خشکی واژن در حین رابطۀ جنسی یک مشکل رایج است که دلایل مختلفی دارد. این مشکل می‌تواند باعث ناراحتی، درد و کاهش لذت جنسی شود که در صورت عدم توجه، سردی طرفین را در پی دارد. کاهش سطح استروژن اصلی‌ترین علت خشکی واژن در حین رابطه محسوب می‌شود که ممکن است به دلیل یائسگی، شیردهی، جراحی تخمدان یا درمان‌هایی مثل رادیوتراپی رخ دهد.
از دیگر علل خشکی واژن نیز می‌توانیم مواردی همچون التهاب واژن، استفادۀ نادرست از کاندوم یا تامپون و یا حساسیت نسبت به مواد آن‌ها، عفونت واژن، سبک زندگی نامناسب، عدم تحریک کافی قبل از رابطۀ جنسی، عوامل روانی مثل استرس و اضطراب و تأثیر برخی داروها را نام ببریم که در این مطلب از هرلایف مورد بررسی قرار می‌گیرند.
علت خشکی واژن در حین رابطه
خشکی واژن یکی از مشکلات شایعی است که می‌تواند رابطۀ جنسی را دردناک کرده و باعث افت کیفیت آن شود. البته این تمام عوارض خشکی واژن نیست، زیرا در موارد دیگر عفونت، امکان ایجاد زخم و حتی پارگی واژن را در پی دارد. تقریباً تمام زنان حداقل یکبار به چنین حالتی دچار شده‌اند، اما خشکی واژن با بالا رفتن سن و در دوران یائسگی بیشتر رخ می‌دهد. در ادامه چندین علت خشکی واژن در حین رابطه را بررسی می‌کنیم.
شیردهی
در دوران شیردهی، تولید هورمون پرولاکتین افزایش می‌یابد که می‌تواند تولید استروژن را مهار کند.
کمبود استروژن
استروژن یکی از هورمون‌های زنانه است که نقش مهمی در حفظ رطوبت واژن دارد. این هورمون با حفظ جریان خون طبیعی علاوه بر بهبود وضعیت رطوبت واژن، به سلامت بافت آن نیز کمک می‌کند. کاهش استروژن در زنان می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و هر کدام از این دلایل، علائم و عوارض خاص خود را دارند.
یائسگی
با نزدیک شدن به یائسگی، تخمدان‌ها تولید استروژن را کاهش می‌دهند که منجر به علائمی مانند گرگرفتگی، خشکی واژن و تغییرات خلقی می‌شود.
جراحی
برداشتن کامل یا بخشی از تخمدان‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی سطح استروژن را کاهش دهد.
شیمی درمانی و رادیوتراپی
این درمان‌ها می‌توانند به تخمدان‌ها آسیب رسانده و تولید استروژن را کاهش دهند.
بیماری‌ها و مشکلات سلامتی
برخی از مشکلات سلامتی و بیماری‌ها نیز هستند که روی کاهش سطح استروژن اثر دارند. از جملۀ این موارد می‌توانیم نارسایی زودرس تخمدان، دیابت و آمنورۀ اولیه را نام ببریم.
مصرف برخی داروها
برخی داروها مانند داروهای ضد سرطان، کورتیکواستروئیدها و برخی داروهای ضد بارداری می‌توانند بر سطح استروژن تأثیر بگذارند.
سبک زندگی نامناسب
رژیم غذایی نامناسب مثل کمبود شدید چربی، پروتئین یا برخی ویتامین‌ها در کنار ورزش بیش از اندازه یا مصرف سیگار هم در کاهش سطح استروژن اثر دارند.
کم آبی بدن
سلول‌های بدن برای اینکه به درستی کار کنند، نیاز به آب کافی دارند. بنابراین هر چیزی که باعث کم آبی در بدن شما شود، می‌تواند به عنوان علت خشکی واژن در حین رابطه بررسی شود. جالب است بدانید که بسیاری از لوازم آرایشی بهداشتی مثل صابون‌ها، رنگ‌ها، محصولات معطر در کنار مصرف آنتی هیستامین‌ها یا ورزش در کم آبی بدن مؤثر هستند، زیرا رطوبت را از سلول‌های شما خارج می‌کنند.
التهاب واژن
التهاب واژن به هر دلیلی که باشد می‌تواند علت خشکی واژن در حین رابطه محسوب شود. برخی محصولات بهداشتی مورد استفاده برای واژن با تحریک سلول‌های این ناحیه، می‌توانند التهاب آن را به دنبال داشته باشند. اما در اغلب موارد عفونت مخمر یا کاندیدا عاملی برای ایجاد التهاب واژن است. التهاب می‌تواند دو غدۀ مهم واژن را که حین برانگیختگی مایع تولید می‌کنند، مسدود کند.
عدم تحریک کافی
آماده سازی ذهنی و بدنی زن برای شروع رابطۀ جنسی بسیار مهم است. اما عدم تحریک کافی چگونه باعث خشکی واژن در حین رابطه می‌شود:
- ترشحات طبیعی: وقتی زنی تحریک می‌شود، بدن او به طور طبیعی ماده‌ای لغزنده ترشح می‌کند که به روان سازی واژن کمک می‌کند. این ترشحات برای کاهش اصطکاک و لذت بیشتر در حین رابطۀ جنسی ضروری هستند.
- افزایش جریان خون: تحریک جنسی باعث افزایش جریان خون به ناحیۀ تناسلی می‌شود که به نوبۀ خود باعث تورم بافت‌ها و افزایش ترشحات می‌شود.
عوامل زیادی در عدم تحریک کافی زن دخیل هستند، از مشکلات رابطه با همسر گرفته تا خستگی و مشغولیت ذهنی که همگی باید برای درمان خشکی واژن مورد توجه قرار گیرند.
استفادۀ نامناسب از وسایل بهداشتی و جنسی
واژن بسیار حساس است و ممکن است در اثر استفادۀ نادرست از تجهیزات جنسی مثل کاندوم یا وسایل بهداشتی زنانه مثل تامپون تحریک و خشک شود.
افزایش سن
ورود به دنیای سالخوردگی با تأثیر منفی روی بافت‌های بدن مثل واژن و پیر شدن آن‌ها همراه است. در نتیجه، واژن خشک‌تر از دوران جوانی زنان است. از طرفی، افراد جوان‌تر جریان خون بهتری دارند که در ایجاد رطوبت لازم در بافت واژن مؤثر است.
مسائل روانی
اگر شما از آن دسته خانم‌هایی هستید که به طور مداوم استرس و اضطراب زیادی را تجربه می‌کنید، باید منتظر تأثیر آن روی زندگی جنسی خود باشید. استرس به عنوان یک علت خشکی واژن در حین رابطه، با عملکرد بر سیستم غدد درون ریز می‌تواند روی تولید کافی هورمون‌ها تأثیر داشته و با مختل کردن روند طبیعی بدن، باعث خشک شدن واژن شود.
علائم علت خشکی واژن در حین رابطه
حال که با چندین علت خشکی واژن در حین رابطه آشنا شدید، باید علائم آن را نیز بشناسید تا بتوانید به موقع برای درمان این مشکل اقدام کنید. مواردی که عبارتند از:
- سوزش قبل، بعد و حین رابطه
- رابطۀ جنسی دردناک
- ترشحات خفیف غیر معمول از واژن (به دلیل عفونت)
- قطع ترشحات طبیعی
- خونریزی خفیف بعد از مقاربت
پیشگیری از خشکی واژن هنگام رابطه جنسی (دخول)
برای پیشگیری از خشکی واژن باید علت آن را جستجو و پیدا کنید، سپس از طریق راهکارهای درمانی مناسب، نسبت به تغییر شرایط اقدام کنید. برخی از مواردی که بدون مراجعه به پزشک روی بهبود رطوبت واژن اثر دارند و به عنوان راهکار پیشگیرانه قابل استفاده هستند، شامل موارد زیر خواهند بود:
- رابطۀ احساسی، عاطفی و جنسی خود را با شریک زندگیتان بهبود دهید.
- از شریک جنسی خود بخواهید که قبل از شروع رابطۀ جنسی برای برانگیخته شدن شما زمان کافی را اختصاص دهد.
- افکار خود را در مورد رابطۀ جنسی بهبود داده و برای آن آماده شوید.
- آب بیشتری در طول روز بنوشید.
- از انجام ورزش بیش از اندازه دوری کنید.
- سطح استرس و اضطراب خود را کاهش دهید.
- از یک رژیم غذایی غنی و سالم پیروی کنید.
- از صابون‌ها، ژل‌ها یا لوسیون‌های معطر مخصوص واژن خودداری کنید.
- هنگام حمام کردن یا دوش گرفتن از آب داغ استفاده نکنید.
- از دستمال مرطوب مخصوص بزرگسالان یا نوزادان در ناحیۀ مورد نظر استفاده نکنید.
- از لباس‌های تنگ و جوراب شلواری خودداری کنید. لباس زیر ۱۰۰% پنبه‌ای بپوشید.
- ماهیچه‌های واژن خود را با انجام ورزش‌های کگل یا کف لگن تقویت کنید.
درمان خشکی واژن در حین رابطه جنسی
چندین گزینۀ درمانی برای خشکی واژن وجود دارند که برخی از آن‌ها با تجویز پزشک و برخی دیگر بدون نسخه در دسترس هستند. اما اغلب درمان‌ها فقط به صورت موقت کار می‌کنند و در صورت قطع ممکن است علائم شما برگردند. مگر اینکه با مشورت پزشک متخصص زنان در ابتدا مشکل اولیه را برطرف یا حداقل کنترل کنید.
محصولات مناسب برای رفع خشکی واژن هنگام رابطه جنسی
روان کننده‌هایی مثل لوبریکانت برای کاهش اصطکاک و ناراحتی ناشی از خشکی واژن طی رابطۀ جنسی طراحی شده‌اند. این روان کننده‌ها هم به صورت تزریق در واژن و هم برای استفاده روی آلت تناسلی مردانه طراحی شده‌اند و همانطور که از نامشان پیداست، رطوبت مورد نیاز واژن را تأمین می‌کنند. از روان کننده‌های گیاهی می‌توانیم به روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن بادام زمینی یا آووکادو اشاره کنیم.
