۱۵ علت پریود نشدن در بازه های زمانی متفاوت
علت پریود نشدن برای بسیاری از خانم‌ها سؤال برانگیز و مهم است. در واقع باید بگوییم که چرخه قاعدگی یکی از مهم‌ترین فرآیندهایی است که در زندگی خانم‌ها رخ می‌دهد. این فرآیند با تغییرات هورمون‌های جنسی زنانه و عملکرد تخمدان و رحم همراه است. گاهی خانم‌ها پریود نشدن را دلیل مهمی برای بارداری می‌دانند. اما تا چه زمانی این دلیل اصلی‌ترین عامل تأخیر پریود به حساب می‌آید؟
در واقع تغییرات هورمون‌های مختلف موجب بروز خونریزی ماهانه، تغییرات جسمانی اندک و خلق و خو خواهد شد. اما پریود نشدن هم تبعاتی به همراه دارد. در این مطلب شما را با عللی آشنا می‌کنیم که با پریود نشدن مرتبط هستند.
پریود نشدن تا چند روز طبیعی است؟
خانم‌ها از زمان بلوغ جنسی تا هنگام یائسگی به صورت ماهانه با تغییرات سطح استروژن و پروژسترون، تشکیل تخمک، تخمک گذاری و تخریب دیواره رحم مواجه هستند. پریود در بازه‌های زمانی ۲۸ تا ۳۵ روزه انجام می‌شود. البته گاهی این چرخه ۲۱ روزه یا حتی ۳۸ روزه خواهد بود. به این ترتیب اگر تا حدود ۳ یا ۴ روز عقب بیفتد، امری طبیعی است.
بی نظمی در پریود شدن
عوامل مختلفی مانند برنامه غذایی، سطح استرس و فشارهای عصبی یا مصرف برخی داروها در عملکرد اندام‌های جنسی و ترشح هورمون‌ها مؤثر هستند. به این ترتیب یک خانم در زمان معینی به صورت ماهانه پریود نمی‌شود. البته باید توجه داشت، دختر خانم‌هایی که تازه به سن بلوغ رسیده و در ماه‌های ابتدایی عادت ماهیانه هستند یا خانم‌هایی که نزدیک به دوره یائسگی قرار دارند، با بی نظمی در پریود شدن مواجه هستند. اما سؤال اینجاست که علت پریود نشدن چیست؟
مهم‌ترین علت پریودن نشدن
علل مختلفی وجود دارند که باعث می‌شوند خانم‌ها در مدت زمان مشخص پریود نشوند. برخی این علل مانند بارداری، پیام آور اتفاق خوب و جدیدی در زندگی هستند. اما در بیشتر مواقع علت پریود نشدن نگران کننده خواهد بود. در واقع این علل می‌توانند زنگ خطری برای خانم‌ها باشند. در ادامه توضیح دقیق‌تری درباره این موارد ارائه خواهیم داد.
بارداری، مهم‌ترین علت پریود نشدن
زمانی که میان تخمک و اسپرم لقاح صورت می‌گیرد، تغییرات هورمونی در جهت آماده‌سازی رحم برای جایگزینی تخم در دیواره این اندام انجام می‌شود. از طرفی عملکرد تخمدان‌ها تحت الشعاع بارداری تغییر می‌کند. به همین دلیل خانم پیش از اینکه متوجه بارداری خود شود، متوجه پریود نشدن خود خواهد شد.
از طرفی خانم‌های متأهل یا آنهایی که رابطه جنسی دارند، این احتمال را باید در نظر داشته باشند که علت پریود نشدن، می‌تواند بارداری باشد و با بی بی چک یا سایر روش‌ها، از بارداری خود مطمئن شوند. چنانچه باردار باشند باید مراقبت‌های این دوره ۹ ماهه را اجرا کنند. در غیر این صورت باید به دنبال یافتن علت اصلی پریود نشدن باشند.
