آیا در آزمایش پاپ اسمیر زگیل تناسلی مشخص می‌شود؟

بیش از ۱۰۰ نوع ویروس پاپیلومای انسانی وجود دارند که هر یک از آن‌ها باعث بروز مشکلات متفاوتی همچون عفونت‌های جنسی، زگیل تناسلی و سرطان‌های مختلف مانند سرطان دهانۀ رحم می‌شوند. زگیل‌ تناسلی از شایع‌ترین مشکلات ابتلا به این ویروس است که اغلب از طریق مشاهدۀ مستقیم توسط پزشک متخصص قابل تشخیص است. گاهی این ویروس علائم زگیل را از خود بروز نمی‌دهد، در این صورت می‌توان از طریق نمونۀ برداشته شده از سلول‌های دهانۀ رحم در آزمایش پاپ اسمیر ابتلا به این ویروس را تشخیص داد.

آزمایش پاپ اسمیر چیست؟

آزمایش پاپ اسمیر نوعی روش غربالگری برای تشخیص سلول‌های غیر طبیعی در دهانۀ رحم محسوب می‌شود. در این آزمایش پزشک سلول‌های دهانۀ رحم را جمع آوری و از مخاط این بخش نمونه برداری می‌کند تا برای بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه ارسال کند. طی بررسی‌های انجام شده علائم سرطان دهانۀ رحم یا نشانه‌های پیش سرطانی از این طریق قابل تشخیص هستند. اگرچه گاهی نیز در تشخیص زگیل تناسلی ممکن است کاربرد داشته باشد.

این تست به عنوان یک غربالگری مهم برای تمام زنان است که انجام آن هر چند سال یکبار توصیه می‌شود، زیرا در تشخیص زود هنگام ضایعات سرطانی احتمالی در دهانۀ رحم و افزایش شانس بهبودی کمک کننده خواهد بود. تست پاپ اسمیر اغلب زمانی توسط پزشک تجویز می‌شود که بیمار مورد بررسی و معاینۀ لگنی قرار گرفته است. در مواردی که ضایعات زگیل تناسلی در ناحیۀ تناسلی بیمار مشاهده می‌شوند نیز ممکن است این تست توسط پزشک تجویز شود.

آزمایش (HPV) چیست؟‌

آزمایش اچ پی وی در جهت تشخیص ویروس پاپیلومای انسانی کاربرد دارد. ویروسی که ممکن است باعث بروز مشکلات مختلف مثل زگیل تناسلی یا سرطان دهانۀ رحم شود. پزشک ممکن است در شرایط گوناگون زیر انجام این تست را به شما توصیه کند:

• وجود ضایعات زگیل (برجستگی‌های کوچک و گوشتی با ظاهری شبیه به گل کلم)
• یافتن سلول‌های غیر طبیعی در آزمایش پاپ اسمیر
• داشتن سن بالای ۳۰ سال و روابط جنسی فعال
• ابتلا به اچ آی وی
• افراد گیرندۀ عضو
• افراد مبتلا به ویروس اچ پی وی در آلت تناسلی، دهانۀ رحم، واژن یا فرج یا شریک جنسی آن‌ها

این آزمایش ابتلا به سرطان در فرد را نشان نمی‌دهد، در عوض با تعیین نوع ویروس، مشخص می‌کند که بیمار در معرض خطر ابتلا به چه مشکلی قرار دارد. برای مثال برخی از انواع اچ پی وی باعث زگیل تناسلی می‌شوند که با انجام این آزمایش می‌توان ابتلای فرد به این بیماری را تشخیص داد. این تست نیز مانند هر آزمایش غربالگری دیگری ممکن است نتیجۀ مثبت یا منفی کاذب به دنبال داشته باشد. در حالت اول فرد بدون ابتلا به اچ پی وی، ناقل این بیماری معرفی می‌شود. اما در شرایط دوم، تفسیر نتایج به گونه‌ای است که فرد با وجود ابتلا به عفونت (HPV)، فاقد ابتلا به آن تشخیص داده می‌شود.

