری در دوره مصرف آنتی‌بیوتیک
روش‌های دیگری برای جلوگیری از بارداری و به عنوان جایگزینی برای قرص‌های ضدبارداری وجود دارند که در دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید:
- قرص‌های ترکیبی
- قرص‌های پروژسترون
- ایمپلنت
- حلقه واژینال
- دستگاه داخل رحمی (IUD)
- سیستم داخل رحمی (IUS)
آیا آنتی‌بیوتیک‌ها باروری را بهبود می‌بخشند؟
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد آنتی‌بیوتیک‌ها بر باروری زن و مرد تاثیر دارند. آنتی‌بیوتیک‌ها به‌دلیل توانایی آن‌ها در درمان عفونت‌ها (عفونت‌هایی که می‌توانند با بارداری تداخل داشته باشند) می‌توانند به باردار شدن زنان کمک کنند. در این میان، عفونت‌های باکتریایی یکی از شایع‌ترین علل ناباروری در مردان و زنان است.
این باکتری‌ها می‌توانند به اندام‌های تناسلی مانند رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها در زنان و عملکرد دستگاه تناسلی مردان آسیب بزنند. داروهای آنتی‌بیوتیکی می‌توانند به تقویت سیستم تولیدمثل ضعیف‌شده در اثر عفونت‌های باکتریایی و در نتیجه افزایش باروری و توانایی باردار شدن کمک کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها به‌صورت مستقیم روی باروری تاثیر ندارند آن‌ها در واقع با درمان عفونت‌های دستگاه تناسلی، قدرت باروری را به افراد برمی‌گردانند.
آیا آنتی‌بیوتیک‌ها باردار شدن را سخت‌تر می‌کنند؟
همان‌طور که در بخش قبلی اشاره شد، آنتی‌بیوتیک‌ها با درمان عفونت‌های باکتریایی دستگاه تناسلی، توانایی بهبود باروری در مردان و زنان را دارند. بااینحال، برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها هستند که می‌توانند بر باروری مردان تاثیر بگذارند. در صورت مصرف طولانی‌مدت، این آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند بر تولید اسپرم در مردان و همچنین کیفیت مایع منی تاثیر بگذارند. در واقع تعداد اسپرم‌ها به مرور کاهش پیدا کرده و توانایی کمتری برای شنا در مایع منی خواهند داشت.
نیازی نیست که زوجین در مورد احتمال ناباروری به‌دلیل مصرف آنتی بیوتیک در پریود نگران باشند. چون اثرات این داروها پس از ۳ ماه قطع مصرف، شروع به کاهش میکند. بنابراین تا زمانی‌که زوجین هنگام برنامه‌ریزی برای باردار شدن استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را متوقف کنند، احتمال باردار شدن آن‌ها بیشتر از زمان مصرف آنتی‌بیوتیک خواهد بود.
در دوره مصرف آنتی‌بیوتیک چه چیزی روی چرخه پریود تاثیر می‌گذارد؟
همان‌طور که مطالعه کردید، آنتی بیوتیک در پریود به‌صورت مستقیم بر این چرخه طبیعی بدن زنان تاثیر نمی‌گذارد. اگر در دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها چرخه پریود شما نامنظم شد، باید با مشورت پزشک به‌دنبال دلایل دیگری باشید که عمدتا به شرح زیر هستند:
- استرس و اضطراب
- برخی از داروهای ضدالتهابی، داروهای تیروئید، داروهای هورمونی و شیمی درمانی
- بارداری
- ورزش بیش‌ازحد
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
- یائسگی
آنتی‌بیوتیک‌ها چه مدت در بدن باقی می‌مانند؟
زمانی‌که برای درمان یک بیماری، آنتی‌بیوتیک تجویز شده و فرد مجبور به مصرف آنتی بیوتیک در پریود می‌شود، این سوال مطرح است که این دارو تا چه مدتی در بدن دختران و زنان باقی می‌ماند؟
برخی آنتی‌بیوتیک‌ها معمولا از چند ساعت تا چند روز پس از قطع مصرف در بدن باقی می‌مانند. عوامل زیادی می‌توانند روی مدت ماندگاری دارو در سیستم بدن تاثیر بگذارند که از آن جمله می‌توان به نوع آنتی‌بیوتیک، دوز دارو و سن فرد اشاره کرد.
خانم‌ها چه زمانی نباید از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کنند؟
برای عفونت‌های ویروسی نباید از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کرد. آنتی‌بیوتیک‌ها، باکتری‌ها را هدف قرار می‌دهند نه ویروس‌ها را، بنابراین نباید از آن‌ها برای درمان موارد زیر استفاده کرد.
- آنفولانزا
- سرماخوردگی معمولی یا آبریزش بینی
- اکثر موارد برونشیت
- گلودرد (غیر از گلودرد استرپتوکوکی)
- عفونت سینوسی ناشی از ویروس
برخی از عفونت‌های باکتریایی که معمولا خودبه‌خود از بین می‌روند نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارد. از جمله این عفونت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- برخی عفونت‌های سینوسی ناشی از باکتری‌ها
- برخی از عفونت‌های گوش
لازم است بدانید که آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت دستگاه ادراری و نه برای نارسایی کلیوی تجویز خواهند شد.
بهترین جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها کدامند؟
خوشبختانه درمان‌های طبیعی باورنکردنی وجود دارد که تحقیقات نشان داده تاثیراتی نزدیک به آنتی‌بیوتیک‌ها دارند.
- یکی از بهترین جایگزین‌های طبیعی برای آنتی‌بیوتیک‌ها، سیر است. سیر خواص ضدباکتریایی، ضدویروسی و ضدقارچی دارد.
- روغن سیر نیز یکی از داروهای طبیعی است که برای عفونت گوش استفاده می‌شود.
- روغن پونه کوهی نیز می‌تواند جایگزینی طبیعی و باورنکردنی برای آنتی‌بیوتیک‌ها باشد. پونه کوهی گیاهی است که ممکن است از آن در آشپزی استفاده کرده باشید. این گیاه دارویی سابقه‌ای طولانی در مبارزه با عفونت‌ها دارد.
آنتی‌بیوتیک در پریود و چرخه‌های قاعدگی
در پاسخ به سؤال آیا خوردن آنتی‌بیوتیک باعث عقب افتادن پریود می‌شود؟ باید بگوییم که توانایی آنتی‌بیوتیک در ایجاد اختلال در چرخه قاعدگی هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. تحقیقات روی تاثیر آنتی بیوتیک در پریود به سال ۱۹۴۷ برمی‌گردد که دانشمندان روی تاثیر پنی‌سیلین بر چرخه قاعدگی کار می‌کردند. همان‌طور که در این مقاله بررسی کردیم، تاکنون مطالعه‌ای تاثیر مثبت آنتی‌بیوتیک‌ها بر چرخه پریودی را به اثبات نرسانده است.
اما یکی از انواع آنتی‌بیوتیک‌ها که برای درمان بیماری سل تجویز می‌شود، می‌تواند روی این چرخه تاثیر بگذارد. از آنجایی‌که آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌ها هر ۲ باید توسط کبد پردازش شوند، منطقی است که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بر متابولیسم استروژن و پروژسترون در زنان تاثیر بگذارد. تعادل هورمونی احتمالا توسط آنتی‌بیوتیک‌ها از بین می‌رود، این درست زمانی است که بی‌نظمی در یک چرخه پریود رخ خواهد داد.