راه‌های پیشگیری از بارداری
استفاده از قرص‌ها و ابزارهای مختلف مانند (IUD) باعث اختلال در عملکرد اندام تناسلی می‌شود. به همین دلیل یک علت پریود نشدن را در خانم‌ها می‌توان استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری اعلام کرد. در حقیقت مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری در حدود ۲۱ روز باعث ضخیم و سفت شدن دیواره رحم می‌شود. در نتیجه ریزش آنها که با پریود همراه است با تأخیر صورت می‌گیرد. داروهای هورمونی پیشگیری از بارداری نیز برنامه تغییرات هورمونی را بر هم می‌زنند. در نتیجه موجب پریود نشدن خانم می‌شوند.
علت پریود نشدن در دوران شیردهی
خانم‌ها بعد از زایمان با تغییرات جسمانی دیگری مواجه هستند. هیپوفیز باعث ترشح هورمون پرولاکتین در مغز و رشد و نمو غدد شیری مادران می‌شود. همین هورمون علت پریود نشدن خانم در دوره شیردهی می‌شود. اما بعد از پایان دوره شیردهی چرخه قاعدگی منظم خواهد شد.
یائسگی
خانم‌ها از اواسط دهه پنجم زندگی با تغییرات هورمونی متفاوتی رو به رو می‌شوند. در چنین شرایطی خون ریزی شدیدتر یا کمتر خواهد شد. حتی فاصله رخ دادن هر پریود با دوره بعدی احتمالاً کمتر یا بیشتر خواهد شد. این در حالی است که خانم‌ها در ابتدای ورود به یائسگی، گرگرفتگی، تغییرات خلق و خو، تعریق شبانه، خشکی واژن و علائم دیگری را تجربه خواهند کرد.
در این دوره، دیگر خبری از تخمک گذاری نیست و تخمدان‌ها به تدریج کوچک و کاملاً غیرفعال می‌شوند. در ضمن دیواره رحم به دلیل تغییر در سطح استروژن و پروژسترون نمی‌ریزد. بنابراین عادت ماهانه از برنامه روتین خانم‌ها خارج خواهد شد.
حاملگی خارج از رحم
حاملگی خارج از رحم که به دلیل آندومتریوز، بیماری‌های التهابی لگن، استفاده از (IUD)، لقاح آزمایشگاهی و علل دیگر رخ می‌دهد، یک علت پریود نشدن به شمار می‌رود. در این حالت سونوگرافی و معاینه لگن در تشخیص حاملگی خارج از رحم کمک کننده هستند.
حاملگی خارج از رحم علائمی مانند درد شدید و مداوم ناحیه تحتانی شکم، اسهال و استفراغ، درد شانه‌ها و خونریزی از واژن دارد. با مشاهده آنها باید به پزشک مراجعه کرد.
آندومتریوز
بر خلاف فیبروم رحم که در سلول‌های بافت اصلی رحم رشد می‌کند، آندومتریوز ناشی از رشد سلول‌های بافت پوشاننده رحم (آندومتر) است. بیماران هنگام تجربه این بیماری با دردهای لگن، خونریزی شدید عادت ماهانه، درد در ناحیه روده و معده و دردناک بودن رابطه جنسی مواجهه می‌شوند. البته نباید فراموش کرد که آندومتریوز علت مهم پریود نشدن هم شناخته شده است. بنابراین با تشخیص و پیگیری روند درمان آن می‌توان این عامل اختلال در چرخه قاعدگی را رفع کرد.
تخمدان پلی کیستیک
هورمون آندروژن نوعی هورمون مردانه است که در زن باعث ایجاد و رشد موهای زائد بدن می‌شود. اگر تولید این هورمون در تخمدان‌ها به مقدار غیرطبیعی و بیش از حد معمول باشد، نشان دهنده اختلال در عملکرد طبیعی تخمدان است. اما اینجا پایان داستان نیست. در این حالت کیست‌های کوچک و متعدد در تخمدان‌های فرد شکل می‌گیرند که باعث پریود نشدن، رشد موهای زائد بدن، ریزش موی سر، ناباروری و چاقی خواهد شد.
باید توجه کنید که تخمدان پلی کیستیک بیماری شایعی است. به نحوی که در مطالعه‌ای علمی ۱ مورد از ۳ مورد از مراجعان مشکوک به تخمدان پلی کیستیک به متخصص زنان از این بیماری رنج می‌برند.
بیماری‌های تیروئید
تیروئید یکی از غدد درون ریز به حساب می‌آید که هورمون ترشح شده از آن عملکرد بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پرکاری تیروئید یکی از بیماری‌هایی است که به عنوان علت پریود نشدن معرفی می‌گردد. علت اصلی آن هم تغییراتی است که در متابولیسم بدن ایجاد می‌کند. این در حالی است که کم کاری تیروئید هم بر چرخه قاعدگی اثر دارد اما باعث افزایش خونریزی، دردناک بودن پریود و کم شدن فاصله عادت‌های ماهانه می‌شود.
فیبروم رحم
فیبروم رحم توده‌های سلولی یا تومورهای خوش خیمی هستند که در دیواره عضلانی رحم شکل می‌گیرند. این توده‌های سلولی به دلیل مشکلاتی که هنگام ریزش دیواره رحم ایجاد می‌کنند، باعث تجربه عادت ماهانه دردناک (دیسمنوره)، دردناک بودن رابطه جنسی و خونریزی بیش از حد در پریود می‌شوند.
اما گاهی یک علت پریود نشدن خانم‌ها همین فیبروم رحم است که پزشک متخصص زنان و زایمان با انجام آزمایش‌های مختلف آن را تشخیص می‌دهد. در حقیقت فیبروم در دیواره رحم رشد می‌کند. به خصوص اگر رشد دیواره رحم نیز در حال ضخیم شدن باشد. در نتیجه ریزش دیواره رحم در یک هفته اول سیکل قاعدگی با تأخیر و درد همراه است.
اضافه وزن زیاد
بسیاری از افراد چاق همیشه نگران بروز بیماری‌هایی از جمله سکته قلبی، بیماری‌های کبدی، مشکلات مفاصل و بیماری‌های گوارشی هستند. اما از زبان این دسته از خانم‌ها می‌شنویم که «پریود نمیشم، چیکار کنم؟»
در حقیقت اندام تناسلی هم یکی از اندام‌هایی است که به دلیل چاقی زیاد با مشکلاتی مواجه می‌شود. افراد مبتلا به چاقی در تولید میزان کافی انسولین دردسرهایی را تحمل می‌کنند. اختلال در روند چرخه قاعدگی یکی از این دردسرهاست. به همین دلیل خانم‌هایی که از اضافه وزن زیاد رنج می‌برند با مشکل پریود نشدن نیز رو به رو هستند.
نکته مهم‌تری که می‌توانیم درباره رابطه چاقی و علت پریود نشدن به آن اشاره کنیم، ترشح زیاد از حد استروژن در اثر چاقی است. همین ترشح زیاد استروژن، در تخمک گذاری و ریزش دیواره رحم تأثیر قابل توجهی دارد. بنابراین باید مراقب باشید.
کاهش وزن شدید
کاهش شدید وزن بر اثر بیماری یا کاهش اشتها یا حتی آنورکسیا باعث می‌شود که عملکرد هورمون‌های مختلف مانند هورمون‌های جنسی تغییرات نامناسبی داشته باشد. به نحوی که تأخیر در پریود یا رخ ندادن آن با کاهش وزن شدید، پیوند تنگاتنگی دارند.
دکتر رابین الیز ویز درباره تأثیر آنورکسیا در مقاله خود توضیح می‌دهد که دریافت نکردن انرژی لازم در روند تخمک گذاری اختلال بارزی ایجاد می‌کند. به این معنی که ممکن است فرد در ابتدا که کاهش وزن مداوم دارد و لاغر شده خوشحال باشد. اما وقتی با مشکل پریود نشدن برخورد می‌کند، بسیار ناراحت می‌شود.
البته نباید کاهش وزن شدید را هنگامی که برنامه غذایی تغییر نکرده، نادیده گرفت. بنابراین بهتر است به پزشک مراجعه کرده و علت یا علل این کاهش وزن شدید را جویا شد. در ضمن پیروی از رژیم غذایی مناسب ضروری است.
انجام ورزش‌های سنگین
پریود نشدن یکی از مسائلی است که خانم‌های ورزشکار گاهی با آن مواجه هستند. در واقع انجام ورزش‌های سنگین در ترشح هورمون‌های جنسی تغییراتی ایجاد می‌کنند. تغییر در عملکرد تخمک‌ها و بافت رحم که به خاطر تغییرات هورمونی صورت می‌گیرند، در چرخه قاعدگی بی نظمی ایجاد می‌کنند.
اضطراب و استرس
افسردگی، استرس و اضطراب عواملی هستند که در روند تغییرات هورمونی و چرخه قاعدگی اختلال به وجود می‌آورند. اگر کمی دقیق تر به سیکل قاعدگی خود نگاهی بیندازید، متوجه علائم مرتبط با سندروم پیش از قاعدگی خواهید شد. از طرفی در زمانی که استرس شدیدی را تحمل می‌کنید، پریود با خونریزی‌های شدید، دردهای شکمی و حتی بی نظمی چرخه قاعدگی همراه خواهد بود. به همین دلیل نباید استرس و اضطراب را هنگام مواجهه با علائم مذکور از یاد ببرید.
در توضیح دقیق تر درباره تأثیر استرس باید بگوییم که استرس شدید باعث ایجاد اختلال در ترشح هورمون‌ها می‌شود. همین موضوع بر ترشح انتقال دهنده‌های شیمیایی در مغز اثر می‌گذارد. به همین دلیل ترشح (FSH) و (LH) در اندام تناسلی با تغییراتی همراه خواهد بود. بنابراین شاهد تغییراتی در برنامه پریود شدن هستیم.
سرطان در اندام تناسلی
سرطان یکی از بیماری‌هایی است که بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما باید توجه داشت که سرطان در رحم، تخمدان و واژن می‌تواند در تغییرات هورمونی و پریود نشدن یا خون ریزی شدید هنگام پریود مؤثر باشند. مصرف داروهای متعدد، شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز از عوامل مؤثر در پریود نشدن محسوب می‌شوند.
مصرف داروها
برخی داروها مانند داروهای هورمونی یا داروهایی که در درمان اختلالات روانی مانند افسردگی تجویز می‌شوند در بر هم زدن نظم چرحه قاعدگی و یا پریود نشدن مؤثر هستند. هورمون‌های درمانی، داروهای تیروئید، داروهای بیماری صرع، داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و ایبوبروفن از این دست داروها هستند.
جمع‌بندی
- علت پریود نشدن به تغییرات هورمون‌ها، اختلال در عملکرد اندام‌های تناسلی، مشکلات غدد درون ریز مانند تیروئید و بیماری‌های دیگر وابسته است.
- بارداری، شیردهی، یائسگی، اختلالات تیروئید، استرس و اضطراب، کاهش یا افزایش زیاد از حد وزن، بیماری‌های زنان مانند تخمدان پلی کیستیک، آندومتریوز و فیبروم رحم علل اصلی پریود نشدن هستند.
- داروهای مختلف مانند داروهای بیماران صرع، آسپرین و داروهای رقیق کننده خون، داروهای هورمون درمانی و ایبوبروفن در پریود نشدن مؤثر هستند.
نظرات کاربران