آیا زگیل تناسلی در آزمایش پاپ اسمیر مشخص می‌شود؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت که آزمایش پاپ اسمیر کاربرد دیگری دارد و به طور مستقیم برای تشخیص زگیل تناسلی استفاده نمی‌شود. با این حال، در این آزمایش می‌توان گونه‌هایی از ویروس اچ پی وی را کشف کرد که عاملی برای بروز زگیل تناسلی هستند. به یاد داشته باشید که یافتن ویروس اچ پی وی در مخاط دهانۀ رحم بعد از انجام آزمایش پاپ اسمیر، همیشه به این معنا نیست که شما زگیل تناسلی دارید؛ زیرا این ویروس گونه‌های مختلفی دارد که هر کدام عوارض خاص خود را دارند. یعنی تنها برخی از گونه‌ها باعث بروز زگیل تناسلی می‌شوند. به طور کلی، بیشتر زگیل‌ها از طریق معاینۀ فیزیکی توسط پزشک متخصص قابل تشخیص هستند.

اما اگر تست پاپ اسمیر در بررسی نتایج غیرطبیعی به نظر برسد (ویروس عامل زگیل تناسلی می‌تواند منجر به غیر طبیعی شدن نتایج شود)، پزشک ممکن است از روش کولپوسکوپی برای تشخیص زگیل‌هایی استفاده کند که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند. در این روش از یک نور و میکروسکوپ برای یافتن زگیل و بیوپسی (نمونه برداری) از آن استفاده می‌شود.

با پاپ اسمیر چه چیزهایی مشخص می‌شوند؟

در تست پاپ اسمیر سلول‌های غیرطبیعی بررسی می‌شوند. سلول‌هایی که در صورت وجود، قابلیت سرطانی بودن یا پیش سرطانی دارند و در صورت عدم درمان مناسب می‌توانند فرد را با خطرات جدی مواجه کنند. تغییرات دهانۀ رحم می‌توانند به دلیل ابتلا به برخی از زیر گونه‌های ویروس پاپیلومای انسانی یا همان اچ پی وی رخ دهد. در این آزمایش همانطور که گفتیم امکان یافتن برخی از گونه‌های اچ پی وی مرتبط با زگیل تناسلی نیز وجود دارد.

آمادگی برای پاپ اسمیر

تست پاپ اسمیر در مطب پزشک انجام شده و تنها چند دقیقه طول می‌کشد. طی این روش، پزشک ابزاری را به نام اسپکولوم (speculum) وارد واژن می‌کند تا با باز کردن آن، دهانۀ رحم را به خوبی مشاهده کند. استفاده از این ابزار باعث ایجاد یک فشار در ناحیۀ لگن خواهد شد. در ادامه پزشک با کمک ابزارهای مناسب مثل دستگاه خراش مسطح، کمی از سلول‌های دهانۀ رحم را به عنوان نمونه برداشت می‌کند. اما آمادگی برای پاپ اسمیر شرایط خاص خود را دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

• حداقل ۲ روز قبل از انجام تست، متقاضی نباید رابطۀ جنسی داشته باشد.
• استفاده از انواع کرم، ژل، فوم اسپرم کش یا هر گونه داروی واژینال حداقل چند روز قبل از انجام تست ممنوع است، زیرا این مواد می‌توانند باعث ایجاد نتیجۀ کاذب شوند.
• در طول دورۀ قاعدگی باید از انجام تست پاپ اسمیر خودداری شود.
• بعد از انجام تست متقاضی بدون بروز هیچ مشکل و محدودیتی می‌تواند به فعالیت‌های روزانۀ خود بپردازد.

هر چند وقت یک بار تست پاپ اسمیر باید انجام شود؟

این زمان بسته به نظر پزشک می‌تواند متفاوت باشد. اما اغلب پزشکان شروع انجام این تست را ۲۵ سالگی می‌دانند. به طور کلی خانم‌هایی که از نظر جنسی فعال هستند، بهتر است به صورت دوره‌ای این غربالگری را انجام دهند. بر این اساس پزشکان توصیه می‌کنند که زنان بین ۲۵ تا ۶۵ سال هر ۳ سال یکبار نسبت به انجام تست پاپ اسمیر اقدام کنند. البته زنان با سن بالای ۳۰ سال که نتایج تست های قبلی پاپ اسمیر ایشان طبیعی بوده، می‌توانند این کار را هر ۵ سال یکبار انجام دهند. 

نکتۀ مهم در بحث زمان انجام تست پاپ اسمیر، ابتلا به فاکتورهای خطر خاصی است که باعث می‌شود پزشک بدون در نظر گرفتن سن یا حتی زمان انجام آزمایش قبلی، تست دوباره را برای شما تجویز کند. از جملۀ این عوامل خطر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تشخیص سرطان دهانۀ رحم یا سلول‌های پیش سرطانی در این ناحیه
• ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن به دلایلی همچون پیوند عضو یا شیمی درمانی
• قرار گرفتن در معرض دی اتیل استیل بسترول (DES) قبل از تولد
• ابتلا به عفونت اچ آی وی (HIV)

نکته: افرادی که عمل هیسترکتومی (Hysterectomy) کامل را انجام داده و نسبت به برداشتن کامل رحم از جمله دهانۀ آن اقدام کرده‌اند، اغلب نیازی به انجام این تست ندارند. بر اساس نظر پزشکان، زنان در صورت عدم ابتلا به سرطان دهانۀ رحم تا سن ۶۵ سالگی می‌توانند از انجام این تست از این سن به بعد امتناع کنند. اگرچه در نهایت همه چیز به نظر پزشک متخصص برمی‌گردد.

مدت زمان جواب‌دهی آزمایش (HPV) چقدر است؟

زمان دقیق را نمی‌توان برای بررسی نمونۀ سلول‌های دهانۀ رحم به منظور تشخیص ابتلا به اچ پی وی تعیین کرد. اما به طور کلی بسته به نوع آزمایشگاه و شیوه‌های بررسی نمونه، این زمان می‌تواند بین ۷ تا ۱۰ روز متغیر باشد.

نتیجه و تفسیر آزمایش پاپ اسمیر

آزمایش پاپ اسمیر می‌تواند در تشخیص ویروس پاپیلومای انسانی یا همان اچ پی وی مؤثر واقع شود. نتایج این آزمایش می‌توانند پزشک را از وجود سلول‌های سرطانی یا مشکوک به سرطان آگاه کرده و شرایط را برای درمان به موقع بیمار فراهم کنند. در ادامه به اصطلاحات رایج در این آزمایش و تفسیر هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.

(Normal results) در آزمایش پاپ اسمیر

زمانی که آزمایش شما نتیجه را عادی نشان دهد، به این معناست که تست شما منفی است. یعنی اینکه در تست پاپ اسمیر شما تنها سلول‌های طبیعی یافت شدند. با این نتیجه تا زمان انجام آزمایش بعدی به هیچ درمان یا تست دیگری نیاز نخواهید داشت.

(Abnormal results) در آزمایش پاپ اسمیر

سلول‌های غیرطبیعی نشانگر مثبت بودن جواب آزمایش پاپ اسمیر هستند. البته مهم است که بدانید مشاهدۀ نتیجۀ مثبت به معنای ابتلای شما به سرطان دهانۀ رحم نیست، بلکه معنای آن به نوع سلول‌های کشف شده در نمونه برداری شما بستگی دارد که در ادامه برخی از عبارات رایج پزشکی در این زمینه را با هم بررسی و تفسیر می‌کنیم.

(Atypical squamous cells of undetermined significance) در آزمایش پاپ اسمیر

این اصطلاح در مورد سلول‌های سنگفرشی نازک و مسطح کاربرد دارد و زمانی استفاده می‌شود که آزمایش کمی از سلول‌های غیرطبیعی را نشان می‌دهد. اما نتایج به وضوح اثبات نمی‌کنند که این سلول‌ها حالت پیش سرطانی دارند. به همین دلیل در صورت وقوع چنین شرایطی پزشک ممکن است مجدد بیمار را برای انجام تست ارجاع دهد. در صورتی که زیر گونۀ ویروس پرخطری مشاهده نشود، خطر خاصی متقاضی را تهدید نمی‌کند.

(Squamous intraepithelial lesion) در آزمایش پاپ اسمیر

این اصطلاح زمانی استفاده می‌شود که ممکن است سلول‌های مشاهده شده پیش سرطانی باشند. بسته به اینکه تغییرات در سلول‌ها درجه پایین باشند یا بالا، احتمال تبدیل آن‌ها به سرطان از نظر زمانی متغیر است. در حالت اول حتی ممکن است سال‌ها تا تبدیل شدن به سرطان فاصله داشته باشند، در حالی که در درجات بالاتر، احتمال اینکه ضایعات مشاهده شده خیلی زود به سرطان تبدیل شوند، بیشتر است. به همین دلیل در این شرایط پزشک حتماً از آزمایشات تشخیصی اضافی بهره مند می‌شود.

(Atypical glandular cells) در آزمایش پاپ اسمیر

سلول‌های غده‌ای در تولید مخاط نقش دارند. این سلول‌ها در داخل رحم و دهانۀ آن رشد می‌کنند. زمانی که این اصطلاح به کار می‌رود، منظور این است که این سلول‌ها ممکن است کمی غیر طبیعی به نظر برسند، اما همچنان سرطانی بودن آن‌ها قطعی نیست. به همین دلیل انجام آزمایشات بیشتر برای تشخیص دقیق پزشک مورد نیاز است.

(Squamous cell cancer or adenocarcinoma cells) در آزمایش پاپ اسمیر

وجود این اصطلاح نشان از غیر طبیعی بودن سلول‌های موجود در نمونه دارد و تأیید می‌کند که سرطان تقریباً قطعی است. سرطان سلول سنگفرشی (Squamous cell cancer) به سرطان‌های سلول‌های سطح صاف واژن یا دهانۀ رحم اشاره دارد. در حالی که آدنوکارسینوم (adenocarcinoma cells) به سرطانی اطلاق می‌شود که در سلول‌های غده‌ای وجود دارد. در چنین شرایطی پزشک از روش‌های مختلف مثل بیوپسی یا نمونه برداری از بافت در جهت تشخیص دقیق‌تر نوع و درجۀ سرطان استفاده می‌کند.

آیا تست (HPV) تحت پوشش بیمه است؟ 

بله تست اچ پی وی را می‌توان یکی از آزمایشات پر هزینه معرفی کرد که بدون بیمۀ درمانی می‌تواند شرایط را برای بسیاری از افراد سخت کند. اما خوشبختانه در کشور ما این تست تحت پوشش انواع بیمۀ تکمیلی و پایه قرار دارد. البته بسته به اینکه آزمایشگاه مورد نظر کدام بیمه‌ها را تحت پوشش قرار دهد، هزینۀ این آزمایش متغیر خواهد بود، زیرا هر شرکت بیمه گذار درصد خاصی را برای پوشش این تست در نظر گرفته است.

هزینه تست پاپ اسمیر

هزینۀ تست پاپ اسمیر با توجه به عوامل گوناگون متغیر است. به طور کلی از روش‌های مختلفی برای آزمایش این تست و بررسی نتایج آزمایش اچ پی وی استفاده می‌شود. برای مثال آزمایش‌هایی که بر اساس (DNA) انجام و بررسی می‌شوند، به دلیل نوع روش کار و استفاده از تجهیزات مدرن‌تر، اغلب گران‌تر از سایر روش‌ها هستند. از سوی دیگر نوع آزمایشگاه، تخصص و مهارت کارکنان در کنار عواملی مثل موقعیت جغرافیایی و نوع بیمه نیز می‌توانند روی این هزینه تأثیر بگذارند. برای اطلاعات دقیق‌تر و هزینه‌های مربوط به تست پاپ اسمیر، بهتر است با مراکز آزمایشگاهی یا پزشکان متخصص مشورت کنید.

جمع بندی

• آزمایش پاپ اسمیر برای بررسی احتمال ابتلای افراد به سرطان یا سلول‌های پیش سرطانی کاربرد دارد، در حالی که آزمایش اچ پی وی نوع ویروس پاپیلومای انسانی و خطر ابتلا به بیماری خاص مرتبط با آن را تعیین می‌کند.
• پاپ اسمیر و آزمایش اچ پی وی دو تست مجزا هستند که قابلیت انجام و بررسی توسط یک نمونه از سلول‌های دهانۀ رحم را به صورت همزمان دارند.
• تست پاپ اسمیر بسته به نوع آزمایشگاه، نوع تجهیزات مورد استفاده در آن و نوع بیمه هزینۀ متغیری دارد.
• تجربۀ شما از انجام هر یک از دو تست پاپ اسمیر و آزمایش (HPV) چیست؟ نظرات خود را در قسمت مربوط به کامنت‌ها با خوانندگان هرلایف به اشتراک بگذارید.

پرسش‌های پرتکرار