مرطوب کننده‌ها
این دسته از محصولات اغلب حاوی اسید هیالورونیک هستند و به دلیل ترکیبات خود، موجب هیدراته شدن واژن و حفظ رطوبت آن می‌شوند. توجه داشته باشید که مرطوب کننده‌ها بر خلاف روان کننده‌ها خاصیت درمانی دارند. پس حتماً برچسب محصولات را بررسی کنید تا مطمئن شوید این دو را به جای هم خریداری نمی‌کنید. مرطوب کننده‌ها اغلب باید ۲ تا ۳ بار در هفته استفاده شوند با این وجود طبق توضیحات محصول یا توصیه‌های پزشک خود عمل کنید.
استروژن درمانی
هر روشی که باعث تأمین استروژن مورد نیاز بدن زن شود، می‌تواند در راستای گزینه‌های درمان خشکی واژن هنگام دخول باشد. مصرف استروژن می‌تواند به صورت شیاف یا قرص واژینال، کرم واژینال، کپسول یا حلقه باشد. برخی از داروهای ضد بارداری هم برای تأمین استروژن مورد نیاز بدن کاربردی هستند. به طور کلی، استروژن درمانی شامل دو گزینۀ موضعی و خوراکی می‌شود که باید با مشورت پزشک متخصص زنان مورد مناسب را انتخاب کنید.
استفاده از لیزر
استفاده از لیزر یک درمان فوری برای خشکی واژن محسوب می‌شود که البته تأثیر زیادی نیز روی بهبود سلول‌های آسیب دیدۀ واژن دارد. درمان یا دستگاه آر اف هم می‌تواند برای رفع خشکی واژن مؤثر باشد.
درمان عفونت واژن
عفونت‌های قارچی، عفونت باکتریایی و انگلی می‌توانند در بروز خشکی واژن دخیل باشند. اگر خشکی واژن به دلیل عفونت واژن باشد، درمان این عارضه می‌تواند باعث رفع خشک شدن واژن حین رابطه شود. در واقع با درمان عفونت، التهاب و تحریک در بافت‌های واژن کاهش می‌یابد و این کار به بدن فرصت می‌دهد تا به حالت طبیعی خود بازگردد و تولید ترشحات را افزایش دهد. پزشک بسته به نوع عفونت، درمان‌های مختلفی مانند کرم‌ها، شیاف‌ها یا قرص‌های ضد قارچ یا آنتی بیوتیک را تجویز می‌کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
خشکی واژن یک مشکل متداول بین زنان محسوب می‌شود که با بالا رفتن سن تشدید می‌شود. اگرچه در بیشتر موارد کاهش استروژن می‌تواند علت آن باشد، اما عوامل دیگری نیز در بروز آن دخیل هستند. خشکی واژن در بسیاری از مواقع گذراست که نیاز به توجه خاصی ندارد. اما زمانی که باعث بروز عوارض ناخوشایند مثل درد یا خونریزی حین رابطه شود یا روی کیفیت آن و لذت جنسی اثرات منفی بگذارد، باید مورد بررسی دقیق پزشکی قرار گیرد.
به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای تشخیص خشکی واژن و درمان آن باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک مورد نظر با تشخیص علت خشکی واژن در حین رابطه از یک یا چند درمان همزمان برای رفع این مشکل استفاده می‌کند.
چرا هنگام رابطه واژن خشک می شود؟
- تغییرات هورمونی، مشکلات پزشکی، مصرف برخی داروها، مشکلات حساسیتی واژن و آماده نبودن برای رابطۀ جنسی تنها چند علت خشکی واژن در حین رابطه محسوب می‌شوند.
- کمبود استروژن یکی از مهم‌ترین دلایل خشکی واژن حین رابطه است که با استروژن درمانی به صورت خوراکی و موضعی رفع می‌شود.
- استفاده از روان کننده‌ها و مرطوب کننده‌های واژن در کنار پیروی از سبک زندگی سالم نیز می‌توانند در کاهش خشکی واژن و درمان آن مؤثر باشند.
- برای اطلاعات بیشتر در مورد درمان‌های خاص و روش‌های پیشگیری، می‌توانید به مقالات تخصصی هرلایف مراجعه کنید یا با پزشکان مجموعه مشورت نمایید.
پرسش‌های پرتکرار
علائم خشکی واژن می‌توانند شامل درد هنگام رابطۀ جنسی، خارش و سوزش در واژن، احساس سوزش هنگام ادرار، خونریزی خفیف پس از رابطۀ جنسی، احساس خشکی و کشیدگی در واژن و حتی کاهش میل جنسی شوند.
اگر خشکی واژن باعث ناراحتی شما شده یا بر کیفیت زندگیتان تأثیر گذاشته است، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر علائم دیگری مانند ترشحات غیرعادی، خونریزی یا درد شدید دارید، مراجعه به پزشک ضروری است.
منابع:
