التهاب واژن نشانه چیست؟ التهاب واژن یا واژینیت به دلیل عفونت باکتریایی، قارچی یا ویروسی در ناحیۀ واژن رخ می‌دهد. این بیماری با علائمی مانند خارش، سوزش و ترشحات غیرطبیعی واژن همراه است. با این حال گاهی به دلیل استفاده از لوازم بهداشتی و شوینده‌های حساسیت زا، تغییرات هورمونی یا پوشیدن لباس‌هایی که واژن را تحریک می‌کنند، التهاب در واژن به وجود می‌آید.
پزشک با معاینۀ لگن، مشاهدۀ علائم و بررسی پروندۀ پزشکی می‌تواند دربارۀ ابتلا به واژینیت تصمیم بگیرد و روش‌های مناسب درمان را آغاز کند. روش‌هایی که عموماً شامل مصرف آنتی بیوتیک‌ها و اصلاح سبک زندگی می‌شوند. در ادامۀ این مطلب هرلایف، هر آنچه که باید دربارۀ واژینیت بدانید، با شما به اشتراک می‌گذاریم.
واژینیت یا همان التهاب واژن چیست؟
التهاب واژن یا همان واژینیت (Vaginitis) شرایطی است که طی آن ناحیۀ واژن با توجه به عامل به وجود آورندۀ التهاب، خارش واژن، سوزش واژن، درد هنگام ادرار کردن، ترشحات غیر طبیعی با رنگ و بوی بد می‌شود. عموماً التهاب واژن با عفونت واژن ارتباط دارد. در چنین حالتی انتظار می‌رود که عفونت‌های باکتریایی، قارچی و ویروسی مسبب بروز این علائم هستند.
علت التهاب واژن: التهاب واژن نشانه چیست؟
انواع مختلفی از واژینیت وجود دارند و می‌توانند توسط عوامل مختلفی ایجاد شوند. خانم‌ها می‌توانند یک عفونت ناشی از باکتری‌ها، قارچ‌ها یا ویروس‌ها را تجربه کنند. از طرفی، مواد شیمیایی موجود در صابون‌ها، اسپری‌ها یا حتی لباس‌ها می‌توانند پوست حساس و نازک واژن را تحریک یا ملتهب کنند. همچنین التهاب واژن می‌تواند به علت خشکی واژن به وجود بیاید که خود ناشی از عدم تعادل هورمونی است.
واژینوز باکتریال (BV)
واژینوز باکتریال (BV) شایع‌ترین نوع واژینیت به شمار می‌رود. این نوع عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های مفیدی که در واژن خانم‌ها زندگی می‌کنند، به دلایلی بیش از حد رشد کرده و باعث عدم تعادل باکتریایی میان باکتری‌های معمول محیط و شکل گیری عفونت باکتریایی شوند. شایع‌ترین علامت آن هم ترشحاتی همراه با بوی ماهی است.
عفونت قارچی
عفونت قارچی دومین علت شایع واژینیت به حساب می‌آید. رشد بیش از حد قارچی به نام کاندیدا در ناحیۀ واژن، باعث ایجاد این نوع التهاب واژن می‌شود. کاندیدا به طور معمول در واژن خانم‌ها بدون مشکل زندگی می‌کند. این موضوع می‌تواند باعث سوزش، خارش و قرمزی واژن خانم‌ها شود. ترشحات واژن نیز هنگام عفونت قارچی تغییر کرده و به رنگ سفید و با حالت ضخیم‌تر (قوام پنیر) مشاهده می‌شوند.
تریکومونیازیس
تریکومونیازیس یک نوع عفونت مقاربتی است که انگلی تک سلولی به نام تریکوموناس واژینالیس آن را ایجاد می‌کند. هنگامی که این انگل واژن را آلوده می‌کند، می‌تواند علائم ناخوشایندی مانند خارش واژن و ترشحات بدبو به همراه داشته باشد. اما آنچه که اهمیت دارد، رعایت نکات بهداشتی برای جلوگیری از انتقال به همسر یا شریک جنسی است.
واژینیت آتروفیک
واژینیت آتروفیک یا همان سندرم یائسگی نوعی واژینیت به شمار می‌رود که به دلیل کاهش سطح استروژن رخ می‌دهد. این نوع التهاب واژن باعث می‌شود که واژن خانم‌ها نازک و خشک شود. با اینکه غالباً در طول یائسگی و بعد از یائسگی رخ می‌دهد، گاهی به طور طبیعی یا در اثر جراحی و برداشتن تخمدان‌ها نیز اتفاق می‌افتد.
عدم تعادل هورمونی
یکی از عواملی که باعث ایجاد التهاب در ناحیۀ واژن می‌شود، عدم تعادل هورمونی یا نوسانات هورمون‌هاست. این عامل باعث می‌شود که عملکرد واژن و سایر اندام‌های دستگاه تناسلی بر هم بخورد. علاوه بر هورمون‌های جنسی، اگر تعادل در ترشح هورمون‌های غدد درون ریز دیگر مانند تیروئید، پانکراس و غدد فوق کلیه به هم بخورد، شرایط بدن ممکن است به نحوی تغییر کند که علائم التهاب واژن به وجود آیند یا علائم موجود تشدید شوند.
مواد شوینده و لوازم بهداشتی حساسیت زا
علاوه بر مواردی که ذکر کردیم، گاهی استفاده از صابون‌ها و سایر شوینده‌های معطر و دارای مواد تحریک کننده باعث می‌شوند که پوست نازک و حساس واژن دچار خارش، سوزش و التهاب شود. علاوه بر این، قسمت داخلی واژن نیز تحت تأثیر این عوامل قرار بگیرد.
علائم التهاب واژن: التهاب واژن چگونه است؟
واژینیت با توجه به عامل به وجود آورندۀ بیماری، علائم مختلفی دارد. در حالی که گاهی ممکن است به هیچ وجه علائمی نداشته باشد. علاوه بر این ممکن است که خانم‌ها همزمان به چندین نوع واژینیت مبتلا شده باشند. در نتیجه علائم متنوعی را تجربه کنند. با این وجود علائمی که در انواع مختلف واژینیت رخ می‌دهند، عبارتند از:
- ترشحات غیر طبیعی واژن:
- واژینوز باکتریال: ترشحات نازک و سفید مایل به خاکستری با بوی ماهی
- عفونت قارچی: ترشحات ضخیم، سفید و قوام پنیر مانند
- تریکومونیازیس: ترشحات زرد-سبز و کف آلود با بوی نامطبوع
- خارش یا تحریک پذیری واژن: خارش مداوم یا تحریک در داخل یا اطراف واژن
- احساس سوزش: به خصوص هنگام ادرار کردن یا داشتن مقاربت جنسی
- قرمزی و تورم: قرمزی، التهاب یا تورم در ناحیۀ واژن
- درد در طول مقاربت جنسی: ناراحتی یا درد در طول فعالیت جنسی (دیسپارونیا)
- بوی بد واژن: حس کردن بوی بد واژن، به خصوص پس از مقاربت
- لکه بینی یا خونریزی خفیف: مشاهدۀ خونریزی خفیف یا لکه بینی میان دو قاعدگی
نحوه تشخیص التهاب واژن
هنگامی که خانم‌ها با چنین علائمی به پزشک متخصص زنان یا متخصص عفونی مراجعه می‌کنند، چند راهکار برای تشخیص بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرند:
بررسی سوابق و پروندۀ پزشکی
در گام نخست پزشک متخصص زنان یا عفونی در مورد علائم، فعالیت جنسی، چرخۀ قاعدگی، محصولات بهداشتی مورد استفاده و هر گونه تجربۀ قبلی واژینیت سؤال می‌کند. این پرسش‌ها دید عمیق و دقیقی به پزشک معالج در مسیر تشخیص عامل به وجود آورندۀ التهاب واژن می‌دهند.
معاینۀ فیزیکی
معاینۀ لگن برای بررسی دقیق علائمی مانند قرمزی، تورم و ترشحات واژن یا سایر علائم التهاب انجام خواهد شد. این معاینه همراه با سایر روش‌ها به تشخیص التهاب واژن و استفاده از روش‌های مناسب درمان کمک می‌کند.
نمونه ترشحات واژن
از علائم مهمی که با کمک آنها می‌توان ابتلا به انواع عوامل عفونت زا و ملتهب کننده را تشخیص داد، ترشحات واژن هستند. نمونه‌ای از ترشحات واژن ممکن است با استفاده از سواب پنبه‌ای برای بررسی در زیر میکروسکوپ قرار داده شوند. اگرچه با رنگ، بو و قوام آنها می‌توان به طور تقریبی عامل عفونت زا را حدس زد.
آزمایش سطح اسیدیتۀ واژن (pH)
میزان (pH) واژن ممکن است آزمایش شود. (pH) بالاتر (حالت قلیایی) می‌تواند نشانه‌ای از واژینوز باکتریال یا تریکومونیازیس باشد، در حالی که (pH) پایین‌تر (حالت اسیدی) عفونت قارچی را نشان می‌دهد.
آزمایش‌های مختلف
در برخی موارد، آزمایش‌های بیشتری برای تأیید عفونت باکتری‌ها، قارچ‌ها یا انگل‌های خاص انجام می‌شوند. با انجام آزمایش مربوط به هر نوع عامل عفونت می‌توان با اطمینان بیشتری دربارۀ نوع التهاب و روش درمانی مناسب تصمیم گرفت.
عوارض التهاب واژن
اگر خانم‌ها علائم التهاب واژن و انجام روش درمانی مناسب آن را نادیده بگیرند، ممکن است با مشکلاتی جدی مواجه شوند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
ابتلا به عفونت‌های مکرر
اگر واژینیت به درستی درمان نشود، ممکن است که خانم‌ها بارها علائم این بیماری را مشاهده کنند. ابتلا به عفونت مکرر باعث می‌شود که کارهای مختلف مانند راه رفتن، ادرار کردن، رابطۀ جنسی سالم و سایر فعالیت‌ها با مشکل مواجه شوند.
بروز مشکلاتی در بارداری
التهابات واژن، به خصوص واژینوز باکتریال و تریکومونیازیس درمان نشده می‌توانند باعث بروز مشکلاتی در زمان بارداری مانند زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد یا مشکلات هنگام زایمان شوند.
ابتلا به بیماری‌های عفونی مقاربتی
واژینیت می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STI) از جمله (HIV) ،(HPV) و (HSV) را افزایش دهد. در حقیقت، افزایش تحریک پذیری و التهاب واژن ورود عوامل عفونی را به بدن آسان می‌کنند.
بیماری التهابی لگن (PID)
اگر عفونت به اندام‌های تناسلی و سایر اندام‌های داخل لگن برسد، می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های التهابی لگن شود. همین می‌تواند باعث بی نظمی قاعدگی، ناباروری یا دردهای طولانی مدت لگن شود.
ناراحتی و درد مزمن
تحریک پذیری مزمن، خارش و درد هنگام مقاربت جنسی می‌توانند بر کیفیت زندگی فردی، فعالیت‌های روزمره و روابط عاطفی تأثیر بگذارند. به همین دلیل توصیه می‌شود که این علائم نادیده گرفته نشوند.
عوارض عاطفی التهاب واژن
حضور طولانی مدت علائم التهاب واژن می‌تواند باعث استرس، اضطراب یا خجالت زدگی در جمع شود. به همین دلیل بر سلامت ذهنی و عاطفی فرد تأثیر می‌گذارند.
درمان التهاب واژن
با توجه به علل مختلفی که باعث بروز التهاب واژن می‌شوند، روش‌های درمان التهاب واژن نیز متنوع هستند. هرچند در گروه درمان‌های دارویی و درمان‌های خانگی قرار می‌گیرند.
درمان‌های دارویی واژینیت
انواع کرم و پماد ضد التهاب واژن وجود دارند که خانم‌ها با استفاده از آنها می‌توانند تا حد زیادی خارش، سوزش، قرمزی و التهاب واژن را کاهش دهند. آنتی بیوتیک‌های مختلفی نیز برای از بین بردن عوامل عفونی تجویز می‌شوند. از جملۀ این داروها می‌توانیم به کلوتریمازول، میکونازول و فلوکونازول اشاره کنیم که برای درمان عفونت‌های قارچی کاربرد دارند. ژل کلیندامایسین و پماد مترونیدازول دو داروی مؤثر در درمان عفونت‌های باکتریایی هستند.
بهترین دارو برای التهاب واژن گاهی باید تعادل هورمونی را در خانم‌ها ایجاد کند. در این زمینه پزشک متخصص زنان با تجویز داروها و روش‌های دیگر به برقراری تعادل هورمونی کمک می‌کند. در حالی که کنترل دیابت نیز توسط متخصص داخلی یا فوق تخصص غدد کمک کننده خواهد بود.
روش‌های درمان سایر علل
همیشه به خانم‌ها توصیه می‌شود که لباس زیر نخی، تمیز، خنک و راحت به تن کنند. در ضمن باید لباس زیر را منظم عوض کرده و به خوبی آن را بشویند. در حالی که خشک کردن آنها در مقابل نور خورشید اهمیت بسیاری دارد. علاوه بر این، درمان عفونت واژن در خانه با انتخاب صابون، مواد شوینده و لوازم بهداشتی فاقد مواد حساسیت زا نیز امکان پذیر است. در حالی که آماده کردن مخلوط آب ولرم و سرکۀ سیب و به مدت ۱۰ الی ۲۰ دقیقه نشستن در آن می‌تواند به خانم‌های مبتلا به واژینیت کمک کند.
تغییر رژیم غذایی راهکار دیگری برای کاهش التهابات واژن است. کاهش مصرف خوراکی‌های تشدید کنندۀ حساسیت‌های واژن و مصرف خوراکی‌های حاوی پروبیوتیک نیز در کاهش علائم واژینیت بسیار مؤثر هستند.
چه کسانی مستعد ابتلا به التهاب واژن هستند؟
از میان خانم‌ها، گروهی هستند که بیشتر از سایرین در خطر ابتلا به التهاب واژن قرار دارند. این عوامل عبارتند از:
- خانم‌های دارای رابطۀ جنسی زیاد
- خانم‌های دارای شریک جنسی متعدد
- بانوان باردار
- زنان یائسه
- مبتلایان به دیابت کنترل نشده
- افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
- افراد حساس به مواد شوینده و لوازم بهداشتی
پیشگیری از ابتلا به التهاب واژن
خانم‌ها برای اینکه به عفونت واژن مبتلا نشوند، باید چند نکتۀ ساده را در نظر داشته باشند:
- بهداشت فردی و عمومی را رعایت کنند.
- رابطۀ جنسی محافظت شده داشته باشند.
- لباس زیر نخی، تمیز، خشک و مناسب انتخاب کنند.
- مواد شوینده و لوازم بهداشتی فاقد مواد آلرژی زا و تحریک کننده استفاده کنند.
- استفاده از خوراکی‌های پروبیوتیک می‌تواند به کاهش احتمال ابتلا به واژینیت کمک کند.
عوامل خطرناک و توصیه‌های پزشکی
عوامل متعددی می‌توانند خطر ابتلا به واژینیت را افزایش دهند. این عوامل خطر عبارتند از:
- فعالیت جنسی
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- رابطۀ جنسی محافظت نشده
- ابتلا به بیماری‌های عفونی مقاربتی (STI)
- تغییرات هورمونی
- یائسگی
- بارداری
- روش‌های ضد بارداری هورمونی
- عدم رعایت بهداشت
- استفاده از محصولات تحریک کننده
- پوشیدن لباس‌های زیر نامناسب
- استفاده نادرست از آنتی بیوتیک
- دیابت کنترل نشده
- استرس یا کمبود خواب
راهنمای مراجعه به پزشک
هنگامی که خانم‌ها با علائم التهاب واژن که در این مطلب توضیح داده شدند، رو به رو می‌گردند، باید به پزشک متخصص زنان و یا متخصص عفونی مراجعه کنند. یکی از روش‌های آسان مراجعه به پزشک متخصص، استفاده از کلینیک آنلاین هرلایف است. شما می‌توانید با پزشک متخصص انتخابی مشورت کرده و به پاسخ سؤالات خود دست پیدا کنید.
نکات مهم دربارۀ التهاب واژن
- التهاب واژن یا واژینیت نوعی بیماری است که در اثر عفونت باکتریایی، قارچی یا ویروسی در واژن رخ می‌دهد. این بیماری با علائمی مانند خارش، سوزش و ترشحات غیرطبیعی واژن همراه است.
- عفونت باکتریایی، قارچی و ویروسی، مواد شویندۀ تحریک کننده، عدم تعادل هورمونی و لباس زیر نامناسب از علل ابتلا به واژینیت هستند.
- ترشحات غیر طبیعی واژن، خارش یا سوزش واژن، لکه بینی یا خونریزی خفیف و بوی بد واژن از علائم التهاب واژن هستند.
- شما می‌توانید با داروهای آنتی بیوتیک، رعایت بهداشت فردی و داشتن رابطۀ جنسی محافظت شده، درمان واژینیت را پیگیری کنید.
- برای مشورت با متخصص زنان و متخصص غدد نیز می‌توانید از کلینیک آنلاین اپلیکیشن هرلایف بهره مند شوید.
پرسش‌های پرتکرار
خارش، سوزش، قرمزی و تورم ناحیۀ واژن از علائم شایع التهاب واژن به حساب می‌آیند.
با توجه به اینکه بررسی التهاب دستگاه تناسلی نیز با تست پاپ اسمیر انجام می‌شود، شما می‌توانید با کمک این آزمایش از وجود التهاب واژن نیز مطلع شوید.
هنگامی که تغییرات هورمونی شدت می‌یابند، علائم التهاب واژن نیز ممکن است آزاردهنده شوند. به همین دلیل گاهی خانم‌ها در زمان پریود از علائم واژینیت بیشتر شکایت می‌کنند.
منابع:
