اگرچه خون ریزی در اولین رابطه زناشویی یک امر طبیعی است، اما بسیاری از دختران هم ممکن است در اولین رابطه خود خونریزی نداشته باشند. در اغلب دختران وجود هایمن (Hymen) یا همان پرده بکارت علت خونریزی است، اما برخی از بانوان نیز به دلایل متعدد مثل ژنتیک، ممکن است چنین حالتی را تجربه نکنند. در این مطلب از هرلایف، به بررسی پاسخ سؤالات شما در این زمینه می‌پردازیم.
آناتومی قسمت تناسلی بدن زنان
قبل از پرداختن به خون ریزی در اولین رابطه زناشویی، باید کمی با آناتومی بدن زنان آشنا شویم. به عبارت دیگر قرار است به صورت اختصاصی‌تر این موضوع را بررسی کنیم که پرده بکارت چیست و چه کار می‌کند. این پرده در واقع یک غشای نازک است که دهانه واژن را می‌پوشاند. قسمتی که از اجزای مختلف مثل فیبرهای عضلانی، بافت همبند، عروق خونی و یک پایانۀ عصبی تشکیل شده است. این بخش که معمولاً با فاصله‌ای بین 1 تا 2 سانتی متر از دهانه واژن قرار گرفته است، اغلب توسط پزشک قابل مشاهده است. عضوی که در اصل یک مرز بین اندام تناسلی خارجی و داخلی بدن زنان ایجاد می‌کند.
پرده بکارت ظاهر و ساختار متفاوتی در افراد مختلف دارد، به این معنی که شکل تمامی آنها یکسان نیست. برای مثال برخی از آنها ضخیم هستند که میتوانند مقدار خون ریزی در اولین رابطه زناشویی را زیاد کنند. این در حالی است که برخی حالت ارتجاعی دارند. بر اساس آمار سایت (flo.health) حدود 0.03 درصد از افراد بدون این غشای نازک متولد می‌شوند و بسیاری از افراد نیز ممکن است بر اثر انجام حرکات ورزشی سنگین، تصادف و ضربات شدید به این ناحیه، پرده بکارت خود را از دست بدهند.
خون ریزی در اولین رابطه زناشویی
بر اساس آنچه در قسمت آناتومی بدن زنان توضیح دادیم، هر فردی با ساختار متفاوتی از هایمن (Hymen) یا همان پرده بکارت مواجه است. به همین دلیل برخی از افراد ممکن است با از بین رفتن این غشای نازک با درد و خون ریزی در اولین رابطه زناشویی خود مواجه شوند. در حالی که برخی دیگر نیز ممکن است هیچ نشانه‌ای را هنگام از دست دادن بکارت تجربه نکنند. پس تصور رایج خون ریزی بعد از اولین رابطه زناشویی در تمامی زنان یک تصور غلط است که نمی‌توان آن را به همه افراد تعمیم داد.
خون ریزی بعد از اولین رابطه زناشویی، بیشتر به ضخامت پرده مورد نظر بستگی دارد. به این معنا که هر چه پرده ضخیم‌تر باشد، خونریزی و درد ناشی از پارگی آن بیشتر است. بر اساس نظر دکتر رنینا وایت، به عنوان پزشک متخصص زنان و زایمان در جورجیا ایالات متحده، حدود 43 درصد از زنان در اولین رابطه جنسی خود خونریزی را تجربه می‌کنند که مقدار آن هم می‌تواند متفاوت باشد. این میزان بین چند قطره تا چندین روز خونریزی متوالی شبیه به پریود متغیر خواهد بود. البته در صورت داشتن خونریزی بیش از 3 روز، توصیه می‌شود که با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان زنان و زایمان
دلایل خونریزی بعد از سکس
دیدن لکه خون یا خون ریزی در اولین رابطه زناشویی یک امر طبیعی است. اما بسیاری از افراد ممکن است بعد از چندین بار سکس کردن شاهد خونی شدن ملحفه یا خونریزی واژینال باشند. اگر از علت بروز این حالت مطمئن نیستید، ممکن است یک علامت هشدار باشد. اگرچه در بسیاری از مواقع ممکن است مسئله مهمی نباشد، اما در صورت احساس ترس یا زمانی که دوباره این حالت را تجربه می‌کنید، بهتر است از پزشک متخصص زنان کمک بگیرید.
خونریزی از بافت‌های درونی رحم، دهانۀ آن، واژن یا حتی ممکن است از بافت‌های ناحیه مقعد باشد که علت بروز آن متفاوت است. برای مثال وجود عفونت در زنان و حتی خشکی واژن میتوانند از علل بروز خونریزی باشند. البته در بسیاری از مواقع خونریزی نشانه پریود شدن و قرار گرفتن در دوران قاعدگی است. اما به هر حال اگر خونریزی ادامه دار باشد، باید حتماً توسط پزشک علت آن بررسی شود، زیرا در موارد سخت حتی ممکن است نشان دهنده بیماری‌های سخت همچون سرطان دهانه رحم یا دیگر انواع سرطان در ناحیه تناسلی زنان باشد. به طور کلی از دلایل این مشکل می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
آسیب به واژن
یکی از دلایل اصلی خونریزی در رابطه جنسی می‌تواند آسیب دیدن واژن باشد. وقتی رابطه جنسی خشنی را تجربه کرده باشید معمولاً این اتفاق رخ می‌دهد. در طول یک رابطه خشن، بدن اصطکاک بیشتری را تجربه می‌کند که حتی پارگی ناحیه واژن را به دنبال دارد. در شرایطی که وارد چنین رابطه‌ای شده‌اید و بعد از آن درد و خونریزی داشتید، پس می‌توانید دلیل بروز مشکل را پیدا کنید.
در واقع، رابطۀ جنسی شدید عاملی برای بروز خراش یا حتی پارگی واژن محسوب می‌شود. این وضعیت خصوصاً در زمانی که واژن به هر علتی مثل شیردهی یا یائسگی با خشکی همراه است، بیشتر مشاهده می‌شود. خونریزی بعد از سکس همچنین ممکن است به دلیل سوء استفادۀ جنسی باشد. در چنین حالتی دخول اجباری با آسیب رساندن به بافت واژن، منجر به بروز شقاق در آن می‌شوند. این زخم‌ها حتی در صورت بهبود ممکن است دوباره باز و منجر به خونریزی شوند. بروز لکه بینی یا درد در قسمت پایین کمر نیز در چنین شرایطی دور از انتظار نیست.
بارداری
شاید برای شما جالب باشد که بدانید گاهی خونریزی بعد از رابطه جنسی در بارداری هم ممکن است اتفاق بیفتد. اما در این مواقع سؤالی که پیش می‌آید این است که آیا این عارضه خطرناک و نگران کننده است؟ البته که گاهی، آن هم به مقدار کم ممکن است دچار لکه بینی بعد از رابطه در بارداری شوید که این مسئله به دلیل توسعه رگ‌های خونی در اطراف دهانه رحم است، اما در صورت نگرانی یا بیشتر شدن خونریزی مراجعه به پزشک بهترین توصیه خواهد بود. در واقع خونریزی در این شرایط اصلاً نباید شبیه به یک پریود سنگین باشد. در این شرایط حتماً باید به شکل فوری با پزشکتان تماس بگیرید.
عفونت یا التهاب
دلیل دیگری که می‌تواند خونریزی بعد از رابطه جنسی را به دنبال داشته باشد، وجود التهاب در واژن و رحم یا عفونت این ناحیه است. وجود علائمی فراتر از خونریزی می‌تواند تأیید کننده این فرضیه باشد که شما به یک بیماری مقاربتی دچار شده‌اید. برای مثال وجود بوی بد در واژن، خارش و سوزش واژن، ترشحات غیرطبیعی، در حین رابطه جنسی و ادرار کردن از جمله این علائم هستند. از سری بیماری‌هایی که میتوانند منجر به خونریزی حین رابطه جنسی شوند، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- عفونت‌های قارچی
- واژینوز باکتریایی
- تریکومونیاز
- کلامیدیا
- سوزاک
علاوه بر بیماری‌های فوق، سیفلیس و تبخال تناسلی نیز ممکن است باعث خونریزی بعد از رابطۀ جنسی شوند. این دو بیماری با ایجاد زخم‌های باز در واژن، در صورتی که به دلیل رابطۀ جنسی تحریک شوند، ممکن است خونریزی را به دنبال داشته باشند. البته زخم‌های ناشی از این دو بیماری مقاربتی بیشتر خارج از واژن ایجاد می‌شوند، اما ایجاد آنها در داخل واژن نیز شایع بوده و دور از انتظار نیست. نکتۀ قابل توجه در مورد زخم‌های تبخال تناسلی و سیفلیس این است که حتی ممکن است تا زمان خونریزی، فرد مبتلا هیچ گونه دردی را از سمت آنها متوجه نشود.
خشکی واژن
یکی دیگر از علل شایع خونریزی واژن بعد از نزدیکی، خشک بودن این ناحیه است. خشکی واژن که گاهی با نام واژینیت آتروفیک (atrophic vaginitis) شناخته می‌شود، ناراحتی و درد حین رابطه را به دنبال دارد، زیرا واژن به اندازه کافی مرطوب نیست. در مواردی که واژن خشک است، توصیه می‌کنیم از ژل‌های روان کننده مخصوص استفاده کنید تا دچار این عارضه نشوید. در ادامه به ذکر مواردی می‌پردازیم که باعث بروز این مشکل می‌شوند.
- مصرف برخی از قرص‌های ضد بارداری
- مصرف داروهای سرماخوردگی یا آلرژی
- مصرف برخی داروهای ضد افسردگی
دقت داشته باشید که هر چه به زمان یائسگی خود نزدیک‌تر می‌شوید، خشکی واژن شما بیشتر می‌شود. این حالت به دلیل کمبود ترشح استروژن اتفاق می‌افتد که می‌تواند روی میزان ترشحات مرطوب کننده واژن تأثیر بگذارد.
واژینیت آتروفیک اغلب با استفاده از مرطوب کننده‌های واژن قابل درمان است. این راهکار درمانی به طور مداوم در هر هفته دو مرتبه (بدون در نظر گرفتن زمان آمیزش جنسی) و اغلب پیش از استفاده از استروژن موضعی استفاده می‌شود. مرطوب کننده‌های واژن میتوانند در کنار روان کننده‌های واژن (محصولاتی که حین رابطۀ جنسی استفاده می‌شوند) مورد استفاده قرار گیرند.
استروژن درمانی روش دیگری برای رفع واژینیت آتروفیک است. پزشک با استفاده از این روش، کرم یا قرص حاوی استروژن را برای استفادۀ واژینال تجویز می‌کند. در برخی از مواقع نیز استروژن درمانی برای رفع سایر نشانه‌های یائسگی مثل گرفتگی نیز ممکن است در درمان خشکی واژن مؤثر باشد؛ اما روش خوراکی به تنهایی برای درمان این عارضه تجویز نمی‌شود.
اندومتریوز
زمانی که بافتی مشابه با پوشش داخلی رحم یا همان آندومتر در قسمت‌های خارج از رحم رشد کند، اندومتریوز ایجاد شده است. این بافت غیر طبیعی ممکن است به اندام‌های مجاور رحم چسبیده و باعث بروز درد و حتی خونریزی بعد از مقاربت شود. البته بسته به محل درگیر بافت اندومتریوز، علائم ممکن است متفاوت باشند. ناباروری یکی از عوارض شایع چنین وضعیتی محسوب می‌شود.
تشخیص این بیماری ساده نیست. پزشک معمولاً با بررسی کردن علائم و تجویز لاپاراسکوپی (جراحی کوچک برای بررسی داخل شکم) و در مواقع لزوم، با کمک نمونه برداری از بافت، بیماری را تشخیص می‌دهد. درمان این بیماری نیز با تجویز داروهای هورمونی و جراحی برای برداشتن بافت اندومتریوز قابل انجام است. برای کاهش درد ناشی از این وضعیت خصوصاً حین رابطۀ جنسی توصیه به تغییر وضعیت مقاربت (وضعیت‌های پهلو به پهلو) می‌شود.
