لخته‌‌شدن خون پریود برای همۀ خانم‌هایی که در دورۀ پریود خود هستند، اتفاق نمی‌افتد. اما این لخته‌ها غیرمعمول نیستند! خصوصا اگر پریودهای سنگین داشته باشید یا روزهای اول پریود خود را سپری کنید. آنچه که خانم‌ها باید از آن اطلاع داشته باشند، عواملی است که باعث ایجاد لخته می‌شود، از طرفی زنان باید با اندازه و رنگ لخته‌ها نیز آشنا شوند تا بدانند در چه شرایطی باید به پزشک متخصص مراجعه کنند. در این مقاله از بلاگ هرلایف به موضوع وجود لخته‌های سفید در پریود می‌پردازیم و اینکه آیا مشاهده آن‌ها نشانه‌ای از بیماری خواهد بود یا خیر.
علت لخته شدن خون پریود چیست؟
قبل از اینکه به بررسی لخته‌های سفید در پریود بپردازیم، اجازه دهید نگاهی اجمالی به این موضوع داشته باشیم که دقیقا در پریود چه اتفاقی می‌افتد.
پریود زمانی اتفاق می‌افتد که پوشش داخلی رحم (آندومتر) خونریزی می‌کند و پوشش دیواره‌های آن می‌ریزند. این اتفاقی طبیعی است که هر ماه در طول دوران قاعدگی در بدن زنان اتفاق می‌افتد. خون به‌همراه مقداری بافت آندومتر باید از طریق دهانه رحم از بدن خارج شود. گاهی اوقات ممکن است علاوه‌بر جریان خون معمولی، لخته‌های خون پریود در پدهای بهداشتی یا در توالت مشاهده شوند.
سوال اصلی این‌جاست که این لخته‌های خونی چرا در پریود تشکیل می‌شوند. در اصل ایجاد این لخته‌ها نشان‌دهندۀ خارق‌العاده بودن بدن است. بدن خانم‌ها در طول دوره قاعدگی برای اینکه از ازدست‌دادن بیش‌ازحد خون جلوگیری کند، پلاسما و پلاکت‌های خون را با هم متحد می‌کند تا لخته‌های خونی در رحم ایجاد شوند. این روند کاملا طبیعی است و نشانی از سلامت و تعادل در بدن است.
دلیل ایجاد لخته‌های خونی در خانم‌ها (با وجود سلامت کامل)
لخته شدن خون پریود و مشاهده تکههای لخته‌های خونی در مواقع خونریزی شدید دوران قاعدگی بیشتر دیده می‌شود. بدن شما سخت کار می‌کند تا با ایجاد لخته از خونریزی بیش‌ازحد جلوگیری کند. همۀ این دستورات برای حفظ سلامتی بدن و از مرکز فرماندهی یعنی مغز صادر می‌شود.
دلایل پزشکی بالقوه دیگری برای لخته شدن خون پریود وجود دارد. فقط به‌یاد داشته باشید که آگاهی از دلیل و نشانه لخته شدن خون مفید است اما تنها پزشک متخصص است که می‌تواند دلایل و علائم را بررسی کرده و برای درمان اقدام کند.
ریزش پوشش داخلی رحم
پوشش داخلی رحم، آندومتر نامیده می‌شود. آندومتر در طول ماه در پاسخ به استروژن، رشد می‌کند و ضخیم می‌شود که هدف آن حمایت از تخمک بارور شده است. اگر حاملگی اتفاق نیفتد، رویدادهای هورمونی نشان‌دهنده ریزش پوشش داخلی رحم خواهند بود که قاعدگی نامیده می‌شود. هنگامی که این آستر می‌ریزد، با خون و محصولات جانبی خون، مخاط و بافت همراه است. سپس این مخلوط از طریق دهانۀ رحم از رحم خارج می‌شود.
با ریزش دیواره رحم، این مخلوط در انتهای رحم جمع شده و منتظر می‌ماند تا دهانۀ رحم منقبض شود و محتویات خارج شوند. برای کمک به تجزیۀ این خون و بافت غلیظ شده، بدن مواد ضدانعقادی را ترشح می‌کند تا برای خروج آزادانه مواد، آن‌ها را نازک‌تر کند. با‌این‌حال، وقتی جریان میزان تولید خون از توانایی بدن برای تولید مواد ضدانعقادی پیشی بگیرد، لخته‌های قاعدگی آزاد می‌شوند.
این تشکیل لختۀ خون بیشتر در طول روزهایی رخ می‌دهد که جریان خون قاعدگی سنگین‌تر از همیشه است. برای بسیاری از خانم‌ها با جریان خونریزی طبیعی، روزهای جریان سنگین معمولا در ابتدای پریود اتفاق افتاده و کوتاه‌مدت است. اگر خونریزی قاعدگی ۴ تا ۵ روز طول بکشد و مقدار متعادلی خونریزی داشته باشید، جریان خونریزی طبیعی تلقی خواهد شد.
آیا لخته خون در پریود طبیعی است؟
این کاملا طبیعی است که در دوره قاعدگی هرازگاهی متوجه برخی از توده‌ها شوید. این‌ها لخته‌های خونی هستند که ممکن است حاوی بافت باشند. با ریزش پوشش داخلی رحم، این بافت، بدن را به‌عنوان بخشی طبیعی از چرخۀ قاعدگی ترک خواهد کرد و بنابراین خروج این توده‌ها از واژن طبیعی است. خروج این توده‌ها با درد همراه نیست و علائم خاص دیگری ندارد؛ بنابراین جای هیچ‌گونه نگرانی نخواهد بود.
اما اگر متوجه لخته‌های سفید در پریود، لخته‌های بزرگ یا مکرر شدید، نیاز به مشاوره با پزشک خواهید داشت تا مطمئن شوید عادت ماهانۀ شما کاملا طبیعی است.
چرا گاهی خونریزی پریود با لخته خون همراه است؟
قاعدگی زمانی شروع می‌شود که هورمون‌ها بدن شما را تحریک می‌کنند تا پوشش داخلی رحم (آندومتر) بریزد. چرخۀ پریود نشان‌دهنده سلامت بدن زنان است و در اصل بدن آن‌ها را برای باروری آماده خواهد کرد.
با جدا شدن پوشش داخلی، عروق خونی کوچکی به‌نام مویرگ، پاره می‌شود و به‌این‌ترتیب خونریزی اتفاق افتاده که باعث جریان خونریزی ماهیانه در زنان می‌شود. گاهی این میزان خونریزی شدید است به‌صورتی‌که برخی از زنان هر ۲ ساعت یک‌بار مجبور به تعویض تامپون یا پد بهداشتی خود هستند. در چنین شرایطی بدن برای جلوگیری از خروج خون زیاد، لخته‌های خونی تشکیل می‌دهد. این کار با سلول‌های خونی به‌نام پلاکت‌ها انجام می‌شود که برای بستن رگ‌های پاره‌شده به‌هم می‌پیوندند.
پروتئین‌هایی به‌نام فاکتورهای انعقادی با تولید ترکیب فیبری سخت به‌نام فیبرین به تثبیت و تقویت لخته کمک خواهند کرد. برای عبور لخته‌های بزرگ‌تر، دهانۀ رحم باید گشاد شود و دردی ایجاد می‌کند که گاهی اوقات می‌تواند شدید باشد. این تا حدی توضیح می‌دهد که اگر جریان خونریزی شدیدی دارید، بیشتر احتمال گرفتگی عضلات و درد دوره قاعدگی وجود دارد. در بیشتر مواقع این لخته‌ها طبیعی هستند اما در برخی موارد باعث نگرانی می‌شوند.
لخته خون طبیعی در پریود چگونه است؟
لخته خون پریود شبیه یک لکۀ خون قرمز تیره است. اندازه لخته‌ها می‌تواند متفاوت باشد اما یک لختۀ خون طبیعی به‌اندازه یک سکه است. مخلوط با خون قاعدگی ممکن است تکههای از بافت پوششی رحم باشد. بنابراین آنچه که به‌نظر می‌رسد لخته خون است. در این لخته‌ها ممکن از بافت‌هایی یا مخلوطی از لخته و بافت وجود داشته باشد. این لخته‌های ژله‌ای طبیعی هستند و هیچ جای نگرانی نیست.
وقتی جریان قاعدگی سنگین باشد، لخته‌های خون بیشتر می‌شوند زیرا مقدار خون بیشتری در رحم وجود دارد. خون قاعدگی همچنین می‌تواند غلیظ یا رشته‌ای باشد. رنگ لخته‌های خون در پریود نیز می‌تواند متفاوت باشد. پریود ممکن است با لخته‌های قرمز روشن به دلیل آزاد شدن سریع خون در رحم شروع شود. هنگامی که جریان خونریزی در شدیدترین حالت خود قرار دارد، لخته‌ها ممکن است قرمز تیره یا حتی مایل به سیاه باشند، اما با شروع دوره قاعدگی دوباره روشن می‌شوند.
حال می‌خواهیم بدانیم چرا لخته‌های سفید در پریود یا لخته‌هایی به رنگ‌های دیگر مشاهده می‌شوند.
لخته‌های سفید در پریود نشانه چیست؟
همان‌طور که اشاره شد لخته‌های خون در دوران قاعدگی می‌تواند حاوی مخلوطی از بافت پوشش داخلی رحم، سلول‌های خونی و پروتئین‌های موجود در خون فرد باشد. وقتی سلول‌های داخلی رحم از بدن خارج می‌شوند و جریان خونریزی قاعدگی شدت زیادی پیدا کند، پروتئین‌هایی آزاد می‌شوند که وظیفه آن‌ها انعقاد خون در رحم و جلوگیری از ادامه خونریزی است. جمع شدن این پروتئین‌ها در رحم باعث ایجاد لخته‌هایی می‌شود. اما ایجاد لخته های سفید در پریود می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که به شرح زیر هستند.
تخمک‌گذاری
در اواسط دوره تخمک‌گذاری برای بارداری و شکل‌گیری جنین، ممکن است لخته‌های سفید در پریود یا لخته‌های صورتی مشاهده شود. اگر در این دوره از چرخۀ قاعدگی خود قرار دارید ابدا نگران نباشید، این یک پدیدۀ کاملا طبیعی است و ممکن است در برخی از دوره‌ها رخ دهد.
در مواردی که لخته‌های رنگی مشاهده کنید و باردار باشید باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید چون این لخته‌ها در این دوران خاص نمی‌توانند نشانۀ خوبی باشند. دفع این لخته‌ها معمولا در خانم‌های باردار نشانه‌ای از سقط جنین است.
کم‌خونی یا سطح پایین استروژن
اگر چندین بار لخته‌های سفید در پریود یا لخته‌های صورتی رنگ مشاهده کردید، این احتمال وجود دارد که سطح هورمون استروژن شما بسیار بالا باشد. این به‌عنوان یک مشکل هورمونی نیست و قابل کنترل خواهد بود. پایین بودن سطح هورمون استروژن در بدن زنان به‌علت خشکی واژن است. در چنین شرایطی پیشنهاد می‌شود که با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا در صورت نیاز آزمایش انجام و داروی مناسب تجویز شود.
ابتلا به سرطان دهانه رحم
گاهی لخته‌های سفید در پریود مشاهده نمی‌شود و ممکن است پس از اتمام دوره پریود، برخی از خانم‌ها لخته‌های سفید یا صورتی مشاهده کنند. این لخته‌ها نشانه‌ای از تخمک‌گذاری یا یک پروسۀ طبیعی در بدن نیستند، این لخته‌ها می‌توانند نشانه‌ای از سرطان دهانه رحم باشند. در چنین شرایطی باید هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات لازم مانع از رشد سلول‌های سرطانی شده و در نتیجه درمان انجام شود.
میوما (Myoma)
میوما یک تومور خوش‌خیم در دیواره داخلی رحم است که به‌عنوان فیبروم رحم نیز شناخته می‌شود. میوما معمولا علائمی مانند درد در رحم، قاعدگی شدید با تشکیل لخته یا بافت گوشت و خونریزی بین قاعدگی همراه است.
درمان لخته‌های سفید در پریود
درمان خونریزی شدید قاعدگی، لخته‌های خونی و لخته‌های سفید در پریود در وهلۀ اول به دلیل اصلی بروز این شرایط بستگی دارد. در ادامه چند روش درمانی آمده است اما باید بدانید که در صورت مشاهدۀ هر لختۀ خونی، سفید یا صورتی و رنگ دیگر باید با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین روش درمانی را برای شما تجویز کند.
کنترل بارداری هورمونی
پزشکان متخصص زنان معمولا برای درمان خونریزی شدید قاعدگی که باعث تشکیل لخته‌های خونی بزرگ در پریود می‌شود از روش‌های کنترل بارداری هورمونی استفاده می‌کنند. کنترل بارداری هورمونی حاوی پروژسترون (نسخه مصنوعی پروژسترون در داروهای هورمونی) است که باعث می‌شود پوشش داخلی رحم نازک شود. این روش درمانی می‌تواند شامل داروهای ضدبارداری خوراکی، پروژسترون خوراکی یا IUD هورمونی باشد.
استفاده از داروهای کنترل بارداری شاید بتواند برخی از مشکلات را برطرف کند اما همیشه بهترین راه نیست. بنابراین هرگز نباید بدون تجویز و تشخیص پزشک آن‌ها را مصرف کنید. چون ممکن است لخته‌های سفید در پریود به‌علت سقط جنین باشد. در چنین شرایطی باید آزمایشات دقیقی انجام شود تا پزشک متخصص اطمینان حاصل کند تمام بافت از رحم شما خارج شده است. در برخی موارد لازم است با عمل جراحی، بافت باقیمانده برداشته شود.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی اگر در شروع دوره قاعدگی مصرف شوند، می‌توانند به کاهش میزان خونریزی کمک کنند. یکی از مزایای این داروها کمک به تسکین دردهای قاعدگی است.
جراحی
اگر داروها و روش‌های مختلفی را امتحان کرده‌اید اما بهبودی حاصل نشده، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند. در این روش هرگونه فیبروم مشکل‌ساز و اگر مشکلی با ناباروری ندارید، ابلیشن آندومتر و آمبولیزاسیون شریان رحمی برای کوچک کردن فیبروم‌ها یا در برخی موارد هیسترکتومی برای برداشتن رحم انجام خواهد شد.
بدون توجه به دلیلی که پشت خونریزی شدید، لخته‌های سفید در پریود و لکه‌های قرمز، صورتی و قهوه‌ای وجود دارد، بدون انجام معاینات و آزمایشات لازم توسط پزشک متخصص نمی‌توانید روش درست درمانی را در پیش بگیرید. مراجعه به پزشک متخصص زنان اولین قدم در هر زمانی است که شما لخته‌هایی در دوره پریود یا در چرخه قاعدگی می‌بینید. این به‌مفهوم سلامت زنان خواهد بود.
لخته‌های سفید در پریود، نگران‌کننده یا عادی
در طول دوره پریود یا در چرخه قاعدگی ممکن است برخی از خانم‌ها لخته‌های خونی یا لخته‌های سفید در پریود را مشاهده کنند. همان‌طور که در این مقاله مطالعه کردید، وجود این لخته‌ها تا زمانی نگران‌کننده نیست که مقدار آن‌ها کم و حداکثر به اندازه یک سکه باشد. اما با شدت گرفتن لخته‌ها و طولانی‌شدن این پروسه، باید به‌دنبال دلیل اصلی باشید. در چنین شرایطی پزشک متخصص آزمایشاتی را انجام خواهد داد تا بتواند بهترین روش درمانی را تجویز کند.
به‌یاد داشته باشید که روش‌های درمانی که از آن‌ها صحبت شد، تنها باید با نظارت و توصیه پزشک متخصص انجام شود بنابراین هرگز خودسرانه دارویی را مصرف نکنید.