تغییرات دهانه رحم
دهانه رحم به عنوان ورودی رحم و مرز بین این عضو از بدن و واژن است. کار اصلی آن در زمان زایمان خواهد بود که با گشاد شدن باعث به دنیا آمدن کودک می‌شود. بروز مشکل در این بخش هم می‌تواند باعث خونریزی غیر طبیعی از واژن شود. در ادامه چند مورد از تغییرات دهانۀ رحم را که میتوانند منجر به خونریزی بعد از مقاربت شوند نام می‌بریم:
اکتروپیون دهانه رحم
یکی از حالت‌هایی که می‌تواند منجر به خونریزی از دهانه رحم شود، اکتروپیون دهانه رحم (cervical ectropion) است. این عارضه با رشد سلول‌های دهانه رحم به نام اندوسرویکس (endocervix) همراه است که یک برآمدگی ایجاد می‌کنند و منجر به انتشار قطرات خون حین رابطه می‌شوند.
اکتروپیون دهانۀ رحم عاملی باعث گشاد و ملتهب شدن رگ‌های خونی ظریف موجود در دهانۀ رحم می‌شود. این وضعیت می‌تواند خونریزی حین مقاربت یا حتی استفاده از تامپون و معاینۀ لگن با اسپکولوم را به دنبال داشته باشد. این عارضه بیش از هر چیز افرادی که قرص‌های ضد بارداری مصرف می‌کنند و زنانی که دهانۀ رحم نرم‌تری دارند، مشاهده می‌شود. اکتروپیون دهانۀ رحم به دلیل افزایش سطح استروژن ایجاد می‌شود و بروز آن در دوران باروری امری طبیعی تلقی می‌شود. این وضعیت اغلب نیازی به درمان ندارد؛ با این حال پزشک ممکن است در شرایطی که با خونریزی شدید یا ترشحات واژن همراه باشد، برای بهبود وضعیت راهکارهای درمانی را توصیه کند.
دیسپلازی دهانۀ رحم
تغییر در سطح سلول‌های دهانۀ رحم با نام دیسپلازی (نئوپلازی داخل اپیتلیال گردن یا درون اپیتلیال) شناخته می‌شود. در صورتی که این بیماری درمان نشود، ممکن است عاملی برای بروز سرطان دهانۀ رحم باشد. در واقع دیسپلازی یک وضعیت پیش سرطانی است که طی آن سلول‌های غیر طبیعی در سطح دهانۀ رحم رشد می‌کنند. این وضعیت در حالت معمول علائمی ایجاد نمی‌کند با این حال برخی از افراد ممکن است لکه بینی نامنظم واژن یا خونریزی بعد از مقاربت را تجربه کنند.
سرطان دهانۀ رحم
سرطان یکی از دلایل کمتر رایج بروز خونریزی بعد از مقاربت است، با این حال همچنان یکی از دلایل ایجاد چنین وضعیتی محسوب می‌شود. سرطان دهانۀ رحم، واژن و رحم همگی میتوانند همراه با سایر علائم خود منجر به خونریزی شوند. میزان و شدت علائم بر اساس نوع سرطان و مرحلۀ پیشرفت آن متفاوت است. زمانی که تومورهای سرطانی رشد پیدا می‌کنند، رگ‌های خونی تغذیۀ کنندۀ آن ممکن است پاره شده و خونریزی را به دنبال داشته باشند.
البته علائم دیگری همچون خونریزی بعد از یائسگی و یا بین دوره‌های قاعدگی، قاعدگی‌های سنگین یا طولانی‌تر از حد معمول و ترشحات واژینال آغشته به خون در صورتی که علت آنها مشخص نباشد هم میتوانند از دیگر علائم سرطان رحم باشند. تشخیص سرطان با تست پاپ اسمیر و معاینۀ بصری و گاهی نمونه برداری از بافت قابل انجام است. برای پیشگیری از چنین وضعیتی استفاده از واکسن اچ پی وی می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
پولیپ دهانۀ رحم
علاوه بر مواردی که نام بردیم، پولیپ دهانه رحم هم می‌تواند منجر به بروز خونریزی از این قسمت شود. پولیپ‌ها عموماً خطرناک نیستند، زیرا به رشد غیر سرطانی سلول‌ها در دهانه رحم اطلاق می‌شوند. اما حتی بروز سرطان در این ناحیه هم می‌تواند عاملی دیگر برای خونریزی حین رابطه جنسی باشد که باید حتماً زیر نظر پزشک بررسی شود.
در واقع پولیپ‌های رحم که به عنوان رشد خوش خیم بافت روی دهانۀ رحم یا رحم محسوب می‌شوند نیز از علل شایع خونریزی بعد از رابطۀ جنسی محسوب می‌شوند. البته این عارضه بیشتر بانوانی که در دهۀ 40 و 50 زندگی خود قرار دارند و زنانی که چند قلو باردار شده‌اند را درگیر می‌کند. اگرچه ممکن است هر فرد دیگری نیز به آن دچار شود. از آن جایی که پولیپ رحم ساختار لوله مانند حاوی مویرگ‌های زیادی دارند، در صورتی که لمس شوند (حین دخول آلت تناسلی) ممکن است به راحتی دچار خونریزی شوند.
همانژیوم
همانژیم پوست زمانی بروز پیدا می‌کند که رگ‌های خونی در یک ناحیۀ خاص از بدن به شکلی غیر عادی شروع به تکثیر کنند. علت چنین وضعیتی از نظر پزشکی هنوز مشخص نیست، اما برخی از فرضیه‌ها به نقش پروتئین‌های تولید شده در جفت بارداری اشاره دارند که میتوانند منجر به تحریک رشد غیر طبیعی رگ‌های خونی شوند. همانژیوم ایجاد شده در دستگاه تناسلی نیز می‌تواند یک علت خونریزی بعد از رابطۀ جنسی باشد. با این حال این عارضه شیوع زیادی ندارد.
آیا خونریزی بعد از رابطه جنسی طبیعی است؟
لکه بینی و گاهی خونریزی (فقط یکبار) در رابطه جنسی می‌تواند تا حدودی طبیعی تلقی شود و حتی ممکن است در افراد باردار هم اتفاق بیفتد، اما مهم بودن این مسئله به میزان خونریزی و تعداد دفعاتی است که این اتفاق رخ می‌دهد. به طور کلی بر اساس نظر پزشکان، در صورت مشاهده خونریزی همیشه بهتر است که برای اطمینان از سلامت خود چکاپ شوید. اما قبل از آن باید از برخی موارد مطمئن شوید. برای مثال وارد دوران قاعدگی خود نشده‌اید، سکس خشن نداشته‌اید یا اینکه واژن شما خشک نبوده باشد. اگر خونریزی ادامه داشته باشد بهتر است با بررسی جزئیات کامل از یک متخصص زنان کمک بگیرید.
در این شرایط پزشک ممکن است آزمایشات متعددی را از لحاظ وجود مشکلات مختلف مثل عفونت واژینال تجویز کند. حتی در بسیاری از مواقع ممکن است نیاز به استفاده از تست پاپ اسمیر داشته باشید. معاینه فیزیکی در کنار پرسیدن برخی سؤالات مثل رنگ، بو، قوام و مقدار خونریزی از دیگر کارهایی است که یک متخصص زنان و زایمان در این مواقع انجام می‌دهد. در نهایت پزشک با بررسی آزمایشات و نتایج بررسی‌ها، درمان لازم را تجویز خواهد کرد.
تشخیص خونریزی رابطه و تفاوتش با خونریزی پریود
خونریزی بعد ار رابطۀ جنسی با خونریزی قاعدگی تفاوت دارد. خونریزی بعد از مقاربت می‌تواند زنان را در هر سنی از دوران باروری (حدود 9 درصد از زنان) درگیر کند. این وضعیت اغلب به صورت خونریزی جزئی پس از انجام مقاربت یا به شکل لکه بینی ظاهر می‌شود که در بسیاری از مواقع جای نگرانی برای آن نیست. گاهی نیز ممکن است خونریزی شدیدتر از حد انتظار باشد که در این شرایط نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
یکی از تفاوت‌های خونریزی قاعدگی با خونریزی بعد از رابطۀ جنسی، زمان وقوع آن است. خونریزی قاعدگی اغلب به صورت دوره‌ای و منظم با فاصلۀ 21 تا 35 روز یکبار رخ می‌دهد؛ در حالی که خونریزی رابطۀ جنسی بلافاصله بعد از مقاربت یا با فاصۀ کوتاهی از آن اتفاق می‌افتد. از طرفی، خونریزی قاعدگی سنگین‌تر و مدت آن طولانی‌تر است. در حالی که خونریزی بعد از مقاربت اغلب خفیف یا به شکل لکه بینی است. در نهایت خونریزی قاعدگی ممکن است با علائمی همچون درد شکم، درد عضلانی، سردرد و تغییرات خلقی همراه باشد. این در حالی است که درد حین رابطۀ جنسی، ترشحات غیر طبیعی از واژن و درد لگن از علائم خونریزی بعد از رابطۀ جنسی هستند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید:
- در شرایط بروز خونریزی مداوم بعد از رابطۀ جنسی (خونریزی یک یا دو بار به شکل خفیف اغلب نگران کننده نیست.)
- در صورت تداوم خونریزی بعد از رابطه طی چند روز
- در صورت مشاهدۀ علائم عفونت همراه با خونریزی
- در شرایط بروز خونریزی شدید
توجه داشته باشید که در بسیاری از مواقع خونریزی واژینال در زنان جوان ممکن است به صورت خود به خود از بین برود. با این حال در صورت ادامه دار بودن نیاز به بررسی پزشکی دارد. در آن سو، هر نوع خونریزی بعد از یائسگی بهتر است تحت بررسی و معاینۀ پزشکی قرار گیرد تا مشخص شود علت خونریزی یک مسئۀ جدی نیست.
پزشک اغلب با یک ارزیابی جامع از جمله بررسی سوابق پزشکی فرد مبتلا، انجام معاینۀ فیزیکی از جمله معاینۀ لگن، تجویز آزمایش‌های ترشحات واژن، پاپ اسمیر یا بیوپسی در صورت وجود ضایعات مشکوک و سایر آزمایش‌های مرتبط همچون سونوگرافی واژینال و حتی آزمایش خون نسبت به تشخیص علت خونریزی بعد از مقاربت اقدام می‌کند.
نکات کوتاهی درمورد خونریزی در اولین رابطه زناشویی
- خون ریزی در اولین رابطه زناشویی به دلیل پارگی غشای نازک بین بخش داخلی و بیرونی رحم زنان اتفاق می‌افتد که البته همه زنان آن را تجربه نمی‌کنند.
- این غشا در افراد مختلف دارای شکل متفاوتی است که بر همین اساس میزان خونریزی نیز در آنها متغیر خواهد بود.
- در واقع هر چه این بخش ضخیم‌تر باشد، مقدار خونریزی نیز بیشتر خواهد بود. با این وجود برخی از بانوان حتی ممکن است بعد از پارگی این قسمت از بدن، هیچ خونی مشاهده نکنند.
- خون ریزی در اولین رابطه زناشویی ممکن است به دلایل مختلفی رخ ندهد. برای مثال زمانی که فرد به صورت ژنتیکی فاقد پرده بکارت است یا این بخش از بدن به دلایل متعدد مثل ورزش سنگین، تصادف یا ضربه قبل از انجام رابطه جنسی از بین رفته باشد.
- در برخی از افراد نیز خونریزی حین رابطه جنسی ممکن است اتفاق بیفتد که در صورت مشکوک یا ادامه دار بودن، باید مورد بررسی پزشکی قرار گیرد.
منابع:
